Tophisar Nahiyesi Vakıfları

Deftere kayıtlı Mihaliç Kazası‟na tâbî Tophisar Nahiyesi‟nde 13 adet köy, 2 mezra ve 2 mahalle tespit edilmiĢtir. Bunlar: Arus, Balluca ġahin, Bozcalar, Çakıl, Çöklü, Dola, Dutluca, Emre, Karasu, Kızıllar, Müminili, ġarklu köyleri; Asamen Seydi Mezrası, Ahi Tuzcu Mezrası; Çangarlu Mahallesi, Esr Mahallesi‟dir.

Tophisar Nahiyesi‟nde bulunan vakıflar arasında Orhan Bey‟in kızı Hatice Hatun‟un zaviyesi yer almaktadır. Hatice Hatun, Tophisar‟da olan zaviyesine Ahi Tuzcu Mezrasını ve Dutluca köyünü vakfetmiĢtir. SubaĢı Ġne Bey, Ulubad kenarında olan Kervansarayına Mamak Değirmeni denen değirmeni vakfetmiĢtir. Nahiyenin en yüksek gelire sahip vakfı olarak değerlendirilebilecek olan Alaeddin bin Ġsa Balı, Evkâfına 3 hücre, kenif, mahuta, 4 ev, 4 hanut, 1 tahune, 1 bağ, 2 kıtˈa yer, dükkânlar ve mezralar ile 50.000 nakit akçe vakfetmiĢtir. Ayrıca Sarı Timur‟un vakfettiği bir bağ ve Asamen Seydinin evlatlık vakfı olan Asamen Seydi Mezrası da bulunmaktadır.

Tophisar‟ın mescidleri arasında Bozcalar köyünde Sultan Selim tarafından inĢa edilen bir mescid yer almaktadır. Arus köyü mescidi, Dola köyü mescidi, ġarklu köyü mescidi, Mümin ili köyünde bulunan Orta Mescid, Çangarlu Mahallesinde bulunan Çangarlu Mescidi, Esr Mahallesinde bulunan Esr Mescidi, Balluca ġahin köyü mescidi, Çöklü köyü mescidi, Çakıl köyü mescidi, Emre köyü mescidi ve Kızıllar köyü mescidi nahiyede bulunan diğer mescidlerdir.

Tophisar Nahiyesi‟nde bulunan para vakıfları ise Ģunlarddır: Alaeddin bin Ġsa Balı‟nın vakfettiği 50.000 akçe, Arus köyü mescidine vakfedilen 300 akçe, Dola köyü

149

mescidine vakfedilen 1000 akçe, ġarklu köyü mescidine vakfedilen 2000 akçe, Orta Mescid‟e vakfedilen 3700 akçe Çangarlu Mescidi‟ne vakfedilen 2000 akçe, Esr Mescidi‟ne vakfedilen 4000 akçe, Balluca ġahin köyü mescidine vakfedilen 1700 akçe, Çöklü köyü mescidine vakfedilen 5200 akçe, Çakıl köyü mescidine vakfedilen 200 akçe, Emre kyü mescidine vakfedilen 200 akçe ve Kızıllar köyü mescidine vakfedilen 12.200 akçedir. Tophisar Nahiyesi‟nde vakfedilen toplam nukud miktarı 82.500 akçe olup %15 hesabıyla Ģerˈî muamele üzerine murabaha olunduğunda 12.375 akçe yıllık hâsıl mevcuttur.

Mihaliç Kazası‟nda Ulubad ve Tophisar Nahiyeleri de dahil toplam 71 vakıf kaydı bulunmaktadır. Defttere kayıtlı bulunan 175 hane ve 789 neferin meskûn olduğu tespit edilmiĢtir. Vakıflardan elde edilen toplam gelir tespit edilebildiği kadarıyla 147.871 akçedir.

2. 4. AYDINCIK NAHĠYESĠ VAKIFLARI

Deftere kayıtlı Aydıncık‟ta 27 adet köy, 15 mahalle ve 6 mezra tespit edilmiĢtir. Bunlar; Adil (Ömerabad), Akçapınar, Ateri, Baba, Bozyalu, Büyüksuklar, Çal, Çeltükçü (ġrabhane), Çengi, Demirkapı, Dutlu, Eğridere (Sungur), Gemlik, Gökmen, Göknar, Hamamlu, Karesilü, Kulaklu, Kurtlar, Küçüksuklar, Saru Halil (Aydıncık), Sovukhane (Simavlu), Sovuklar, Süleyman MiraĢ, Tekfur, Uğurhan, Yundtokadı köyleri; Alagöz Mahallesi, Ayazma Mahallesi, Balabanoğlu Mahallesi, Çullu Mahallesi, Debbağlar Mahallesi, Hacı Halil Mahallesi, Hacı Hızır Mahallesi, Hacı Karaca Mahallesi, Hacı Mustafa Mahallesi, Hacı Nuh Mahallesi, Karaca Mahallesi, Karahisarı Mahallesi, Kerpe Mahallesi, Saruhanlu Mahallesi, Yenice Mahalle ve Bayezid Fakih Mezrası (Ġrice Yakub Çiftliği), DuĢbudak Mezrası, Güncü Çiftliği, Göncü dede Mezrası, Valid Çiftliği, Yahya bin Yakub Mezrası‟dır. Aydıncık‟da 82 hâne ve meskûn 253 nefer defterde kayıtlı bulunmaktadır.

Aydıncık‟ın önemli umera vakıfları arasında Ġbrahim PaĢa‟nın Edirne‟de bulunan zaviyesine vakfettiği Eğridere (Sungur) köyü ile Süleyman MiraĢ civarında olan iki mezrası; Umur Bey‟in evlatlık vakfı olan Sovuklar köyü; Ġldutan Bey‟in vakfettiği hamam, 2 bezirhâne, 2 değirmen, 4 dükkân ve bahçe; ġehabüddin PaĢa‟nın

150

Dutlu köyünü vakfettiği imareti; Hacı Mehmed bin PaĢa Yiğit Çullu‟nun Karahisarı Mahallesinde inĢa ettiği mescidi ve çeĢmesi ile Saruhanlı Mahallesinde inĢa ettiği çeĢmesi sayılabilir.

Aydıncık‟da bulunan evlatlık vakıflar arasında Mevlana Ġlyas‟ın vakfiyet üzere tasarruf ettiği Valid Çiftliği, Göncü dede‟nin tasarruf ettiği Göncü dede Mezrası, Bayezid Fakih‟in tasarrufundaki Bayezid Fakih Mezrası, Mevlana MenteĢa‟nın tasarrufundaki Güncü Çiftliği sayılabilir. Bunlardan baĢka cüz tilaveti için Murad bin ġeyh PaĢa‟nın Saruhan Mahallesinde bir evini ve Ģehir kurbunda bir bağını vakfetmiĢtir.

Aydıncık‟ta Kamer Ġlyas bin Abdullah, Karaca Mahallesinde bir cami ve bir muallimhâne, Göknar köyünde bir mescid, Akçapınar ve Uğurhan köylerinde pınar inĢa etmiĢ ve 19 dükkânı, 1 kervansarayı, 6 hücresi ile 50.000 nakit akçeyi vakfetmiĢtir.

Aydıncık‟ın cami ve mescid vakıfları; Hacı Halil Mahallesinde bulunan Hacı Halil Camii, Karaca Mahallesi‟ndeki Kamer Ġlyas Camii, Ġlbasan Bey Camii, Büyüksuklar köyündeki TimurtaĢ Camii, Göknar köyü mescidi, Çengi köyünde bulunan Ali Çelebi Mescidi, Yenice Mahalle‟deki Yahya bin Yakub Mescidi, Debbağlar Mahallesi‟nde Er Hüseyin bin Ahmed Mescidi, Veli Bey Mescidi, Hacı Mustafa Mahallesi‟nde bulunan Kethüda Mescidi, Balabanoğlu Mahallesi‟nde bulunan Balabanoğlu Mescidi, Alagöz Mahallesi‟ndeki Alagöz Mescidi, Hacı Karaca Mahallesi‟ndeki Hacı Karaca Mescidi, Çullu Mahallesi‟ndeki Çulu Mescidi, Kerpe Mahallesi‟ndeki Kerpe Mescidi, Debbağlar Mescidi, Çeltükçü köyü mescidi, Çal köyü mescidi, Hacu Nuh Mahallesi‟nde bulunan Hacı Nuh Mescidi, Ateri köyü mescidi, Baba köyü mescidi, Hacı Hızır Mescidi, Bozyalu köyü mescidi, Gemlik köyü mescidi, Kurtlar köyü mescidi, Demirkapı köyü mescidi, Gökmen köyünde bulunan Semiz Ġlyas Mescidi, Yundtokadı köyü mescidi, Tekfur köyü mescidi, Adil köyü mescidi, Küçüksuklar köyü mescidi ve Hamamlu köyü mescididir.

Aydıncık‟da bulunan para vakıfları ise Ģunlardır: Kamer Ġlyas bin Abdullah‟ın vakfettiği 78.500 akçe, Er Hüseyin bin Ahmed‟in mescidine vakfettiği 1500 akçe, Veli Bey‟in mescidine vakfettiği 32.000 akçe, Ayazma Mahallesi‟nin avârızına vakfedilen 1000 akçe, Hacı Halil‟in camisine vakfettiği 11.000 akçe, Kerpe Mescidi‟ne vakfedilen 1800 akçe, Ġlbasan Bey‟in camisine vakfettiği 9000 akçe, Debbağlar Mescidi‟ne

151

vakfedilen 500 akçe, Çeltükçü köyü mescidine vakfedilen 2000 akçe, Çal köyü mescidine vakfedilen 1700 akçe, Hacı Nuh Mahallesi halkının avârızlarına ve mescidine vakfedilen 8000 akçe, Karesilü köyü halkının avârızlarına vakfedilen 500 akçe, Ateri köyü mescidine vakfedilen 300 akçe, Baba köyü mescidi ile kuyusuna ve köy halkının avârızlarına vakfedilen 5000 akçe, Hacı Hızır Mescidi‟ne vakfedilen 1000 akçe, Bozyalu köyünün mescidine vakfedilen 1000 akçe, Gemlik köyü mescidine vakfedilen 1700 akçe, Sovukhane köyü halkının avârızlarına vakfedilen 1000 akçe, Demirkapı köyü mescidine vakfedilen 2500 akçe, Semiz Ġlyas Mescidi‟ne vakfedilen 2100 akçe, Yundtokadı köyü mescidine vakfedilen 1000 akçe, Tekfur köyü mescidine vakfedilen 2000 akçe, Adil köyü mescidine vakfedilen 1000 akçe, TimurtaĢ Camiine vakfedilen 2000 akçe, Küçüksuklar köyü mescidine vakfedilen 2200 akçe, Saru Halil köyü mescidine vakfedilen 500 akçe, Kulaklu köyü halkının avârızlarına vakfedilen 5000 akçe ve Hamamlu köyü mescidine vakfedilen 3000 akçe. Aydıncık‟ta vakfedilen toplam nukud miktarı 178.800 akçe olup %15 hesabıyla Ģerˈî muamele üzerine murabaha olunduğunda 26.820 akçe yıllık hâsıl mevcuttur.

Defterde Aydıncık‟ta 63 vakıf kaydı bulunmaktadır. Bu vakıfların tespit edilebildiği kadarıyla yıllık toplam hâsılları 58.543,5 akçedir.