Testler

Yönetici adaylarının belirlenmesinde bir diğer yöntem testlerdir. Testler, kişilik ve motivasyonun ölçülmesinde kullanılır. Kişiliğin ölçülmesi, gelecekteki başarıyı gösteren önemli bir araç olarak kabul edilmektedir. Testler, maksimum performansı ve tipik davranışı ölçen diye ikiye ayrılmaktadır. Birinci grup testler, bilişsel yetenekleri ölçmek için kullanılır ve bir kişinin ne kadar bildiğini belirlemek amacıyla tasarlanır. Genel zekâ ve sözel ifade gücü, bu testlere örnek olarak verilebilir. İkinci grup testlerde ise bireyin ana davranışsal eğilim ve yönelimleri belirlenir. Kişilik veya mesleki ilginin ölçülmesi, tipik davranışın ölçülmesine örnek olarak verilebilir. [43]

Yönetici adaylarının belirlenmesinde kullanılan yöntemlerden bir diğeri görüşme (mülakat)tır. Aday belirleme görüşmesi, diğer görüşmelerden biraz farklıdır. Aday belirleme görüşmelerindeki temel yönelim, belirli bir yönetim durumuna adayın nasıl tepki verdiğini ve çözmeye çalıştığını gözlemlemektir. Adayın tepki ve cevapları; kabiliyeti, becerileri, kişisel tarzı ve değerlerini ifade ediş biçimine göre değerlendirilir. Yine ilave sorularla yönetici adayının yönetim anlayışı anlaşılmaya çalışılır. [43]

Uygulama kolaylığı nedeniyle görüşme, diğer yöntemlere göre daha fazla tercih edilmektedir.

Özgeçmişler de yönetici adaylarının belirlenmesinde kullanılan yöntemlerdendir. İyi hazırlanmış bir özgeçmiş, yönetici adaylarının seçimi için önemli bilgiler sağlayabilmektedir. [44]

Yönetici adayının yetiştirilmesinde adayın gelecekte yönetici olacağı pozisyonun profili doğru oluşturulmalıdır. Pozisyon profilleri oluşturulurken, anahtar faaliyetler ile teknik ve fonksiyonel yetkinlik dikkate alınır. Anahtar faaliyetler ile ilgili olarak aşağıdaki sorular sorulur: [50]

• Pozisyonun kapsadığı işler gelecekte nasıl değişecek? • Bu işlerin hangi yönleri daha fazla değişecektir?

• Yönetici adayı açısından dikkate alınması gereken islerle ilgili en önemli boyutlar nelerdir?

2.6.5.Yönetim Kurulu

Yönetim Kurulunun temel fonksiyonları olarak şunlardan söz edilebilir: [36] • Şirketin uzun vadeli hedeflerini ve stratejik yönünü belirlemek, bu

çerçevede stratejik öneme haiz yatırımları değerlendirmek ve uygun bulduklarını onaylamak,

• Ortakların çıkarlarını temsil etmek ve korumak, • Genel müdürün birinci dereceden danışmanı olmak,

• Şirket performansını takip etmek, irdelemek ve tetkik etmek

• Yönetim kurulunun fonksiyonunu sağlıklı olarak yerine getirebilmesi ve işleyişinin etkili olabilmesi için, kurulun kimlerden oluşması gerektiği önemlidir.

Yönetim kurulunda yetkinliğine bakılmaksızın aile üyelerinin ağırlıkla yer alması veya yönetim kurulu üyelerinin aynı zamanda icrada veya farklı grup şirketlerinin yönetim kurullarında görev alması, bu organın fonksiyonuna uygun olarak sağlıklı çalışmasına engel olabilir. Bu çerçevede, etkin bir yönetim kurulu oluşturulmasında aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi önemlidir:

• Öncelikle aile ve işle çıkar çatışması olmayan, şirket-dışı bağımsız kişilerin de yer alması sağlanmalı; bu kişilerin seçiminde uzmanlık alanlarının birbirini tamamlayıcı nitelikte olmasına dikkat edilmelidir.(Bir yönetim

kurulu üyesinin bağımsız sayılabilmesi için, yönetim kurulu üyesi olarak görev yaptığı kurum ile hissedarlık dışında hiç bir ilişkisinin olmaması gerekmektedir.) Yönetim kurulunda bağımsız üye(ler) bulunması, şirketin dışardan bakış açısıyla değerlendirilmesine, dolayısıyla daha sağlıklı kararlar alınmasına önemli katkı sağlar. Bu doğrultuda;

• Şirketin avukatı, muhasebecisi, danışmanı yönetim kurulunda olmamalıdır. Bu kişiler genel müdür için çalıştıklarından dolayı genel müdürü denetleyememeklerdir.

• Şirketin kilit yöneticileri de, yönetim kurulunda bulunmamalıdır.

• Önemli müşteriler ve tedarikçiler de, yönetim kurulunda yer almamalıdır. • Yönetim kurulu üyeleri belli, sabit bir süre için atanmalı ve yalnızca iyi

performans göstermiş olanlar görevlerine devam etmelidir. [37]

Yönetim kurulunda tek üye ve tek oy kuralı benimsenmelidir. [36] Bu kapsamda yönetim kurulu başkanının birincil görevi, toplantıyı yönetmektir. Onun da sadece tek oyu olmalı ve ailenin en yaşlı veya en tecrübeli üyesinin Yönetim Kurulu Başkanı olarak seçilmesi de, bu prensibi ihlal etmemelidir

3. KURUMSALLAŞMAYLA İLGİLİ AİLE ŞİRKETLERİNİN İZLEDİKLERİ YOL HARİTALARI

Kurumsallaşma üzerine yapılan literatür değerlendirmeleri dışında bu konuda sektörde çalışmalarda bulunan firmalar aracılığı ile kurumsallaşma talebi toplanmıştır. 6 firmadan gelen kurumsallaşma teklifleri ayrı ayrı incelenmiştir. Bu tekliflerde her bir firma, izleyeceği yolu açıklamıştır. Bu bölümde bu yollar bir yol haritası olarak sunulmaktadır.

3.1. A Firması Tarafından İzlenen Yol

A danışmanlık firması; kurumsallaşma çalışmalarıyla ilgili ayrıntılı programlarını, işletmenin tüm çalışanlarına ve hissedarlarına yönelik gerçekleştirdikleri anketler ve mülakatlarla elde edilen verilerin analizleri sonucu belirlemektedir.

Kurumsallaşma Çalışmaları Proje Adımları:

• İşletmenin ana verilerine yönelik üst yönetim anketi • Tüm işletmeyi kapsayan boşluk analizi için anket çalışması • Boşluk analizinin değerlendirilmesi ve planlamanın yapılması • Mevcut organizasyon yapısının tespiti

• Organizasyon yapısının düzenlenmesi • Görev tanımlarının oluşturulması • Yetki ve sorumlulukların belirlenmesi

• Kurumsal kimlik çalışmaları (logo, kartvizitler, reklam tasarımları vb.) Web çalışmalarının gözden geçirilmesi

• Toplantı planlarının oluşturulması, düzenlenmesi • Aile anayasasının oluşturulması

• İş akışlarının belirlenmesi ve iş talimatlarının oluşturulması • Eğitim programının oluşturulması ve gerekli eğitimlerin verilmesi • Firmanın stratejik planlamalarının ve kalite hedeflerinin oluşturulması • Şirket içi öneri sisteminin kurulması

• Arşiv dairesinin düzenlenmesi • Depoların düzenlenmesi

• Performans değerlendirme sisteminin oluşturulması • Ücret sisteminin düzenlenmesi

• Satış sonrası hizmetlerin düzenlenmesi • Satış faaliyetlerinin düzenlenmesi

• Benzer işletmelerle kıyaslama çalışmaları

Uygulama projelerinin süresi firmadan firmaya değişmekle birlikte aktif çalışmaların minimum 1 yıla yayıldığı belirtilmiştir.