Konuyla ilgili literatürde de belirttiğimiz gibi 100 Temel Eser uygulamasına yönelik olumlu ve olumsuz birçok eleştiri söz konusudur. Yapılan eleştirileri hatırladığımızda 100 Temel Eser‟in nitelik açısından yeterli olup olmadığı, bu eserlerin öğrencilerin gelişim aşamalarına katkı yapıp yapmadığı, bu eserlerin belirlenmesiyle çocuk edebiyatı ürünlerinin ticari meta haline getirilip getirilmediği tartışılırken bu eserlerin ayrıntılı bir şekilde incelenmesi ve değerler eğitimi açısından sorgulanması üstüne çalışmalar yetersiz kalmıştır. Bu proje kapsamında 100 Temel Eser listesinden seçilmiş kitapların inceleme ve taramalarından elde edilen bulgulara göre, en azından, değerler eğitimi açsından 100 Temel Eser‟in olumsuz bir yönünün olmadığını söyleyebiliriz. Aksine, incelenen her bir eserin değerler eğitimine olumlu katkı yapacağı, değerler açısından özelliklede 20 temel değer açısından zengin pasajlar içerdiği ve bu yüzden de öğrencilere rahatlıkla önerilebileceğini söyleyebiliriz. Daha özelde,
1. İncelenen kitaplarda en fazla yer alan değerlerin sırasıyla Sevgi, Yardımseverlik, Çalışkanlık ve Duyarlılık değerleri olduğu görülmüştür.
2. İncelenen kitaplarda en az yer alan değerlerin sırasıyla Barış, Bilimsellik ve Bağımsızlık değerleri olduğu görülmüştür.
3. 100 Temel Eser‟e ilişkin olumlu maddelere katılma ortalaması ( X = 3,822) iken, olumsuz tek maddeye katılma ortalaması ( X =1,64) bulunmuştur. Buna göre, 100 Temel Eser‟e yönelik görüş ve değerlendirmelerin olumlu olduğunu söyleyebiliriz.
Kuşkusuz bu çalışmanın bazı sınırlılıkları vardır. Bunlardan birincisi ve en önemlisi bu çalışma sonucunda elde edilen bulguların öğretmen adaylarına dayanıyor olmasıdır. Benzer bir çalışma halen görev yapmakta olan öğretmenler üzerine daha geniş katılımcı örneklemle yapılabilir. İkincisi, bu çalışmada elde edilen bulgular Milli Eğitim Bakanlığı tarafından tavsiye niteliğinde belirlenen 200 kitabın tamamının incelenmesi sonucunda elde edilen bulgular değildir. Çalışmanın bulguları adı geçen kitapların sadece 43 tanesi ile sınırlıdır. 100 Temel Eser arasında yer alan diğer eserler de benzer yolla incelenebilir.
KAYNAKLAR
Akbaş, O., (2005).„Değer Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar‟. Sosyal Bilgiler Dersi 4. ve 5.
Sınıflar Öğretim Programı ve Kılavuzu. MEB Yayınları, Ankara.
_________ (2006). „Değer Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar‟. Sosyal Bilgiler Dersi 6.
Sınıf Öğretim Programı ve Kılavuzu, MEB Yayınları, Ankara.
_________ (2007). „Türk Milli Eğitim Siteminin Duyuşsal Amaçlarının (Değerlerinin) İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinde Gerçekleşme Derecesinin Değerlendirilmesi‟.
Değerler ve Eğitimi, Editör Recep Kaymakcan. DEM Yayınları, İstanbul.
Akkiprik, G.B., (2007). Genel Lise Öğretmenlerine Göre Karakter Eğitimi Yoluyla
Öğrencilere Kazandırılacak Değerler: Çok Boyutlu Bir Araştırma. Yüksek
Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Aktepe, V. ve Yel, S., (2009). „İlköğretim Öğretmenlerinin Değer Yargılarının Betimlenmesi: Kırşehir İli Örneği‟. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (3).
Avcı, N., (2007). „Üniversite Gençliğinin Bireysel ve Toplumsal Değerlere İlgi ve Bakışı: Süleyman Demirel Üniversitesi Örneği‟. Değerler ve Eğitimi, (Editör: Recep Kaymakcan): DEM. Yayınları, İstanbul.
Aydın, M., (2003). “Gençliğin Değer Algısı (Konya Örneği)”. Değerler Eğitimi
Dergisi, 1(3).
Bolay, S.H., (2007). „Aşkın Değerler Buhranı‟. Değerler ve Eğitimi, (Editör: Recep Kaymakcan): DEM. Yayınları, İstanbul.
Can, Ö., (2008). Dördüncü ve Beşinci Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Dersinde
Değerler Eğitimi Uygulamalarına İlişkin Görüşler. Yüksek Lisans Tezi,
Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Cebeci, A., (2005). İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerinde Ahlaki
Değerlerin Eğitimi ve Öğretimi. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi,
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
Cengiz, G., (2006). “Çocuk ve Gençlik Edebiyatının Eğitimdeki Yeri ve İşlevi”. Varlık
Dergisi, 74 (1189), ss.17-26
__________ (2007). “100 Temel Eser Dayatması Üzerine”. 100 Temel Eser Tartışması. Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Yayınları, İstanbul.
Çağatay, Ş. M., (2009). Öğretmen Görüşlerine Göre Karakter Eğitiminde ve Karakter
Gelişiminde Okulun Rolü. Yüksek Lisans Tezi, Onsekiz Mart Üniversitesi,
Çağlayan, A., (2005). Ahlak Pusulası, Ahlak ve Değerler Eğitimi. DEM Yayınları, İstanbul.
Çetin, Ş., (2004). “Değişen değerler ve Eğitim”. Milli Eğitim Dergisi, Sayı:161, Ankara. Çiftçi, N., (2003). “Kohlberg‟in Bilişsel Ahlak Gelişimi Teorisi: Ahlak ve Demokrasi
Eğitimi”. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (1).
Çocuk Vakfı (2009). 100 Temel Eser Raporu. Çocuk Vakfı Yayını, İstanbul.
Çotuksöken, Yusuf (2006). “MEB‟in 100 Temel Eser Listeleri Üzerine”. Çağdaş Türk Dili, 224, 423-429.
Dede, Z., (2007). 100 Temel Eser Tartışması. Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Yayınları, İstanbul.
Demirhan İşcan, C., (2007). İlköğretim Düzeyinde Değerler Eğitimi Programının
Etkililiği. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Ankara.
Dilidüzgün, S., (2006). “Eğitim gerçeği açısından “100 Temel Eser” Tartışmaları”.
Varlık Dergisi, 74 (1189), ss.23-26.
Dilmaç, B., (1999). İlköğretim Öğrencilerine İnsani Değerler Eğitimi Verilmesi Ve
Ahlaki Olgunluk Ölçeği İle Eğitimin Sınanması. Yüksek Lisans Tezi, Marmara
Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Dilmaç, B., (2002). İnsanca Değerler Eğitimi. Nobel Yayınları, Ankara.
________ (2007). Bir Grup Fen Lisesi Öğrencilerine Verilen İnsani Değerler
Eğitiminin İnsani Değerler Ölçeği İle Sınanması. Doktora Tezi, Selçuk
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Doğan, İ., (2007) „Türk Eğitim Sisteminde Değerler Sorunu‟. Değerler ve Eğitimi, (Editör: Recep Kaymakcan): DEM. Yayınları, İstanbul.
Doğanay, A., (2007). “Değerler Eğitimi”. Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi, (Editör: Cemil Öztürk): Pegem A Yayıncılık, Ankara.
Durkeim, E., (2004). Ahlak Eğitimi, Dokuz Eylül Yayınları, İzmir.
Durmuş, A., (2007). „Karakter Eğitiminde Çevre İmkânları‟, Değerler ve Eğitimi, (Editör: Recep Kaymakcan): DEM. Yayınları, İstanbul.
Dykes, B. A., (2007). Educatiors’ perceptions of character Education: Importance,
efficiancy and practice. Doktora tezi, The University of Alabama, UMI no:
3270490.
Ekşi, H., (2003). „Temel İnsani Değerlerin Kazandırılmasında Bir Yaklaşım: Karakter Eğitimi Programları‟. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (1).
Fraenkel, Jack R., (1968). Teaching strategies for value education in social studies: A theoretical position. www.eric.ed.gov. ERIC Document No: ED 44320.
Forsyth, D.R., (1980). “A taxanomy of ethical ideologies”. Journal of Personality and
Social Psychology, 39 (1), 175-185.
___________ (1992). “Judging the morality of business practices: The influence of personal moral philosophy”. Journal of Business Ethics, 11, 461-470.
Genç, S. Z. ve Eryaman, M. Y., (2007). „Değişen Değerler ve Yeni Eğitim Paradigması‟. Afyon Koca Tepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal
Bilimler Dergisi, Cilt:9, Sayı:1.
Gökçe, O., (1994). “Türk Gençliğinin Sosyal ve Ahlaki Değerleri”. Ata Dergisi, Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınları, Sayı:6.
Gökçek, B.S., (2007). 5–6 Yaş Çocukları İçin Hazırlanan Karakter Eğitimi
Programının Etkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi,
Gömleksiz, M.N., (2007). “Lise Öğrencilerinin Toplumsal Değerlere İlişkin Tutumları: Elazığ İli Örneği”. Değerler ve Eğitimi, (Editör: Recep Kaymakcan): DEM. Yayınları, İstanbul.
Gültekin, F., (2007). Tarih Dersinde İşe Koşulabilecek Değer Öğretiminin Yeni
Yaklaşımların Öğrencilerin Hoşgörü Değeri Anlayışlarının Gelişimine Etkisi.
Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Güngör, E. ( 1998). Ahlak Psikolojisi ve Sosyal Ahlak: Ötüken Yayınları, İstanbul. ________ (2000). Değerler Psikolojisi Üzerine Araştırmalar. Ötüken Yayınları,
İstanbul.
Kayadibi, F. (2001). “Atatürk‟ün eğitim hedeflerinin neresindeyiz?” Atatürk Araştırma
Merkezi Dergisi, 51 (17).
Kymlicka, W., (2004). Çağdaş Siyaset Felsefesine Giriş. İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
Keskin, Y., (2008). Türkiye’de Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarında Değerler
Eğitimi: Tarihsel Gelişim, 1998 ve 2004 Programlarının Etkinliğinin Araştırılmas., Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
İstanbul.
Komisyon. (2006). Sosyal Bilgiler Dersi 6. Sınıf Öğretim Programı ve Kılavuzu. MEB Yayınları, Ankara.
Köseoğlu, N., (2002). Küreselleşme Ve Milli Hayat. Ötüken Yayınları, İstanbul.
Köylü M., (2007). “Küresel Bağlamda Değerler Eğitimine Duyulan İhtiyaç”. Değerler
ve Eğitimi, (Editör: Recep Kaymakcan), DEM. Yayınları, İstanbul.
Kuşdil, M. E. ve Kağıtçıbaşı, Ç., (2000). „Türk Öğretmenlerin Değer Yönelimleri ve Schwartz Değer Kuramı‟. Türk Psikolojisi Dergisi, 15 (45).
Mehmedoğlu, Y., (2007). “Ahlak Anlayışında Dışsal Yaklaşımdan Evrenselleşebilir Ahlak Yaklaşımına”. Değerler ve Eğitimi, (Editör: Recep Kaymakcan) DEM. Yayınları, İstanbul.
Milson, A.J., (1999). The Perceptions of Social Studies Teachers Educations regarding
Character Education. Doktora Tezi, The University of Georgia.
Neydim, Necdet (2006a). “Çocuk Edebiyatının Durumu ve 100 Temel Eser Üzerine”.
Varlık Dergisi, Sayı 1189, Ekim, s.3
_____________ (2007). 100 Temel Eser Tartışması. İstanbul: Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Yayınları.
____________ (2006b). “Masumiyetini Tamamen Kaybeden Seçki: 100 Temel Eser”.
Radikal, 30 Ağustos 2006a.
Özensel, E., (2003). “Sosyolojik Bir Olgu Olarak Değerler”. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (3).
Özensel, E., (2007). “Liseli Kız ve Erkek Öğrencilerin Değer Yargıları ve Türk Toplumunun Temel Toplumsal Kurumlarına Bakış Açıları”. Değerler ve
Eğitimi, (Editör: Recep Kaymakcan), DEM. Yayınları, İstanbul.
Peters, R. S., (1966). Ethics and Education. Allen & Unwin, London.
Sağnak, M., (2007). “Orta Öğretim Okullarında Öğrenim Gören Öğrencilerin Okulun Örgütsel Değerlerine İlişkin Algıları İle Kişisel Değerleri Arasındaki Uyum Düzeyleri”. Değerler ve Eğitimi, (Editör: Recep Kaymakcan), DEM. Yayınları, İstanbul.
Sanchez, T. R., (1998a). Heroes, values, and transcending time using trade books to teach values. www.eric.ed.gov. ERIC Document No: ED 426 923.
Sanchez, T. R., (1998b). Using stories about heroes to teach values. www.ericfacility.net/ericdigests/ed424190.html.
Sarı, E., (2005). “Öğretmen adaylarının değer tercihleri: Giresun Eğitim Fakültesi Örneği”. Değerler Eğitimi Dergisi, 3 (10): 73-88.
Sever, S., (2006). “Türkçe Öğretiminin Çözülmeyen Sorunları”. Varlık Dergisi, 112479, ss. 8-16.
Soykan, Ö.N., (2007) “Genel Geçer Bir Ahlak Olmalı mıdır?”. Değerler ve Eğitimi, (Editör: Recep Kaymakcan), DEM. Yayınları, İstanbul.
Singh, M. ve Lu, M., (2003). Exploring the function of heroes and heroines in children‟s literature. www.eric.ed.gov. ERIC Document No: ED 477609.
Şirin, Mustafa Ruhi, (2007). “İlk ve Ortaöğretim Öğrencileri İçin 100 Temel Eser". II.
Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, 4 Ekim 2006, Sedat Sever (ed.),
Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
Tokdemir, M.A., (2007). Tarih Öğretmenlerinin Değerler ve Değerler Eğitimi
Hakkındaki Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi,
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
Tosunoğlu, M., (2002). “Türkçe öğretiminde okuma alışkanlığı ve çocukların okuma eğitimleri”. Türk Dili, 609,547-563.
Tozlu, N. ve Topsakal, C. (2007). “Avrupa Birliğine Uyum Çerçevesinde Değerler Eğitimi‟, Değerler ve Eğitimi”. (Editör: Recep Kaymakcan), DEM. Yayınları, İstanbul.
Türk, İ., (2009). Değerler Eğitiminde Saygı. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
Ulusoy, K., (2007). “Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Tarih ve Ahlak Eğitimi İlişkisi Üzerine Görüşleri (Sakarya İl Örneği)”. Değerler Eğitimi Dergisi, 5 (13). Ural, Ş., (1997). “Bireyin Eğitimi ve Toplumun Eğitimi (Değerler ve Eğitim Arasındaki
Mantıksal İlişki)”. Türkiye 2. Eğitim Felsefesi Kongresi Bildiriler Müzakereler: Van Yüzüncü Yıl Yayınları.
Uysal, F., (2008). Karakter Eğitimi Programlarının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Uysal, V., (2007). “Yetişkinlerde Dindarlık ve Değerler: Dini Hayat, Değer Tercihleri ve Kadına Bakış Eğilimleri”. Değerler ve Eğitimi, (Editör: Recep Kaymakcan): DEM. Yayınları, İstanbul.
Üstünyer, F. (2009). Karakter Eğitimi İle İlgili Eğitimcilerin Görüşleri Üzerine Nitel
Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler
Enstitüsü, İstanbul.
Yavuz, Ş., (2007). “Değerlerin Şeceresi, Doğası, Sınırı ve Devamlılığı: Değerlerin Sosyal Karakteri ve Sürekliliği”. Değerler ve Eğitimi, (Editör: Recep Kaymakcan), DEM. Yayınları, İstanbul.
Yazıcı, A. ve Diğerleri, (2008). “Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Karakter Eğitimi Algıları”. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, (Ed., Doç.
Dr. Okan Yaşar), Nobel Yayınları, Çanakkale.
Yazıcı, S., (2006a). “Yapılandırıcı Yaklaşımın Epistemik, Felsefi ve Demokratik Temeli”. İlköğretmen Dergisi.
Yazıcı, S., (2006b). “Değerler Eğitimi”. Çoluk Çocuk, 2006. Yazıcı, S., (2009). Felsefeye Giriş. Öncü: Ankara.
Yazıcı, S. ve Yazıcı, A., (2010). “Etik Durum Ölçeği‟nin Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Güz, (Yayımlanacak )
Yıldırım, G., (2007). İlköğretim Düzeyinde Bir Karakter Eğitimi Programı Model
Önerisi ve Uygulanabilirliği. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim
Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yılmaz, N., (2007). “100 Temelsiz Uygulama”. 100 Temel Eser Tartışması. Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Yayınları, İstanbul.