Toprak Nem Değerlerindeki Değişim

Uygulamalara bağlı olarak 2012-2013 yılı toprak işleme sonrası 0-15 cm toprak derinliğinde % nem değişimi Şekil 4.5‘te verilmiştir.

Şekil 4.5. Uygulamalara bağlı olarak 2012-2013 yılı toprak işleme sonrası 0-15 cm nem değişimi

Uygulamalara bağlı olarak toprağın işleme sonrası 0-15 cm’ de 96. saatte ortalama nem değerleri 2012-2013 yılı için % 7.2 ile % 10.8 arasında değişmiştir. Farklı toprak işleme uygulamalarının toprak nem değerlerinde 0-15 cm’ de 96. saat sonunda meydana getirdiği değişimleri 2012-2013 yılı için incelediğimizde; geleneksel uygulamada % 55.5; kanatlı çizel uygulamasında % 46.9; düşey milli rototiller uygulamasında % 43.2; yatay milli rototiller uygulamasında % 53.7 ve doğrudan ekim uygulamasında ise % 33.3 azalma meydana geldiği tespit edilmiştir.

Uygulamalara bağlı olarak 2012-2013 yılı toprak işleme sonrası 15-30 cm toprak derinliğinde % nem değişimi Şekil 4.6‘da verilmiştir.

y = 0,0013x2_{- 0,1857x + 15,079} R² = 0,837 7 9 11 13 15 17 0 20 40 60 80 100 N em ( %)

Toprak işleme sonrası geçen süre (h)

Geleneksel K.Çizel

Düşey Milli Rot. Yatay Milli Rot. Doğrudan Ekim Ortalama

8 2

82

Şekil 4.6. Uygulamalara bağlı olarak 2012-2013 yılı toprak işleme sonrası 15-30 cm nem değişimi

Uygulamalara bağlı olarak toprağın işleme sonrası 15-30 cm’de 96. saatte ortalama nem değerleri 2012-2013 yılı için % 7.9 ile % 12.5 arasında değişmiştir. Farklı toprak işleme uygulamalarının toprak nem değerlerinde 15-30 cm’de 96.saat sonunda meydana getirdiği değişimleri 2012-2013 yılı için incelediğimizde; geleneksel uygulamada % 46.4; kanatlı çizel uygulamasında % 42.8; düşey milli rototiller uygulamasında % 29.7; yatay milli rototiller uygulamasında % 52.9 ve doğrudan ekim uygulamasında ise % 25.6 azalma meydana geldiği tespit edilmiştir.

Uygulamalara bağlı olarak 2013-2014 yılı toprak işleme sonrası 0-15 cm toprak derinliğinde % nem değişimi Şekil 4.7 ‘de verilmiştir.

y = 0,0006x2_{- 0,109x + 14,903} R² = 0,7434 7 9 11 13 15 17 0 20 40 60 80 100 Nem ( %)

Toprak işleme sonrası geçen süre (h)

Geleneksel K.Çizel

Düşey Milli Rot. Yatay Milli Rot. Doğrudan Ekim Ortalama

83

Şekil 4.7. Uygulamalara bağlı olarak 2013-2014 yılı toprak işleme sonrası 0-15 cm nem değişimi

Uygulamalara bağlı olarak toprağın işleme sonrası 0-15 cm’ de 96. saatte ortalama nem değerleri 2013-2014 yılı için % 5.2 ile % 7.9 arasında değişmiştir. Farklı toprak işleme uygulamalarının toprak nem değerlerinde 0-15 cm’de 96. saat sonunda meydana getirdiği değişimleri 2013-2014 yılı için incelediğimizde; geleneksel uygulamada % 52.7; kanatlı çizel uygulamasında % 39.1; düşey milli rototiller uygulamasında % 43.6; yatay milli rototiller uygulamasında % 47.3 ve doğrudan ekim uygulamasında ise % 28.2 azalma meydana geldiği tespit edilmiştir.

Uygulamalara bağlı olarak 2013-2014 yılı toprak işleme sonrası 15-30 cm toprak derinliğinde % nem değişimi Şekil 4.8‘ de verilmiştir.

y = 0,0004x2_{- 0,0819x + 10,374} R² = 0,9449 5 7 9 11 13 0 20 40 60 80 100 Nem ( %)

Toprak işleme sonrası geçen süre (h)

Geleneksel K.Çizel

Düşey Milli Rot. Yatay Milli Rot. Doğrudan Ekim Ortalama

8 4

84

Şekil 4.8. Uygulamalara bağlı olarak 2013-2014 yılı toprak işleme sonrası 15-30 cm nem değişimi

Uygulamalara bağlı olarak toprağın işleme sonrası 15-30 cm’de 96. saatte ortalama nem değerleri 2013-2014 yılı için % 6.7 ile % 9.5 arasında değişmiştir. Farklı toprak işleme uygulamalarının toprak nem değerlerinde 15-30 cm’de 96. saat sonunda meydana getirdiği değişimleri 2013-2014 yılı için incelediğimizde; geleneksel uygulamada % 48; kanatlı çizel uygulamasında % 36.4; düşey milli rototiller uygulamasında % 41.8; yatay milli rototiller uygulamasında % 42.6 ve doğrudan ekim uygulamasında ise % 26.3 azalma meydana geldiği tespit edilmiştir.

2012-2013 yılı için toprak işleme sonrası; toprak nem değerlerindeki en büyük değişim 0-15 cm’ de % 55.5 ile geleneksel uygulamada; 0-30 cm’de % 52.9 ile yatay milli rotatiller uygulamasında, hem 0-15 cm’ de hem de 0-30 cm’de en küçük değişim ise % 33.3 ve % 25.5’ lik azalma ile doğrudan ekim uygulamasında, 2013-2014 yılı için ise toprak işleme sonrası; hem 0-15 cm’ de hem de 0-30 cm’de toprak nem değerlerindeki en büyük değişim sırasıyla % 52.7 ve % 48’lik azalma ile geleneksel uygulamada, en küçük değişim ise % 28.2 ve % 26.3’ lük azalma ile doğrudan ekimde bulunmuştur.

Toprak işleme sonrası 96. saatte doğrudan ekim uygulamasında, diğer uygulamalara göre nem muhafazası 2012- 2013 ve 2013-2014 yılları için sırasıyla yaklaşık olarak % 77 ila % 74 ve % 72 ila % 74 daha fazla saptanmıştır.

Doğrudan ekim uygulamasının, toprak işleme (ekim) sonrası her iki yılda da % 88.89 ve % 88.78 ile en yüksek anız kaplanma oranına sahip olması toprak nemini daha iyi muhafaza ettiğini göstermiştir.

y = 0,0007x2_{- 0,1174x + 12,725} R² = 0,9194 6 8 10 12 14 0 20 40 60 80 100 Nem (%)

Toprak işleme sonrası geçen süre (h)

Geleneksel K.Çizel

Düşey Milli Rot. Yatay Milli Rot. Doğrudan Ekim Ortalama

85

Upadhyaya ve ark. (2015) buğday tarımında farklı toprak işleme uygulamalarının alansal ve zamansal nem değişimine etkilerini belirlemek amacıyla 4 farklı toprak işleme ve tohum yatağı hazırlığı ile 4 kez sulama yaparak nem kaybını takip etmişlerdir. Uygulamalarını; geleneksel toprak işleme (CT), sıfır toprak işleme (ZT), tarla yüzeyini kabartarak işleme (RB)(B) ve tarla yüzeyini kabartıp karık oluşturma (RB)(F) şeklinde oluşturmuşlar ve 0-15, 15-30, 30-45 ve 45-60 cm derinliklerden nem kaybını ölçmüşlerdir. 1. ve 2. sulama arasında en fazla nem kaybı % 29 ile (CT) uygulamasında gerçekleşmiş, %26 ile RB(B), % 25 ile ZT ve % 24 ile RB(F) takip etmiş; 2. ve 3. sulama arasında en fazla nem kaybı yine % 51 ile (CT) uygulamasında gerçekleşmiş, % 41 ile RB(B), % 38 ile ZT ve % 29 ile RB(F) izlemiş, 3. ve 4. sulama arasında en fazla nem kaybı yine % 73 ile (CT) uygulamasında gerçekleşmiş, % 66 ile RB(B), % 60 ile ZT ve % 44 ile RB(F) takip etmiştir. Bulut ve Altuntaș (2015) Sivas koşullarında buğday tarımında farklı toprak işleme yöntemlerinin (GT: kulaklı pulluk+diskli tırmık+ekim; KT1: çizel+diskli tırmık+ekim, KT2: rotovatör+ekim; ve AE: anıza doğrudan ekim) bazı toprak fiziksel özellikleri ile buğday bitkisinin verim parametreleri üzerine etkilerini değerlendirmişlerdir. Toprak nem içeriği değerleri %’ si TİÖ (toprak işleme öncesi) ve ES (ekim sonrası) için sırasıyla 0-15 cm’de; AE uygulamasında 9.76-20.89; KT1 uygulamasında 9.91-18.39; KT2 uygulamasında 8.68-18.41; GT uygulamasında 17.35-20.94; 15-30 cm’de; AE uygulamasında 14.68 -20.92; KT1 uygulamasında 17.83- 18.87; KT2 uygulamasında 11.63-17.88 ve GT uygulamasında 22-21.08 bulunmuştur. Toprağın 0-15 cm ve 15-30 cm derinliklerinde ölçülen toprak nem içeriği değeri anıza doğrudan ekim yönteminde (AE), diğer korumalı işleme yöntemlerine göre daha yüksek bulunmuştur. Gözübüyük ve ark. (2012) Erzurum yöresinde yağışa dayalı tarım koşullarında fiğ, buğday ve nadas ekim münavebesinde geleneksel toprak işleme-ekim sistemine alternatif olabilecek farklı toprak işleme - ekim sistemlerini, toprak nem muhafazası yönünden karşılaştırmışlar; 0-90 cm toprak katmanındaki ortalama nem birikimi açısından; S4 (doğrudan ekim uygulamasında) % 12.88 ile en yüksek nem değerini, S3 (dik

rotovatör+ ekim makinası) uygulamasında %12.68, S2

(kültivatör+kombikrüm+ekim makinası) uygulamasında %12.24 ve geleneksel toprak işleme (kulaklı pulluk+kültivatör+kombikrüm+ ekim makinası) uygulamasında % 11.04 ile en düşük nem değerini bulmuşlardır, toprak işleme derinliği arttıkça nemin azaldığı görülmüştür.

8 6

86