84
Bulanık analitik hiyerarşi prosesi kullanılarak hesaplanan ağırlıklar şekil 5.1’de verilmiştir. Şekil 5.1’e göre, işletmelerde çevresel faktörlerin, işin sağlıklı şekilde yürütülmesinde diğer ana faktörlere göre daha etkili olduğu hesaplanmıştır. Ölçümler esnasında her üç işletme içerisinde üretimin gün boyu devam etmesinden dolayı ocakların sürekli olarak çalışır durumda olduğu, bu nedenle sıcaklık değerlerinde büyük değişimlerin gerçekleşmediği (< 1,5 °C) gözlenmiştir. Gün boyu yüksek sıcaklığa maruz kalmanın etkisi, çevresel faktörleri iş ve çalışanlar ile ilgili faktörlerin yanında ön plana çıkartmıştır.
Şekil 5.1 Ana faktörler ve ağırlıkları
Çalışmada çevresel faktöre etki eden alt faktörlerin ağırlıklandırılması şekil 5.2’de verilmiştir. Şekil 5.2’ye göre çevresel faktörlerin ön plana çıkmasında sırasıyla sıcaklık, ısıl radyasyon yoğunluğu, hava akım hızı ve nem etki etmektedir. Bu nedenle ortam termal konfor koşullarını iyileştirmeye yönelik adımlar da aynı öncelik sırası ile atılmalıdır.
85
Şekil 5.2 Çevresel alt faktörler ve ağırlıkları
Çalışma ortamında çevresel alt faktörlerin iyileştirilmesi için lokal aspirasyonla veya genel havalandırma yöntemi ile korunma sağlanabilir.
1. Aspirasyonlu havalandırma; ısı kaynağını kısmen kapatmanın olası olduğu durumlarda fazla ısı, fazla nem veya her ikisinin de yok edilmesi için kullanılabilir.
Bazı ocaklarda doğal çekiş veya cebri çekiş ısı fazlasının işyerine girmesini önleyebilir.
2. Genel havalandırma; lokal havalandırma sistemlerinin uygulanamadığı durumlarda ısı kontrolünde kullanılır. Bu sistemin temeli yeterli miktarda uygun sıcaklıkta yeterli bağıl nemi içeren ve kirleticilerden arınmış temiz havanın çalışanların bulunduğu ortama temin edilmesidir.
Uygulamada, genel havalandırma bile normal koşullarda (ör. yüksek ısı ve nem kaynaklarının, hava kirleticilerinin olmadığı bölümlerde) işyerinin büyüklüğüne, çalışan kişilerin sayısına ve yapılan işin temizliğine bağlı olarak değişir. Buna rağmen normal koşullardaki işyerleri için de çizelge 5.1’deki değerler önerilebilir (Spor 1986).
86
Çizelge 5.1 Fiziksel işin yoğunluğuna karşılık sağlanması gereken hava miktarları (Anonymous 2007)
Bölümdeki çalışanların çoğunluğunun yaptığı
fiziksel iş
Kişinin saatte ürettiği toplam metabolik ısı
(kcal/saat)
Kişi başına sağlanması gereken hava hacmi
(m3/saat)
Çok hafif 120 25
Hafif 120 – 170 30
Vasat 170 – 220 35
Ağır 220 – 270 40
Çok ağır 270′den az 50
Diğer çevresel alt faktörlerden farklı olarak ısıl radyasyon, iletimi için maddesel ortam gerekmeyen bir ısı enerjisi olduğundan, bunu havalandırma ile kontrol etme olanağı yoktur ya da oldukça azdır. Radyant ısıdan korunmanın iki yolu vardır:
1. Radyasyon siperi kullanmak
2. Sıcak cisimlerin yüzeylerini ışıma özelliği zayıf maddelerle boyamak veya kaplamak
Radyasyon siperleri dogrudan kontrol edilmeyen, erimiş maden veya cam külçeleri gibi maddeler kullanılır. Bu siperler madeni levha (alüminyum folyo, alüminyum levha gibi) paravan gibi radyant ısı kaynağı ile çalışanların arasına yerleştirilen koruyuculardır.
Esas olarak siperler, gelen radyant ısının büyük bir kısmını yansıtarak çalışana gelmesini önler ve absorbladığı radyant ısının ancak bir kısmını çalışana doğru yeniden yayar. Bunların yanı sıra, radyant ısıyı emen ve havalandırma yoluyla kontrol edilebilen konveksiyon ısısı cinsinden yayan ısı absorbsiyon siperleri de bulunmaktadır.
87
Isı radyasyonunun kontrolü için yeterli olabilecek bir metot da sıcak cisimlerin yüzeylerini düşük radyasyon parametreli maddeler ile boyamak veya kaplamaktır. Bu metotun kullanılma prensibi de yine radyasyonu çalışandan uzaklaştırmaktır.
Aşağıdaki bazı siperleme ve kaplama materyellerinin etkinlikleri hakkında yaklaşık değerler verilmiştir (Çizelge 5.2) (Edwin ve Brown 1955).
Çizelge 5.2 Yaygın olarak kullanılan siperleme maddelerinin yeterlik dereceleri Siperin yüzeyinin yapıldığı
madde
Yüzey üzerine düşen radyant ısının yansıma oranı (%)
Yüzeyden etrafa yayılan radyant ısı
(%)
Aluminyum (parlak) 95 5
Çinko (parlak) 90 10
Aluminyum (okside) 84 16
Çinko (okside) 73 27
Alüminyum boya (yeni, temiz) 65 35
Aluminyum (boya, kirli) 40 60
Demir levha 45 55
Demir levha (okside) 35 65
Tuğla 20 80
Lak (siyah) 10 90
Lak (beyaz) 10 90
Asbest levha 6 94
88
Çevre ana faktörünün ardından termal konforsuzluğa neden olan iş ana faktörüne ait alt faktörler olan işin yoğunluğu (metabolik hız), işin yapısı ve işin süresinin yüzde önem dağılımları şekil 5.3’te verilmiştir. Özellikle kalıp hazırlama, temizleme gibi ağır malzemelerin elle kaldırılmasını gerektiren işlemler, işin yoğunluğunun artmasına neden olmuş, dolayısıyla termal konforsuzluğun oluşmasına etki eden parametreler arasında yüzde dağılımı yüksek hesaplanmıştır.
Şekil 5.3 İş ile ilgili alt faktörler ve ağırlıkları
Normal sınırlar dışında çalışmanın gerçekleştiği ortamlar için uluslararası standartlarda çalışma ve dinlenme aralıkları tanımlanmıştır. Çalışma ve dinlenme çevrimleri için belirlenen WBGT referans değerleri için eğriler, dinlenme için ayrılmış yerdeki WBGT değerinin, çalışma ortamındaki WBGT değerine eşit veya ona yakın olduğu varsayımı üzerine çizilir (Şekil 5.4). Bu eğriler, çalışma / dinlenme çevrimleri değiştirilerek işin yeniden düzenlenmesinde kullanılabilir (Anonim 2002).
89
Şekil 5.4 Çalışma / dinlenme eğrileri
İşletmelerde işin süresi, genellikle planlamanın zayıf olması veya zaman kontrolünün iyi yapılamamasından dolayı uzamakta, genellikle fazla mesaiyi zorunlu kılmaktadır.
Zaman yönetimi günümüzde işletmeler ve kurumlar için en az sermaye yönetimi kadar önemli bir kavram haline gelmiştir. Belirli süreler içerisinde yetiştirilmesi gerekilen işler zannedildiği kadar altından kalkılır olmadığından, çalışanların işi zamanında sonlandırmak amacıyla işyerinde fazla zaman geçirmeleri olağan karşılanmaktadır.
İş ve çalışma koşullarının düzeltilmesinin, iş kazalarının azaltılmasında ve performansın artırılmasındaki önemli etkilerine ek olarak, bu konuda çalışanların güvenlik eğitimi ve bilinçsiz hareket etmesi de oldukça etkilidir. Hesaplanan ağırlıklara göre iş ana faktörünün ardında yer alan çalışan ana faktörüne ait alt faktörlerin yüzde önem dağılımları şekil 5.5’te verilmiştir. Çalışanların örgün eğitim düzeylerinin, yaptıkları işin özelliklerine uygunluğu, makinaların ve makinalara bağlı diğer donanımların yerleri ve kullanım amacı, üretilen mamül, bu mamüllerin üretiminde kullanılan hammaddelerin kimyasal özellikleri ve işyeri işleyişi konularında yeterli bilgi sahibi olmaları da oldukça önemlidir. İşyerinde verilen sağlık ve güvenlik eğitimleri, çalışanın işi konusunda kendisini geliştirmesini, profesyonelleşmesini sağlar. Profesyonelleşme ise, işçinin kaza yapma riskini azaltacağı gibi, daha kaliteli ürünü zamandan ve fireden tasarruf ederek üretmesine katkı sağlayacaktır.
90
Şekil 5.5 Çalışan ile ilgili alt faktörler ve ağırlıkları
Çalışan ile ilgili alt faktörlerden bir diğeri de çalışanların kıdemidir. Yapılan araştırmaların büyük bir kısmı, tecrübesiz çalışanlar arasında iş kazası sıklığının deneyimlilere göre daha yüksek olduğunu ortaya koymaktadır. Bir başka deyişle, iş deneyimi arttıkça iş kazasına maruz kalma azalmaktadır.
Elde edilen ağırlıklar sonucunda çalışan ile ilgili alt faktörlerin sonuncusu ise kişisel korunmadır. Kişisel koruyucular, çalışanların iş kazalarına uğramaları veya meslek hastalıklarına yakalanmalarını önlemek amacıyla, çalışılan yerin özelliğine ve yürürlükteki mevzuata göre çalışma süresince kullanılma zorunluluğu olan malzemelerdir. Çalışma ortamında ne kadar önlem alınmış olursa olsun, iş ve işin üretimi esnasında kullanılan ekipmanlardan kaynaklanan olası tehlikelere karşı kişisel koruyucu malzemelerin kullanımı oldukça önem arz etmektedir.
91
Bu çalışmada kullanılan bulanık AHP yöntemi, öncelik belirleme, seçenekler arasında seçim yapma, performans ölçme gibi karar alma gerektiren her türlü probleme uygulanabilmektedir. Her problemin çözümünde belirlenecek olan ana ve bu ana faktörleri etkileyen alt faktörlerin kendi aralarında ikili karşılaştırmaları sonucunda seçeneklerin birbirine göre nasıl performans gösterdikleri kolaylıkla elde edilebilmektedir.
Çalışmanın ikinci kısmında ise termal konfora etki eden parametrelerin değişimi ile konfor hissinin ne şekilde oluşacağını tahmin eden, bulanık mantık temelli bir model geliştirilmiştir. Model içeren program yardımıyla özellikle gün içerisinde değişkenlik gösteren metabolik hızlarda çalışmanın gerekli olduğu işletmelerde, konforlu çalışabilmek adına ortam fiziksel faktörlerinin de ne şekilde seyretmesi gerektiği tahmin edilebilir. Aynı şekilde yine belirli çevresel faktör değerlerine sahip ortamlarda konforlu çalışabilmek için metabolik aktivitenin ne şekilde ayarlanması gerektiği de tahmin edilebilmektedir.
İşletme performansının ve verimliliğinin çalışanların performansından, çalışan performansının da ortam koşullarından büyük ölçüde etkilendiği bilinmektedir. Bu çalışmada da alüminyum döküm atölyeleri için, çalışanların yaptıkları değerlendirmeler ve bulanık AHP metotu ile ortam koşullarının etkileri ve boyutları ortaya konmuştur.
Birçok işletmede çalışan sağlığı üzerinde tehlike oluşturan olumsuz termal koşulların ve meydana getirdiği problemlerin çözümünde, öncelikle olumsuz koşulların tespitini yapılmalıdır. Sağlık ve güvenlik önlemlerinin alınması ve koruma yöntemlerinin geliştirilerek uygulanması için, işyerinde yapılan termal konfor ölçümleri ve çalışanların hekimler tarafından sağlık muayenelerinin yapılması ile meslek hastalıklarının tespiti ve bunların kayıtlara geçirilmesi önem kazanmaktadır.
92 KAYNAKLAR
Anonim. 2002. Sıcak Ortamlar – WBGT İndeksine Göre Isının Çalışan Üzerindeki Baskısının Tahmini. TS EN 27243. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
Anonim. 2006. Orta Dereceli Termal Ortamlar – PMV ve PPD İndislerinin Tayini Termal Rahatlık İçin Şartların Belirlenmesi. TS EN ISO 7730. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara
Anonim. 2011. Türkiye Sanayi Sektörleri 2011 Yılı Değerlendirmesi – Türk Döküm Sektörü. Ankara.
Anonim. 2013. 2013 Yılına Girerken Mevcut Durum. Türkiye Döküm Sanayi Rehberi.
Ankara
Anonim. 2014. Web Sitesi: http://www.mgm.gov.tr/ Erişim Tarihi: 29.07.2014.
Anonim. 2015. Sosyal Güvenlik Kurumu istatistik yıllıkları 2013 Yılı SGK İstatistikleri.
Web Sitesi: http://www.sgk.gov.tr Erişim Tarihi: 25.03.2015
Anonymous. 1997. Health and Safety Guidelines on the Management of Hazards in the Metal Casting Industry. Web Sitesi: http://www.business.govt.nz
Erişim Tarihi: 15.08.2014.
Anonymous. 2002. The Development of a Practical Heat Stress Assessment Methodology for Use in UK Industry. Health and Safety Executive Research Report 008. United Kingdom.
Anonymous. 2005a. Code of Practice on Safety and Health in the Iron and Steel Industry. Sectoral Activities Programme. International Labour Organisation.
Geneva, p. 22-25.
Anonymous. 2005b. Ergonomics of the thermal environment - Analytical determination and interpretation of thermal comfort using calculation of the PMV and PPD indices and local thermal comfort criteria. ISO 7730.
International Organization for Standardization.
Anonymous. 2007. Comfort Applications. ASHRAE HVAC Applications Handbook.
ASHRAE Publications, Chapter 12.
Anonymous. 2009. Thermal Comfort, Indoor Environmental Health. ASHRAE Fundamentals. ASHRAE Publications, Chapters 9, 10.
93
Anonymous. 2010. Thermal Environmental Conditions for Human Occupancy.
ASHRAE Standard 55-2010.
Aran, A. 2007. Döküm Teknolojisi İmal Usülleri Ders Notları. İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi. s. 6-100.
Atmaca, İ. ve Yiğit, A. 2009. Isıl Konfor ile İlgili Mevcut Standartlar ve Konfor Parametrelerinin Çeşitli Modeller ile İncelenmesi, 9. Ulusal Tesisat Kongresi ve Sergisi, 6-9 Mayıs 2009.
Ay, İ. 2012. Döküm yolu ile imalat I ders notları. Balıkesir Üniversitesi. s. 1-25.
Aydın, G. 2008. Analitik hiyerarşi prosesi ve bir sanayi işletmesinde uygulanması.
Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Camkurt, M. Z. 2007. İşyeri çalışma sistemi ve işyeri fiziksel faktörlerinin iş kazaları üzerindeki etkisi. TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 20 (6).
Charles, K.E. 2003. Fanger’s thermal comfort and draught models. IRC Research Report RR-162. Institute for Research in Construction National Research Council of Canada.
Edwin, E. G. and Brown C. W. 1955. Personel and industrial psychology. McGraw-Hill Book Company. USA, p. 351
Fanger, P. O. 1967. Calculation of thermal comfort: Introduction of a basic comfort equation. ASHRAE Transactions; 73 (2), III4.1-III4.20.
Göksu, A. ve Güngör, İ. 2008. Bulanık analitik hiyerarşik proses ve üniversite tercih sıralamasında uygulanması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.13, S.3; 1-26.
Görgülü, İ. ve Korkmaz M. 2013. Analytic network process and TOPSIS methods with selection of optimal investment strategy. Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, Sigma31; 203-213.
Gültaş, İ. 2007. Endüstri mühendisliği eğitiminde matematik ders içeriklerinin belirlenmesinde BAHP yöntemi ile çözüm önerisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Güngör, İ. ve İşler, D. 2005. Analitik hiyerarşi yaklaşımı ile otomobil seçimi.
Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 1, Sayı 2; 21-33.
94
Hsieh, T. and Lu S. T. 2004. Fuzzy MCDM approach for planning and design tenders selection in public office buildings. International Journal of Project
Management.
Kahraman, C., Cebeci, U. and Ruan, D. 2004. Multi-attribute comparison of catering service companies using fuzzy AHP: The case of Turkey. International Journal of Production Economics, 87; 171–184.
Kaptanoğlu, D. ve Özok, A.F. 2006. Akademik performans değerlendirmesi için bir bulanık model. İTÜ Dergisi Mühendislik, Cilt 5, sayı 1, Kısım 2; 193-204.
Karakaşoğlu, N. 2008. Bulanık çok kriterli karar verme yöntemleri ve uygulama.
Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
Keskinocak, M. 2012. AHP tekniğiyle teneke kutu kurutma fırını seçimi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
Kuo, M. S., Liang, G.S. and Huang, W.C. 2006. extensions of the multicriteria analysis with pairwise comparison under a fuzzy environment. International Journal of Approximate Reasoning, 7; 268-285.
Kuruüzüm, A. ve Atsan, N. 2001. Analitik hiyerarşi yöntemi ve işletmecilik alanındaki uygulamaları. Akdeniz Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, Sayı 1; 83-105.
Mou, Q. 2004. Method of multi-attribute decision-making and ıts application.Guangxi University, Nanning.
Myers, J.H. and Alpert, M.I. 1968. Determinant buying attributes: Meaning and measurement. Marketing, 32(10); 13-20.
Ng W.S. 1999. Literature survey and modelling of thermal comfort, a thesis for the degree of master in mechanical engineering. Missisippi State University.
Öner, E. ve Okur, A. 2011. Materyal, üretim teknolojisi ve kumaş yapısının termal konfora etkileri. Tekstil ve Mühendis Dergisi, 80; 20-29.
Razmi, J., Rahnejat, H. and Khan, M.K. 2002. The new concept of manufacturing “DNA” within an analytic hierarchy process-driven expert system. European Journal of Innovation Management, 3(4); 199-211.
Saaty, R.W. 1987. The analytic hierarchy process – what is and how it is used. Mathl Modelling, Vol 9, No. 3-5; 161-176.
95
Saaty, T. L. and Özdemir, M. S. 2003. Why the magic number seven plus or minus two, Mathematical And Computer Modelling, 38; 233-244.
Shamsuzzaman, M., Ullaf, A.M.M.S. and Bohez, E.L.J. 2003. Applying Linguistic Criteria in FMS Selection: fuzzy Set-AHP Approach. Integrated Manufacturing Systems, Vol.14, No.3; 247-254.
Singh, L. P. and Bhardwaj A. 2010. Occupational exposure in small and medium scale industry with specific reference to heat and noise. Noise Health, 12; 37 - 48.
Spor, Y. 1986. Bir cam fabrikasında çalışan işçilerde sıcağın oluşturduğu sorunlar: I (Fizik ve Fizyolojik), 22. Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi, 29 Ekim-1 Kasım 1986, İzmir.
Sun, X. and Ning, P. 2013. Environmental risk assessment system for phosphogypsum tailing dams. The ScientificWorld Journal. Volume 2013, Article ID 680798.
Tanabe, S. and Kobayashı, K. 2002. Evaluation of thermal comfort using combined multi – node thermoregulation (65 MN) and radiation models and computational fluid dynamics (CFD). Energy and Buildings, 34; 637 – 646.
Taşyürek, M. 2004. Termal konfor – işyeri ortamında olağandışı sıcaklıklar. II. Çalışma Ortamı Dergisi, 73; 10-15.
Tyler, H., Stefano, S., Alberto, P., Dustin, M. and Kyle, S. 2013. CBE Thermal Comfort Tool. Center for the Built Environment, University of California Berkeley,
Web Sitesi: http://cbe.berkeley.edu/comforttool/ Erişim Tarihi: 28.07.2014.
Uçan, R., Arslan, H. ve Ürü, Z. 2011. Döküm fabrikalarında iş sağlığı ve güvenliği önlemleri: örnek vaka çalışmaları. TMMOB VI. Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Kongresi, 21-23 Nisan 2011, Adana.
Üzgün, T. 2006. Bulanık analitik hiyerarşi prosesi. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Wu, X.Q., Pu, F., Shao, S.H. and Fang, J.N. 2004. Trapezoidal fuzzy AHP for the comprehensive evaluation of highway network programming schemes in Yangtze River Delta. Proceedings of the 5th World Congress on Intelligent Control and Automation, June 15–19, 2004, Hangzhou, China.
Yaralıoğlu, K. 2001. Performans değerlendirmede analitik hiyerarşi prosesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt:16, Sayı:1; 129-142.
96
Yıldız, A. N. ve Bilir, N. 2007. Sıcak çalışma ortamının subjektif olarak değerlendirilmesi. Toplum Hekimliği Bülteni Mayıs – Ağustos; 2.
Yüksel, İ. ve Dağdeviren, M. 2006. Sosyo-teknik sistemlerde hatalı davranış riskini belirlemeye yönelik bir erken uyarı modeli. Gazi Üniversitesi Müh. Mim. Fak.
Dergisi, 21(4); 791-799.
97
EK 1 – ÇALIŞMADA KULLANILAN DEĞERLENDİRME ANKETİ
İşletme: Çalışan:
Kısım: İş:
Ortam fiziksel koşulları
Sıcaklık (WBGT): Hava akım hızı (m/s):
Nem (%): Giysi türü:
Lütfen çalışma ortamı, sağlık ve güvenlik ile ilgili faktörler arasında, önem derecelerine göre kıyaslama yapınız. Seçiminizi (X) ile belirtiniz.
(Açıklama: Örneğin İŞ ile ÇEVRE kıyaslaması için İŞ faktörünün ÇEVRE faktöründen ÇOK ÖNEMLİ olduğunu düşünüyor iseniz, tablonun İŞ faktörüne yakın tarafındaki ÖNEMLİ seçeneğini işaretleyiniz.)
Kesin Önemli Çok Önemli Önemli Denk Önem Aynı Denk Önem Önemli Çok Önemli Kesin Önemli
İş Çevre
İş Çalışan
Çevre Çalışan
Kesin Önemli Çok Önemli Önemli Denk Önem Aynı Denk Önem Önemli Çok Önemli Kesin Önemli
İşin yapısı İşin yoğunluğu
İşin yapısı İşin süresi
İşin yoğunluğu İşin süresi
98
Kesin Önemli Çok Önemli Önemli Denk Önem Aynı Denk Önem Önemli Çok Önemli Kesin Önemli
Sıcaklık Isıl rad. yoğunluğu
Sıcaklık Hava akım hızı
Sıcaklık Nem
Isıl rad. yoğunluğu Hava akım hızı
Isıl rad. yoğ. Nem
Hava akım hızı Nem
Kesin Önemli Çok Önemli Önemli Denk Önem Aynı Denk Önem Önemli Çok Önemli Kesin Önemli
Kıdem yapısı Güvenlik eğitimi
Kıdem yapısı Kişisel korunma
Güvenlik eğitimi Kişisel korunma
99
Lütfen tabloda belirtilen faktörlerin çalışma ortamındaki durumuna ilişkin ÇOK ZAYIF, ZAYIF, ORTA, İYİ, ÇOK İYİ değerlendirmelerinden birini seçiniz.
(Açıklama: Örneğin İŞ ile ÇEVRE kıyaslaması için İŞ faktörünün ÇEVRE faktöründen ÇOK ÖNEMLİ olduğunu düşünüyor iseniz, tablonun İŞ faktörüne yakın tarafındaki ÖNEMLİ seçeneğini işaretleyiniz.)
FAKTÖRLER DEĞERLENDİRME İşin yapısı
İşin yoğunluğu İşin süresi Sıcaklık Isıl radyasyon Hava akım hızı Nem
Kıdem
İş güvenliği eğitimi Kişisel korunma
100 AÇIKLAMALAR
Aşağıda değerlendirilecek her faktör ile ne ifade edildiği anlatılmıştır.
Lütfen değerlendirmenizi aşağıdaki açıklamalar çerçevesinde yapınız.
İşin yapısı: Yapılan işin türü, döküm işlemini ve ara aşamalarını gerektirmesi
İşin yoğunluğu: Gün içerisinde sürekli devam eden üretim, yetersiz dinlenme zamanları, ağır malzeme ve ekipman ile çalışma
İşin süresi: Yapılan işin günlük dilimde kısa veya uzun sürmesi, var ise fazla mesaiden kaynaklı memnuniyet veya memnunsuzluk
Sıcaklık: Çalışma ortamının sıcaklığı
Isıl radyasyon: Metal eritme, erimiş metalin kalıba transferi ve döküm işlemleri esnasında ortama yayılan ışıma kaynaklı sıcaklık etkisi
Hava akım hızı: Var ise çalışma ortamındaki havalandırma sisteminin sağladığı havanın akış hızı. Çalışma ortamında havalandırma sistemi yok ise genel havalandırma esnasında oluşan hava akış hızı
Nem: Çalışma ortamının nemi
Kıdem: Çalışma ortamında işe başladıktan itibaren elde edilmeye başlanan tecrübe, bu tecrübenin çalışanın ortamdaki tehlike ve risklere karşı kendini koruması ya da işe alışması konusundaki katkısı
İş güvenliği eğitimi: Yapılan işin niteliği, ekipmanların kullanımı, içerdikleri tehlikeler ve riskler konusunda alınan eğitimlerin önemi
Kişisel korunma: Çalışma esnasında ortamdaki tehlike ve risklere karşı kullanılan kişisel koruyucu donanımlar ve koruma önlemleri