51
Ön-test, son-test ve kalıcılık testi olarak uygulanan konu başarı testi, ilköğretim 6. sınıf matematik öğretim programının sayılar öğrenme alanının “kesirler” alt öğrenme alanı ile ilgili olmuştur. Sorular oluşturulurken, tablo 3.2’de yer alan kazanımlar dikkate alınmış ve her bir kazanım için en az 2 soru hazırlanmıştır.
Tablo 3.2.
İlköğretim 6. Sınıf Matematik Öğretim Programı “Kesirler” Alt Öğrenme Alanı Kazanımları
İLKÖĞRETİM 6. SINIF MATEMATİK ÖĞRETİM PROGRAMI SAYILAR ÖĞRENME ALANI
ALT ÖĞRENME ALANI KAZANIMLAR
Kesirleri karşılaştırır, sıralar ve sayı doğrusunda gösterir.
Kesirlerle toplama ve çıkarma işlemlerini yapar.
Kesirlerle çarpma işlemini yapar. Kesirlerle bölme işlemini yapar. Kesirlerle yapılan işlemlerin sonucunu strateji kullanarak tahmin eder. KESİRLER
Kesirlerle işlemler yapmayı gerektiren problemleri çözer ve kurar.
Her bir kazanım için en az 2 sorunun hazırlandığı konu başarı testinin geçerliği için bu alanda uzman kişilerin (iki öğretim üyesi ve üç öğretmen) görüşleri alınmış ve görüşlerine başvurulan uzmanlar, testin ilgili kazanımları ölçebilecek seviyede olduğunu belirtmişlerdir. Araştırmacı tarafından geliştirilen 25 maddelik bu test, güvenirliğini belirlemek üzere, ilgili konuyu bir önceki sene işlemiş oldukları için toplam 109 7. sınıf öğrencisine uygulanmıştır. Buna ilişkin test istatistikleri tablo 3.3’te verilmiştir.
Tablo 3.3.
Deneme Uygulamasına İlişkin Test İstatistikleri
Tablo 3.3’te görüldüğü üzere, geliştirilen konu başarı testinin aritmetik ortalaması 15,70’tir. Aritmetik ortalama, öğrencilerin hangi puan etrafında toplandıklarını, diğer bir açıdan testin bir bütün olarak güçlüğünü veya testte yoklanan davranışların öğrenilme derecesini gösteren bir ölçüdür (Özçelik, 1997).
Testten alınan minimum puan 6, maksimum puan 25’tir. Bir testin ranjı alınan en büyük puan ile en küçük puan arasındaki farktır. Bu test için ranj 19’dur.
Tablo 3.3’te görüldüğü üzere, testin standart sapması 5,72’dir. Standart sapma, bir veri grubundaki ölçme sonuçlarının aritmetik ortalamadan farklarının karelerinin aritmetik ortalamasının kareköküdür. Standart sapma, bir veri grubunda verilerin aritmetik ortalamadan ne kadar uzaklaştığının ortalama bir ölçüsünü verir. Standart sapma ile dağılımın basıklığı ve sivriliği arasında bir ilişki vardır. Ölçme sonuçları, aritmetik ortalamaya yaklaştıkça farklar küçülür, uzaklaştıkça büyür.
İstatistikler N Min. Maks. X S Var. Çar. Bas. Test
Puanları
53
Farkların küçülmesi dağılımın sivri olmasına, farkların büyümesi ise dağılımın basıklaşmasına neden olur. Çarpıklık katsayısı, puan dağılımındaki kişilerin alt puanlarda mı, üst puanlarda mı toplandıklarını gösterir. Bu ölçü sıfıra ne kadar yakınsa dağılım o kadar normale yakındır (Özçelik, 1997). Teste ait çarpıklık katsayısı -0,02 çıkmıştır. Testin basıklık katsayısı ise puan dağılımındaki yığılmanın “normal dağılım” olarak bilinen dağılıma göre daha çok mu, daha az mı basık olduğunu gösterir. Basıklık katsayısı -1,30 olarak bulunmuştur. Değerin negatif çıkması dağılımın normalden biraz daha basık olduğunu göstermektedir.
Testin güvenirliğine ilişkin bulgular KR-20 formülü ile bulunmuştur. Tek bir formun uygulanmasıyla güvenilirliğin ölçülmesinde kullanılan yöntemlerden biri olan KR-20 formülünde, 1 – 0 olarak kodlanan veriler üzerinden hesaplama yapılır. Testteki tüm maddeler arasındaki tutarlılığın bir ölçüsünü veren bir iç tutarlılık ölçüsüdür. Araştırmacı tarafından oluşturulan konu başarı testi için hesaplanan KR– 20 güvenirlik katsayısı 0,84 olarak bulunmuştur. Bir başarı testi için bu katsayının 0,70’ten büyük olması beklenir. Bu değerin de 0,70’ten büyük olması, testin güvenilirliğinin yüksek çıktığı ve maddeler arasındaki iç tutarlılığın yüksek olduğu anlamına gelmektedir.
Geçerlik ve güvenirliği incelenerek aynen alınan “kesirler” konusuna ilişkin 25 maddelik konu başarı testi ilk olarak, 4MAT öğrenme stili modeline dayalı öğretimin yapılacağı deney ve ders kitabına dayalı öğretimin yapılacağı kontrol grubuna ön-test olarak uygulanmıştır. Öğrencilere 1 ders saati süre tanınmıştır. İlgili konu başarı testi, EK-1.1’de yer almaktadır. Ön-testin öncesinde, her 2 gruba da önceki senelerde “kesirler” konusuna ilişkin edindikleri öğrenmeler hakkında fikir edinmek için 20 maddelik bir önbilgi testi uygulanmıştır. Bu testle, grupların “denk kesirler” ve “kesirlerde sıralama”da eksikliklerinin olduğu belirlenmiş; öğretim öncesinde “denk kesirler”e ilişkin genel bir hatırlatma yapılmış; “kesirlerde sıralama”ya ilişkin eksikliğin ise öğretim esnasında giderilebileceği görülmüştür. İlgili önbilgi testi, EK-1.2’dedir.
Ön-testin hemen ardından, 8 ders saati süre ile her 2 gruba da ilgili öğretimler uygulanmıştır. 4MAT öğrenme stili modelini daha önce tanımamış ve bu sayede ilk defa uygulayacak olan matematik öğretmenine uygulama öncesinde; 2 haftalık süre içerisinde bu modele ve hazırlanan ders planına ilişkin bilgilendirme verilmiştir. Deney esnasında da, uygulama öğretmenine gerektikçe istenen açıklamalar yapılmıştır. 4MAT öğrenme stili modeline dayalı öğretime ilişkin plan, EK-2’de yer almaktadır. İlgili planda, uygulama esnasında kullanılan ve araştırmacı tarafından geliştirilen; materyallerin nasıl oluşturulduğuna, çalışma yapraklarına ve slayt gösterimine de yer verilmiştir. Her bir öğrenciye, ilgili çalışma yapraklarının bulunduğu birer dosya öğretimin başlangıcında teslim edilmiştir. Konuya ilişkin teorik bilgi için; Olkun ve Toluk (2003), Baykul (2003), Sönmez ve Sönmez (1999), Gökgöl ve Özkan (1998) kaynaklarından faydalanılmıştır. Deney grubundaki dersin işlenmesi esnasında doldurulan çalışma yapraklarından alıntılar, slayt gösterimi ve diğer ekinliklere ilişkin fotoğraflara ise EK-3’te yer verilmektedir. Kontrol grubuna da ders kitabına dayalı öğretim uygulanmıştır; uygulama esnasında, tablo 3.2’de yer alan kazanımlar doğrultusunda MEB’in yayınladığı ders kitabından “kesirlerin karşılaştırılması”, “kesirlerde toplama ve çıkarma işlemleri”, “kesirlerde çarpma ve bölme işlemleri” ve “problem çözelim ve kuralım” alt başlıklı konular işlenmiştir. Her biri için ders kitabında yer verilen “etkinlik”ler, “örnek”ler ve ardından gelen “uygulama” ve “çalışma” adı altındaki sorular yapılmıştır. “Etkinlik”ler için “araç ve gereç” kısımlarından faydalanılmıştır. Sonrasında, “örnek”ler ile çözümüne yer verilmiş sorular gözden geçirilmiştir. Daha sonra, konunun anlaşılıp anlaşılmadığını görmek üzere, “uygulama” bölümünde verilen soruların çözülmesi sağlanmıştır. MEB’in yayınladığı çalışma kitabından ise her bir alt başlık için hazırlanmış “çalışma” adı altındaki soruların çözülmesi öğrencilerden istenmiştir.
Deney ve kontrol gruplarına yapılan 2 haftalık uygulamanın hemen ardından, aynı konu başarı testi bu gruplara son-test olarak uygulanmıştır. Aynı şekilde, öğrencilere 1 ders saati süre tanınmıştır. Son-testin ardından 1 ay sonra da, yine aynı konu başarı testi aynı süreyle, bu gruplara kalıcılık testi olarak uygulanmıştır.
55
Veri toplamada, konu başarı testinin yanı sıra görüşmeden de faydalanılmıştır. Konunun işlenmesinin ardından, deney grubuna uygulanan 4MAT öğrenme stili modeline dayalı öğretim üzerine öğretmen görüşünü almak üzere görüşme yapılmıştır. Yapılanmış görüşmede, nasıl hareket edileceği, hangi soruların sorulacağı, hangi davranışların teşvik edileceği gibi noktalar daha kesin olarak saptanmış olur (Kaptan, 1998). Bu araştırmada da, yapılanmış görüşme tercih edilmiştir.
Veri toplamada, ayrıca anket de kullanılmıştır. Öğrencilerin 4MAT öğrenme stili modeline dayalı öğretim esnasında yer verilen etkinlikler hakkındaki görüşleri, araştırmacı tarafından hazırlanmış olan anket yardımıyla alınmıştır. Anketler, imzasız da doldurulabileceği için objektifliğin daha yüksek olduğu ve bunlara cevap verenlerin cevaplarını tekrar tekrar kontrol etmesinin kolay olduğu görülmektedir. Anketle beraber bir açıklama da hazırlanmalıdır. Açık, yani doldurmalı tipindeki anket soruları, cevapların ankete cevap verenler tarafından yazılmasını gerektirir; böylece, cevaplayıcıya serbestlik ve isterse daha derinliğine bilgi verebilme olanağı tanır (Kaptan, 1998). Bu araştırmada da, açık anket sorularından faydalanılmıştır. Deney grubu öğrencilerine EK-4’te yer alan anket uygulanmıştır.