T TÜRMOB Gençlik Caddesi No: 107 06570 Anıttepe – Ankara Tel : (312) 232 50 60 Faks : (312) 232 50 73 www.turmob.org.tr
B) Mamulün Bünyesine Giren Yardımcı Maddeler
(birim ürün için ) 1) ...
2) ...
3) ...
Birim Ürün Girdi Maliyeti Toplamı (A+B) X
C) Ürün Girdi Maliyeti (Yıllık) F x X = Z
D) Ürün Satış Tutarı (Yıllık) F Birim Ürün
Satış Fiyatı (E) F x E = Y
ÜRÜN KATMA DEĞER ORANI % [(Y-Z) / (Z)]*100
(1) Katma değer hesabında amortisman, enerji ve işçilik girdi maliyetlerine dahil edilmez.
Yatırım kapsamında her bir ürün için, toplam ürün satış tutarından (Y) toplam ürün girdi maliyetleri (Z) çıkartılarak, çıkan sonucun toplam ürün girdi maliyetlerine (Z) bölünüp yüzle çarpılması suretiyle katma değer oranı bulunur.
Tablo 2: Birbirinden bağımsız olmayan hatlarda üretilecek birden fazla ürün için hazırlanacak ek katma değer hesabı tablosu (örnek olarak 3 ürün dikkate alınmıştır)
Toplam Ürün Girdi Maliyeti (Yıllık)
F1 x X1 = Z1
F2 x X2 = Z2
F3 x X3 = Z3
Toplam Ürün Satış Tutarı (Yıllık)
F1
F2
F3
E1
E2
E3
F1 x E1 = Y1
F2 x E2 = Y2
F3 x E3 = Y3
TOPLAM ÜRÜN KATMA DEĞER
ORANI % { [(Y1+Y2+Y3)-(Z1+Z2+Z3)] / ( Z1+Z2+Z3)}*100
Yatırım kapsamında birbirinden bağımsız olmayan hatlarda birden fazla ürün üretilmesi durumunda (örnek olarak 3 ürün dikkate alınmıştır), her bir ürün için ayrı ayrı Tablo 1’deki hesaplama yapılır ve bahse konu ürünlerin toplam ürün satış tutarından (Y1+Y2+Y3), toplam ürün girdi maliyetleri (Z1+Z2+Z3) çıkartılarak, çıkan sonucun toplam ürün girdi maliyetlerine (Z1+Z2+Z3) bölünüp 100’le çarpılması suretiyle yatırımın katma değer oranı hesaplanır.
II. Stratejik Yatırım Değerlendirme Esasları
1- Bir yatırımda birbirinden bağımsız hatlarda farklı ürünler üretilmesi durumunda;
a) Yatırım teşvik belgesi için müracaat tarihinden önce yayımlanmış son 12 aylık veriler dikkate alınarak, ithalatın yurt içi üretim kapasitesinden fazla olup olmadığı,
[
T TÜRMOB Gençlik Caddesi No: 107 06570 Anıttepe – Ankara Tel : (312) 232 50 60 Faks : (312) 232 50 73 www.turmob.org.tr
b) Yatırım teşvik belgesi için müracaat tarihinden önce yayımlanmış son 12 aylık veriler dikkate alınarak ithalat tutarının 50 milyon ABD Dolarının üzerinde olup olmadığı,
c) Farklı üretim hatlarında üretilecek ürünlerin katma değer oranı her bir ürün için ayrı ayrı bulunur.
d) Yatırım teşvik belgesi kapsamı yatırımda üretilecek olan farklı ürünlerin yatırım tutarları toplamının 50 milyon Türk Lirasının üzerinde olması gerekir.
Bütün ürünler dikkate alınarak (d)’de belirtilen kriterin sağlanmasına rağmen, üretilecek her bir ürün bazında a, b ve c’de belirtilen kriterlerin herhangi birini sağlayamayan ürün/ürünler, stratejik yatırım kapsamında değerlendirilmez. Söz konusu ürün/ürünler ve bunlara ilişkin yatırım harcamaları proje kapsamından çıkartılarak, proje kapsamında kalan diğer ürün/ürünler için yukarıdaki kriterler çerçevesinde yeniden hesaplama yapılır ve bu kriterlerin tamamının sağlanması durumunda söz konusu ürün/ürünlere ilişkin yatırım, stratejik yatırım olarak değerlendirilir.
2- Bir yatırımda birbirinden bağımsız olmayan hatlarda bir veya birden fazla asıl işlem görmüş ürün (teşvik belgesi konusu yatırımla elde edilmesi amaçlanan ürün) ile varsa ekonomik değeri olan ikincil işlem görmüş ürünün (teşvik belgesi konusu yatırımla elde edilmesi amaçlanan asıl işlem görmüş ürün dışındaki yan ürün) ortaya çıkması durumunda;
a) Yatırım teşvik belgesi için müracaat tarihinden önce yayımlanmış son 12 aylık veriler dikkate alınarak, ithalatın yurt içi üretim kapasitesinden fazla olup olmadığı,
b) Yatırım teşvik belgesi için müracaat tarihinden önce yayımlanmış son 12 aylık veriler dikkate alınarak ithalat tutarının 50 milyon ABD Dolarının üzerinde olup olmadığı,
her bir ana ürün için ayrı ayrı bulunur.
c) Yatırım teşvik belgesi kapsamında üretilecek ürünlerin yıllık ürün satış ve girdi maliyetleri Tablo 1’deki şekilde ayrı ayrı hesaplanır ve çıkan değerler Tablo 2’de belirtilen şekilde hesaplanmak suretiyle yatırımın toplam katma değer oranı bulunur.
d) Yatırım teşvik belgesi kapsamında gerçekleştirilecek sabit yatırım tutarının 50 milyon Türk Lirasının üzerinde olması gerekir.
Asıl ve ikincil işlem görmüş ürün/ürünlerin toplamı üzerinden (c) ve (d)’de belirtilen kriterlerin sağlanmasına rağmen, üretilecek her bir asıl işlem görmüş ürün bazında (a) ve (b)’de belirtilen kriterleri sağlayamayan ürünler, stratejik yatırım kapsamında değerlendirilmez. Bu durumda, (a) ve (b)’deki kriterleri sağlayamayan asıl işlem görmüş ürün/ürünlerin toplam satış tutarı içerisindeki payının %50’nin üzerinde olması halinde, söz konusu ürünlerin üretimi için de kullanılan ortak ana üretim üniteleri stratejik yatırım kapsamında değerlendirilmez. İkincil işlem görmüş ürün/ürünlerin girdi maliyeti, asıl işlem görmüş ürün/ürünler içerisinde değerlendirileceğinden söz konusu ürün/ürünlere ait sadece satış fiyatı katma değer hesaplamasında dikkate alınır.
Stratejik yatırım kapsamında değerlendirilmeyen asıl işlem görmüş ürün/ürünlere ilişkin yatırım harcamaları proje kapsamından çıkartılarak, proje kapsamında kalan diğer asıl ve ikincil işlem görmüş ürün/ürünler için yukarıdaki kriterler çerçevesinde yeniden hesaplama yapılır ve bu kriterlerin sağlanması durumunda, söz konusu ürün/ürünlere ilişkin yatırım stratejik yatırım olarak değerlendirilir.
[
T TÜRMOB Gençlik Caddesi No: 107 06570 Anıttepe – Ankara Tel : (312) 232 50 60 Faks : (312) 232 50 73 www.turmob.org.tr
III. Katma Değer Oranının Tespitine Yönelik Örnek Hesaplamalar
ÖRNEK 1: Birbirinden bağımsız hatlarda üretilecek K, L ve M ürünlerinin üretimine yönelik 70 Milyon Türk Lirası sabit yatırım tutarında bir yatırım için stratejik yatırım desteklerinden yararlanmak üzere Bakanlığımıza müracaat edilmesi durumunda, ilgili ürünlerin katma değer hesabı aşağıdaki şekilde yapılır.
K Ürününün Üretimi
GTİP
Yıllık Üretim Kapasitesi 1.000 Adet / Yıl
Girdilerin Adı Miktarı (Adet,
kg, m2...)
Birim Fiyatı (TL)
Girdi Maliyeti (Fiyat*Miktar) (TL) A) Hammadde ve Aramalı
(birim ürün için)
Hammadde-1 1 Kg 1.000 1.000
Hammadde-2 100 m2 2.000 200.000
Aramalı-1 10 Adet 5.000 50.000
B) Mamulün Bünyesine Giren Yardımcı Maddeler
(birim ürün için )
Yardımcı Madde-1 1 Kg 500 500
Birim Girdi Maliyeti Toplamı 251.500
C) Ürün Girdi Maliyeti (Yıllık) 251.500.000
D) Ürün Satış Tutarı (Yıllık) 1.000 350.000 350.000.000
ÜRÜN KATMA DEĞER ORANI % 39,2
L Ürününün Üretimi
GTİP
Yıllık Üretim Kapasitesi 1.000 Adet / Yıl
Girdilerin Adı Miktarı (Adet,
kg, m2...)
Birim Fiyatı (TL)
Girdi Maliyeti (Fiyat*Miktar) (TL) A) Hammadde ve Aramalı
(birim ürün için)
Hammadde-1 1 Adet 500 500
Hammadde-2 10 m2 3.000 30.000
Aramalı-1 100 Adet 1.000 100.000
B) Mamulün Bünyesine Giren Yardımcı Maddeler
(birim ürün için )
Yardımcı Madde-1 1 Kg 100 100
Birim Girdi Maliyeti Toplamı 130.600
[
T TÜRMOB Gençlik Caddesi No: 107 06570 Anıttepe – Ankara Tel : (312) 232 50 60 Faks : (312) 232 50 73 www.turmob.org.tr
C) Ürün Girdi Maliyeti (Yıllık) 130.600.000
D) Ürün Satış Tutarı (Yıllık) 1.000 200.000 200.000.000
ÜRÜN KATMA DEĞER ORANI % 53,1
M Ürününün Üretimi
GTİP
Yıllık Üretim Kapasitesi 1.000 Adet / Yıl
Girdilerin Adı Miktarı (Adet,
kg, m2...)
Birim Fiyatı (TL)
Girdi Maliyeti (Fiyat*Miktar) (TL) A) Hammadde ve Aramalı
(birim ürün için)
Hammadde-1 10 Kg 2.000 20.000
Hammadde-2 1.000 m2 100 100.000
Aramalı-1 2 Kg 1.000 2.000
B) Mamulün Bünyesine Giren Yardımcı Maddeler
(birim ürün için )
Yardımcı Madde-1 10 Kg 500 5.000
Birim Girdi Maliyeti Toplamı 127.000
C) Ürün Girdi Maliyeti (Yıllık) 127.000.000
D) Ürün Satış Tutarı (Yıllık) 1.000 180.000 180.000.000
ÜRÜN KATMA DEĞER ORANI % 41,7
K, L ve M ürünlerinin, 2. bölümün 1. kısmının (a) ve (b) bentlerinde belirtilen kriterleri sağladığı halde, katma değer oranı açısından sadece L ve M ürünlerinin üretiminin eşik değer olan %40 oranını aştığı belirlenmiştir. Bu durumda, K ürününün üretimine yönelik hattın projeden çıkartılmasını müteakip kalan kısmın sabit yatırım tutarının 50 Milyon TL olan eşik değerin üzerinde olması halinde, bu iki ürüne yönelik yatırımın stratejik yatırım desteklerinden istifadesi mümkün olabilecektir. Diğer taraftan, K ürününün üretimine ilişkin yatırımın ise diğer teşvik uygulamaları kapsamında değerlendirilmesi söz konusu olabilecektir.
ÖRNEK 2: Birbirinden bağımsız olmayan hatlarda üretilecek asıl işlem görmüş K ve L ürünleri ile ikincil işlem görmüş M ürününün üretimine yönelik 70 Milyon TL sabit yatırım tutarında bir yatırım için stratejik yatırım desteklerinden yararlanmak üzere Bakanlığımıza müracaat edilmesi durumunda, ilgili ürünlerin katma değer hesabı aşağıdaki şekilde yapılır.
[
T TÜRMOB Gençlik Caddesi No: 107 06570 Anıttepe – Ankara Tel : (312) 232 50 60 Faks : (312) 232 50 73 www.turmob.org.tr
K Ürününün Üretimi (Asıl işlem görmüş ürün)
GTİP
Yıllık Üretim Kapasitesi 1.000 Adet / Yıl (F1)
Girdilerin Adı Miktarı (Adet,
kg, m2...)
Birim Fiyatı (TL)
Girdi Maliyeti (Fiyat*Miktar) (TL) A) Hammadde ve Aramalı
(birim ürün için)
Hammadde-1 1 Kg 1.000 1.000
Hammadde-2 100 m2 2.000 200.000
Aramalı-1 10 Adet 5.000 50.000
B) Mamulün Bünyesine Giren Yardımcı Maddeler
(birim ürün için )
Yardımcı Madde-1 1 Kg 500 500
Birim Girdi Maliyeti Toplamı (A+B) 251.500 (X1)
C) Ürün Girdi Maliyeti (Yıllık) 251.500.000
D) Ürün Satış Tutarı (Yıllık) 1.000 350.000(E1) 350.000.000
L Ürününün Üretimi (Asıl işlem görmüş ürün)
GTİP
Yıllık Üretim Kapasitesi 1.000 Adet / Yıl (F2)
Girdilerin Adı Miktarı (Adet,
kg, m2...)
Birim Fiyatı (TL)
Girdi Maliyeti (Fiyat*Miktar) (TL) A) Hammadde ve Aramalı
(birim ürün için)
Hammadde-1 1 Adet 500 500
Hammadde-2 10 m2 3.000 30.000
Aramalı-1 100 Adet 1.000 100.000
B) Mamulün Bünyesine Giren Yardımcı Maddeler
(birim ürün için )
Yardımcı Madde-1 1 Kg 100 100
Birim Girdi Maliyeti Toplamı (A+B) 130.600 (X2)
C) Ürün Girdi Maliyeti (Yıllık) 130.600.000
D) Ürün Satış Tutarı (Yıllık) 1.000 200.000(E2) 200.000.000
[
T TÜRMOB Gençlik Caddesi No: 107 06570 Anıttepe – Ankara Tel : (312) 232 50 60 Faks : (312) 232 50 73 www.turmob.org.tr
M Ürününün Üretimi (İkincil işlem görmüş ürün)
Yıllık Üretim Kapasitesi 1.000 Adet / Yıl (F3) Miktarı (Adet, kg,
m2...)
Birim Fiyatı
(TL) Fiyat*Miktar (TL)
D)Ürün Satış Tutarı (Yıllık) 1.000 50.000 (E3) 50.000.000
Toplam Ürün Girdi Maliyeti (Yıllık) F1 x X1 = 251.500.000
F2 x X2 = 130.600.000
Toplam Ürün Satış Tutarı (Yıllık)
F1 x E1 = 350.000.000 F2 x E2 = 200.000.000 F3 x E3 = 50.000.000
TOPLAM ÜRÜN KATMA DEĞER ORANI % 57
K ve L ürünlerinin, 2. bölümün 2. kısmının (a) ve (b) bentlerinde belirtilen kriterleri sağladığı ve üretimin tamamı üzerinden yapılan katma değer hesabında da % 40 oranının aşıldığı tespit edilmiştir. Bu durumda, söz konusu ürünlerin üretimine yönelik bu yatırımın tamamının stratejik yatırımlara yönelik devlet desteklerinden yararlanması mümkün olabilecektir.