Tarım ve Kırsal Kalkınma Planı İçerisinde Yer Alan Tedbirlerin Amaçları

a. Tarımsal üretim ve gıda işleme sanayisinde rekabet düzeyinin artırılması: Bu tedbir Macaristan’ın ulusal planında yer alan daha rekabetçi bir ekonomi ile doğrudan bağlantılıdır. Bu tedbirle birlikte, tarımsal üretimin daha modern hale getirilmesi, insanların üretim şartlarını iyileştirme ve son olarak gıda işleme sanayinin modern bir hale getirilmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca uluslararası pazarlarla bütünleşmiş gıda işleme sanayi ve kaliteli gıda ürünleri için pazar talebi, araştırma ve geliştirmeye dayalı bir felsefe oluşturma, deneyimli ve teknik işgücü, ekolojik amaçları gözeten çevreyle dost üretim metotlarını geliştirmek programın amaçları arasında yer almaktadır.

b. Çevreyle dost tarımsal üretim ve arazi kullanımı: Bu tedbir daha kaliteli bir çevre ve daha dengeli bir bölgesel kalkınmanın sağlanması ile ilgilidir. Bu tedbirin amacı arazi kullanımını verimli bir hale getirerek daha fazla toprakların bozulmasını önlemektir. Bu tedbir kapsamında üretimden alıkonulan yerlere yeni fideler dikerek ağaçlandırma teşvik edilmektedir. Ağaçlandırma ile birlikte muhtemel oluşabilecek sel riski ve kuraklığın zararları azaltılmaya çalışılmaktadır. Ayrıca bu tedbirin uygulanması ormancılık ve köy turizmi, avcılık ve dinlenme merkezleri gibi ormanlara dayalı diğer kırsal turizm aktiviteleri için fırsatlar oluşturması amaçlanmıştır. Bu kırsal kalkınma programı EAGGF tarafından desteklenen tedbirlerle paralel bir yapı sergilemektedir. Bu program spesifik olarak; tarımsal çevre, az gelişmiş alanlar ve çevre koruma sınırlamaları altındaki alanlara destek, erken emeklilik, tarımsal alanların ağaçlandırılması, kısmi desteklenen çiftliklere destek, üretici örgütlerinin kurulmasına destek, AB standartları ile uyumlu destek ve teknik desteği içermektedir.

c. Kırsal alanların yeniden uyumlaştırılmasına destek: Bu desteğin amacı, kırsal alanlarda ekonomik potansiyelin iyileştirilmesi ve işgücünün artırılması ile daha çekici bir kırsal çevre yaratmaktır.

31

Çizelge 4.7. Macaristan Ulusal Kırsal Kalkınma Programındaki Göstergeler

Göstergelerin Tanımlanması Gösterge Türü Değişim Oranı (2004-2006) Tarım ve gıda işleme sanayinde brüt

katma değerde artış

(sabit fiyat, ortalama temel alınan yıllar 2000-2003 = %100 )

Etki %1,5

Tarım ve diğer farklılaştırılmış kırsal faaliyetlerden dolayı yaratılan işgücü sayısı

Çıktı 3500

Kırsal alanlarda işgücü düzeyinde artış (2001=%100)

Etki %1

Kırsal alanlarda göçün azaltılması (%) Etki %2

Kırsal alanlarda çalışma yaşının aktif olmayan nüfusa oranının azaltılması

Etki %5

Kaynak: Anonim 2004

2004–2006 Tarım ve Kırsal Kalkınma Operasyonel Programında Yer Alan Tedbirler ve Amaçları:

Tedbir 1. Tarım İşletmelerine Yatırıma Destek: Bu tedbirin kapsamında, bitkisel üretimde (hasat sonrası safhayı içeren) makine ve teknolojik ekipmanın modernizasyonu ve hayvancılık ve teknolojik standartların iyileştirilmesi için etkinliği artırıcı ve üretim giderlerini azaltıcı yatırımlar, üretim kalitesini iyileştiren yeni teknolojiler ve bilgi teknoloji sistemlerinin tanıtılması, hayvan yetiştiriciliğinde hijyen ve hayvan refahı şartlarının iyileştirilmesi, ortak pazar organizasyonlarının gereksinmeleri bakımından meyve ve sebze bahçelerinin modernizasyonuna yönelik yatırımlar verilerek sektörde iyileştirme yapılması beklenen amaçlar arasında yer almıştır.

Tedbir 2. Ormancılığın Modernizasyonu: Bu tedbir bir şart hükmünde planda yer almış olup Komisyonun onayına sunularak uygulanmıştır.

32

Tedbir 3. Balıkçılık Sektörüne Yapısal Destek: Bu tedbir iç balıkçılık çiftliklerin modernizasyonu, çiftliklerin altyapısının geliştirilmesi, balıkçılık göllerinin yapımı ve modernizasyonu, balık işleme fabrikalarının modernizasyonu, balık pazarları ve balık türlerini çeşitlendirmek amacıyla küçük balık üretim yerlerinin inşasını kapsamaktadır. Balıkçılık için yapılacak yatırımlar gıda güvenliği, hayvan sağlığı ve refahı ve çevresel etkileri garanti altına almaktadır.

Tedbir 4. Genç Çiftçilerin Oluşumuna Destek: Bu tedbirle yapılmak istenen yaş yapısının iyileştirilmesi, işler yaratmak ve korumak, ekonomik olarak hayatta kalabilirliği olan çiftlikler kurmak, genç çiftçilerin sayısını özellikle kadın çiftçilerin sayısını artırmak ve son olarak erken emeklilik tedbiri ile uyumlu bir yapıyı oluşturmak amaçlanmıştır.

Tedbir 5. Mesleki Eğitim ve Yeniden Eğitime Destek: Tedbir mevcut hizmet içi eğitime dayalı yapılacak olup, tarım ve ormancılık sektöründe çalışanların daha teknik olarak eğitilmesi amaçlıdır. Buna ilaveten, yetişkin eğitim sisteminde okul dışında bilginin transferini gerçekleştirilecek öğretmen ve uzmanların hazırlanmasını kapsamaktadır. Bu tedbirler altında uygulanmış olan eğitim kursları ilk ve orta öğretimdeki normal tarım derslerinin bir parçası değildir.

Tedbir 6. Tarımsal Ürünlerin İşleme ve Pazarlamasının Geliştirilmesi: Bu tedbirin amacı tarımsal ürünlerin işleme ve pazarlama altyapısının geliştirilmesi, spesifik pazar taleplerini karşılayan ürünleri üretmek ve ürünlerin kalitesini iyileştirmektir. Bunun yanı sıra insan sağlığı ve refahı, çevrenin korunması, tarımsal ürünlerin işleyen işletmelerin rekabet gücünü artırma, işleme ve satış kanalları arasındaki ilişkiyi güçlendirme, atıkların çevreye zarar vermeyecek şekilde değerlendirilmesini sağlamak amaçlanmaktadır.

Tedbir 7. Tarımsal Gelir Fırsatlarının Yayılması: Bu tedbirin hedef grupları mikro ve küçük işletmeler ve onların birliklerinin ekonomik organizasyonlarıdır. Gelişmenin amacı tarımsal olmayan (köy turizmi, el sanatları) işletmeler ve gıda bağlantısı olmayan ürünlerin (örneğin, enerji ve kozmetik bitkileri) satış kanallarını yaygınlaştırmaktır. Bu tedbirle, tarımsal faaliyetlerin çeşitlendirilmesi, yüksek kaliteli yerel ürünlerin üretim ve işlemesinin geliştirilmesi, tarımsal ürünlerin pazarlamasının geliştirilmesi, turizm ve el sanatları faaliyetlerinin geliştirilmesi ve kırsal turizmin geliştirilmesi amaçlanmaktadır.

33

Tedbir 8. Tarımla Bağlantılı Altyapının İyileştirilmesi: Tedbirin amaçları arasında, tarımsal yollar ve ilgili altyapının inşa edilmesi, tarımsal binalar için enerji arzını geliştirme, hallere ulaşım için yerel pazarları geliştirme, sulama ve drenaj sistemlerini geliştirme ve ekilebilir alanların korunması yer almaktadır.

Tedbir 9. Kırsal Ekonomi ve Nüfusu İçin Temel Hizmetler: Bu tedbir şarta bağlı olarak plana eklenmiştir.

Tedbir 10. Kırsal Mirasın Korunması ve Muhafazası ve Köylerin Yenilenmesi: Bu tedbirle, kullanılmayan binaların toplumun yararı için onarılması, çok fonksiyonlu binaların inşası, tarihi ve mimari özelliğe sahip anıtlar, binalar, tarihi ve mimari kalıntılar kadar kültürel değerleri olan yapıların yenilenmesi, köylerin geleneksel özelliklerinin korunması, doğal değerlerin korunması ve yerel ekosistemler, nehir kanallarının restorasyonu yer almıştır.

Tedbir 11. Leader: 2001 yılında Tarım ve Kırsal Kalkınma Bakanlığının Kırsal Kalkınma Programları Başkanlığı, yerel, bölgesel ve ulusal düzeyde vazgeçilmez bir pratik deneyim kazandırarak, gerekli dokümanları ve prosedürleri hazırlayarak LEADER+ için topluluk inisiyatifini başlatmışlardır. Ulusal kırsal kalkınma desteğinden finanse edilen pilot program eğitim hazırlıkları, sınırlı sayıda yerel stratejilerin uygulanması ve ağ olmak üzere üç faaliyete odaklanmıştır.

Leader: Yerel Faaliyet Gruplarının Seçimi, Hazırlığı: Bir kaç ulusal profesyonel ve sivil organizasyonların önerilerini dikkate alarak, program ve işbirliği için 40 potansiyel yerel girişimciyi davet etmiştir. Programın uygulanmasında katılım için 14 yerel girişimci seçilmiştir. İlk kademe olarak, bu seçilen yerel girişimciler Komisyon ilanına göre yerel hükümetler, kamu dışı organizasyonlar ve girişimcilerin dâhil olduğu yerel aksiyon gruplarını oluşturmuştur. Diğer bir şart yerel aksiyon grupları en az 5000 kişi ve 5 yerleşim yerini kapsamıştır. Bireysel yerel aksiyon gruplarının üyeleri pilot programın ortak uygulaması için birbiriyle uyumlu sözleşmeleri sonuçlandırmıştır.