Ön Test/Son Test

Türkçeyi erken yaşta yabancı dil olarak öğrenenlerin, oyunla öğretim yöntemi uygulamaları öncesinde AOÖÇ’de belirtilen başlangıç düzeyi yazma becerisi

kazanımlarına ne ölçüde sahip olduklarını belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından ön testler hazırlanmıştır. Oyunla öğretim yöntemi uygulamaları sonrasında öğrenenlerin yazma becerilerindeki değişimi değerlendirmek amacıyla ön testler aynı zamanda son testler olarak da uygulanmıştır. Bu doğrultuda çalışma katılımcıları olan erken yaş öğrenenlere A1 düzeyinde on üç; A2 düzeyinde on yedi olmak üzere toplam otuz ön test ve son test uygulanmıştır.

Ön testlerin geliştirilmesi aşamasında; AOÖÇ, MEB “Yabancılara Türkçe Öğretimi (6-12 yaş) 1. ve 2. Seviye Kurs Programları ve Yabancı Diller Türkçe A1-A2 Seviyesi Kurs Programları” temel kaynaklar olarak kullanılmıştır. Aynı zamanda erken yaşta yabancı dil öğretiminde kullanılan Fransızca, İngilizce ve Almanca kitaplar, erken yaş gelişim özellikleri bağlamında yayımlanan çocuk dergileri, yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan kaynaklar, TYS sınavları, TÖMER’lerde yapılan sınavlar, TELC sınavları, İstanbul Üniversitesi Dil Merkezi sınavları ve uygulamanın gerçekleştirildiği okullarda kullanılan ders kitapları incelenmiştir.

Ön testlerin hazırlanması aşamasında Milanovic’in (2002, s. 7-11) sınav hazırlama konusundaki şu ölçütleri dikkate alınmıştır:

 Sorular önemli konulardan oluşturulmalı, önemsiz ayrıntılara yer verilmemelidir.

 Dil bilgisel yapılara uygun olarak hazırlanmalıdır.

 İlk soru her zaman örnek olarak cevaplandırılmalı ve bu soruya sıra numarası verilmemelidir.

 Her yeni bir soru tipinde açıklayıcı bir yönergeye yer verilmelidir.

 Boşluk doldurma sorularının hazırlanmasında ilk cümlenin boş bırakılmamasına özen gösterilmelidir.

 Tutarlılık bakımından her sorunun bir doğru cevabı olmalıdır.

 Bir metinden hareketle cevaplandırılması beklenen sorularda, metin kullanılmadan öğrencilerin genel bilgileriyle cevaplayabilecekleri sorular yer almamalıdır.

Ön testler, dil öğrenenlerin algılama, üretim ve etkileşim esnasında yazı türlerini ayırt edebilmeleri ve yazılı ürünler oluşturabilmeleri bakımından dil öğrenenlerin ihtiyaçlarına göre tasarlanmıştır. Çalışma katılımcılarının temel düzeyde erken yaşta

yabancı dil olarak Türkçe öğrenenler olması nedeniyle öğrenenlerin gelişim özellikleri dikkate alınarak ön testlerde sık sık görsel ögelere başvurulmuş, günlük dilde sık kullanılan kelimeler ve kalıplaşmış ifadeler kullanılmış, örnekler ve tanımlayıcılar basit ve kısa söz dizimi şeklinde oluşturulmuştur.

Hazırlanan ön testlerin hedef kazanımlara ve öğrenenlerin düzeylerine uygunluğunun tespiti amacıyla çalışmaya başlamadan önce ön uygulamalar gerçekleştirilmiş ve uzman görüşleri alınmıştır. Ön uygulamalar neticesinde bazı etkinliklerin, öğrenenlerin dil düzeylerine uygun olmaması nedeniyle değiştirilmesine karar verilmiştir. Uzmanlarla gerçekleştirilen görüşmeler ve ön uygulamalar sonunda ön testler uygulamaya hazır hale getirilmiştir.

Ön testlerde yer alan içerikler birbirinden farklı olarak tasarlanmıştır. Bu durum aynı zamanda bu etkinliklerin birbirinden bağımsız olarak uygulanmasını da sağlamaktadır.

Ön testlerin uygulama sırasının belirlenmesinde çalışmada yer alan konuların, katılımcıların ders kitaplarına uygun sırada olmasına, basitten zora, somuttan soyuta uygun sıralamayla gerçekleştirilmesine dikkat edilmiştir. Katılımcıların, yabancı dil olarak Türkçe öğreniminde başlangıç seviyesinde olmaları nedeniyle, kelimelerin doğru yazımı ve dil bilgisi kurallarına uygun yazma konusunda daha fazla süreye ihtiyaç duymaları dikkate alınmıştır.

A1 Düzeyinde Uygulanan Ön Testler

AOÖÇ ve MEB kaynaklarında A1 düzeyinde dil öğrenenlerin yazma becerisi kazanımlarına yönelik genel özellikleri şu şekildedir:

 Büyük ve küçük harfleri ayırt eder.

 Harfleri, rakamları ve matematiksel işaretleri doğru yazar.

 Sayfa ve yazım düzenine dikkat eder.

 Seslerle harfleri, heceleri, sözcükleri ve görselleri eşleştirir.

 Sözlük yardımı ile basit cümleler yazar.

 Dikte yoluyla harfleri ve basit kelimeleri yazar.

 Basılı sözcükleri ve kısa metinleri bakarak yazar.

 Somut gereksinimlere ilişkin “kısıtlı bir dağarcığa” sahiptir.

A1 düzeyi ön test içeriklerinin belirlenmesinde AOÖÇ, MEB “Yabancılara Türkçe Öğretimi (6-12 Yaş) 1. Seviye Kurs Programı ve Yabancı Diller Türkçe A1 Seviyesi

Kurs Programı” yazma becerisi temel ilkeleri kaynak alınmıştır. Bu doğrultuda erken yaş öğrenenlerin gelişim özellikleri, ilgi ve gereksinimleri dikkate alınarak sözü edilen kaynaklarda yer alan yazma becerisi kazanımlarına uygun on üç adet ön test hazırlanmıştır.

A2 Düzeyinde Uygulanan Ön Testler

AOÖÇ ve MEB kaynaklarında A2 düzeyinde dil öğrenenlerin yazma becerisi kazanımlarına yönelik genel özellikleri şu şekildedir:

 Kitap harfleriyle yazılmış metinleri bakarak yazar.

 Kısa sözcükleri konuşma diline yakın olarak doğru olarak yazar.

 Sınırlı yeterliklerine bağlı olarak kısa bir metindeki anahtar sözcükleri, deyimleri ve kısa cümleleri yeniden yazar.

 Basit ihtiyaçlarını karşılayabilecek kadar kelime dağarcığına sahiptir.

A2 düzeyi ön test içeriklerinin belirlenmesinde AOÖÇ, MEB “Yabancılara Türkçe Öğretimi (6-12 Yaş) 2. Seviye Kurs Programı ve Yabancı Diller Türkçe A2 Seviyesi Kurs Programı” yazma becerisi temel ilkeleri kaynak alınmıştır. Bu doğrultuda erken yaş öğrenenlerin gelişim özellikleri, ilgi ve gereksinimleri dikkate alınarak bahsi geçen kaynaklarda yer alan yazma becerisi kazanımlarına uygun on yedi adet ön test hazırlanmıştır.

Yabancı dil öğrenenlerin yazma beceri düzeylerinin farklılaşması yazma becerisinde de farklı yazma türlerini ortaya çıkarmıştır. Bu bağlamda, çalışmada yer alan ön testlerin içeriklerinin belirlenmesinin ardından, bu içeriklere yönelik ölçülmesi hedeflenen yazma becerisi türleri “kontrollü yazma, serbest yazma ve güdümlü yazma” olarak sınıflandırılmıştır. Çalışma kapsamında genel olarak kontrollü yazma türüne ilişkin ön testler hazırlanmıştır. Bu durumun temel nedeni kontrollü yazma kapsamında ele alınan

“boşluk doldurma, kelime havuzundan seçerek yazma, tamamlama alıştırmaları, sorulara cevap vererek yazma, bir metinden hareketle yeni bir metin oluşturma ve yer değiştirme”

(Heaton, 1975, s. 154-158; Doff, 1988, s. 148-158) yöntem ve tekniklerinin erken yaşta başlangıç düzeyinde dil öğrenenlerin ilgi ve gereksinimlerine uygun olmasıdır.

Çalışmada yer alan ön testlerin isimleri, hangi düzeydeki öğrencilere uygun oldukları, dâhil oldukları yazma becerisi türleri ile yöntem ve teknikleri Tablo 22’de gösterilmiştir:

Tablo 22. Ön Test İsimleri, Yazma Becerisi Türleri ile Yöntem ve Teknikleri Ön testler Düzey Hedeflenen Yazma

Becerisi Türleri Yazma Becerisi Yöntem ve Teknikleri

Tanışma A1

A2 Kontrollü yazma Bir metinden hareketle yeni bir metin oluşturma

Form Doldurma A1

A2 Kontrollü yazma Boşluk doldurma alıştırmaları Kalıp İfadeler A1 Kontrollü yazma Kelime havuzundan seçerek yazma

A2 Tanımlayıcısı yoktur. X

Ülkeler A1 Kontrollü yazma Tamamlama alıştırmaları

A2 Kontrollü yazma Bir metinden hareketle yeni bir metin oluşturma Aile Bağları A1 Kontrollü yazma Kelime havuzundan seçerek yazma

A2 Kontrollü yazma Sorulara cevap vererek yazma

Meslekler A1 Kontrollü yazma Bir metinden hareketle yeni bir metin oluşturma A2 Kontrollü yazma Tamamlama alıştırmaları

Kim? Nerede? Ne yapıyor?

A1 Güdümlü yazma Dikte yapma A2 Tanımlayıcısı yoktur. X

Günlük İşler A1 Yaratıcı yazma Başlatılmış metnin tamamlanmasına yönelik yazma A2 Serbest yazma Resimlere bakarak yazma

Yiyecek ve İçecekler A1 Kontrollü yazma Kelime seçerek yazma A2 Tanımlayıcısı yoktur. X

Mutfakta A1 Tanımlayıcısı yoktur. X

A2 Kontrollü yazma Yeniden sıraya koyma

Mekânlar A1 Kontrollü yazma Kelime seçerek yazma

A2 Kontrollü yazma Sorulara cevap vererek yazma Hobiler A1 Kontrollü yazma Tamamlama alıştırmaları

A2 Serbest yazma Kompozisyon yazma Kartpostal Yazma A1 Kontrollü yazma Yer değiştirme çalışmaları

A2 Tanımlayıcısı yoktur. X

Bağlaçlar A1 Kontrollü yazma Tamamlama alıştırmaları A2 Kontrollü yazma Tamamlama alıştırmaları Alışveriş A1 Tanımlayıcısı yoktur. X

A2 Kontrollü yazma Yer değiştirme çalışmaları Tatil ve Yolculuk A1 Tanımlayıcısı yoktur. X

A2 Serbest yazma E-posta yazma Mektup Yazma A1 Tanımlayıcısı yoktur. X

A2 Serbest yazma Verilen duruma uygun mektup yazma

Not Alma A1 Tanımlayıcısı yoktur. X

A2 Güdümlü yazma Not alma alıştırmaları Öz Geçmiş Yazma A1 Tanımlayıcısı yoktur. X

A2 Kontrollü yazma Yer değiştirme çalışmaları Restoranda A1 Tanımlayıcısı yoktur. X

A2 Kontrollü yazma Yer değiştirme çalışmaları Yol Tarifi A1 Tanımlayıcısı yoktur. X

A2 Kontrollü yazma Yer değiştirme çalışmaları