Türkiye’de Yetişkin Eğitimi Durumu 139

UNESCO Türkiye Millî Komisyonu’nun 2009 yılından günümüze kadar ele aldığı çalışmalardan biri de Yetişkin Eğitimi konusudur. Bu konuda bir çalışma hazırlanmış; kısaca "Yetişkin Eğitimi Çalışma Grubu" olarak adlandırılan ve Ankara Üniversitesi Öğretim Üyelerinden Prof. Dr. Rıfat MİSER eşgüdümünde Prof. Dr. Ozana URAL (Marmara Üniversitesi) ve Yrd. Doç. Dr. Özlem ÜNLÜHİSARCIKLI (Boğaziçi Üniversitesi) oluşan çalışma grubu(UNESCO, 2009:7), ülkemizde Yetişkin Eğitiminin görünümüne ilişkin bir çalışmayı üstlenmişlerdir.

Çalışmanın temel amacı; herkesin nitelikli temel eğitime erişimi bağlamında Türkiye'de yetişkin eğitiminin durumunu ortaya koymaktır. Bu bağlamda şu sorulara yanıt verilmeye çalışılmıştır(s.7):

• Türkiye'de yetişkin eğitiminin tarihsel ve yasal temelleri nedir? • Türkiye'de yetişkin eğitiminin durumu nedir?

• Demografik özelliklere göre Türkiye'de yetişkin eğitiminin durumu nedir?

• Öğreticilerin yeterlik durumlarına göre Türkiye'de yetişkin eğitiminin durumu nedir?

Raporda ülkemizde yetişkin eğitimine katılan 6 yaşından büyük nüfusun %2,3'ünün okumaz-yazmaz, %7,4'ünün okur-yazar, %21,6'sının ilkokul mezunu, %26,9'unun ilköğretim mezunu, %30,8'inin lise mezunu olduğu belirtilmektedir(s.7). Bu bulgular, "eğitim düzeyi arttıkça yetişkin eğitimi isteminin ve katılımının da arttığını" bir kez daha doğrulamaktadır. Daha pek çok bulguya dayalı olarak yapılan önerilerden biri de, önümüzdeki yıllar içinde uzaktan eğitimle gerçekleştirilen örgün yetişkin eğitimi sistemine daha çok özen gösterilmesi, sorunları, güçlükleri, niteliği üzerinde daha fazla durulma gerekliliğidir.

SONUÇ VE ÖNERİLER

UNESCO, bilimsel bir terim olmaktan çok gelişmemiş bölgelerin kalkınmasına yardım gayesiyle eğitim alanında düşünülen bir program ifadesi olarak ortaya çıkmıştır. Daha sonra UNESCO tarafından yapılan incelemelerle, gelişmeyen unsurun yalnızca bölgeler olmadığı, insanların sosyal ve kültürel anlamda diğer ihtiyaçlarının da kalkınmadığı anlaşılmıştır. Yapılan çalışmalarla bu konular da kendi içlerinde bölümlere ayrılarak, UNESCO'nun mahiyeti çok geniş kapsamda bir kalkınmayı ifade edecek konuma gelmiştir.

UNESCO 1946’da kurulmuş ve Türkiye bu programa UNESCO Türkiye Millî Komisyonu olarak, 1949’da net olarak ve aktif bir şekilde dahil olmuştur. UNESCO’nun eğitim çalışmalarına bakıldığında, 1949 Yılında başlamış olan çalışmaların 1950-1951 yıllarında ilk kez rapor edildiği ancak araştırmalarda kullanılan UNESCO Türkiye Millî Komisyon Raporları’nda 1949 yılına ait çalışmalardan ileriki yıllarda bahsedildiği de gözlenmiştir.

1950-1960 Yılları Arası Eğitim Faaliyetleri:

UNESCO Türkiye Millî Komisyonu’nun 1950–1960 yılları arasında yapmış olduğu eğitim faaliyetlerinden çıkarılan sonuçlar aşağıda yer almaktadır:

1. En çok üzerinde durulan temel eğitim çalışmaları olmuştur. Bir Temel Eğitim Merkezi kurulmasına karar verilmiş, Temel Eğitim Merkezi bu sayede, okula gidemeyen çocuklar ve yetişkinlerin de yaşadıkları çevrenin problemlerini anlayabilmelerine, toplumsal, bireysel hak ve görevlerinin farkında olabilmelerine yardımcı olmuştur.

2. Görme engelliler konusunda yapılan çalışmada, Birleşmiş Milletler Teknik Yardımından faydalanmak üzere görme ve duyma engelli insanlar için, Millî Eğitim Bakanlığı Birleşmiş Milletler nezdinde usulüne uygun olarak bir teknik yardım talebinde bulunma çalışması yapılmıştır.

3. Öğrencilerin, öğretmenlerin ve araştırma görevlilerinin yurt içinde ve yurt dışında istedikleri gibi araştırmalarını gerçekleştirebilmeleri için burslar sağlanmıştır.

4. Yabancı dil öğretiminin milletlerarası anlayışı geliştirmedeki rolü hakkında 1952 yılında sayısı 700 ü aşan «Dünya Klâsiklerinden Tercümeler» serisi çok büyük bir yol kat edilmesini sağlamıştır.

5. Okul programlarıyla ilgili yapılan çalışmada, programların düzenlenmesi ve eksikliklerin giderilmesiyle ilgili yapılması gerekenler, çeşitli memleketlerin ilkokul programlarının karşılaştırılması ve zamanımızın bireysel ve sosyal hayat şartlarıyla, ihtiyaçlarına ve pedagoji de göz önünde bulundurularak belirtilmiştir. 6. Köy kalkınmasında gençlik kuruluşlarıyla işbirliğine gidilmesi ve gönüllü

çalışmalardan faydalanılması üzerine uğraşılarda bulunulmuştur.

7. 1959 — 1960 Yıllarında Türkiye’de kendi kaynaklarımızdan ve yabancı ülkelerden, dokümanlar temin edilmiş, tasnifleri yapılmış, Pedagoji Dokümantasyon Merkezinin Yönetmeliği meydana getirilmiştir. Böylelikle Pedagoji Dokümantasyon Merkezi çalışma hayatına fiilen girmiştir.

8. Eğitim Dokümantasyonu Merkezi meslekî eserler bakımından zenginleştirilmiş ve böylece UNESCO yayınlarının Eğitim Dokümantasyonu Merkezinde eğitimcilerimizin istifadelerine sunulmuştur.

9. Okul çağındaki çocuklar için Türkiye’de açılan tatil kamplarının organizasyonu üzerine çalışmalar yapılmıştır.

10. Türkiye Gençlik Kollarıyla ve bilhassa Türkiye Millî Talebe Federasyonu ile işbirliği yapmışlar ve gençleri UNESCO faaliyetlerine çekmeye çalışmışlardır. 11. Milletler arası anlayışın geliştirilmesi çalışmaları devam etmiş, her ülkenin kendi

ülkesindeki eğitim sisteminin ele alınması konusu ele alınmıştır.

12. Millî Eğitim tarihimiz, cumhuriyet belgeleri incelenerek tekrar ve daha sağlam temellerde UNESCO tarafından ele alınmıştır.

1960–1970 Yılları Arası Eğitim Faaliyetleri

UNESCO Türkiye Millî Komisyonu’nun 1960–1970 yılları arasında yapmış olduğu eğitim faaliyetlerinden çıkarılan sonuçlar aşağıda yer almaktadır:

1. UNESCO, Millî Eğitimimizi daha planlı ve işlevsel hale getirmeyi amaçladığı ve hemen hemen tüm çalışmalarında, Millî Eğitim Bakanlığı ile işbirliğinde bulunulduğu belirtilmiştir.

2. UNESCO, yüksek öğrenimin bir ülkenin ekonomik ve sosyal kalkınmasında oynayabileceği önemli rolü göz önünde tutarak, yeni Üniversiteler kurulmasını ekonomik plânlamanın bir parçası saymıştır.

3. Eğitim alanında her türlü ayırıcılığın kaldırılması konusunda UNESCO Konferanslarında kabul edilmiş olan anlaşma ve tavsiye ile, anlaşmazlıkların ortaya çıkması halinde bir arabulucu komisyon kurulması hakkındaki protokol hazırlanmış, ancak Türkiye’nin bu protokole katılımı o dönemde gerçekleşmemiştir. (UNESCO, 1963-1965:22).

4. Halk evlerinin çalışmaları, mahiyeti ve halk eğitimi yönünden halk eğitim kurumları ya da gezici kütüphanelerle işbirliği durumu incelenmiştir.

5. Tarım Eğitimi konusunda bir rapor hazırlanmış. Bu raporda, memleketimizde tarım eğitiminin tarihçesi ve bugünkü durumu hakkında ve bu eğitimin gelişmesi amacıyla uzun ve kısa süreli olarak alınması gereken tedbirler hakkında beklenti ve tavsiyelerde bulunulmuştur.

6. Köy kalkınmasında Gençlik kuruluşlarıyla işbirliği edilmesi ve gönüllü çalışmalardan faydalanılması yollarının aranıp saptanması, Eğitim komitesince hazırlanan “Köy Kalkınmasında Gençlik Kuruluşları İle İşbirliği İle İlgili Çalışma” programına alınmıştır. Köy kalkınması ve gönüllü gençlik hizmetleri konusunda iyi bir ön hazırlıkla, temelli bir eğitim ve rehberlik için(UNESCO, 1965-1967:37-38): İlçe ve köy yöneticilerinin çeşitli yayınlar, seminerler, açık oturumlar, v.s. gibi girişimlerle aydınlatılması, ilgi ve dikkatlerinin uyarılması gerekliliği, İşe girişilecek köy halkında, ihtiyaçlarına karşı bilinçlerinin uyarılması, görüş, ilgi ve yardımlarının sağlanması için köye giden görevliler bilinçlendirilmiştir.

7. Çeşitli araştırmalar için verilen burslarla öğrenciler ve öğretim üyeleri, yurt dışı ve yurt içinde araştırma yapma imkânı bulmuşlardır.

8. Gençlik Faaliyetleriyle ilgili, gençlik konusunda karşılaştıkları sorunlara pratik çözüm yolları bulmalarına yardım etmek, gençlerin daha aktif bir şekilde millî ve milletlerarası plânda UNESCO çalışmalarına katılmalarını sağlamak ve ülkülerini anlamaya çalışılmıştır.

9. Türkiye’de eğitimin durumunu tespit etmek; bugünkü durumun iyileştirilmesiyle ilgili problemler üzerinde, özellikle Milletlerarası eğitim yapılarını dikkate alarak çalışmalar yapmak Milletler Arası Anlayışı Geliştirme Çalışmaları arasında yer almıştır.

10. Öğretim personelinin durumunu ve istihdam şartlarını iyileştirmek için yoğun çaba gösterilmiş ve bazı önemli çalışmalar yapılmıştır.

11. Yetişkinler Eğitimi'nde "Sürekli eğitim" kavramı benimsenmiştir. Eğitimin vatandaşı beşikten mezara kadar götürmesi, eğitim planlaması, ekonomik gelişme ve okuma yazmanın önemini göstermiştir.

12. Yetişkinlerin okuryazarlık durumlarının iyileştirilmesi çalışmaları ele alınmış, kadınların eğitimine ağırlık verilmiştir.

1970-1980 Yılları Arası Eğitim Faaliyetleri

UNESCO Türkiye Millî Komisyonu’nun 1970–1980 yılları arasında yapmış olduğu eğitim faaliyetlerinden çıkarılan sonuçlar şöyledir:

1. Uygulamalı yetişkinler eğitimi, genç kızların ve kadınların eşitlikle eğitim görmesi konusu üzerinde önemle durulmuştur.

2. Okulöncesi eğitimi konusu ele alınmış, okulöncesinin önemini ve zorunluluğunu hem yetkililerde ve yöneticilerde, hem de kamuoyunda aydınlatmak, duyurmak ve önlemler almak üzere, konu üzerinde önemle durulmuştur.

3. UNESCO Genel Konferansı, 1972 yılını uluslararası ölçüde çalışmalara ayırmış ve 1972 yılını Uluslar Arası Kitap Yılı ilan etmiştir.

4. Yabancı ülkelerdeki Türk işçilerinin çocukları ve onların eğitim, öğretim sorunları ile ilgili çözümler ve öneriler ileri sürülmüştür. Okul öncesi

eğitimden, temel eğitime, öğretmenlerin entegrasyonu ve mesleki eğitim gibi pek çok konuda çalışmalar yapılmış ve yapıcı sonuçlar elde edildiği gözlenmiştir.

1980-1990 Yılları Arası Eğitim Faaliyetleri

UNESCO Türkiye Millî Komisyonu’nun 1980–1990 yılları arasında yapmış olduğu eğitim faaliyetlerinden çıkarılan sonuçlar aşağıda yer almaktadır:

1. «Güney-Doğu Avrupa'da Eğitimin Yenilenmesine Yönelik Araştırma Ve Geliştirme Konularında İşbirliği» yapılmasını sağlayacak alt-bölgesel bir meka- nizmanın kurulmasını amaçlayan, CODIESEE diye anılan bu programın gerçekleştirilmesi için Balkan ülkeleri büyük bir istek ve çaba göstermişler ve Türkiye’de bu çalışmalara büyük katkıda bulunmuştur. Türkiye, bu çalışmalarda etkin olarak projeler hazırlamıştır. CODIESEE projesinde, ülkelerin bilimsel araştırma çabaları konu edilmiş ve eğitim reformları, temel eğitimde program geliştirme, zorunlu eğitim sonrası programlarının geliştirilmesi, eğitim ve iş etkileşimi, eğitim teknolojisi konuları ele alınmıştır. "Güney Doğu Avrupa ülkeleri arasında eğitim metot ve tekniklerine ilişkin araştırma ve geliştirme konularında bölgesel ve alt bölgesel işbirliği mekanizmaları kurulması" kararlaştırılmıştır.

2. UNESCO'nun eğitimde ortak incelemeler başlığı altında ele aldığı yabancı ülkelerin eğitimlerinin iyileştirilme çalışmaları, eğitimde başlıca eğilimler, politikalar, programlar ve sorunları ele almıştır. Okuma yazma kampanyaları ele alınmıştır.

3. UNESCO Uluslararası Eğitim Konferansı’nda eğitimde başlıca eğilimler, politikalar, programlar ve sorunlar ele alınmıştır.

a. İBE(Uluslararası Eğitim Bürosu) önerileri ele alınmış; Bu önerilere göre; öğretmenin değişen rolü ve öğretmen yetiştirme üzerinde duran 1975 yılı 69 no.lu tavsiye ile ilgili olarak tartışma açılmış, 1975 yılından beri bir kısım ülkelerin, özellikle orta öğretim düzeyinde, öğretmen yetiştirme sistemlerini geliştirdiklerine işaret edilmiş. Bununla beraber modern öğretmen yetiştirme

merkezlerinin kurulması, mali kaynak yetersizliği nedeniyle güçlük arz etmiştir(UNESCO, 1980-1982: 280).

4. Etik ve hümanist değerler alanında kullanılan kavram ve terimlerin daha derin bir şekilde incelenmesi, daha açık birer tanıma kavuşturulmasına gerek duyulmuştur

5. Okuma yazma kampanyaları kapsamında; Çağımızda okuma yazmanın fonksiyonu, dünyada okuryazarlık sorunu ve okuma yazma kampanyaları, okuma yazma kampanyalarında hedefler ve çalışma yöntemleri, geleceğe yönelik öneriler ele alınmıştır.

6. Gazetecilik eğitiminin dünyadaki ve Türkiye'deki gelişimi değerlendirilerek, yeni teknolojiler karşısında yapılması gereken çalışmalar ayrıntılı olarak tartışılmıştır.

7. Göçmen işçi çocuklarının eğitimi konusunda göçmen işçi gönderen ve kabul eden ülkeler arasında işbirliği yapılmaya çalışılmış, çocukların ve ailelerinin mağdur olmalarını engellemek için eğitimden, sağlığa, öğretmen yetiştirmeden ders programına kadar pek çok konu ele alınmıştır.

8. Yetişkin eğitimi üzerine yapılan çalışmalarda: okul dışındaki her yaştan ve her uğraşı alanından, geniş halk kitlelerine eğitimi yaymanın ve öğrenme fırsatları sağlamanın, bir yandan kişinin kendini geliştirmesi ve hızla değişen dünyaya uyum sağlaması; öte yandan, ülkenin ekonomik kalkınması ve çağdaşlaşma yolunda ilerlemesi bakımından taşıdığı önem vurgulanmıştır.

1990-2000 Yılları Arası Eğitim Çalışmaları

UNESCO Türkiye Millî Komisyonu’nun 1990–2000 yılları arasında yapmış olduğu eğitim faaliyetlerinden çıkarılan sonuçlar aşağıda yer almaktadır:

1. 2000 yılından önce okuryazarlık sorununun çözümüne ilişkin çalışmaların sürdürülmesi ve bu amaçla yürütülen projelerin hızlandırılması;

2. Üretime dönük yaygın eğitim faaliyetlerinin araştırılması ve topyekun kalkınmaya yönelik yerel ihtiyaçların belirlenmesi;

3. Yurt dışındaki işçi ve çocuklarının eğitimi konusunda yapılan çalışmaların sürdürülmesi ve bu amaçla Millî Eğitim Bakanlığı, üniversiteler ve uluslararası kuruluşlarla işbirliğine gidilmesi;

4. Okul öncesi eğitimi konusunda ihtiyaçların tespiti için araştırmalar yapılması;

5. Üstün yetenekli öğrencilerin eğitimi konusundaki araştırmaların izlenmesi;

6. Orta dereceli okullarda başarı ve başarısızlığı etkileyen faktörlerin tespitine ışık tutacak kriter ve standartların ortaya koymak amacıyla başlatılan çalışmaların, Millî Eğitim Bakanlığı ile işbirliği içinde sürdürülmesi;

7. Eğitimin her kademesi için öğretmen, eğitim yöneticisi, eğitim uzmanı ve diğer eğitim personeli yetiştirilmesi politikalarının oluşturulması konusunda çalışmalar yapılması;

8. Eğitimde "maliyet-fayda" analizi konusunda, ilgili kuruluşlarla işbirliği içinde araştırmalar yapılması;

9. Bilgisayar destekli öğretimin yaygınlaştırılması ve öğretmen adaylarının ve hizmet içindeki öğretmenlerle Eğitim Fakültelerinde görevli öğretim elemanlarının bu alanda yetiştirilmesi konusunda araştırma yapılması; 10. Daha önce Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi bünyesinde

kurulması planlanan Uluslararası Bölgesel Planlama Enstitüsünün kuruluş çalışmalarının Millî Eğitim Bakanlığınca yeniden ele alınarak sonuçlandırılması;

11. Aile ve çevre sağlığı konularına öğretim programlarında yer verilmesi için Millî Eğitim Bakanlığı ile işbirliği yapılması, aynı konunun yaygın eğitimde de ele alınarak seminer, sergi ve konferanslar düzenlenmesi; 12. Sağlıklı bir neslin yetiştirilmesi ve korunması, kötü alışkanlıklarla

mücadele, boş zamanlarını değerlendirme ve gençliği yönlendirme konularında gerekli çalışmaların yapılması;

13. Türkiye'de zorunlu eğitim süresinin arttırılıp yaygınlaştırılması;

14. İlk ve orta öğretimde fırsat ve olanak eşitliği, komşu ülkelerin öğretim programlan ve ders kitaplarına ilişkin araştırmaların yapılması;

15. Eğitim haritalarının düzenlenmesi konularında önemli çalışmalar yapıldığı gözlenmiştir(UNESCO, 1993:180-182).

2000–2011 Yılları Arası Çalışmalar

UNESCO Türkiye Millî Komisyonu’nun 2000–2011 yılları arasında yapmış olduğu eğitim faaliyetlerinden çıkarılan sonuçlar aşağıda yer almaktadır:

1. UNESCO, eğitim alanında önceliği Herkes İçin Eğitim ve Sürdürülebilir Kalkınma İçin Eğitim konularına vermiştir.

2. UNESCO’nun her yıl yayınladığı Küresel EFA Raporu, günümüz dünyasının eğitim konusunda karşılaştığı sorunlara dikkat çekmekte ve ülkelerin eğitimlerinin diğer ülkelerle kıyaslanmasına olanak tanımaktadır. UNESCO tarafından hazırlanan 2008 EFA Küresel Raporu'nda Türkiye'nin eğitim alanında en temel sorunlarının; okul öncesi eğitim, kız çocuklarının, çocuk ve gençlerin okullaşma oranının düşüklüğü, eğitim altyapısı, olanakları ile öğretmen dağılımında bölgelerarası eşitsizliğe dikkat çekmiştir. Aynı zamanda her ne kadar sorunların çözümünde ilerleme kaydetmişse de, Türkiye 2015’e kadar hedeflerine ulaşamayacak ülkeler arasında görülmüştür(UNESCO, 2006-2007:6).

3. UNESCO Millî Komisyonu Raporlarında yer alan eğitim çalışmalarında eğitim planlaması üzerinde durulduğu dikkat çekmektedir.

4. UNESCO çalışmalarında EFA, Hedeflerinin küresel düzeyde 2015 yılına kadar yakalanabilmesi için gerekli çabayı göstermek ve sürdürülebilir kalkınma hedefini ön plana alarak eğitimin bütün aşamalarında eğitim kalitesini yükseltmek için çalışmalarda bulunmuştur.

5. Ülkemizde UNESCO ASPNet programı, eğitim kurumları arasında bilgi, deneyim, öğrenci ve öğretmen değişimi yoluyla kültürlerarası diyaloga katkıda bulunmayı amaç edinmiştir(UNESCO, 2006-2007:7). Türkiye atadığı bir koordinatör aracılığı ile UNESCO'nun ASPNet kapsamında yürütülen çalışmalarına aktif olarak katılmakta ve katkı vermektedir.

6. GATEWAY(Norveç, Danimarka ve Türkiye ortak ASP NET Projesi): Türkiye, Danimarka ve Norveç okulları arasında iletişimi güçlendirmek, bilgi ve deneyim paylaşımını güçlendirmek ve karşılıklı güven ve anlayışı arttırmak, eğitsel ve sanatsal niteliği olan ortak bir belgesel film yapmak ve proje dışında kalan diğer okullar için olası benzer projelere örnek materyal

hazırlamak amaçlarını edinerek ülkemizde önemli çalışmaların gerçekleşmesi bu proje sayesinde dünyaya getirilmiştir.

7. Herkes için yaşam boyu eğitim konusunda öncelikle eğitimin kalitesi büyük önem taşıdığı, ülkelerin sürdürülebilir kalkınmaları ve gelişimleri için, Kuzey-Güney ve Doğu-Batı kaynaşması için büyük önem arz ettiği, okullarda ve yükseköğretim kurumlarında verilen bilim eğitimi, eğitimin bilimsel yönünü teşvik ettiği gözlenmiştir.

8. Avrupa’yla eğitim alanında işbirliği sağlanmaya çalışılmıştır. Ülkemiz için işlevsel hedefler belirlenmiştir. Örgün ve yaygın eğitimde her çeşit okur- yazarlık, engellilerin ve özürlülerin eğitimi, kadınların her alanda özellikle de eğitim alanında güçlendirilmesi önemli görülmüştür.

9. Bireye, iş hayatının ihtiyaçları ile uyumlu, istihdama yönelik geçerli bir meslek edindirmeyi amaçlayan bir orta öğretim ve yükseköğretim sisteminin hayata geçirilmesi hedeflenmiştir.

10. 2009 yılında yol haritası niteliğinde ve 2010-2014 yıllarını kapsayacak şekilde "MEB Stratejik Planı" hazırlanmıştır. Türkiye'nin eğitim göstergelerinde orta ve uzun vadeli stratejik amaçlar ve bunlara ulaşmayı sağlayacak sonuç odaklı stratejik hedefler belirlenmiştir.

11. Ailelere eğitim yardımında ve burs yardımında bulunulmuştur. Kız çocuklarının okullaşma oranlarını artırabilmek için ailelere de yardımlar yapılmıştır. Bu yardımlar çocukların okullaşma oranlarını artırmakta ve kadınların ailedeki yerlerinin ve toplum hayatı içerisindeki rollerinin değişmesinde çok büyük önem arz etmiştir.

12. Bakanlık koordinasyonunda hazırlanan Hayat Boyu Öğrenme Strateji Belgesi Haziran 2009 tarihinde onaylanarak yürürlüğe girmiştir. Hayat Boyu öğrenme Stratejisi Belgesinde birey için çok amaçlı öğrenme ortamlarının hazırlanması öngörülmektedir. Bireyin öğrenme amacıyla bu ortamlara erişmesi; ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda bilgi, beceri ve deneyimlerinin arttırılması; kazanımlarının değerlendirilmesi ve bir şekilde ödüllendirilmesi suretiyle bireylerin kendi öğrenme faaliyetlerini planlayıp yönetir duruma gelerek, maddi ve manevi olarak başarı ve memnuniyet duygusunu tatmaları hedeflenmektedir(UNESCO, 2009:13).

13. 2009 EFA kapsamında yürütülen çalışmalardan en önemlilerinden biri; ülkemizdeki okul öncesi eğitimin görünümünün saptanmasıyla ilgilidir. Bu çalışma ile Okul öncesi eğitiminin soruları iyileştirilmeye çalışılmıştır.

14. UNESCO Türkiye Millî komisyonu 2009 raporuna göre, EFA bağlamında yürütülen çalışma "Türkiye'de Engellilerin Eğitimi" olarak adlandırılmıştır. Bu alanda Otizm Spektrum Bozukluğu, Görme Yetersizliği, Öğrenme Yetersizliği, Duygu ve Davranış Bozukluğu, Dil ve Konuşma Bozukluğu, Ortopedik Yetersizlik konusunda çalışmalar yürütülmüştür(UNESCO, 2009:8).

15. Herkesin nitelikli temel eğitime erişimi bağlamında Türkiye'de yetişkin eğitiminin durumu yapılan araştırmalarla ortaya konulmuştur.

Bu çalışmada, tarihsel periyotlarla konusal bazda ele alınan daha birçok çalışmalar yer almıştır. UNESCO Türkiye Millî Komisyon Raporları’ndan edinilen veriler her yıl aynı betimsellikle anlatılmamış, bazı yıllarda yapılan çalışmalar sadece isim verilerek yüzeysel olarak ele alınmıştır.

Bu çalışmada karşılaştığımız eksiklik ya da çalışmalarla edinilen yargılar neticesinde aşağıdaki konularda önerilerde bulunulması uygun görülmüştür.

1) Çalışmalar esnasında, UNESCO Türkiye Millî Komisyonu’nda kaynaklara ulaşma konusunda sıkıntılar yaşanmış; UNESCO Kütüphanesi’ne bireysel olarak ulaşma imkânı bulunmadığı için, UNESCO Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ vasıtasıyla kaynaklara ulaşılmıştır. Burada UNESCO kütüphanesinin halka ve araştırmalara açık olmasının bilgi edinme hakkı gerekçesiyle bilimsel araştırmalar açısından faydalı sonuçlarının olacağı düşünülmüştür.

2) Yapılan araştırmalarda, UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Eğitim İhtisas Komitesi’nin yetişkin eğitimi üzerine ve yabancı ülkelerdeki öğrencilerin eğitim durumları konularında ayrıntılı çalışmalara rastlanmış, bu çalışmaların tümünü kapsam içerisinde ele almak mümkün olmadığı için; bu konularda daha kapsamlı ve verimli çalışmaların yapılabileceği düşünülmüştür.

3) Bu çalışma esnasında kadınların eğitimine yönelik yapılan düzenlemeler ve projeler dikkat çekmiş ve ele alınmıştır; ancak kadınların eğitimi konusu üzerine yapılan tüm araştırmaların çalışmamız içerisinde ayrıntısıyla ele alınmasının

mümkün olamayışı, bu konuda ayrıca kapsamlı bir araştırma yapılabileceği düşüncesini meydana getirmiştir.

KAYNAKLAR

Akyüz, Y. (2009). Türk Eğitim Tarihi M.Ö.1000-M.S.2009, Ankara: Pegem Akademi.

Aytaç, K. (2009). Avrupa Eğitim Tarihi, 40.baskı, Ankara, Doğu-Batı yayınları

Baloğlu, Z. (1960). Temel eğitimin ve UNESCO, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları,