Türkiye’de Romantik Dönem Armonisine Yönelik Öğretim

Bu kısımda ulusal kaynakların Romantik Dönem armonisi konusuna yaklaşımları değerlendirilmektedir. Bu bağlamda kaynaklar, konuları Romantik Dönem ile ilişkilendirerek açıklamaları; bu döneme ait bestecilerden uygun nota örneklerinden yararlanmaları; Romantik dönemin belirleyici özelliklerinden olan kromatizm ve tonal desenin bu yöndeki değişimi konularına değinmeleri bakımından değerlendirilmiştir. Konuyla ilgili incelenen kaynaklar aşağıdaki gibidir:

Değerlendirme aşamasında Dubois’nın Nazari ve Ameli Armoni; Hüseyin Egemen’in Armonide Çözümleme ve Uygulaması, Nurhan Cangal’ın Armoni; Memduh Özdemir’in Armoni, Zarife Bakihanova’nın Armoni; Merkel’in Armoni; Korsakof’un Kuramsal ve Uygulamalı Armoni kitapları ele alınmıştır. Yapılan incelemeler sonucunda söz konusu kitaplarda ilgili konuların Romantik Dönem ile ilişkilendirilmediği, dönemin bestecilerine ait uygun nota örneklerinden genellikle kısıtlı miktarda yararlanıldığı; kromatizm, enarmonizm ve tonal desen konularının oluşumu ve gelişimi Romantik dönem bağlamında işlenmediği söylenebilir. Bu doğrultuda Batı Musikisinin önemli alanlarından biri olan armoni eğitiminin Romantik Dönem öğretim olanaklarına yönelik kapsamlı ve bilimsel bir yaklaşım eksikliği söz konusudur denebilir. Öyleyse Klasik Batı Musikisi Romantik Dönemine ilişkin bu eksikliklerin uluslararası kaynaklar ile tanımlanıp yeni bir yaklaşım ile ortaya konulması gerekliliğinden bahsedilebilir. Bu doğrultuda “Klasik Batı Müziğinin Romantik Döneminde armonik buluşları nelerdir ve tonal desen nasıldır?” temel araştırma sorusu bağlamında kurgulanmış olup aşağıdaki alt araştırma soruları türetilmiştir:

1. Romantik Dönem piyano sonatlarının birinci bölümlerindeki armonik buluşlar nelerdir?

2. Romantik Dönem piyano sonatlarının birinci bölümlerindeki tonal desen nasıldır?

3. Romantik Dönem piyano sonatlarının birinci bölümlerindeki biçim unsurları/demirbaşları nelerdir?

4. Romantik Dönem bestecilerinin birbirleriyle olan ilgileşimi nasıldır ve ne düzeydedir?

5. Romantik Dönem piyano sonatlarının birinci bölümlerindeki armonik buluşlar nelerdir?

6. Romantik Dönem piyano sonatlarında kullanılan işlevsel akorlar ve akor türleri nelerdir?

1.2 Araştırmanın Amacı

Bu araştırmanın amacı Klasik Batı musikisinde Romantik Döneme ait armoni ve biçim alanlarını tanımlama aşamasında belirleyici özelliği bulunan armonik buluşlar, tonal desen ve biçim unsurları gibi unsurların hem nitel, hem de nicel sonuçlar ile ortaya konmasıdır.

1.3 Araştırmanın Önemi

Bu araştırma Klasik Batı Musikisinde Romantik Döneme ait armoni ve müzik biçimi, alanına ilişkin ulusal ve uluslararası kaynaklardaki durumunu ortaya koyması ve Romantik Döneme ait tonal desen, armonik buluşlar, biçim unsurları gibi temel konuları nicel sonuçlar bağlamında genelleme yeteneğine sahip olması dolayısıyla önemlidir.

1.4 Sayıltılar

Sayıltı, araştırmada ilke ve uygulamalar hakkında yapılan ve doğruluğu ispatlanması gerekmeyen kabul edilmiş önermedir denilebilir. (Büyüköztürk, 2010: 69; Karasar, 1991: 32). Bu doğrultuda, araştırmanın sayıltıları aşağıdaki gibidir:

2) Araştırma örneklemini oluşturan eserlerin nitelik ve nicelik bakımından araştırma evrenini temsil ettiği,

3) Araştırmada veri toplama aracı olarak seçilen yaklaşım ve ölçeğin araştırmanın özgünlüğüne uygun olduğu,

4) Söz konusu ölçeğin nicel veri oluşturması ve betimsel istatistik hesaplarına olanak sağlaması bakımından genelleme olanağı verdiği varsayılmıştır.

1.5 Sınırlılıklar

Bu araştırma Klasik Batı Müziği Romantik Dönemine ait besteciler tarafından bestelenmiş ve tanınmışlık, eser üretkenliği seslendirilme sıklığı vb. ölçütler doğrultusunda örneklem kümesine alınmış otuz iki piyano sonatıyla bir keman piyano sonatininin ilk bölümleri ile sınırlandırılmıştır.

BÖLÜM II

2.YÖNTEM

Bu bölümde araştırmada kullanılan araştırma yöntemleri ve yöntemlerde tercih edilen araştırma desenleri; bu araştırma kapsamında veri toplamak üzere seçilmiş olan veri toplama araçları ve elde edilen verileri çözümlemek üzere seçilmiş veri çözümleme teknikleri açıklanmaktadır. Bunun yanı sıra araştırma evreni, örneklemi ve bu evrenin seçilme ölçütleri ile örneklemin evreni temsil etme durumuna yönelik açıklamalara yer verilmektedir. Bu bölümde araştırmanın sayıltıları, denenceleri, süre ve olanakları ile sınırlılıklarına yönelik ayrıntılı bilgiler de sunulmaktadır.

2.1. Araştırma Yöntemi ve Deseni

Bu araştırmanın yöntemi nitel ve nicel yöntemlerdir. Nitel yöntem, olguların veya davranışları doğal ortamında ve doğrudan kaynağında incelendiği, nasıl ve neden gibi sorular çerçevesinde tümevarımcı bir yaklaşımla, şartlara göre araştırma deseninin geliştirilip değiştirilebildiği bir yöntemdir denebilir. (Yıldırım-Şimşek, 2005: 39; Büyüköztürk, 2010: 255). Aliaga ve Gunderson nicel yöntemi “Olguları,

sayısal verilerin matematik esaslı çözümlemeleriyle açıklayan yöntem (özellikle istatistik alanında).” şeklinde açıklamıştır (Muijs, 2004: 1).

Araştırma deseni belge tarama desenidir. Belge tarama deseni araştırılması hedeflenen olgu veya olgulara ilişkin kayıt ve belgeler üzerinde yapılan çalışmadır denilebilir. Geçmişteki olgular hakkında bilgiye ulaşılabilecek resim, film, plak, ses ve resim kayıtlı bantlar, araç-gereç, bina-heykel, vb. kalıntılarla; olgular hakkında sonradan yazılmış ve çizilmiş her türlü mektup, rapor, kitap, ansiklopedi, resmi ve özel yazı ve istatistikler, tutanak, anı, yaşam öyküsü vb. belgeler içinde sayılabilir. (Karasar, 2009: 183; Yıldırım-Şimşek, 2005: 188). Bu desen ile araştırma örneklemine dayanan veriler ile romantik dönem piyano sonatları betimlenmektedir. Bu betimleme hem nitel bulgular ile hem de nicel bulgular ile açıklanmaktadır. Belge

tarama yöntemine uygun olarak nota çözümleme aracı kullanılmaktadır. Bu araç biçim unsurları ve tonal desenin tespiti ile armonik buluşların ortaya konulmasına yönelik incelemeler içermektedir.

Bu araştırmada elde edilen nitel veriler nicel veriye dönüştürülerek betimsel istatistik yöntemi uygulanmıştır. Betimsel istatistik, görüşme, gözlem, belge tarama gibi yöntemlerden yararlanarak edinilmiş sonuçları bazı istatistiki ölçüler ile betimlemeyi amaçlayan teknik ve yöntemleri kapsar denebilir. Bununla birlikte, betimsel istatistik sayıca çok olan verileri niteliklerine göre ayırmayı da amaçlar. (Yıldırım-Şimşek, 2005: 242; Arıcı, 1972: 2; Büyüköztürk, 1993: 4; Aktaran: Balcı, 2004: 194)