• Sonuç bulunamadı

5.11.1.İMMÜN FİKSASYON ELEKTROFOREZ 5.11.2.ANTİ-GLOMERUL BAZAL MEMBRAN 5.11.3.ASETİL KOLİN RESEPTÖR ANTİKORU

5.11.4.ANTİ -HDV

5.11.5.ANTİ-SENTROMER 5.11.6.PARVOVİRÜS B19 IGG 5.11.7.PARVOVİRİÜS B19 IGM

5.11.8.EKSTRAKTE EDİLEBİLİR NÜKLEER ANTİKOR 5.11.9.MUMPS IGG

5.11.10.MUMPS IGM 5.11.11.MEASLES IGG 5.11.12. MEASLES IGM

5.11.13.HERPES SİMPLEX TİP ½ IGG 5.11.14.HERPES SİMPLEX TİP ½ IGM

5.11.15. VZV IGG 5.11.16. VZV IGM

5.11.17.CHLAMYDİA TRACHOMATİS IGG 5.11.18.CHLAMYDİA PNEUMONİAE IGG

5.11.19. HERPES PCR 5.11.20. EBV EBNA 5.11.21.EBV PCR

5.11.22.IGG ALT SINIFLARI 5.11.23.IGD

5.11.24.ANTİ SM

5.11.25.ANTİ SCL 71

5.11.26.ANTİ JO-1

5.11.27.EBV EA

AKILCI TEST İSTEMİ

HIV/HEPATİT TANI TESTLERİ RASYONEL TEST İSTEM TABLOSU

TEST TESTİN İSTENİLME

GEREKÇELERİ SINIRLAMALAR

HBsAg - Kan transfüzyonu öncesi kan

bağışçısının transfüzyonla bulaşan enfeksiyonlar yönünden

taranmasında

- Organ transplantasyonu öncesi organ bağışçısının taranmasında - Viral hepatitlerin tanı ve ayırıcı tanısında

- Akut ve kronik HBV enfeksiyonunun tanı, ayırıcı tanı ve tedavi takibinde - *Preoperatif tarama testi olarak kullanılmamalıdır.

Anti-HBs - Geçirilmiş HBV enfeksiyonu ve

bağışıklık durumu

- Aşı ile bağışıklık durumu

-

Anti-HBc IgM, anti-HBc IgG - Akut ve kronik HBV enfeksiyonun

tanı ve ayırıcı tanısı -Anti- HBc IgG HBV ile teması gösterir.

- Aşılama öncesi incelenmelidir.

HBeAg, anti-HBe - Akut ve kronik HBV enfeksiyonun tanı ve ayırıcı

tanısı

-

Anti-HCV -Kan transfüzyonu öncesi kan

bağışçısının transfüzyonla bulaşan enfeksiyonlar yönünden

taranmasında

- Organ transplantasyonu öncesi organ bağışçısının taranmasında - Viral hepatitlerin tanı ve ayırıcı tanısında

- *Preoperatif tarama testi olarak kullanılmamalıdır.

Anti-HAV IgM - Viral hepatitlerin tanı ve ayırıcı

tanısında -

Anti-HAV IgG - Geçirilmiş HAV enfeksiyonu ve

bağışıklık durumu

- Aşı ile bağışıklık durumu

-

Anti-HIV -Kan transfüzyonu öncesi kan

bağışçısının transfüzyonla bulaşan enfeksiyonlar yönünden

taranmasında

- Organ transplantasyonu öncesi organ bağışçısının taranmasında - HIV enfeksiyonu tanısında

-* Preoperatif tarama testi olarak kullanılmamalıdır.

* HBsAg, anti-HCV ve anti-HIV testlerinin ülkemizde preoperatif tarama testi olarak yaygın biçimde

kullanılıyor olması gereksiz yere tıbbi mikrobiyoloji laboratuvarlarında iş yükünü artırmakta ve hasta

tedavi hizmetlerinde maliyet artışlarına neden olmaktadır.

KLİNİK ÖRNEKLERİN BAKTERİYOLOJİK KÜLTÜRÜ İÇİN ÖNERİLEN SINIRLAMALAR

KLİNİK ÖRNEK TESTİN İSTENİLME

GEREKÇELERİ SINIRLAMALAR Kontaminasyon ya da yetersiz örnek nedeniyle

laboratuvar tarafından test tekrarı istenmediği

sürece*

İDRAR -Üriner sistem enfeksiyonlarının

tanısında 72 saatte

BOĞAZ -Üst solunum sistemi

enfeksiyonlarının tanısında 72 saatte BALGAM, ETA, DTA, BAL

vb.

-Alt solunum sistemi

enfeksiyonlarının tanısında 72 saatte YARA -Yüzeyel cilt enfeksiyonlarının

tanısında Aynı bölgeden 72 saatte, farklı vücut bölgeleri için bu

koşul aranmaz İstisnai durum:

aynı

bölgeden gelen iğne biyopsisi örnekleri

APSE vb. aspiratı Aynı bölgeden 72 saatte,

farklı vücut bölgeleri için bu koşul aranmaz İstisnai durum:

aynı

bölgedeki multipl apselerden alınan aspiratlar

KAN - Kan dolaşım sistemi

enfeksiyonlarının tanısında Günde 2-3 kan kültürü seti (1 set=2 şişe) 4. set:

hasta başvurmadan

önceki 2 hafta içinde antibiyotik tedavisi almış ise

söz konusu olabilir

BOS ve DİĞER STERİL

VÜCUT SIVILARI

72 saatte

DIŞKI -Enterit tanısında 72 saatte

Hastanede üç günden fazla yatan hastalarda rutin dışkı kültürü yapılmamalı, sadece C.difficile toksin ELISA/PCR MİKOBAKTERİYOLOJİ

İÇİN - Ardışık üç gün*

Genel Öneriler :

 Kan kültürleri hariç, bir önceki kültür “negatif” olduğu sürece bir vücut bölgesi/bir kültür/gün uygulama sı geçerlidir.

 Pozitif bir kültür elde edilmişse en az 3 gün aradan sonra ikinci bir kültür aynı bölgeden

kabul edilebilir (Antibiyotik direnci gelişiminin izlemi açısından)

 Takip kan kültürleri-Kandidemili hastalar: Kan kültürlerinin 24 saatte bir tekrar ı uygundur.

Çünkü kandidemi tedavisinin kandidemi sonlandıktan sonra 14 gün daha sürdürülmesi gerekmektedir ve kan kültürü sonucu tedavi sonlandırma zamanının belirlenmesinde önemlidir.

 Kan kültüründeki üremenin tekrar tanımlanması: özellikle non-albicans Candida suşlarında aralıklı tanımlama yapma kararı laboratuvarın morfolojik değerlendirme deneyimine bağlıdır.

Tekrar kültüründeki bir üremede başka bir türe özgü bazı şüphe uyandıran morfolojik özellikler fark edilemeyebileceğinden, tekrar tanımlama yapılmazsa, tedavi altında o tedaviye dirençli olduğu için ortaya çıkan ya da ilk izolasyonda atlanmış olan ve fungeminin parçası olan ikinci bir türe, hatta ikinci bir cinse ait bir suş atlanabilir.

 Duyarlılık testleri, ilk izolasyonda, C. albicans dahil, tüm Candida suşlarına, klinikten bir istek beklemeksizin hemen yapılmalı veya ilgili bir merkeze yollanmalıdır. Tekrar duyarlılık testleri, aralıklı olarak, non-albicans suşlar için de haftada bir olacak şekilde düzenlenebilir.

 *Mikobakteriyoloji: balgam iste mi için "anlık (spot)-sabah-anlık" ve “en az bir sabah ve bir anlık" nedeniyle günde bir kezden fazla istem yapılabilmektedir. Hasta takibinde yapılan testlerle de örnek sayısı üçü aşabilmektedir. İdrar örneği için ardışık üç gün sabah idrarı önerilirken, bronkoskopi, ameliyat materyalleri, steril vücut boşluklarından alınan örnekler genellikle birer adet olmaktadır.

MOLEKÜLER TANI TESTLERİ RASYONEL TEST İSTEM TABLOSU TESTİN CiNSİ TESTİN İSTENİLME

GEREKÇELERİ TEST TEKRARLARINDA

UYGULANACAK UYGUN SÜRE

HBV-DNA -HBsAg negatif HBV enfeksiyonlarının

tanısında (donörlerde)

-Pre-kor mutantlarda replikasyonun gösterilmesinde

-Seropozitiflik görülmeden önce HBV enfeksiyonu varlığını erken dönemde -Tedaviye başlamada ve tedavinin etkinliğinin izlenilmesinde

-Atipik seroloji ile seyreden (HbsAg negatif) akut ve kronik hepatit B enfeksiyon tanısında

-HBV pozitif anneden doğan yeni doğanlarda HBV enfeksiyon tanısında -Organ transplantasyonu öncesinde donörlerin taranmasında

-KC nakli sonrasındare-enfeksiyonun erken dönemde tanısında

6 AY (TEDAVİ

HBV BULAŞ OLASILIĞI BULUNAN RİSKLİ

VAKALARDA (ÖRN.SAĞLIK ÇALIŞANLARI) İLK BAŞTA BELLİ

ARALIKLARLA (6 AYDAN AZ)

HCV-RNA -Anti-HCV yalancı pozitifliğinin

elimine

edilmesinde konfirmasyon testi olarak*

Anti-HCV pozitif hastalarda akut/kronik

enfeksiyonu, geçirilmiş enfeksiyondan ayırmada hakem test olarak

- Seropozitiflik (Anti-HCV pozitifliği) görülmeden

önce HCV enfeksiyonu varlığını erken dönemde

İLAÇ KESME KRİTERLERİNE GÖRE

SIKLIKLA BAKILABİLİR

HCV BULAŞ OLASILIĞI

-Immun yetmezliği olan hastalarda HCV enfeksiyon tanısında yegane test olarak

-HCV pozitif anneden doğan yeni doğanlarda

HCV enfeksiyon tanısında -Anti HCV negatif, ALT yüksek, Yüksek Riskli

gruplarda (Diyaliz hastaları, iv ilaç kullananlar,…..) HCV enfeksiyonu tanısında

- Tedaviye başlamada ve tedavinin etkinliğinin

izlenilmesinde

-Organ transplantasyonu öncesinde donörlerin

taranmasında

-KC nakli sonrasında re-enfeksiyonun erken dönemde tanısında

-Her nevi Anti-HCV tarama testlerinin

doğrulanmasında*

BULUNAN RİSKLİ

VAKALARDA (ÖRN.SAĞLIK ÇALIŞANLARI) İLK BAŞTA BELLİ

ARALIKLARLA (6 AYDAN AZ)

HIV-RNA -Immun yetmezliği olan hastalarda

HIV enfeksiyon tanısında yegane test olarak

- HIV pozitif anneden doğan yeni doğanlarda

HIV enfeksiyonu tanısında - Seropozitiflik (Anti-HIV poztifliği) görülmeden

önce HIV enfeksiyonu varlığını erken dönemde

tanımlayabilmek için

-Anti-HIV yalancı pozitifliğinin elimine edilmesinde konfirmasyon testi olarak

- Tedaviye başlamada ve tedavinin etkinliğinin izlenilmesinde -Anti HIV negatif, yüksek riskli gruplarda HIV enfeksiyonu tanısında

-Organ transplantasyonu öncesinde donörlerin taranmasında

İZLENMESİ VEYA TEDAVİNİN SONLANDIRILMASINA

KARARA

VERİLMESİ İÇİN TEKRAR

CMV DNA -Organ transplantasyonunda

donörlerin taranmasında

-CMV menenjit tanısında , BOS örneklerinde

TANI AMACIYLA BİR KEZ

TEDAVİ TAKİBİNDE TEKRAR **

MTBC-DNA -ARB negatifliği ile beraber

tüberküloz

enfeksiyonu şüphesi kuvvetli olan vakaların hızlı

ve güvenilir tanısı için - Kültürde pozitif örneklerde şüpheli rapor

MTBC/NTM(MOTT ) ayırımında

TANI İÇİN BİR KEZ

TEDAVİ SONRASINDA TEDAVİYE CEVABIN

İZLENMESİ VEYA TEDAVİNİN SONLANDIRILMASINA

KARARA VERİLMESİ İÇİN İKİNCİ KEZ

doğrulamak için

- Tedavi sonrası tedavinin süresine karar vermek

ve etkinliğini izlemek için

**İdrar örneklerinden ve anti tüberküloz ilaç

tedavisi alan hastalarda moleküler test

-HPV aşısına karar vermek - Servikal kanser riskli genotipleri belirleyerek

erken dönemde tedavilerini sağlamak

BİR KEZ ***

*Anti-HCV pozitif/ HCV-RNA negatif/ALT seviyesi yüksek /Yüksek riskli grup/HCV enfeksiyon şüphesi kuvvetli ise: HCV viremisi fluktuasyon gösterdiği için HCV RNA testi bir süre sonra tekrar çalışılmalıdır. İkinci HCV RNA testi pozitif ise HCV enfeksiyonu pozitifliği; negatif ise HCV enfeksiyonu negatifliği ile birlikte yalancı pozitif anti HCV sonucu olarak yorumlanır.

**Anti- viral tedaviye başlanıldıktan sonra tedaviye yanıt olumlu iken belirgin olarak yanıtsızlık hali (direnç) meydana gelmiş ise, tedavi sırasında gelişen bir mutasyon olasılığı düşünülüyorsa test ikinci kez istenebilir.

*** Riskli bir tip belirlendiyse ve sitopatolojik olarak müdahale gerektiren bir durum saptandıysa müdahaleden belli bir süre sonra testi tekrarlamak gerekir. Yine rutin kontroller için (3-5 yıl) tekrarlamak gerekir. Cinsel aktif risk grubundaki kadınlarda daha sık aralıklarla tekrarlamak gerekebilir.

OTOİMMÜN TESTLER İÇİN ÖNERİLEN SINIRLAMALAR

TEST TESTİN İSTENİLME

GEREKÇELERİ SINIRLAMALAR

Laboratuvar tarafından test tekrarı

önerilmediği sürece, antikorların yarı

ömrü 3 hafta olduğundan haftalık ya da

günaşırı test tekrarının otoimmün hastalıkların izleminde rolü yoktur.

ANA -Sistemik lupus eritematozus (SLE)

-Sjögren sendromu -Sistemik sklerozis

-Karışık bağ dokusu hastalığı (MCTD)

-Dermatomiyozit/polimiyozit -İlaca bağlı lupus

-Otoimmün karaciğer hastalıkları -Otoimmün tiroid hastalıkları -Romatoid artrit

-Multipl skleroz

-Bu test otoimmün hastalıkların tanısında tarama testi olarak kullanılır.

-Test sonuçları hastanın klinik bulguları ile birlikte

değerlendirilmelidir. Normal popülasyonda %40 pozitif olabilir.

-Hastalık aktivitesi ANA düzeyi ile ilişkili değildir. Bu nedenle klinikte önemli bir değişiklik olmadığı sürece hastalık izleminde ANA test tekrarının yeri yoktur.

-Klinik şüphesi olan hastada daha önce negatif olan ANA testi bulguların tekrarlaması ile birlikte tekrar istenip pozitif saptanabilir.

Anti-dsDNA - Sistemik lupus eritematozus

(SLE)

-Bu test sistemik lupus eritematozus (SLE)

tanısında ve izleminde kullanılır.

ANCA (Anti-Nötrofil Sitoplazmik Antikorlar) -c ANCA (Sitoplamik ANCA) (PR3 Proteinaz 3)

-p ANCA (Perinükleer ANCA) (MPO Myeloperoksidaz)

- Küçük damar vaskülitleri (ANCA ile ilişkili sistemik vaskülitler) Wegener granulomatozu Churg-Strauss sendromu Mikroskobik polianjitis Böbrek sınırlı formları (İdiopatik nekrotizan kresentik glomerülonefrit)

-Bağ dokusu hastalıkları SLE, romatoid artrit, myozit -Enfeksiyonlar

Subakut bakteriyel endokardit, tüberküloz, HIV enfeksiyonu -Enflamatuvar bağırsak hastalıkları Ülseratif kolit, Crohn hastalığı -Otoimmün GİS hastalıkları Sklerozan kolanjit, otoimmün hepatit

-İlaçla indüklenen ANCA Antitiroid ilaçlar, hidralazin, propiltiyourasil, penisilamin, minosiklin.

- Bu testler küçük damar vaskülitlerinin

tanısında, ayırıcı tanısında ve enflamatuvar aktivitenin izleminde kullanılır.

-Diğer otoimmün hastalıklarda -Bazı enfeksiyon hastalıklarında meydana

gelen vaskülitlerin tanısında kullanılır.

-ANCA IFA sonuçları PR3/MPO sonuçlarıyla birlikte

değerlendirilmelidir.

Anti-GBM (Anti Glomerüler Bazal Membran Antikoru)

- Goodpasteur sendromu -Otoimmün glomerulonefrit

-Bu test otoimmün böbrek hastalıklarının

tanısında ve ayırıcı tanısında kullanılır.

- AMA (Anti mitokondriyal antikor),

- ASMA (Anti düz kas antikoru),

- LKM (Anti karaciğerböbrek mikrozomal

antikor)

- Primer biliyer siroz (PBC) - Otoimmün hepatit (AIH) - Primer sklerozan kolanjit (PSC) - Overlap sendromu

- Bu testler otoimmün karaciğer hastalıklarının tanısında ve ayırıcı tanısında kullanılır.

- Anti-Endomisyum IgA (Anti endomisyum IgA antikoru),

- Anti-gliadin IgA (Anti gliadin IgA antikoru) ve anti-gliadin IgG (Anti gliadin IgG antikoru),

- Anti-doku

transglütaminaz IgA ve anti-doku transglütaminaz IgG

- Çölyak hastalığı (Gluten sensitif enteropati)

-Bu testler Çölyak hastalığının tanı ve tiplendirilmesinde ayrıca tedavi takibinde

kullanılır.

-Tedavi izleminde kullanılacak test Antidoku

transglütaminaz IgA olup IgA eksikliği olan hastalarda “yanlış negatif”

sonuç verebilir. Total IgA bakılması

önerilir.

-Pozitif Anti-doku transglütaminaz IgA

anti-endomisyum IFA ile doğrulanmalıdır.

(Anti-endomisyum IFA daha özgül ancak daha az duyarlıdır.)

- Anti-fosfolipit IgG ve antifosfolipit

IgM antikoru,

- Anti-kardiyolipin IgG (ACA IgG) ve anti-kardiyolipin IgM (ACA IgM) antikoru

Anti-fosfolipid - sendromu (APS) (Antikardiyolipin

sendromu)

- Tekrarlayan gebelik kayıpları (Üç ya da

daha fazla sayıda spontan abortus

- Bu testler anti-fosfolipid sendromu

(APS) (Anti-kardiyolipin sendromu)

tanısında ve nedeni açıklanamayan arteriyel ve venöz trombozların

ile beraberinde birden fazla canlı doğum

olmaması), açıklanamayan 2. ya da 3. trimester fetüs kaybı, erken gebelik döneminde başlayan preeklampsi (34.

gebelik haftasından önce), korea gravidarum (gebelik koresi).

- Açıklanamayan venöz ya da arteriyel tromboz

- Açıklanamayan felç

- Açıklanamayan geçici iskemik atak ya

da amorozis fugax (Retina damarlarında

iskemik atak)

- SLE ya da diğer kollajen doku hastalıkları

- Otoimmun trombositopeni - Otoimmun hemolitik anemi - Livedo retikülaris (Deride arteriolde

staz sonucunda oluşan ülserasyon) - Yalancı pozitif VDRL

- Koagülasyon testlerinde açıklanamayan uzama - Açıklanamayan intrauterin gelişme

geriliği (IUGR)

neden

olduğu hastalıkların tanısında kullanılır.

-Antifosfolipid sendrom (APS) tanısı, klinik

bulgular ve hemostaz testlerinin uygun

biçimde kombine edilmesiyle konulabilir.

Bir hastada antifosfolipid antikorlar saptandığında pozitif bulunan testler en

az 6 hafta arayla tekrarlanmalıdır.

-Antikardiyolipin antikorlar (ACA) genel

popülasyonda da yaygın olarak bulunmaktadır ve her zaman antifosfolipid sendrom ile ilişkili değildir.

Antifosfolipid antikorlar genel popülasyonun %14’ünde, SLE’li hastaların ise % 30-50’sinde görülürler.

RF (Romatoid faktör) -Romatoid artrit (Kronik enflamasyon ve enfeksiyonda da yükselebilir)

-Romatoid artrit izleminde

tekrarlanan RF testinin yeri yoktur.

Negatif RF testianti-CCP ile doğrulanabilir.

CRP (C-reaktif protein) -Akut faz yanıtının değerlendirilmesinde.

(Enflamasyon,

enfeksiyon, malignite, otoimmün hastalıklar, travma ve doku nekrozunda

yükselebilir)

-Otoimmün hastalık izleminde en az 3

hafta arayla tekrarlanan CRP testinin yeri

vardır.

-Seri ölçümler özellikle yenidoğan sepsisi

ve postoperatif enfeksiyon izleminde

önemlidir.

C3, C4 (Kompleman 3 ve 4) -Akut faz yanıtının değerlendirilmesinde

(sistemik piyojenik enfeksiyonlar, SLE,

vaskülitler, glomerulonefritte düzeyleri

düşebilir)

Otoimmün hastalık izleminde en az 3

hafta arayla tekrarlanan C3, C4 testinin

yeri vardır.

Anti-CCP (Cyclic Citrullinated Peptid)

- Romatoid artrit - Bu test romatoid artrit tanısında kullanılır.

-Ön tanıda romatoid artrit tanısı olmadan test istemi yapılmamalıdır.

- Romatoid artrit tanısında romatoid faktör (RF) testinden daha

özgüldür, özgüllüğü % 98’dir.

-Bazı RF negatif hastalarda anti-CCP testi pozitif

bulunabilmektedir.

Pankreas Islet Cell Antikor

(Pankreas Adacık Antikoru, ICA) Tip I diyabet Bu test tip I diyabet tanısında kullanılır.

Bu test tip I diyabet gelişiminde önemli bir prediktif göstergedir.

Akut başlayan ve insülin ihtiyacı olan diyabet vakalarında

otoimmüniteye bağlı tip I diyabeti doğrulamak ya da ayırımı

yapılamayan durumlarda diyabet tipinin ayırıcı tanısında

kullanılmaktadır.Tip I diyabetlilerin yakınları başta olmak üzere, riskli kişilerin taranmasında da bu test kullanılabilmektedir.

Genel öneri:

Otoimmün hastalıkların tanısında kullanılan testler, tarama ve tanının doğrulanması

amacıyla basamak tekniği ile kullanılmalıdır. Her aşamada klinik tablo ve bulgular, saptanan

antikorlarla karşılaştırılmalıdır.

KISITLI BİLDİRİM TALİMATI

1.0.AMAÇ:

Antibiyotiklerin doğru kullanımını sağlamak, antibiyotiklere karşı direnç gelişimini yavaşlatmak ve gereksiz antibiyotik kullanımını önlemektir.

Kısıtlı antibiyotik duyarlılık test sonuçlarının bildirimi, klinikteki geniş spektrumlu antimikrobik ilaçların aşırı kullanımının yol açtığı çoğul dirençli nozokomiyal suş enfeksiyonlarını azaltmaya yardımcı bir uygulamadır.

Klinisyenin, antibiyotik seçimi laboratuvar raporundan etkilenir. Kısıtlı antibiyotik

duyarlılık testi raporlama sisteminin uygulanması daha pahalı ve toksik ilaçların kullanımını kısıtlar. Yeni ilaçların uygunsuz ve gereksiz kullanımını engeller, dolayısı ile direnç

gelişiminin önüne geçilmiş olur. Ayrıca bazı enfeksiyonların tedavisinde, bazı antibiyotikler in vitro duyarlı çıksa da in vivo etkisizdir. Kısıtlı raporlamada bu ilaçlar raporlanmadığı için gereksiz kullanımları engellenebilir.

2.0.KAPSAM

• Bakteriyoloji laboratuarı

• Poliklinikler/ Klinikler

• Yoğun Bakım Üniteleri 3.0.SORUMLULAR

• Mikrobiyoloji Uzmanları

• Antibiyotik Kontrol Ekibi

• Enfeksiyon Kontrol Komitesi

• Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği

• Hastane Eczanesi Tüm hekimler

4.0.UYGULAMA

4.1 Antibiyotik Seçimi (Laboratuvar Yönünden):

Laboratuvar yönünden test edilecek antibiyotiklerin seçiminde ele alınması gereken hususlar aşağıda sıralanmıştır.

• FDA onayına sahip olup olmaması

• Test edilebilecek formunun olup olmaması

• Rutin test ve stoklama koşullarındaki stabilitesi

• Maliyeti

• Kabul edilebilir kalite kontrol değerleri var mı?

• Mikrobiyolojik aktivite spektrumu

• Uygun olan diğer antibiyotiklerle uyumluluğu

• Test endikasyonları

• Invitro testlerin prediktif değerleri 4.2 Antibiyotik Seçimi (Klinik Yönden):

Klinik yönden kullanılması gereken antibiyotiğin seçiminde ele alınması gereken hususlar aşağıda sıralanmıştır.

• Mikrobiyolojik aktivite spektrumu

• Uygulama yolu(PO, IM, IV)

• Doku ve vücut sıvılarına dağılımı

• Yarılanma ömrü/Toksisitesi

• Bu veya benzer ilaçlarla daha önce edinilmiş deneyimler

• Maliyet

• Kullanım endikasyonları

4.3 Test Ve Rapor Edi lecek İlaçların Seçimi:

Test edilecek ve rapor edilecek antibiyotiklere, Antibiyotik Kontrol Ekibinde görevli Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji uzmanı tarafından karar verilir.

Bu karar verilirken aşağıdaki hususlar dikkate alınır.

• Test edilecek organizmalar

• Bu organizmaların izole edildiği vücut bölgeleri

• Hastaneden sıklıkla izole edilen patojenlerin duyarlılık dağılımları

• EUCAST önerileri

Duyarlılık testi yapılan ancak bildirimi kısıtlanan anti mikrobik ilaçlarla ilgili sonuçlar otomasyo n sisteminde kayıtlı olarak bulunur.

• Bildirimi kısıtlanan anti mikrobiklerle ilgili bilgilere, sadece Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı tarafından ulaşılabilmektedir.

4.4 Kısıtlı Raporlama:

Kısıtlı Bildirim Sistemine göre raporlamada temel olarak izlenen yol şöyledir:

• Hastanemizde ‘Antibiyotik Duyarlılık Testleri ve Antibiyotik Duyarlılık Bildirimleri’

konu ile ilgili EUCAST standartlarına göre yapılmaktadır. Esas olarak, bu standartlara göre; primer ilaçlar ilk önce raporlanır. Bunlar en dar spektrumlu, en ucuz ve en az toksisiteye sahip olanlardır.

• Aşağadaki durumlarda kısıtlı antibiyotik duyarlılık sonucu bildirimi kaldırılır:

o Primer ilaçlara direnç söz konusu ise,

o Özellik arz eden vücut bölgeleri (BOS gibi) söz konusu ise, o Hasta ilacı tolere edemiyor ve tedaviye cevap vermiyor ise, o Polimikrobiyal bir enfeksiyon söz konusu ise,

o Birden fazla bölgede enfeksiyon var ise diğer antibiyotikler de bildirilir.

• Bu durumlarda, diğer hekimler Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı onayı i le bildirimi kısıtlanan antibiyotik duyarlılık test sonuçlarına ulaşabilirler.

Enterobacteriaceae- İdrar Dışı

Test grubu Antimikrobiyal

A Ampisilin

Sefuroksim (iv) Gentamisin

B Amoksisilin-Klavulanik asit

Piperasilin- Tazobaktam Sefotaksim/Seftriakson

Seftazidim

Amikasin

Siprofloksasin Levofloksasin

Trimetoprim-Sülfametoksazol

C İmipenem

Meropenem Ertapenem

Sefepim Kolistin Tigesiklin

Enterobacteriaceae- İdrar

Test grubu Antimikrobiyal

A Ampisilin

Sefaleksin Gentamisin

Trimetoprim-Sülfametoksazol Nitrofurantoin

Fosfomisin (p.o)

B Amoksisilin-Klavulanik asit

Sefuroksim aksetil (p.o) Sefiksim

Sefotaksim

Ertapenem

Amikasin

Siprofloksasin

Levofloksasin

C İmipenem

Meropenem Sefepim Kolistin Tigesiklin

Salmonella- Bağırsak Dışı

Test grubu Antimikrobiyal

A Ampisilin

Siprofloksasin

Trimetoprim-Sülfametoksazol

B Sefotaksim/seftriakson

Salmonella-Shigella- Dışkı

Test grubu Antimikrobiy

al

A Ampisilin

Siprofloksasin

Trimetoprim-Sülfametoksazol

Campylobacter spp.- Dışkı

Test grubu Antimikrobiy

al

A Siprofloksasin

Eritromisin

Tetrasiklin

Pseudomonas spp.-Tüm Örnekler

Test grubu Antimikrobiyal

A Seftazidim

Piperasilin- Tazobaktam Gentamisin

B Amikasin

İmipenem Meropenem Sefepim Siprofloksasin

C Kolistin

Stenotrophomonas maltophilia- Tüm Örnekler

Test grubu Antimikrobiy

al

A Trimetoprim-Sülfametoksazol

B Levofloksasin

Seftazidim

Acinetobacter spp.- Tüm Örnekler

Test grubu Antimikrobiyal

A Ampisilin-Sulbaktam

Sulbaktam Seftazidim İmipenem Meropenem Gentamisin Amikasin Siprofloksasin

B Piperasilin- Tazobaktam

Trimetoprim-Sülfametoksazol

C Netilmisin

Kolistin Tigesiklin

Burkholderia cepacia- Tüm Örnekler

Test grubu Antimikrobiyal

A Trimetoprim-Sülfametoksazol

B Seftazidim

Meropenem

C Levofloksasin-MİK

Staphylococcus spp.- İdrar Dışı

Test grubu Antimikrobiyal

A Benzil penisilin

Metisilin Eritromisin Klindamisin

Trimetoprim-Sülfametoksazol

B Vankomisin

Teikoplanin Tetrasiklin Siprofloksasin Levofloksasin Moksifloksasin

C Gentamisin

Linezolid

Fusidik asit

Rifampisin

Mupirosin

Tigesiklin

Daptomisin

Staphylococcus spp.- İdrar

Test grubu Antimikrobiyal

A Benzil penisilin

Ampisilin Metisilin

Trimetoprim-Sülfametoksazol

B Siprofloksasin

Levofloksasin Nitrofurantoin

C Linezolid

Vankomisin Teikoplanin Enterococcus spp.- İdrar Dışı

Test grubu Antimikrobiyal

A Ampisilin

B

Vankomisin Teikoplanin Linezolid Daptomisin Gentamisin YD Streptomisin YD

C Tigesiklin

Enterococcus spp.- İdrar

Test grubu Antimikrobiyal

A Ampisilin

Nitrofurantoin Fosfomisin

B Siprofloksasin

C Vankomisin

Linezolid

A, B, C, G Grubu Streptokoklar- İdrar Dışı

Test grubu Antimikrobiyal

A Benzilpenisilin

Eritromisin Klindamisin

B Levofloksasin

Moksifloksasin Tetrasiklin Doksisiklin Minosiklin Linezolid

Sadece penisiline allerjisi olduğu bildirilen hastalar için ADT çalışılır.

B Grubu Streptokoklar- İdrar

Test grubu Antimikrobiyal

A Benzil penisilin

Levofloksasin

B Nitrofurantoin

Trimetoprim-Sülfametoksazol

Sadece penisiline allerjisi olduğu bildirilen hastalar için ADT çalışılır.

Streptococcus pneumoniae spp.- BOS Dışı

Test grubu Antimikrobiyal

A Penisilin

Eritromisin Klindamisin

Trimetoprim-Sülfametoksazol

B Siprofloksasin

Levofloksasin Moksifloksasin Tetrasiklin Vankomisin

C Linezolid

Streptococcus pneumoniae spp.-BOS

Test grubu Antimikrobiyal

A Benzilpenisilin- MİK

Sefotaksim/Seftriakson- MİK Trimetoprim-Sülfametoksazol

B Meropenem-MİK

Vankomisin

C Moksifloksasin

Viridans streptokoklar- BOS-Kan- Kemik İliği-İdrar Dışı

Test grubu Antimikrobiyal

A Benzilpenisilin

Ampisilin

B Sefuroksim (iv)

Sefotaksim/Seftriakson Sefepim

C Vankomisin

Teikoplanin

Eritromisin

Klindamisin

İmipenem-MİK

Meropenem- MİK

Viridans streptokoklar- BOS-Kan-Kemik İliği

Test grubu Antimikrobiyal

A Benzilpenisilin- MİK

Ampisilin

B Sefuroksim (iv)

Sefotaksim/Seftriakson Sefepim

Gentamisin YD-MİK

C Vankomisin

Teikoplanin İmipenem-MİK Meropenem-MİK

Viridans streptokoklar- İdrar

Test grubu Antimikrobiyal

A Benzilpenisilin

Ampisilin

B Sefuroksim (iv)

Sefotaksim Sefepim

C Vankomisin

Teikoplanin

Haemophilus influenzae- BOS Dışı

Test grubu Antimikrobiyal

A Benzilpenisilin

Ampisilin (iv)

Trimetoprim-Sülfametoksazol

B Amoksisilin-Klavulanik asit

Sefuroksim (iv)

Sefotaksim/Seftriakson Meropenem

Siprofloksasin Levofloksasin Moksifloksasin Ofloksasin

C Tetrasiklin

İmipenem

Haemophilus influenzae- BOS

Test grubu Antimikrobiyal

A Benzilpenisilin

Ampisilin (iv)

Sefotaksim/Seftriakson Trimetoprim-Sülfametoksazol

B Meropenem

DİĞER

(PROFİLAKSİ) Rifampisin

Moraxella catarrhalis- Solunum Sistemi Örnekleri

Test grubu Antimikrobiyal

A Amoksisilin-Klavulanik asit

Eritromisin

Trimetoprim-Sülfametoksazol

B Sefotaksim/Seftriakson

Sefuroksim (iv) Sefepim

C Sefiksim

Sefuroksim aksetil

Siprofloksasin

Levofloksasin

Moksifloksasin

İmipenem

Meropenem

Ertapenem

Tetrasiklin

Neisseria gonorrhoeae- Tüm Örnekler

Test grubu Antimikrobiyal

A Benzilpenisilin

Seftriakson/Sefotaksim

Seftriakson/Sefotaksim