Tezler

Türkiye üniversitelerinde masal metinlerine karşı ilginin doğması, Mehmet Kaplan’ın Erzurum’a gelmesi ile birlikte Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde Türk halk edebiyatı derslerinin okutulmaya başlamasıyla gerçekleşmiştir. Bu bölümde halk edebiyatı asistanlarının göreve başlaması (Muhan Bali, Bilge Seyidoğlu, Saim

22 _{Esma Şimşek, Yukaruçukurova Masallarında Motif ve Tip Araştırması, Ankara: T.C:} Kültür Bakanlığı Yayınları, 2001.

Sakaoğlu, Fikret Türkmen, Umay Günay, Ali Berat Alptekin) ile birlikte halk edebiyatı mahsullerinin derlenmesine önem verilmiş, böylece masal metinlerine olan ilgi de artmıştır.24 _{O yıllardan bu yana üniversitelerimiz bünyesinde masallar üzerinde pek çok} doktora tezi ve yüksek lisans tezi hazırlanmıştır. 1990 yılından sonra hazırlanan doktora ve yüksek lisans tezleri aşağıda verilmiştir:

a. Doktora Tezleri

Esma Şimşek, Yukarıçukurova Masallarında Motif ve Tip Araştırması (2 cilt), Elazığ 1990.

Prof. Dr. Ali Berat Alptekin’in danışmanlığında hazırlanmıştır. Çalışmaya 70 masal metni alınmış, tezdeki metinlerin tamamı Kadirli, Ceyhan, Osmaniye ve Kozan’dan derlenmiştir. Çalışmaya Thompson (Tarihi-Coğrafi) metodu uygulanmış ve masalların tip yapısı çalışmada incelenmiştir. Çalışma 2001 yılında yayınlanmıştır.

Mehmet Özçelik, Afyonkarahisar Masalları Üzerine Bir Araştırma, Konya 1992.

Pof. Dr. Saim Sakaoğlu’nun danışmanlığında hazırlanan tezde 70 masal metni bulunmaktadır. Metinlerin tamamı Afyon ve çevresinden derlenmiştir. Araştırmaya Thompson (Tarihi-Coğrafi) metodu uygulanmıştır. Masalların Eberhard-Boratav ve Aarne-Thompson tip kataloglarındaki benzerleri araştırılmıştır. Tez, yayımlanmıştır.

Tülay Aksan, Popüler Kültür Yayılım Alanları: Masalın İmajinasyon Yaratma ve Sosyal Bilimlerin Gelişmesine Katkısı, İstanbul 1993.

İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde Prof. Dr. Alim Şerif Onaran danışmanlığında hazırlanmıştır.

Namık Aslan, Yozgat Masallarında Tip ve Motif Araştırması (İnceleme- Metinler), Kayseri 1994.

24 _{age., s. 7; Esma Şimşek, Yukarıçukurova Masallarında Motif ve Tip Araştırması, Ankara:} T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, 2001, C.I, s. 30.

Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Prof. Dr.Tuncer Gülensoy’un danışmanlığında hazırlanmıştır.

Behiye Köksel, Gaziantep Masalları Üzerine Bir İnceleme, Konya 1995. Prof. Dr. Saim Sakaoğlu’nun danışmanlığında hazırlanan tezde 70 masal metni vardır. Metinlerin tamamı Gaziantep ve çevresinden derlenmiştir. Tez, henüz yayınlanmamıştır.

Yılmaz Önay, Van Masalları Üzerine Bir Araştırma, Van 1995.

Pof. Dr. Saim Sakaoğlu’nun danışmanlığında hazırlanan tezde 70 masal metni vardır. Metinlerin tamamı Van ve çevresinden derlenmiştir. Tez, henüz yayınlanmamıştır.

Muhsine Yavuz, Masalların Eğitim İşlevleri ve Dil Öğretimindeki Yeri, Diyarbakır 1996.

1997 (2. baskısı 2002 yılında) yılında yayınlanan bu çalışmada masallarla ilgili genel bilgiler verildikten sonra masalların iletileri ile çeşitli açılardan dil öğretimine katkıları ayrıntılarıyla ortaya serilmiştir. Çalışmanın son kısmında ise masal metinleriyle ileti dizinlerine yer ayrılmıştır.

Ruhi Kara, Erzincan Masalları (Metinler ve İncelemeler) (2 cilt), Erzurum 1996.

Prof. Dr. Bilge Seyidoğlu danışmalığında hazırlanan çalışmaya 70 masal metni alınmıştır. Metinlerin tamamı Erzurum ve çevresinden derlenmiştir. Araştırmaya Thompson (Tarihi-Coğrafi) metodu uygulanmış ve masallarda Eberhard-Boratav, Aarne-Thompson tip kataloglarındaki tip numaraları araştırılmıştır. Tez, henüz yayınlanmamıştır.

Seyit Emiroğlu, Meram İlçesi (Konya) Masalları Üzerine Bir İnceleme, Konya 1996.

Pof. Dr. Saim Sakaoğlu’nun danışmanlığında hazırlanan tezde 70 masal metni vardır. Metinlerin tamamı Konya’nın Meram ilçesi ve çevresinden derlenmiştir. Tez, henüz yayınlanmamıştır.

Şahin Köktürk, Azerbaycan ve Türkiye’den Derlenmiş Masalların Karşılaştırma Denemesi, Ankara 1996.

Prof. Dr. Umay Günay danışmanlığında hazırlanan çalışmada Azerbaycan ve Türkiye’den seçilen masallar çeşitli yönleriyle mukayese edilmiştir. Tez, henüz yayınlanmamıştır.

Ahmet Öcal, Karakuyu Köyü (Boğazlıyan-Yozgat) Çevresi Masalları (2 Cilt), Erzurum 1999.

Atatürk Üniversitesi ÜniversitesiSosyal Bilimler Enstitüsü’nde Prof. Dr. Bilge Seyidoğlu danışmanlığında hazırlanmıştır.

Rabia Kocaaslan Uçkun, Gagauz Masallarının Tip ve Motif Yapısı Bakımından İncelenmesi, İzmir 2003.

Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde Prof. Dr. Fikret Türkmen danışmanlığında hazırlanmıştır.

b. Yüksek Lisans Tezleri

Emin Ulu, Tokat Çevresinde Cin Fıkraları ve Masalları (İnceleme-Metin), Sivas 1990.

Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Doç. Dr. Turgut Karacan’ın danışmanlığında hazırlanmıştır.

Rasim Deniz, Kayseri Masalları, Kayseri 1992.

Prof. Dr. Tuncer Gülensoy’un danışmalığında hazırlanan çalışmada çoğunluğu Kayseri merkezden olmak üzere 50 masal metni bulunmaktadır. Tez, Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 1996’da yayınlanmıştır.

Mehmet Yardımcı, Yaşayan Malatya Masalları/Metinler ve İncelemeler, Malatya 1994.

Pof. Dr. Bilge Seyidoğlu’nun danışmanlığında hazırlanan çalışmada Malatya ve çevresinden derlenen masal metinleri vardır. Tez, 1996’da kısaltılarak İnönü Üniversitesi Vakfı’nca yayınlanmıştır.

Meriç Güven, Binbir Gece Masalları Üzerinde Motif Araştırması (Metin- İnceleme), Balıkesir 1994.

Prof. Dr. Metin Karadağ'ın danışmanlığında hazırlanan çalışmada Binbir Gece Masalları’ndan seçilen örnek metinlerin motif yapısı araştırılmıştır.

Yusuf Terzi, Türk ve Alman Masallarında Sosyal Sorunlar ve Çözüm Yolları, Ankara 1994.

Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Prof. Dr. Zeki Cemil Arda’nın danışmanlığında hazırlananmıştır.

Mustafa Sever, Erciyes Yöresi Masallarında Tipler, Ankara 1995.

Yrd. Doç. Dr. Ali Yakıcı’nın danışmanlığında hazırlanan çalışmada Erciyes ve çevresinden derlenen masalların tip yapısı üzerinde durulmuştur.

Suna Pamir Bildik, Yıldızelili Atıfet Bildik’ten Derlenen Masallar Üzerinde Bir Araştırma, Elazığ 1995.

Tez, Doç. Dr. Esma Şimşek’in danışmanlığında hazırlanmıştır. Çalışmada Yıldızelili masal anası Atıfet Bildik’ten derlenen 50 masal üzerinde durulmuştur.

Şaziye Şimşek (Demir), Ayaş Halk Masallarının Tip ve Motif Katalogu, Ankara 1995.

Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde Prof. Dr. Hasan Özdemir danışmanlığında hazırlanmıştır.

Arzu Dolu, Diyarbakır ve Yöresi Masallarında Motif İncelemesi, Diyarbakır 1997.

Halit Altay Göde, Yalvaç Masalları Üzerine Bir İnceleme, Isparta 1997. Yrd. Doç. Dr. Mehmet Özçelik’in danışmanlığında hazırlanan tezde Isparta ilinin Yalvaç ilçesinden derlenen masallar çeşitli yönlerden ele alınarak incelenmiştir.

Fevzi Sarıçiçek, Arapgir Masalları (İncelemeler-Metinler), Erzurum 1997. Yrd. Doç. Dr. Dilaver Düzgün’ün danışmanlığında hazırlananmıştır.

Melek Kerte, Adana Masalları Araştırması, Adana 1998.

Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde Doç. Dr. Erman Artun danışmanlığında hazırlanmıştır.

Ahmet Gökçimen, Türkmen Masalları Üzerine Motif İncelemesi, Erzurum 2000.

Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde Prof. Dr. Bilge Seyidoğlı danışmanlığında hazırlanmıştır.

Çiğdem Çorbacı, Türk Maslarında Yardımcı İhtiyar Motifi, Elazığ 2000. Prof. Dr. Ali Berat Alptekin’in danışmanlığında hazırlanan teze bugüne kadar yapılmış olan doktora tezlerinden seçilen masal metinlerinden hareketle, masallarda işlenen yardımcı ihtiyar motifi mukayeseli bir şekilde incelenmiştir.

Nedim Bakırcı, Niğde Masalları, Niğde 2000.

Yrd. Doç. Dr. Faruk Çolak danışmanlığında hazırlanan tezde Niğde ve çevresinden derlenen 50 masal metni, tip, motif, formel ve folklorik unsurlar bakımından değerlendirilmiştir.

Doç. Dr. Esma Şimşek’in danışmanlığında hazırlanan çalışmada bugüne kadar yapılmış olan doktora tezlerinden seçilen masal metinlerinden hareketle, masallarda işlenen çocuk motifi mukayeseli bir şekilde incelenmiştir.

Suzan Çelik, Türk Masallarında Ölüm Ve Yas, Elazığ 2000.

Doç. Dr. Esma Şimşek’in danışmanlığında hazırlanan çalışmada bugüne kadar yapılmış olan doktora tezlerinden seçilen masal metinlerinden hareketle, masallarda ölüm ve yas mukayeseli bir şekilde incelenmiştir. Henüz yayınlanmamıştır.

Yılmaz Akgün, Trabzon Masalları Üzerine Bir Araştırma, Van 2000.

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Yrd. Doç. Dr. Yılmaz Önay danışmanlığında hazırlanmıştır.

Yusuf Ziya Sümbüllü, Türkmen Halk Masalları Üzerine Motif İncelemesi (Hayvan Masalları), Erzurum 2000.

Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Prof. Dr. Bilge Seyidoğlu danışmanlığında hazırlanmıştır.

Deniz Akça, Türkiye’de Yaşayan Yabancıların Çocuklarının Yabancı Dil Eğitiminde Masalın Etkisinin Araştırılması, Ankara 2001.

Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde Yrd. Doç. Dr. Ceyhun Aksoy bünyesinde hazırlanmıştır.

Ferit Ayyıldız, İspir ve Pazaryolu Yöresi Masalları (Metin ve İncelemeler) (2 cilt), Erzurum 2001.

Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde Prof. Dr. Bilge Seyidoğlu danışmanlığında hazırlanmıştır.

Hüseyin Doğramacıoğlu, Kilis Masalları (Derleme Ve Tahlil Çalışması), Gaziantep 2001.

Çalışma, Doç. Dr. Fuzuli Bayat danışmanlığında hazırlananmıştır.

Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilkimler Enstitüsü bünyesinde Prof. Dr. Hasan Pekmezci danışmanlığında hazırlanmıştır.

Metin Eren, Bitlis Masalları Üzerine Bir Araştırma, Van 2001.

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Yrd. Doç. Dr. Yılmaz Önay danışmanlığı ile hazırlanmıştır.

Canan Soysal, Türk ve Alman Masallarından Örnek Metinlerde Motif Karşılaştırması, Eskişehir 2002.

Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde Doç. Dr. Yüksel Kocadoru danışmanlığında hazırlanmıştır.

Cihat Karasu, Bolu Masalları Üzerine Bir Araştırma, Van 2002.

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde Yrd. Doç. Dr. Yılmaz Önay danışmanlığında hazırlanmıştır.

Osman Alkan, Aksaray İlinde Anlatılan Masalların Çocuk Eğitimi Açısından İncelenmesi, Konya 2002.

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Yrd. Doç. Dr. Seyit Emiroğlu danışmanlığı ile hazırlanmıştır.

Serdar Derman, Anadil (Türkçe) Öğretiminde Masal Metinlerinin Kullanılması, Konya 2002.

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Yrd. Doç. Dr.İbrahim Altunel danışmanlığında hazırlanmıştır.

Serpil Zengin, Kumuk Halk Masalları (Kumuk Halk Yomakları), Sakarya 2002.

Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Doç. Dr. M. Mehdi Ergüzel danışmanlığında hazırlanmıştır.

Seyfullah Yaşar, Ağrı Masalları Üzerine Bir Araştırma, Van 2002.

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde Yrd. Doç. Dr. Yılmaz Önay danışmanlığında hazırlanmıştır.

Arif Can Güngör, Sözlü Masal Geleneğinden Görsel Masal Evresine Geçiş ve Masal Formunun Yeşilçam Sinemasına Etkileri, İstanbul 2003.

İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo-Televizyon ve Sinema Anabilim Dalı bünyesinde hazırlanmıştır.

Evrim Ölçer, Türkiye Masallarında Toplumsal Cinsiyet ve Mekan İlişkisi, Ankara 2003.

Bilkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde Prof. Dr. Talat Hlman danışmanlığında hazırlanmıştır.

Magdalena Sodzawiczny, Türkiye Masallarında Şamanizm Öğeleri, Ankara 2003.

Bilkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde Prof. Dr. Talat Hamlan danışmanlığında hazırlanmıştır.

Zülfikar Bayraktar, Türkmen Masalları Üzerine Bir İnceleme, İzmir 2003. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde Prof. Dr. Metin Ekici danışmanlığında hazırlanmıştır.

c. Öğrenci Tezleri

Türkiye üniversitelerinin Fen-Edebiyat ve Eğitim Fakültelerindeki Türk Dili ve Edebiyatı, Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği ve Türkçe Öğretmenliği Bölümlerinde yapılan halk edebiyatı, folklor ve dil tezlerinde çok sayıda masal metni bulunmaktadır25. Bunlardan İstanbul Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Erzurum Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakülteleri ile Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde hazırlatılan bitirme tezleri arasındaki masal metinleri geniş yer tutar.

Bunların dışında bazı bölgelerin folklor ve halk edebiyatı malzemeleri üzerinde yapılan tezlerde de pek çok masal metni yer almaktadır.

Folklor ve halk edebiyatı tezlerinin dışında dil tezlerinde de pek çok masal metni yer almaktadır. Ali Berat Alptekin26, dil tezleri üzerinde durduğu için burada tekrar üzerinde durulmaya gerek duyulmamıştır.