HEMOGRAM 30 DK
ELİZA 2 SAAT
GAİTADA GİZLİ KAN 30-45 DK
ROTA ADENO VİRÜS 30-45 DK
DİREK MİKROKOBİK İNCELEME 30-45 DK
GAİTADA AMİP GİARDİA ARANMASI 30-45 DK
3. PATOLOJİ LABORATUVARI NUMUNELERİN ALINMASI TOPLANMASI VE TRANSFERİ REHBERİ
Hastalardan tetkik amacıyla alınan ve laboratuara gönderilmesi gereken tüm spesmenlerin güvenli bir şekilde toplanmasını, taşınmasını, zamanında yerine ulaşmasını ve taşımayı yapan personelin ve çevrenin kontaminasyonunu önlemede gerekli kuralları bu klavuzda belirtilmiştir.
1.1. İŞLEM AKIŞI
Numune kapların üzerine hastanın adı soyadı ve protokol numarasını içeren barkod yapıştırılır.
Hastanın istek formu, hastanın hekimi tarafından eksiksiz doldurulduktan sonra hastanın adı soyadı ve protokol numarasını içeren barkod yapıştırılır. Sitolojik materyal patoloji laboratuarına en geç 1 saat içerinde iletilir. Tüm sitolojik materyaller numune kayıt defterine kayıt numarası, tarih, saat, hasta adı – soyadı, protokol numarası, teslim alan ve teslim eden kişilerin adı ve spesmen adedini içerecek şekilde ilgili yerin sekreteri tarafından kaydedilmelidir.
1.2. ÖRNEK TÜRLERİ
1.2.1.SİTOLOJİK NUMUNELER Sitolojik Numunelerin Toplanması
Tüm jinekolojik sitoloji (servikal yayma preparatı; smear) preparatları tercihan kutuda ve kırılmayacak şekilde gönderilir. Sprey fiksatif ile tespit edilen preparat kutuda ve kırılmayacak
şekilde gönderilir. Sitoloji ünitesine saat 15:45 e kadar ulaştırılamayan preparatlar, ertesi iş gün sabah mesai başlangıcında gönderilir.
Tüm ince iğne aspirasyon biyopsisi yayma preparatları kutuda ve kırılmayacak şekilde gönderilir.
Havada kurutulan yayma preparatlar kartona sabitlenerek gönderilir. Sitoloji ünitesine saat 16:00 a kadar ulaştırılamayan preparatlar ertesi iş günü sabahı mesai başlangıcında gönderilir. Hastaya ait klinik bilgiler hastanın doktoru tarafından sitolojik inceleme istek formuna eksiksiz doldurulduktan sonra sitoloji formuna ve materyal üzerine hastanın adını, soyadını ve protokol numarasını içeren barkod yapıştırılır. Patoloji bölümüne gelen numuneler hasta adı ve protokol numarasını içeren barkodun doğruluğu kontrol edildikten sonra Sitoloji Kayıt Defterine kaydedilir. Hasta adı, protokol numarası, alınan materyalin türü ve alındığı yer yazılı olmayan numuneler kabul edilmez.
Numuneler patoloji sekreteri tarafından prepare edilmek için laboratuvara teslim edilir.
Sitoloji İncelemesi İçin Gönderilen Numunelerin Red Kriterleri
Örnek kabı üzerinde etiket olmaması: Örnek kabı üzerinde hastanın adı veya soyadı veya hastane protokol numarası (ya da hastane protokol numarası yerine geçebilecek başka bir numara) yoksa etiketsiz gönderilmiş olarak kabul edilir
Örnek kabı üzerindeki etiket yanlış olması: Gönderme formundaki ad, soyad veya numaradan biri etiket üzerindekilerden farklı.
Örnek kabının tek başına gönderilmesi, patoloji istek formunun olmaması
Patoloji istek formunun tek başına gönderilmesi, örnek kabının olmaması
İstenen inceleme yönteminin patoloji laboratuarında çalışılmıyor olması
Kırılmış,Onarılamayacak kadar çok parçaya ayrılmış cam preperatlar.
1.2.1. ENDOSKOPİK BİYOPSİ ÖRNEKLERİ
Endoskopik Biyopsi Örneklerinin Alınması ve Transferi
Endoskopik biyopsiler, içinde %10’luk tamponlu formaldehid çözeltisi bulunan ağzı kapaklı 10 ml ‘ likflakon şişeler içine alınmalıdır.
Biyopsi şişesi içindeki %10’luk tamponlu formaldehid çözelti, alınan doku büyüklüğünün en az 10 katı miktarda olmalıdır.
Endoskopik biyopsiler, içinde %10’luk formaldehid çözelti bulunan ağzı kapaklı 10 ml ‘lik flakon şişelerde, hasta yakınları tarafından transfer edilir.
Biyopsi şişeleri üzerine, hastanın ismi, protokol numarası ve materyalin cinsini içeren etiket ve/veya bantlar yapıştırılmalıdır. Bu tür kimlik tanımlayıcı etiket veya bantlar, şişelerin üzerinden kolayca ayrılmayan, ıslanma vb. nedenlerle yazısında silinme olmayan türden olmalıdır.
Şişeler üzerindeki kimlik tanımlayıcı bilgiler ile istemdeki bilgilerin aynı olup olmadığı, materyal patolojiye gönderilmeden doktor veya bir yardımcı personel tarafından kontrol edilmeli bu kontrolden sonra transfer gerçekleştirilmelidir.
Klinikten alınan biyopsiler klinik personeli ile gönderilir. Poliklinikten alınan endoskopik örnekler ise hasta veya yakınları tarafından transfer edilir.
Biyopsi şişeleri üzerindeki hasta ismi ve diğer kimlik tanımlayıcı otomasyondaki istem formu arasındaki isim ve diğer bilgilerin uyumu Patoloji bölümü kayıt sekreteri tarafından doğrulanarak numunelerin kabulü yapılır.
1.2.2. POLİKLİNİKTEN GÖNDERİLEN KARACİĞER VE PROSTAT İĞNE BİYOPSİ ÖRNEKLERİNİN ALINMASI VE TRANSFERİ:
Poliklinikten gönderilen Karaciğer biyopsileri, içinde %10’luk tamponlu formaldehid, prostat iğne biopsileriholland çözeltisi bulunan ağzı kapaklı 10 ml ‘likflakon şişeler içine alınmalıdır.
Biyopsi şişesi içindeki %10’luk formaldehid ya da Holland çözeltisi, alınan doku büyüklüğünün en az 10 katı miktarda olmalıdır.
Örnekler konulduktan sonra kapların ağızları derhal kapatılmalı, örneklerin hava ile teması engellenmelidir.
Biyopsi şişeleri üzerine, hastanın ismi, protokol numarası ve materyalin cinsini ve alındığı lokalizasyonu içeren etiket ve/veya bantlar yapıştırılmalıdır.
Bu tür kimlik tanımlayıcı etiket veya bantlar, şişelerin üzerinden kolayca ayrılmayan, ıslanma vb.
nedenlerle yazısında silinme olmayan türden olmalıdır.
Şişeler üzerindeki kimlik tanımlayıcı bilgiler ile istemdeki bilgilerin aynı olup olmadığı, materyal patolojiye gönderilmeden doktor veya bir yardımcı personel tarafından kontrol edilmeli bu kontrolden sonra transfer gerçekleştirilmelidir.
Patoloji bölümü kayıt sekreteri tarafından üzerinde hasta ismi ve diğer kimlik tanımlayıcı bilgilerin olduğu örnek ile HBYS. basılı ve Patoloji İstem Formu arasındaki kimlik ve klinik bilgilerin uyumu doğrulanarak numunelerin kabulü yapılır.
Klinikten alınan biyopsiler klinik personeli ile transfer edilir.
Poliklinikten alınan biyopsiler ise hasta veya yakınları tarafından transfer edilir.
1.2.3. İNCE İĞNE ASPİRASYON SİTOLOJİLERİNİN ALINMASI VE TRANSFERİ:
Sitolojik materyallerin bir kısmı ya da tamamı uygun enjektör veya tüplere alınmalıdır.
Uygun enjektör veya tüplerin üzerine kimlik tanımlayıcılarının olduğu
Enjektör veya tüpün üzerindeki kimlik tanımlayıcı etiketler, kolayca ayrılmayan (ıslanma vb.
nedenlerle) ve yazısı silinmeyen türden olmalıdır.
Sitoloji materyalleri girişimi uygulayan ekip tarafından hasta başında hazırlanmış bulunan lamlara ince yayma tekniği ile yayılır.
Lamların kırılıp dökülmesini önleyecek mapelere konur. Hastanın ismi kurşun kalem ile buzlu camlı kenara yazılır.
Doktoru/ hemşiresi HBYS’nde istemi yapar, hasta /hasta yakını ya da patoloji teknisyeni sitoloji materyali patoloji sekreterliğine ulaştırır.
Patoloji bölümü kayıt sekreteri tarafından üzerinde hasta ismi ve diğer kimlik tanımlayıcı bilgilerin olduğu örnek ile HBYS. ve basılı Patoloji İstem Formu arasındaki kimlik ve klinik
bilgilerin uyumu doğrulanarak numunelerin kabulü yapılır.
İnce iğne aspirasyon sitolojisi ile gönderilen materyaller çok kalın yayılmamalı, lamların rodaj kısmına bulaşmamalı ve uygun etiketle birlikte gönderilmelidir.
Sitolojik materyaller en kısa sürede (1 saat içinde) teslim edilmelidir. Bu süre içinde teslim edilemiyorsa +4 °C’de buzdolabında saklanmalıdır.
1.2.4. SERVİSTEN VE/VEYA GİRİŞİMSEL İŞLEM POLİKLİNİKLERİNDEN GÖNDERİLEN SİTOLOJİ MATERYALLERİN ALINMASI VE TRANSFERİ:
Sitoloji materyaller uygun enjektör veya tüplere alınmalıdır.
Uygun enjektör veya tüplerin üzerine kimlik tanımlayıcılarının olduğu etiket yapıştırılmalıdır.
Enjektör veya tüpün üzerindeki kimlik tanımlayıcı etiketler, kolayca ayrılmayan (ıslanma vb.
nedenlerle)ve yazısı silinmeyen türden olmalıdır.
İnce iğne aspirasyon sitolojisi ile gönderilen materyaller çok kalın yayılmamalı, lamların rodaj kısmına bulaşmamalı ve uygun etiketle birlikte gönderilmelidir.
Kliniklerde servis postası tarafından, polikliniklerde ise hasta yakınları (poliklinik postası tarafında getirilmesi için çalışma başlatıdı.) tarafından en kısa sürede (1 saat içinde) teslim edilmelidir.
Bu süre içinde teslim edilemiyorsa +4 °C’de buzdolabında saklanmalıdır.
İdrar sitolojisi yukarıda belirtilen şartlarda, fakat daha hızlı (5 dakika) gönderilmesinin yanı sıra alkolle tespit edilip, edilmediği özellikle belirtilmelidir.
Servisten ve/veya girişimsel işlem polikliniklerinden gönderilen sitolojik örneklerin etiketlenmesi, test talepleri, bunların kontrolü ve transfer kuralları diğer biyopsi örneklerinin alınması ve
gönderilmesi kuralları içinde geçerlidir.
1.2.5. KONSÜLTASYON İÇİN GÖNDERİLEN PARAFİN BLOKLAR VE/VEYA HAZIR CAMLARIN TRANSFERİ:
Konsültasyon için gönderilen parafin bloklar aşırı ısı ve ışıktan muhafazalı kutular içinde gönderilir.
Camlar oda ısısında gönderilir. Ancak kırılmayacak ve ışık almayacak kutular içinde transfer edilir.
Konsültasyon için gönderilen parafin bloklar ve camlar oda ısısında saklanabilir.
1.2.6. DİĞER HASTANELERDEN VE ÖZEL İŞLETMELERDEN
GÖNDERİLENSPESİMENLER, SIVILAR VEYA SİTOLOJİ CAMLARININ