TOBB Tarafından Kabul Edilmiş Fuar Türleri

TOBB, yukarıda sözü edilen mevzuatta fuar türlerini aşağıdaki şekilde tanımlamıştır:

2.1.1.1. Genel Fuar

Belirli bir sektörü veya ürün grubunu esas almadan, çeşitli mal ve hizmetlerin birlikte sergilendiği ve bunların ticari tanıtımının yanı sıra gerektiğinde perakende satışının da yapılabildiği, içinde sosyal ve kültürel etkinliklerin de bulunabileceği, en az yetmiş beş katılımcının yer aldığı, süresi on beş günü geçmeyen etkinliklerdir.

Yukarıda sözü edilen usul ve esasların 5 nci maddesinin a fıkrasında bu şekilde son derece yalın bir anlatımla tanımlanan Genel Fuar’ın ne anlam ifade ettiği konusunda, fuarlar hakkında hiç bilgisi olmayanlar dahi net bir fikir sahibi olabilmektedir.

Tanımdan anlaşılacağı gibi, Genel Fuar’da belli bir ürün ya da hizmet yoktur. Tüm sektörler aynı fuarda yer alabilmektedir. Aynı fuarda otomobil yedek parçasından gıda ürünlerine kadar her türlü ürüne rastlanabilmektedir. Bu tür fuarlara en güzel örnek, en yakınımızdaki İzmir Enternasyonal Fuarı’dır. Her sene

1.000 civarında katılımcının stand açtığı ve 1,5 milyon insanın ziyaret ettiği İzmir Enternasyonal Fuarı’nda çok geniş bir ürün ve hizmet yelpazesi sergilenmektedir.

Literatürde genel fuarların “Yatay Fuar” olarak adlandırıldığı da görülmektedir.

2.1.1.2. İhtisas Fuarı

Belirli bir ürün veya ürün grubu ya da sektörle doğrudan ilgili ve sektöre yönelik mal ve hizmet üreten katılımcıların, teknolojik ve uygulamalı bilgi alışverişinin artırılması ve ticari işbirliğine yönelik bilgi değişimi ortamının yaratılması ile ihtiyaç duyulan ürün siparişlerinin verilmesini amaçlayan, en az yirmi katılımcının yer aldığı, süresi on günü geçmeyen etkinliklerdir.

Bu tanımı, sadece bir ürüne ya da ürün grubuna yönelik olarak düzenlenen ve en az yirmi katılımcı ile kurulan fuarlar olarak özetleyebiliriz. Bununla birlikte, tanımda geçen ayrıntılar, ihtisas fuarlarının mesleki bilgiyi geliştirmek, fuarın konusunu oluşturan sektördeki teknolojik gelişmeleri takip etmek ve ürün siparişi vermek için gerçekleştirilen profesyonel etkinlikler olduğunu göstermektedir.

İhtisas fuarlarına da en iyi örnek olarak yine en yakınımızdaki MARBLE “Mermer ve Doğaltaş Teknolojileri Fuarı” verilebilir. Mermer ve doğaltaş sektöründe dünyanın en büyük üçüncü fuarı olan “Marble” İzmir’in gururudur. Fuar alanından içeri adım atıldığından itibaren sektörün önde gelen firmalarının harikulade sunumları görülebilmektedir. Her yıl Nisan ayının başında gerçekleştirilen fuar, dünya mermercilerini İzmir’de buluşturmaktadır.

2005 yılında yapılan MARBLE 2006 “12. Uluslararası Doğaltaş ve Teknolojileri Fuarı” 38.000 m² alan üzerine kurulmuş, fuarda 238’i yabancı olmak üzere 952 katılımcı stand açmış, fuarı 45.558 kişi ziyaret etmiştir.

1990’lı yılların başından itibaren Avrupa’da genel fuar sayısında azalma, ihtisas fuarlarında ise bariz artış görülmektedir. Bunun temel sebebi, genel fuarların

nitelikleri itibariyle çok geniş bir kitleye hitap ediyor olması ve bir ürünle ilgili derinlemesine araştırma yapmaya elverişli olmamasıdır.

X ürününden satın almak üzere araştırma yapmak için genel fuara giden bir firma temsilcisi, sektörüyle ilgili yüzlerce farklı ürün arasından kendi iştigal alanındaki ürünü bulmak zorundadır. Bulabileceği X ürününün farklı modelleri de son derece sınırlı sayıda olmaktadır.

Oysa ihtisas fuarlarında söz konusu ürünün yüzlerce farklı modelini, alt bileşenleri ve yan sanayisi ile birlikte görmek mümkündür. İsim yapmış uluslararası ihtisas fuarları, günümüzde dev markaların buluşma noktası haline gelmiştir.

İşte bu sebeplerden dolayı, son onbeş yıldır genel fuarlardan ihtisas fuarlarına doğru güçlü bir eğilim görülmektedir. Ülkemizde düzenlenen fuarlarda da bu yöneliş hemen göze çarpmaktadır. Fuarcılık konusunda ismi en sık duyulan İstanbul, İzmir, Ankara gibi şehirlerde genel fuarlara neredeyse hiç rastlanmamaktadır. Hemen hatırlatmak gerekir ki geleneksel İzmir Enternasyonal Fuarı bir istisna olarak daha uzun seneler genel fuar yapısını koruyacaktır. Çünkü bu fuarın geçmişten gelen, ülke tanıtımına ve ihracatına sağladığı katkılarla özdeşleşmiş, manevi bir boyutu da ihtiva eden, bu sebeple de değiştirilmesi arzu edilmeyen tarihi bir dokusu vardır.

Literatürde ihtisas fuarlarının “Dikey Fuar” olarak adlandırıldığı da görülmektedir.

2.1.1.3. Tüketici Fuarı

Tüketici fuarı; ziyaretçilerini tüketicilerin oluşturduğu ve sergilenen ürünlerin perakende satışının da yapılabildiği; genellikle tüketim talebinin yoğunlaştığı özel günler, haftalar veya dönemlerde yapılan, en az yetmiş beş katılımcının yer aldığı, süresi yedi günü geçmeyen etkinliklerdir.

Tüketici fuarları, modern fuarcılık anlayışına biraz terstir. Fuardan ziyade bir pazar ya da alışveriş merkezini andırmaktadır. Bu fuarlarda amaç, yılbaşı, anneler günü, sevgililer günü gibi tüketim eğiliminin arttığı dönemlerde hediyelik eşya, tekstil,

kırtasiye gibi ürünlerden oluşan standlar kurarak ziyaretçilere mal satmaktır. Çağımız fuarcılığının temelini oluşturan, ileriye dönük kalıcı işbirlikleri kurma, teknolojiyi takip etme, potansiyel müşterilere ulaşma gibi fonksiyonlar tüketici fuarlarında görülmez. Burada sadece standlarda alışveriş yapan insanlar görülür.

Tüketici fuarlarına da İzmir’den örnek verebiliriz. Her sene yılın sonunda Kültürpark Fuar Alanı’nda düzenlenen ve İzmirlilerin dolaşmaktan büyük keyif aldığı SOUVENIR “Hediyelik Eşya, Hobi ve Kitap Fuarı”, onaltı yıldır İzmir’de büyük bir katılımla düzenlenmektedir.

Konunun başında ifade edildiği gibi, buraya kadar verilen üç fuar türü, “Yurt İçinde Fuar Düzenlenmesine Dair Usul ve Esaslar”da geçen ve Türkiye’de yerleşik tüm fuar organizatörlerinin fuar düzenlerken göz önünde tutması gereken fuar çeşitleridir.