Taşımalı Eğitim Uygulamasının Yararları

(Bostancı, 2002: Akt. Taşbaşı, 2011; S. 18-20), taşımalı eğitimin sağladığı yararlardan bazılarına değinmiştir.

Buna göre; birleştirilmiş sınıflarda eğitim öğretim gören ve büyük bir bölümünün okuma yazmada bile geri kaldıkları belirlenen öğrencilerin, taşımalı ilköğretim ile eğitim öğretim görmeleri sonucunda kısa sürede okuma-yazmayı öğrendikleri, bilgi, beceri ve davranışlarında büyük bir gelişme olduğu gözlenmiştir. Taşımalı ilköğretim uygulaması kapsamına alınan öğrencilerin, sınıf geçme

26

oranlarında artış olduğu ve başarı oranının % 90 ‘ın üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin ders araç ve gereçlerini kullanma, tespit ve düzen gibi davranışlarında büyük gelişmeler gözlenmiştir. Değişik yerleşim yerlerinden gelen öğrencilerin konuşma biçimi ve şivelerindeki farklılıkların, zamanla ortadan kalktığı ve Türkçe’yi daha iyi kullandıkları belirlenmiştir.

Küçük yerleşim biriminde görev yapan öğretmen, bulunduğu ortama uyum sağlayamamakta ve ders bitiminde en yakın büyük yerleşim birimine gitmenin çarelerini aramaktadır. Ayrıca Birleştirilmiş Sınıf Programı uygulanan bu yerleşim birimlerine, genellikle stajyer öğretmen verildiği için öğretmenler sorunlar karşısında çaresiz kalmakta, çabalarının karşılığını alamadıkları için huzursuz ve mutsuz olmaktadır. Bu sebeplerden dolayı, bu yerleşim birimlerine atanan öğretmenler çeşitli yöntemlerle buralardan uzaklaşmanın yollarını aramaktadırlar. Öte yandan; il ve ilçelerde veya taşıma merkezli okullarda çalışan öğretmenler, sosyal ihtiyaçlarını daha rahat karşılayabilmekte, donanımlı ve bağımsız sınıflarda ders vermekte ve mesleki yönden kendilerini geliştirme fırsatı bulmaktadır. Sonuç olarak, taşıma merkezindeki öğretmenler daha olumlu davranışlar içinde bulunduğundan öğrenciler için de örnek olmaktadırlar.

Sosyal ve kültürel yönden, taşımalı ilköğretim kapsamına alınan öğrencilerin davranışlarında başlangıçta çekingenlik ve uyumsuzluk gözlenmiş ancak, kısa zamanda okul ve çevreye uyum sağladıkları, kendilerine güvenlerinin arttığı, grup çalışmalarına daha fazla katıldıkları gözlenmiştir. Öğrencilerin eğitim faaliyetlerine daha çok katıldıkları, sosyal etkinlikler ile kutlama ve anma günlerine ilişkin faaliyetlerin taşınan köylere götürüldüğü, bununla birlikte birlik ve beraberliğin arttığı, kültürel etkileşimin olduğu gözlenmiştir. Öğrencilerin giyim, temizlik ve görgü kurallarına uyma alışkanlığı kazandıkları, okul kurallarına uymada daha dikkatli davrandıkları, toplumda nasıl yaşanması gerektiğini daha kolay öğrendikleri tespit edilmiştir (Bostancı, 2002).

Ekonomik yönden, öğrencileri taşıma kapsamına alınan her köye en az bir sınıf öğretmeni verilmesi zorunluluğu dikkate alınırsa, 2004–2005 öğretim yılında 29. 245 yerleşim birimi taşıma kapsamına alındığına göre bir o kadar da sınıf öğretmeni tasarrufu sağlanmıştır. Öğrenci maliyeti incelendiğinde, taşınan bir

27

öğrencinin taşıma gideri ile kırsal kesimde birleştirilmiş sınıf uygulaması yapan bir ilköğretim okulunda okuyan öğrencinin maliyeti hemen hemen aynıdır. Yine taşınan bir öğrencinin maliyeti, yatılı ve pansiyonlu okulda okuyan bir öğrenciden daha ucuza gelmektedir.

Öğrencisi taşınan okula tahsis edilen araç-gereç ve donanım malzemesinin merkez okula gönderilmesi ile bu malzemelerden daha çok öğrencinin faydalanması ve bu alanda yapılan harcamalarda da büyük oranda tasarruf sağlanmaktadır. Ayrıca öğrencisi taşınan okulun su, elektrik, ısınma, personel giderleri, bakım-onarım giderlerinde büyük tasarruf sağlanmıştır.

İlköğretim müfettişlerinin geçici görev yollukları için yapılan harcamalar azalmakta ayrıca merkez okuldaki teftiş ve rehberlik işlerine daha çok zaman ayırmaları sağlanmaktadır.

Boş kalan okul, bina ve tesisleri ile öğretmen lojmanlarının, PTT, halk eğitim, sağlık ocağı, köy konağı gibi kamu ve kurumların hizmetine tahsisi yapıldığından yeni yatırımlara ihtiyaç kalmamaktadır.

Taşımalı ilköğretim kapsamına alınan ve okulu bulunmayan mahalle, köy ve mezralarda okul yapımına gerek kalmamaktadır (Bostancı, 2002: Akt. Taşbaşı, 2011; S. 18-20).

Taşımalı eğitimle köyden kente göç önlenmekte, hatta birçok yerde geriye dönüş bile olmaktadır (www2. tbmm. gov. tr/d21/7/7-6198c. pdf ).

Milli Eğitim Bakanlığı Taşıma Yoluyla Eğitime Erişim yönetmeliği yasal dayanak olarak taşımalı sistemin kurallarını ve görevlerini belirlemektedir. 11 Eylül 2014 Perşembe günü yayımlanan bu yönetmelik Ek 7’de görülmektedir. Bu yönetmelikle birlikte ihaleler, servis araçları, okulların fiziki yapıları, komisyonlara ait standartlar belirlenmiş ve sistem oluşturulmuştur.

28 2.4. Ağrı İlinde Taşımalı Eğitim Uygulaması

Ağrı ili de ilçeleri ile birlikte 2002- 2003 eğitim- öğretim yılında taşımalı eğitime başlamıştır. Resim 4’te Ağrı İli Taşımalı Eğitim Haritasına ulaşılabilir. 2014- 2015 eğitim öğretim yılında Ağrı ilindeki İlkokul, öğretmen ve ilkokul öğrencilerine ait sayısal verilerin ülke toplamıyla mukayesesi aşağıdaki tabloda verilmiştir:

Tablo 4. Türkiye’de ve Ağrı İlinde 2014-2015 Eğitim Öğretim Yılı İlkokul, İlkokul

Öğrencisi ve Öğretmen Sayıları

Okul Sayısı İlkokul Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı

Türkiye 27.544 5.434.150 295.252

Ağrı 639 62.733 2.628

Kaynak: MEB İstatistik 2014-2015.

2014-2015 eğitim öğretim yılına ait taşımalı eğitim sistemi ile ilgili sayısal veriler de aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

Tablo 5. Taşımalı Eğitim Sisteminde Türkiye ve Ağrı İline Ait İstatistikler

Taşınılan M erkez Okul Sayısı Taşınan Okulsuz Yerleşim Birimi Sayısı Taşınan Okul Sayısı Taşınan Toplam Öğrenci Sayısı Taşınan İlkokul Öğrenci Sayısı Taşınan Ortaokul Öğrenci Sayısı T E K T E K T E K Türkiye 10.748 26.205 27.921 850.405 436.193 414.212 302.047 153.738 148.309 548.358 282.455 265.903 Ağrı 69 142 151 10.850 5.719 5.131 1.377 722 655 9.473 4.997 4.476

Kaynak: MEB İstatistikleri Örgün Eğitim 2014-2015.

Ağrı ilinde 2015-2016 eğitim öğretim yılında ilk ve orta okullara ait veriler ise; merkezde, 13 adet taşıma merkezi okula, 79 yerleşim biriminden, 1741 öğrenci, 117 araçla; Diyadin ilçesinde, 8 adet taşıma merkezi okula, 56 yerleşim biriminden, 1569 öğrenci, 129 araçla; Doğubayazıt ilçesinde, 4 adet taşıma merkezi okula, 52 yerleşim biriminden, 1302 öğrenci, 92 araçla; Eleşkirt ilçesinde, 5 adet taşıma

29

merkezi okula, 51 yerleşim biriminden, 1169 öğrenci, 87 araçla; Patnos ilçesinde, 13 adet taşıma merkezi okula, 45 yerleşim biriminden, 922 öğrenci, 84 araçla; Hamur ilçesinde, 5 adet taşıma merkezi okula, 26 yerleşim biriminden, 608 öğrenci, 47 araçla; Taşlıçay ilçesinde, 4 adet taşıma merkezi okula, 24 yerleşim biriminden, 780 öğrenci, 57 araçla ve Tutak ilçesinde, 9 adet taşıma merkezi okula, 76 yerleşim biriminden, 1867 öğrenci, 143 araçla taşınmıştır (Ağrı MEM (Milli Eğitim Müdürlüğü), 2016).

2015-2016 eğitim öğretim yılında Ağrı ili genelinde, 409 yerleşim biriminden, 9958 öğrenci, 758 araçla, 61 taşıma merkezi okula taşınmıştır (Ağrı MEM, 2016).

Ağrı ilinde, 2014-2015 eğitim öğretim yılında taşımalı eğitimin maliyeti 2.418.167.000 TL iken 2015-2016 eğitim öğretim yılında taşımalı eğitimin maliyeti 2.190.460.000 TL olarak hesaplanmıştır (Ağrı MEM, 2016).