Türkiye’ de Bilgi Teknolojilerinin Eğitimde Kullanılması

Büyük Atatürk”ün de işaret ettiği “Çağdaş Uygarlık Düzeyine Erişmek” hedefi doğrultusunda gerek kalkınma planlarımızda gerekse hükümet programları ve icra planlarımızda gelişmelerin yakından izlenmesi ve ülkemize taşınması için önlemler alınması açık bir biçimde yer almaktadır. Bu nedenle, değişim ve gelişmeleri bir fırsat olarak değerlendirerek ülkemizi çağdaş bilgi toplumları arasına katmak hatta, bunların

konulmuştur. Bilgisayar Destekli Eğitim Projesi, Endüstriyel Okullar Projesi, Yaygın Mesleki Eğitim Projesi, Milli Eğitimi Geliştirme Projesi, Çağı yakalama 2001 Projesi gibi iç ve dış kaynaklı projelerimiz ile çeşitli hibe projeleri büyük ölçüde eğitim ve bilgi teknolojileri odaklı olmuştur. Bu çerçevede; tüm bu projelere ilaveten ve hepsinden daha büyük ölçekli ve kapsamlı olmak üzere Temel Eğitim Programı 1998 yılında uygulamaya konulmuş olup, çalışmalar halen sürdürülmektedir.

Temel Eğitim Programı Türkiye”de zorunlu eğitimin yalnızca 5 yıldan 8 yıla çıkarılması değil, aynı zamanda eğitimin kalitesinin de yükseltilmesi gibi bir çok temel esasların hedeflendiği bir programdır. Programın belirlenen temel hedef ve esaslarının en önemlileri arasında “Sekiz yıllık kesintisiz ilköğretimde okullaşma oranını % 100”e çıkarmak.” “Öğretmen ve öğrencilerin bilgisayar okur - yazarı olmasını sağlamak, 200.000 eğitim personelini bilgisayar okur-yazarlığı ve bilgisayar destekli eğitim konularında eğitmek” ve “Okulu çevrenin Kültür ve Eğitim Merkezi haline getirmek” yer almaktadır.

Temel Eğitim programı birinci fazı kapsamında 2.802 ilköğretim okuluna bilgisayar, yazıcı, televizyon, tepegöz ve bilgisayar yazılımlarının yer aldığı, internet erişimi bulunan Bilgi Teknolojisi Sınıfları (BTS) oluşturulmuş ve bu sınıflara video, video kasetleri ve tepegöz saydamı sağlamak üzere, satın alma işlemleri yapılmıştır.

Programın daha sonraki aşamalarında İlköğretim okullarının tamamına çağdaş eğitim ve bilgi teknolojilerinin kazandırılması hedeflenmektedir. Ancak, büyük güçlüklerle satın alınan ve kullanıma sunulan bu araçların, teknolojinin değişim hızı dikkate alındığında kullanım ömürlerinin ne denli kısa ve maliyetinin ne ölçüde yüksek olduğu görülecektir. Bunların ekonomik hale getirilmesinin tek yolu ise en yoğun biçimde kullanılmalarının sağlanmasıdır. Bu nedenle, okullarımızda bulunan bu tür araçların etkin ve verimli kullanılmaları ayrıca, bu araçlardan daha geniş kitlelerinin yararlandırılması, hem öğrenci ve okul başarısına katkıları hem de fayda-maliyet dengesinin tesisi bakımından son derece önem arz etmektedir. Bu gerçeklerden hareketle, her tür ve derecedeki okul ve kurumlarımızda bulunan bilgi teknolojisi araçlarının en etkin ve yoğun kullanılmasında başta MEB merkez teşkilatı yöneticileri

olmak üzere; İl, İlçe, kurum ve okul yöneticiler ile öğretmenlerimize önemli görevler düşmektedir (MEB, 2001 akt. Akpınar, 2003).

Milli Eğitim Bakanlığı / Eğitek tarafından hazırlanan “Eğitim Teknolojileri Sayısal Veriler” adlı çalışmanın 2001 tarihli baskısına göre Türkiye genelindeki tüm okullarda (demek 59 bin okulda) toplam yaklaşık 159 bin adet bilgisayar, 7 bin adet BT laboratuarı vardır. Bilgisayarların yaklaşık 7 bin adeti internet bağlantısına sahiptir. Bu istatistiğin daha günceli mevcut MEB WEB sayfasında grafiksel olarak sunulmaktadır. Buna göre toplam bilgisayar sayısının 185 bin adet civarına ulaştığı görülmektedir. Temel Eğitim Projesi (TEP) kapsamında MEB tarafından hazırlanan dökümana göre projenin birinci fazında 2,802 okula 3,188 BTS, 3,186 öğretmen bilgisayarı, 2,731 yönetici bilgisayarının kurulması ve 22,854 kırsal bölge okuluna bilgisayar satın alınması BT’ nin eğitime entegrasyonu başlangıç çalışmaları açısından, bu projenin ana parçalarından olmuştur. BTS bulunan okullara yazılım ve İnternet bağlantısı da sağlanmıştır, ancak kullanımlarının yeterliliği istatistiksel olarak ölçülmemiş olsa da yeterli olduğunu söylemek güçtür. Bunun nedenleri, yazılımların sayı ve içerik olarak yetersiz olması ve öğretmenlerin BTS kullanmada yeterince istekli ya da donanımlı olmamaları olarak değerlendirilebilir (Eğitim çalışma grubu, 2004).

Türkiye Bilişim Şurası Eğitim Çalışma Grubu (2002) raporunda “toplumun düşünme, öğrenme ve iletişim alışkanlıklarının geleceğin gereksinimlerine göre bilişim teknolojileriyle değiştirilmesi” yönünde bir yapılanmaya gidilmesi belirtilmiştir. Bu doğrultuda saptanan temel hedefler arasında (1) okulları kendi aralarında ve çevrelerindeki dünya ile bağlantılandırmak, (2) yeni eğitim yöntemleri kullanarak eğitimde etkinliği ve verimliliği artırmak ve (3) Milli Eğitim Sisteminin idari ve yönetimsel mükemmeliyetini sağlamak yer almıştır. Ayrıca Milli Eğitim Bakanlığının 4306 sayılı yasayla düzenlemeye gittiği eğitim sisteminde bir takım yenilikler yapmak için uygulamaya koyduğu temel eğitim programı çerçevesinde bilgi teknolojileriyle ilgili bir çok hedef belirlenmiştir (MEB, 2000; akt: Akpınar, 2004): Bunlar arasında “(1) öğretmen ve öğrencileri bilgisayar okur-yazarı yapmak; (2) 15 bin okula bilgi teknolojisi sınıfı kurmak; (3) 18 bin bilgi teknolojisi koordinatörünün eğitimini

eğitimini yapmak” yer almaktadır. Temel Eğitim Programının I. Fazı için Dünya Bankasından sağlanan kredi ile yapılan etkinlikler arasında da “öğretmen, yönetici ve müfettişlere bilgisayar ve bilgisayar destekli eğitim konularında yetişmeleri için sürekli hizmet içi eğitim verilmesi” bulunmaktadır. Milli Eğitim Bakanlığının bu hedefleri, her derece ve türdeki eğitim kurumlarında hizmet kalitesini ve öğrenci başarısını artırmak, yönetim ve eğitim personelinin yeterliklerini artırıp, mesleki becerilerini geliştirmek, kaynak kullanımında daha etkili ve verimli olmak ve teknolojinin tüm eğitim hizmetlerinde etkin şekilde kullanılması gerektiğine ilişkin araştırma bulgularıyla da örtüşmektedir (Fung ve diğerleri, 2002 ve Potter ve Mellar, 2000; akt: Akpınar, 2004).

Bunlara ek olarak 2005 yılında MEB, ülke genelindeki okullarda BTS kurmak amacıyla TEP’ in II. Faz kapsamında Avrupa Yatırım Bankası ve Dünya Bankası ile anlaşmıştır. 1400 adet Avrupa Yatırım Bankası, 3000 adet Dünya Bankası olmak üzere birçok il ve ilçe ilköğretim okullarında BTS’ ler kurulmuştur.

Ayrıca MEB tarafından yine 2005 yılında başlatılan “Bilgisayarlı Eğitime Destek” kampanyası dahilinde birçok firma tarafından yine ülkemizin birçok ilinde 5902 adet BTS 2006 ve 2007 yıllarında kurulmuş ve kullanıma sunulmuştur.

Bütün bu çalışmalar sonucunda, ülkemizin hemen hemen her eğitim kurumunda mevcut olan BTS’ lerin öğretmen ve öğrenciler tarafından derslerin amaçları doğrultusunda aktif olarak kullanılması beklenmektedir. Her geçen yıl BTS’ lere sahip okul sayısı arttırılmaya çalışılmaktadır. Ayrıca, kurulan BTS’ lerdeki bilgi teknolojisi araçları günümüz teknolojilerine uygun olup gelişen teknolojiyle beraber gelen yenilikler doğrultusunda geliştirilmeye devam edilmektedir.