Beta hücreleri
Pankreastaki langerhans adacıklarında bulunurlar. İnsülin üretir ve salgılarlar.
Bozulmuş glukoz toleransı (IgT)
Kan glukoz düzeylerinin normalin üzerinde olduğu fakat diyabet teşhisi konacak kadar yüksek olmadığı bir rahatsızlıktır. Prediyabet olarak da adlandırılan IGT bir oral glukoz toleransı testinin başlangıcından 2 saat sonra glukozun 140 mg/dl ila 199 mg/dl düzeyinde olmasıdır.
Prediyabetli birçok kişi tip 2 diyabet geliştirme riski altındadır.
Böbrek yetmezliği
böbrekler düzgün çalışmadığı için vücutta sıvı tutulduğu ve zararlı atıkların biriktiği kronik bir hastalıktır. böbrek yetmezliği olan bir hastanın diyalize veya böbrek nakline ihtiyacı vardır.
Diabetes mellitus
Pankreas yeterli insülin üretmediğinde veya vücut üretilen insülini etkili kullanamadığında ortaya çıkan kronik bir rahatsızlıktır. Diyabetin iki temel formu mevcuttur: tip 1 ve tip 2. Tip 1 diyabette, pankreas insülin üretemez ve buna bağlı olarak glukoz enerji üretimi için kullanılmak üzere hücrelere giremez. Tip 2 diyabette ya pankreas yeterli insülin üretemez, ya da vücut insülini doğru kullanamaz.
Diyabetin komplikasyonları
Diyabetin göz, kalp, damar, sinir sistemi, diş ve diş eti, ayak ve deri veya böbrek hasarı gibi zararlı etkileridir. çalışmalar kan glukozu, kan basıncı ve lDl (düşük yoğunluklu lipoprotein) kolesterol düzeylerinin normale yakın değerlerde tutulmasının bu sorunların önlenmesine veya geciktirilmesine yardımcı olabileceğini göstermektedir. Kronik komplikasyonlar retinopati (göz hastalığı), nefropati (böbrek hastalığı), nöropati (sinir hastalığı), kardiyovasküler hastalık (dolaşım sistemi hastalığı), ayak ülseri ve ampütasyonu içerir.
Epidemiyoloji
bir popülasyonda bir hastalığın nedenlerini ve yayılmasını inceleyen bilim dalıdır. bulgular genellikle kamu sağlığı yararına ortak bildirilir.
fazla kilo
vücut kitlesinin 25 kg/m2 ile 29.9 kg/m2 arasında olduğu, normalin üzerindeki vücut ağırlığı.
gebeliğe bağlı diabetes mellitus (gDM)
Sadece gebelik sırasında gelişen ve genellikle doğumdan sonra ortadan kalkan, fakat annenin daha sonra diyabet geliştirme riskini arttıran bir diabetes mellitus tipidir. GDM öğün planlaması, aktivite ve bazı durumlarda insülinle kontrol edilir.
glukoz
Dekstroz olarak da adlandırılır ve en basit şeker tiplerinden biridir.
vücudun proteinlerden, yağlardan ve karbonhidratlardan ürettiği temel şekerdir. Glukoz canlı hücreler için temel enerji kaynağıdır ve her bir hücreye kan akışı yoluyla taşınır. ancak, hücreler insülinin yardımı olmadan glukozu kullanamaz.
gSYH
Gayri safi yurt içi hasıla HbA1c
Glikozile Hemoglobin a1c olarak adlandırılan bir hemoglobin formudur ve ortalama glukoz konsantrasyonunun daha uzun dönemli bir göstergesi olarak ölçülmektedir. Diyabet hastalığında yüksek glikozile hemoglobin seviyesi yetersiz kan glukozu kontrolünün göstergesi olup, kardiyovasküler hastalıklar, nefropati ve retinopati gelişimi ile de ilişkilidir.
Hipertansiyon
yüksek tansiyon olarak bilinen bu durum aynı zamanda arteryal yüksek tansiyon olarak da adlandırılmakta olup, arterlerdeki kan basıncının yüksek seyrettiği medikal bir durumdur.
bu durum sonucunda kalp, damarlar yoluyla kan dolaşımını sağlamak için normalden daha fazla çalışmak zorunda kalır.
Hiperglisemi
Kandaki glukoz düzeyinin yükselmesi; diyabetin kontrol edilemediğinin bir göstergesidir. vücutta yeterli insülin bulunmadığında veya vücut sahip olduğu insülini, glukozu enerjiye çevirmek için kullanamadığında ortaya çıkar. Hiperglisemi belirtileri aşırı susama, ağız kuruluğu ve sık idrara çıkma ihtiyacıdır. açlık hiperglisemisi bir kişi en az 8 saat aç kaldıktan sonra kan glukozunun kabul edilebilir düzeyin üzerinde olmasıdır. Tokluk hiperglisemisi bir kişi yemek yedikten 1 ila 2 saat sonra kan glukozunun kabul edilebilir düzeyin üzerinde olmasıdır.
Hipoglisemi
kişinin kan glukozu düzeyi normalden düşük, genellikle 70 mg/dl’nin altında olduğunda ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. belirtileri açlık, sinirlilik, bulanık görme, titreme, terleme, baş dönmesi veya sersemlik, uyku hali ve konfüzyondur. Hipoglisemi tedavi edilmezse bilinç kaybına neden olabilir. Hipoglisemi, glukoz tableti veya meyve suyu gibi karbonhidrat içeriği zengin gıdalar tüketilerek tedavi edilir. Kişi bilincini kaybettiyse veya yutabilecek durumda değilse glukagon enjeksiyonuyla da tedavi edilebilir. İnsülin reaksiyonu olarak da adlandırılır.
IDf
Uluslararası Diyabet Federasyonu İnme
beyindeki kan damarlarının hasar görmesinden kaynaklanan bir tıbbi durumdur; konuşma veya vücudun bazı bölümlerini hareket ettirme yetisinin kaybına yol açabilir.
İnsidans
bir hastalığın ne sıklıkta ortaya çıktığının ölçüsü; belirli bir süre içinde belirli bir insan grubunda bir hastalığa ait yeni olguların sayısıdır.
İnsülin
vücudun enerji için glukozu kullanmasına yardımcı olan bir hormondur.
İnsülin pankreasın beta hücreleri tarafından üretilir. vücut yeterli insülin üretemediğinde, insülin enjeksiyon yoluyla veya insülin pompası kullanılarak alınır.
Kan basıncı
Kanın kan damarlarının iç yüzeyine yüklenen kuvveti. Kan basıncı oran olarak ifade edilir (örnek: 120/80 mmHg, "120’ye 80" olarak okunur).
İlk sayı sistolik basınç veya kalbin kanı atardamarlara pompaladığı basınçtır. İkinci sayı diastolik basınç veya kalbin dinlenme anındaki basınçtır.
Kan glukozu
Kanda bulunan başlıca şeker ve vücudun ana enerji kaynağıdır. Kan şekeri olarak da adlandırılır.
Kan glukozu düzeyi
belirli bir miktar kanda bulunan glukoz miktarı. bir desilitredeki miligram veya mg/dl olarak kaydedilir.
Kardiyovasküler
Kalp veya kan damarlarıyla ilişkili olan durumlar.
Kardiyovasküler hastalık
Kalbin ve kan damarlarının hastalığı (atardamarlar, toplardamarlar ve kılcal damarlar).
Kişisel bakım/kontrol
Diyabette, devam eden diyabet kontrol süreci. Öğün planlamasını, planlanmış fiziksel aktiviteyi, kan glukozu takibini diyabet ilaçlarının kullanımını, hastalık ve düşük ve yüksek kan glukozu epizodlarına müdahaleyi, seyahat sırasında diyabet kontrolünü ve daha fazlasını içerir. Diyabetli kişi doktorlar, hemşireler, diyetisyenler, eczacılar ve diğer sağlık mesleği mensuplarına danışarak kendisine ait kontrol planını oluşturur.
Kolesterol
Karaciğer tarafından üretilen, kanda ve bazı gıdalarda bulunan bir yağ türü. Kolesterol vücut tarafından hormon üretimi ve hücre duvarı yapımında kullanılır.
Koroner kalp hastalığı
Kalbe kan taşıyan atardamarların daralmasından kaynaklanan kalp hastalığı. Kan beslemesinin kesilmesi kalp krizi ile sonuçlanır.
Kronik
Uzun süreli bir hastalığı ifade eder. akutun zıddıdır.
Latent otoimmün diyabet- yetişkinlerde (LADA) yetişkinlerde tip 1 diyabetin geliştiği bir tıbbi durum.
MENA
orta Doğu ve Kuzey afrika Metabolik sendrom
obezite, insülin direnci, diyabet veya prediyabet, hipertansiyon ve yüksek lipid düzeyleri gibi birden fazla hastalığın birlikte ortaya çıkması eğilimi.
Mikroalbüminüri
İdrarda albümin adlı proteinden düşük miktarlarda bulunması.
Mikroalbüminüri böbrek hasarının veya diyabetin yaygın ve ciddi bir komplikasyonu olan nefropatinin erken bir belirtisidir. aDa tip 2 diyabet teşhisi konulan kişilerin teşhis edildiklerinde ve sonrasında yılda bir kere, tip 1 diyabetli bireylerin ise teşhisten 5 yıl sonra ve bunu takiben yılda bir kere mikroalbüminüri testine tabi tutulmalarını önermektedir.
Mikroalbüminüri genellikle kan glukozu kontrolünün arttırılmasıyla, kan glukozunun azaltılmasıyla ve diyetin değiştirilmesiyle kontrol edilir.
Mikrovasküler hastalık
Gözlerde, sinirlerde ve böbreklerde, vs. bulunan en küçük kan damarlarının hastalığı. Damar duvarları anormal ölçüde kalınlaşır fakat zayıftır. Daha sonra kanayarak protein sızdırırlar ve hücrelere kan akışını yavaşlatırlar.
Miyokard enfarktüsü
Daralmış veya tıkanmış kan damarları nedeniyle kalbe kan beslemesinde kesinti. Kalp krizi olarak da adlandırılır.
Morbidite
bozulmuş sağlık durumu göstergesidir.
Ölçümlemek üzere çeşitli metodlar geliştirilmiştir. belirli bir popülasyon içinden rastgele seçilen bir bireyin belirli bir zaman aralığında sağlık durumunun ciddi şekilde bozulma ihtimali olarak da ölçümlenebilir.
Mortalite
belirli bir popülasyondaki ölüm oranıdır. belirli bir popülasyon içinden rastgele seçilen bir bireyin belirli bir zaman aralığında ve lokasyonda hayatını kaybetme ihtimali ihtimali olarak da ölçümlenebilir.
Multidisipliner -Disiplinler arası ekip kontrolü
Tıbbi tedavi ve tavsiyelerin doktor, diyetisyen, hemşire, diyabet eğitmeni ve diğerlerinden oluşan bir sağlık ekibi tarafından sunulduğu bir diyabet
Nefropati
böbrek hastalığı. Hiperglisemi ve hipertansiyon böbreklere, atıkları ve fazla sıvıyı kan akışından uzaklaştıramayacakları şekilde hasar verebilir.
Obezite
vücuttaki yağ miktarının normalden fazla ve fazla kilodan daha ciddi bir oranda olduğu ve beden kitle indeksinin 30 kg/m2 veya üstü olduğu bir hastalıktır.
Pankreas
İnsülin ve sindirim enzimleri üreten bir organ. Pankreas midenin alt bölümünün arkasında bulunur ve büyüklüğü bir el kadardır.
Prediyabet
kan glukoz düzeylerinin normalin üzerinde olduğu fakat diyabet teşhisi konacak kadar yüksek olmadığı bir rahatsızlıktır. Prediyabetli kişilerde tip 2 diyabet, kalp krizi ve inme görülmesi riski daha yüksektir . Prediyabetin diğer isimleri bozuk glukoz toleransı (IGT oral glukoz toleransı testinin başlangıcından 2 saat sonra glukozun 140 mg/
dl ila 199 mg/dl olması ) ve bozuk açlık glukozudur (IFG:açlık kan glukozunun 100-125 mg/dl arasında olması)
Prevalans
belirli bir grup veya popülasyonda bir hastalığın görüldüğü bildirilen kişi sayısı.
retinopati
Retinadaki küçük kan damarlarının hasar görmesinden kaynaklanan göz hastalığı. Görme kaybına neden olabilir.
risk faktörü
bir kişinin bir hastalık geliştirme olasılığını arttıran her şey.
TEMD
Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği Tip 1 diyabet
vücutta hiç insülin bulunmamasına bağlı yüksek kan glukozu düzeyleriyle karakterize bir hastalık. vücudun immün sistemi pankreastaki insülin üreten beta hücrelerine saldırarak onları yok ettiğinde ortaya çıkar. bunu takiben pankreas çok az insülin üretir veya hiç insülin üretmez. Tip 1 diyabet en çok genç bireylerde ortaya çıkar;
bununla birlikte, yetişkinlerde de ortaya çıkabilir.
Tip 2 diyabet
vücutta insülin eksikliğine veya vücudun insülini etkin kullanamamasına bağlı yüksek kan glukozu düzeyleriyle karakterize bir hastalık. Tip 2 diyabet en çok orta yaşlı veya daha yaşlı yetişkinlerde ortaya çıkar;
bununla birlikte, gençlerde de görülebilir.
uSD
amerika birleşik Devletleri Doları
REFERanSlaR
1. International Diabetes Federation: IDF Diabetes Atlas, 6th ed. brussels, belgium: International Diabetes Federation, 2013.
2. Hart JT (1992) Rule of Halves: Implications of increasing diagnosis and reducing dropout for future workload and prescribing costs in primary care. Br J Gen Pract 42(356):116–119.
3. Satman, I, omer b, Tutuncu y, Kalaca S, Gedik S, Dinccag n, Karsidag K, Genc S, Telci a, Canbaz b, Turker F, yilmaz T, Cakir b & Tuomilehto J (2013).
Twelve-year trends in the prevalence and risk factors of diabetes and pre-diabetes in Turkish adults. Eur J Epidemiol 28:169-180.
4. Satman I, Imamoglu S, yilmaz C & aDMIRE Study Group (2012) a patient-based study on the adherence of physicians to guidelines for the management of type 2 diabetes in Turkey.
Diabetes Res Clin Pract 98: 75-82.
5. de Groot M, anderson R, Freedland KE, Clouse RE
& lustman PJ (2001). association of depression and diabetes complications: a metaanalysis.
Psychosomatic Medicine 63: 619–630.
6. Egede lE, Zheng D & Simpson K (2002).
Comorbid depression is associated with increased health care use and expenditures in individuals with diabetes. Diabetes Care 25: 464–470.
7. lin EH, Katon W, von Korff M, Rutter C, Simon GE, oliver M, Ciechanowski P, ludman EJ, bush T & young b (2004). Relationship of depression and diabetes self-care, medication adherence, and preventive care. Diabetes Care 27: 2154–2160.
8. Jacoby M, Sullivan T & Warren E (2000). Medical problems and bankruptcy filings. norton’s bankruptcy law advisor 5: 1-12.
9. Diabetes UK & nHS (2010). Emotional and Psychological Support and Care in Diabetes, Report from the Emotional and Psychological Support Working Group of nHS Diabetes and Diabetes UK, Supporting, Improving, Caring.
Morton a & alberti G. accessed 16 october, 2013 at http://www.diabetes.org.uk/Documents/
Reports/Emotional_and_Psychological_Support_
and_Care_in_Diabetes_2010.pdf.
10. Koopmanschap M (2002). Coping with type II diabetes: the patient's perspective. Diabetologia 45: 18-22.
11. International Diabetes Federation (2011).
Global Diabetes Plan 2011-2021. accessed october 16, 2013 at http://www.idf.org/global-diabetesplan-2011-2021.
12. Tatar M, Mollahalilog lu S, Sahin b, aydin S, Maresso a & Hernandez-Quevedo C. (2011) Turkey Health system review. Health Systems in Transition. 13(6). accessed october 21, 2013 at www.euro.who.int/__data/assets/pdf_
file/0006/158883/e96441.pdf.
13. The World bank. HPn Stats. 2011.
accessed october 16, 2013 at http://web.
worldbank.org/WbSITEEXTERnal/ ToPICS/
EXTHEalTHnUTRITIonanDPoPUlaTIon/
EXTDaTaSTaTISTICSHnP/EXTHnPSTaTS/0,,m enuP K:3237172~pagePK:64168427~piPK:64168435~t heSitePK:3237118,00.html.
14. World Health organization. Global Health observatory Data Repository. 2011. accessed october 15, 2013 at http://apps.who.int/
ghodata/#.
15. Satman I, yılmaz T, Şengül a, Salman S, Salman F, Uygur S, baştar İ, Tütüncü y, Sargın M, Dinççağ n, Karşıdağ K, Kalaça S, Özcan C, King H & the TURDEP Group (2002). Population-based study of diabetes and risk characteristics in Turkey: Results of the Turkish Diabetes Epidemiology Study (TURDEP). Diabetes Care 25:1551-1556.
16. International Diabetes Federation. IDF Diabetes Atlas, 4th edn. brussels, belgium: International Diabetes Federation, 2009.
17. Malhan S (2011). The cost of diabetes complications in Turkey. 46th Turkish national Diabetes Congress. 12-16 May 2011, Susesi Deluxe Hotel, belek, antalya.
18. Malhan S & vlachopioti Z (2011). assessment of
the direct medical costs of type 2 diabetes mellitus and its complications in Turkey. World Diabetes Congress, 05 December 2011, Dubai, abstract P-1707.
19. akalin S, Satman I & ozdemir o, on behalf of Turkish DM-CoST Study Group (2012). Cost of disease and its relationship with diabetic complications in Turkish patients with type 2 diabetes mellitus. ISPoR 15th annual European Congress, november 3-7, 2012, Germany.
20. Metzger bE, Gabbe SG, Persson b, et al., International association of Diabetes and Pregnancy Study Groups Consensus Panel.
International association of Diabetes and Pregnancy Study Groups recommendations on the diagnosis and classification of hyperglycemia in pregnancy. Diabetes Care 2010;33:676–682.
21. International Diabetes Federation and Federation of European nurses in Diabetes (2008). Diabetes – The Policy Puzzle: Is Europe making progress.
accessed october 16, 2013 at http://ec.europa.
eu/health/major_chronic_diseases/docs/policy_
puzzle_2008.pdf.
22. The Emerging Risk Factors Collaboration (2011).
Diabetes mellitus, fasting glucose, and risk of cause-specific death. N Engl J Med 364:829-841.
23. Haffner SM et al (1998). Mortality from coronary heart disease in subjects with type 2 diabetes and in nondiabetic subjects with and without prior myocardial infarction. N Engl J Med 339:229-234.
24. UKDPS Group (1998). Tight blood pressure control and risk of macrovascular and microvascular complications in type 2 diabetes: UKPDS 38. BMJ 317: 703-713.
25. Tran J et al (2010). The epidemiology of stroke in the Middle East and north africa. J Neurol Sci 295:38-44.
26. The Turkish Registry of nephrology, Dialysis and Transplantation. accessed october 21, 2013 at www.tsn.org.tr.
27. nicolucci a, Kovac burns K, Holt R et al (2013).
DaWn2 study: Cross-country benchmarking of diabetes psychosocial outcomes for people with diabetes. Diabetic Medicine 30:767-777.
28. börü UT et al (2004). Prevalence of peripheral neuropathy in type 2 diabetic patients attending a diabetes centre in Turkey. Endocr J 51:563-567.
29. Turkish Diabetes association (2011). Chronic complications of diabetes. accessed october 16, 2013 at http:/twww.turkdiab.org/page.
aspx?u04&s050.
30. International Diabetes Federation (2011). IDF Diabetes Atlas, 5th ed. brussels, belgium:
International Diabetes Federation.
31. Jonsson b (2002). Revealing the costs of type 2 diabetes in the EU and findings from 8 EU countries. Diabetologia 45:S5–S12.
32. Stratton I, adler a & neil H (2000). association of glycaemia with macrovascular and microvascular complications of type 2 diabetes (UKPDS 35):
prospective observational study. BMJ 321:405–
412.
33. american Diabetes association. Diabetes basics.
accessed october 16, 2013 at http://www.
diabetes.org/diabetes-basics/ common-terms/
common-terms-f-k.html.
34. Hepburn Da (1993). Symptoms of hypoglycaemia.
In: Frier bM, ed., Hypoglycemia and Diabetes:
Clinical and Physiological aspects. london:
Edward arnold.
35. leiter la et al (2005). assessment of the Impact of Fear of Hypoglycemic Episodes on Glycemic and Hypoglycemia Management. Can J Diabetes 29:186-192.
36. Chico a et al (2003). The continuous glucose monitoring system is useful for detecting unrecognized hypoglycemia in patients with type 1 and type 2 diabetes but Is not better than frequent capillary glucose measurements for improving metabolic control. Diabetes Care 26:1153–1157.
37. american Diabetes association Workgroup on Hypoglycaemia (2005). Defining and reporting hypoglycemia in diabetes: a report from the american Diabetes association Workgroup on Hypoglycemia. Diabetes Care 28:1245-1249.
accessed october 16, 2013 at http://care.
diabetesjournals.org/content/28/5/1245.full.
pdf+html.
38. International Diabetes Federation (2005). Clinical Guidelines Task Force. accessed october 16, 2013 at http://www.idf.org/webdata/docs/IDF%20 GGT2D.pdf.
39. Jermendy G, Erdesz D, nagy l et al (2008).
outcomes of adding second hypoglycemic drug after metformin monotherapy failure among type 2 diabetes in Hungary. Health Qual Life Outcomes 6:88.
40. State Institute of Statistics (TurkStat). accessed october 2, 2013 at http://tuikapp.tuik.gov.tr/
adnksdagitapp/adnks.zul.
41. Satman I, alagöl F, Tuomilehto J & the TURDEP-II Study Group (2010). 2: Diabetes Epidemiology Update in Turkey, released at 32nd Congress of Endocrinology and Metabolic Disease of Turkey.
13-17 oct 2010, Susesi Deluxe Hotel, belek, antalya.
42. Tuomilehto J, Undstrom J, Eriksson JG et al (2001).
Prevention of type 2 diabetes mellitus by changes in lifestyle among subjects with impaired glucose tolerance. N Engl J Med 344: 1343-1350.
43. Malnick S & Knobler H (2006). The medical complications of obesity. QJM 99:565-579.
44. http://www.who.int/topics/obesity/en/.
45. abdullah a, Peeters a, de Courten M et al (2010). The magnitude of association between overweight and obesity and the risk of diabetes: a meta-analysis of prospective cohort studies. Diab Res Clin Pract 89:309–319.Research and Clinical Practice 2010; 89:309–319.
46. organisation for Economic Co-operation and Development. obesity and the Economics of Prevention. accessed october 17, 2013 at http://www.oecd-ilibrary.org/social-issues- migration-health/obesity-and-the-economics-of-prevention_9789264084865-en.
47. Dinccag n, Satman I, Kalaca S, omer b, Karsidag K, yilmaz T, Tutuncu y, Genc S, Gedik S, Turker F, Canbaz b, Tuomilehto J & the TURDEP-II Study Group (2011). The prevalence of the metabolic syndrome is comparable using the nation-specific IDF, WHo and nECP-aTP III criteria in Turkey.
Poster: a-11-2544. 47th EaSD annual Meeting, 12-16 Sept 2011, lisbon, Portugal Diabetologia 2011;54(Suppl.1):P2544.
48. Gillies Cl, abrams KR, lambert PC, Cooper nJ, Sutton aJ, Hsu RT & Khunti K (2007).
Pharmacological and lifestyle interventions to prevent or delay type 2 diabetes in people with impaired glucose tolerance: systematic review and meta-analysis. BMJ 334 (7588):299.
49. Pan X, li G, Hu y, Wang J, yang W, & an Z (1997).
Effects of diet and exercise in preventing nIDMM in people with impaired glucose tolerance. The Da Qing IGT and Diabetes Study. Diabetes Care 20:
537-544.
50. lindström J, Ilanne-Parikka P, Peltonen M, aunola S, Eriksson JG, Hemiö K, Hämäläinen H, Härkönen P, Keinänen-Kiukaanniemi S, laakso M, louheranta a, Mannelin M, Paturi M, Sundvall J, valle TT, Uusitupa M, Tuomilehto J, &
Finnish Diabetes Prevention Study Group (2006).
Sustained reduction in the incidence of type 2 diabetes by lifestyle intervention: follow-up of the Finnish Diabetes Prevention Study. The Lancet 368(9548):1673-1679.
51. Ramachandran a, Snehalatha C, Mary S, Mukesh b, bhaskar aD, vijay v & Indian Diabetes Prevention Programme (IDPP) (2006). Indian Diabetes Prevention Programme (IDPP): The Indian Diabetes Prevention Programme shows that lifestyle modification and metformin prevent type 2 diabetes in asian Indian subjects with impaired glucose tolerance (IDPP-1). Diabetologia 49:
289–297.
52. villarivera C, Wolcott J, Jain a, Zhang y, &
Goodman C (2012). analysis & commentary: The US Preventive Services Task Force should consider a broader evidence base in updating its diabetes screening guidelines. Health affairs 31: 35-42.
accessed october 17, 2013 at http://www.ncbi.
nlm.nih.gov/pubmed/22232092.
53. Saudek CD, Herman WH, Sacks Db, bergenstal RM, Edelman D, & Davidson Mb (2008). a new look at screening and diagnosing diabetes mellitus. J Clin Endocrinol Metab 93: 2447-2453.
accessed october 17, 2013 at http://www.ncbi.
nlm.nih.gov/pubmed/18460560.
54. Waugh n, Scotland G, Mcnamee P, Gillett M, brennan a, Goyder E, Williams R, & John a (2007). Screening for type 2 diabetes: literature review and economic modelling. Health Technology Assessment, 11(17):iii-iv, ixxi, 1-125.
accessed october 17, 2013 at http://www.
journalslibrary.nihr.ac.uk/__data/assets/pdf_
file/0005/64688/FullReport-hta11170.pdf 55. World Health organization (2011). First Global
Ministerial Conference on Healthy lifestyles and noncommunicable Disease Control. Discussion paper: Prevention and control of nCDs: priorities for investment. accessed october 17, 2013 at http://www.who.int/nmh/publications/who_
bestbuys_to_prevent_ncds.pdf.
56. Chalmers J, & Cooper ME (2008). UKPDS and the legacy effect. New Engl J Med 359(15):1618-1620.
57. lauritzen T, Sandbaek a, Skriver Mv & borch-Johnsen K (2011). Hba1c and cardiovascular risk score identify people who may benefit from preventive interventions: a 7 year follow-up of a high-risk screening programme for diabetes in primary care (aDDITIon), Denmark. Diabetologia 54:1318–1326.
58. narayan KMv, Zhang P, Kanaya aM, Williams DE, Engelgau MM, Imperatore G, & Ramachandran a (2006). Diabetes: the pandemic and potential solutions. In Jamison DT et al (Eds), Disease Control Priorities in Developing Countries. 2nd ed, Washington DC: World bank, pp. 591-603.
59. Türkiye Diyabet onleme ve Kontrol Programı (Turkey Diabetes Prevention and Control Programme) 2011 – 2014. accessed october 17, 2013 at http://www.diyabet.gov.tr/content/files/
news/2011/eylul/diyabet_kitap.pdf.
60. Tatar M (2013). Management of Diabetes and Diabetes Policies in Turkey. Globalization and Health 2013, 9:16. accessed october 17, 2013 at http://www.globalizationandhealth.com/
content/9/1/16.
61. Kristensen JK, bro F, Sandbaek a, Dahler-Eriksen K, lassen JF, lauritzen T (2001). Hbalc in an unselected population of 4438 people with type 2 diabetes in a Danish county. Scand J Prim Health Care 19:241 –246.
62. Satman İ, İmamoğlu Ş, yılmaz C, akalın S, Salman S ve TEMD Diabetes Mellitus çalışma ve Eğitim Grubu (2013) (Eds). Diabetes Mellitus ve Komplikasyonlarının Tanı, Tedavi ve İzlem Kılavuzu.
62. Satman İ, İmamoğlu Ş, yılmaz C, akalın S, Salman S ve TEMD Diabetes Mellitus çalışma ve Eğitim Grubu (2013) (Eds). Diabetes Mellitus ve Komplikasyonlarının Tanı, Tedavi ve İzlem Kılavuzu.