Birlikte Öğrenme: Bu teknik David ve Roger Johnson tarafından Minnesota Üniversitesi İşbirlikli Öğrenme Merkezinde geliştirilmiştir Tekniğin dört temel öğes

vardır (Slavin, 1990:111):

- Yüz yüze etkileşim - Olumlu Bağımlılık - Bireysel Sorumluluk ve - kişisel-grup becerileri

Grup, 2-6 üyeden ve heterojen olarak oluşturulur. Öğretmen gerekli durumlarda bütün sınıf öğretimi ve yapılacak işlemlerle ilgili açıklamaları yapar. Öğrenciler, verilen yönergeler doğrultusunda ödev kağıtları üzerinde çalışırlar. Gruplar çalışmalarını öğretmene sunarlar. Öğretmenler çalışmalarının sonucuna göre grup olarak övgü ve ödüller alırlar (Açıkgöz, 1992; Furtwengler, 1992, Slavin, 1990, 1992,Aktaran, Karaoğlu, 1998:21).

Bu tekniğin en önemli özellikleri grup amacının olması, düşünce ve malzemelerin paylaşılması, iş bölümü ve grup ödülünün olmasıdır (Açıkgöz, 1992:16).

33 3.2.4.2. Öğrenci Takımları: Açıkgöz (1992)’e göre bu gruptaki tekniklerin en önemli özelliği öğretim hedeflerine bütün takım üyelerinin ulaşması koşuluyla, elde edilebilecek takım amacını ve takım başarısını vurgulamasıdır. Öğrencilerden beklenen takım halinde bir şeyler yapmak değil, takım halinde öğrenmektir. Öğrenci takımı tekniklerinin;

(a) Takım ödülü

(b) Bireysel değerlendirebilirlik ve (c) başarı için eşit fırsat olmak

üzere üç ortak özelliği vardır. Ancak farklı biçimlerde kullanılmıştır.

Slavin'e göre dört temel takımla öğrenme tekniği araştırılarak geliştirilmiştir (1990, 1992). Bunlardan öğrenci takımları-başarı bölümleri ile takım-oyun-turnuva tekniği birçok konu alanına ve ilkokul ikinci sınıftan üniversiteye kadar her düzeyde uygulamaya elverişlidir. Diğer teknikler, takım destekli bireyselleştirilmiş işbirliğine dayalı okuma ve kompozisyon ise geniş öğretim programı içindeki belli ders ve konu alanları için düzenlenmiştir (Karaoğlu, 1998:24).

a. Öğrenci Takımları Başarı Bölümleri (ÖTBB): Slavin (1983) tarafından geliştirilen bu teknikteöğretmen her öğrenme takımına dört veya beş kişi atar. Her takımda düşük ve yüksek başarılı öğrenciler, kızlar ve erkekler, varsa farklı etnik kökenli öğrenciler dengeli bir şekilde yer alır.

Öğrenci takımları başarı bölümleri tekniğinin en önemli özelliği basit olmasına karşın oldukça etkili olmasıdır. Takım-oyun-turnuva tekniğine benzer (Slavin,1990:54).

Bu tekniğin avantajlarını dört ana başlık altında toplayabiliriz (Priest ve diğerleri, 1997:189):

1. Bütün öğrenciler öğretim ortamında hedeflenen bilgi ve becerilere ulaşmada eşit şansa sahiptirler.

2. Bütün öğrenciler her öğretim uygulaması sonunda ödül almada eşit şansa sahiptirler.

3. Bütün öğrenciler, bir üst dereceye yükselebilmek için eşit şansa sahiptirler. 4. Ödüle dayalı bir motivasyonun olması öğrencilerin derslere daha etkin hazırlanmalarını sağlamaktadır.

İşbirliğine dayalı çalışma ortamlarında ceza yoktur. Son derece demokratik ortamlarda gerçekleştirilen öğretim uygulamalarında, öğrencinin yaptığı olumlu davranışlar pekiştirilir, yanlış yaptığı durumlarda ise düzeltme verilerek öğrencinin kendini yenilemesi sağlanır.

Öğrenci takımları başarı bölümlerinde gruplar 2-6 arasında değişebilmektedir. İdeal olan 4’lü çalışma gruplarıdır. Bu teknikte ilk olarak başarı açısından heterojen özellik aranmaktadır. Gruplarda ırk, karakter, başarı düzeyi, cinsiyet gibi etkenler heterojen bir şekilde dağılmalıdır.

Öğrenci takımları başarı bölümleri tekniğinde temel olan, öğrencinin bir önceki öğrenme etkinliğine oranla daha ileriye gitmiş, kendini geliştirmiş olmasıdır. Öğretimin başında her öğrencinin bir temel puanı vardır. Temel puanlar baz alınarak, öğrencinin, dolayısıyla da grubun ilerleyip ilerlemediğine karar verilir.Öğretim süreci sonunda öğrencilerin başarı düzeylerinin birbirlerine yaklaşması beklenmektedir (Gabbert, Johnson&Johnson, 1986:265).

b. Takım-Oyun-Turnuva (TOT): Diğer bir işbirliğine dayalı öğrenme tekniği de yine Slavin ve arkadaşları (De Vries) tarafından geliştilmiş olan takım-oyun-turnuva tekniğidir. TOT tekniğinin de ÖTBB tekniğine benzer tarafı bulunmaktadır (Senemoğlu, 1997:507).

Bu teknikte öğretmenin sunumu ve takım çalışması ÖTBB’de olduğu gibidir. Öğretmen önce dersi sunar ve öğrenciler konuyu takım arkadaşlarına öğretirler. Öğrenciler ÖTTB’de ki küçük sınavlar yerine, diğer takımlarda ki öğrencilerle yarışırlar ve yarışma sonucu elde ettikleri puanlarla takımlarına destek olurlar. Yarışma sırasında, öğrenciler birbirlerine yardım etmezler. Öğrenciler, kendileriyle geçmiş

35 puanları (örneğin ders matematikse, önceden aldığı matematik puanları) yaklaşık aynı olan öğrencilerle üçer kişilik turnuva masalarında karşılaşırlar. Öğrenci düzeyi yükseldikçe, bir üst turnuva masasında yarışabilir. Turnuva masasında kazanan öğrenci, kendisine ve takımına altı puan getirir. Öğrencilerin aldıkları puanlar toplanarak, takım puanları elde edilir. Yüksek düzeyde yeterlilik gösteren (yüksek puan alan) takımlar, ÖTBB’de olduğu gibi, sertifikalar ya da değişik takım ödülleri kazanabilir (Gömleksiz, 1993:42).

De Vries tarafından geliştirilen bu teknikte, sınıftaki öğrenciler 4-5 kişilik küçük takımlara ayrılır. Takımlar oluşturulurken öğrencilerin takımlara cinsiyetlerine ve öğrenme yeteneklerine göre heterojen dağılımları sağlanır. Öğretmen öğrenilmesi istenen konuyu sunduktan sonra, takımlara konuyla ilgili kitap, makale gibi materyaller verir. Takım üyeleri bir araya gelerek bu materyaller üzerinde çalışırlar ve birbirlerine yardım ederek turnuvaya hazırlanırlar. Takımlar çalışmalarını bitirdikten sonra takım üyeleri öğrendikleri davranışları turnuvada gösterirler (Slavin, 1990:66; Açıkgöz, 1992:36).

c. Takım Destekli Bireyselleşme (TDB): Bu teknik bireysel öğretimle iş birlikçi öğretimi bir araya getirir. Özellikle 3-6’ncı sınıf öğrencilerine matematik konularını öğretmek için değişik yeteneklere sahip 4 üyeli gruplar oluşturularak uygulanır (Goor ve Schwenn, 1993; Slavin, 1990). (Aktaran, Karaoğlu, 1998:25).

Bu teknikle (TDB) bir takım diğerine karşı yarışmaz, sadece, takım önceden belirlenen takım standardını aşmaya çalışır (Senemoğlu, 1997:509).

Öğretimin bireyselleştirilmesi özellikle ön koşul becerilerin kazanılmasının gerekli olduğu matematik alanında özel bir önem taşımaktadır. Heterojen bir sınıfta her öğrencinin aynı hızla öğrenmesi beklenemez. Bu nedenle öğrencinin hazır bulunuşluk düzeyine ve öğrenme hızına uygun öğretim verilmesi gerekmektedir. Ancak, yapılan çalışmalarda bireyselleştirilmiş öğretimin maliyet ve uygulama sorunları olduğu, bunun yanı sıra dolaysız öğretimin uygulandığı geleneksel öğretim yöntemlerinden daha etkili olmadığı ortaya çıkarılmıştır. Takım destekli bireyselleştirme, hem heterojen sınıfların hem de programlı öğretim, bilgisayarlı öğretim, tam öğrenme gibi bireyselleştirilmiş

öğretim stratejilerinin maliyet ve uygulama ile ilgili sakıncalarını ortadan kaldırmaya çalışmaktadır(Açıkgöz,1992:44; Slavin,1990:80).

3.2.4.3. Grup Araştırması: Bu yöntemin temelleri John Dewey tarafından atılmıştır.