Türkçe Literatür

Yeni kariyer yaklaşımlarını örgüt bağlılığı ile ilişkilendiren Çakmak (2011), bireysellik bağlamında ele alan Seçer ve Çınar (2012), sınırsız kariyer boyutuyla inceleyen Kale ve Özer (2012), psikolojik sözleşme kavramıyla açıklayan Doğan ve Demiral (2009) yapılmış ampirik çalışmalardan bazılarıdır.

Tabloda ilgili çalışmalara dair literatür özeti sunulmuştur. Tablo 1

Literatür Taraması (Türkçe) ÇALIŞMANIN ADI YAZAR (LAR) ÖZET Geleneksel Kariyerden Sınırsız ve Dinamik / Değişken Kariyere Geçiş: Nedenleri ve Sonuçları Üzerine Yazınsal Bir İnceleme Oya Aytemiz Seymen (2004)

Çalışmada kariyer olgusundaki sınırsızlık ve değişkenlik yönündeki gelişimin nedenleri ve bunların bireysel ve örgütsel boyuttaki etkileri ile bu kapsamda geleceğe dönük beklentileri

kapsayan yazınsal bir incelemeye yer verilmiştir. Yöntem: Sınırsız ve değişken kariyer

kavramlarına ilişkin değerlendirmeler ve literatür taraması yapılmıştır.

Sonuç: Değişen kariyer yönelimlerinin çalışma koşullarında da etkisini göstereceği açıklanmıştır. Örgütsel Bağlılığın Sağlanmasında Personel Güçlendirme ve Psikolojik Sözleşmenin Etkisine İlişkin Bir Araştırma

Selen Doğan ve Özge Demiral (2009)

Çalışmada örgütsel bağlılığın sağlanmasında personel güçlendirme ve psikolojik sözleşmenin ne derece etkili olduğu araştırılmıştır.

Yöntem: Üniversitelerde görev yapan akademik personele anket uygulanarak, veri seti elde edilmiştir.

82

Sonuç: Üniversitelerde görev yapan akademik personelin duygusal bağlılığı üzerinde personel güçlendirmenin anlam ve etki boyutları ile psikolojik sözleşmenin pozitif etkiye sahip olduğu görülmüştür. Akademik personelin normatif bağlılığını psikolojik sözleşmenin pozitif yönde, personel güçlendirmenin anlam ve yetenek boyutlarının ise negatif yönde etkilediği saptanmıştır. Akademik personelin üniversiteye devamlılık bağlılığı duymasında ise personel güçlendirmenin seçim boyutu ile psikolojik sözleşmenin pozitif yönde etkisi bulunmaktadır.

Bireysel Kariyer Planlamanın İş Tatminine Etkisi: Akademik ve İdari Personelde Karşılaştırmalı Bir Çalışma Murat Kayalar ve Metin Özmutaf (2009)

Çalışmada, bireysel kariyer planlama ile iş performansı arasındaki ilişkinin üniversitelerdeki akademisyenler ile idari personel gruplarındaki etkisini ölçümlenmiş ve kariyer planlama ile motivasyon, verimlilik ve örgütsel bağlılık gibi diğer konuların ilişkisi ortaya konmuştur. Yöntem: Süleyman Demirel ve Ege Üniversitesi’ndeki akademisyenlere anket uygulanarak, sonuçlar ve istatistiksel bulgular analiz edilmiştir.

Sonuç: Çalışmanın sonuçlarına göre bireysel kariyer planlamanın iş tatmini üzerinde olumlu etkisi vardır. Bireysel kariyer planlama

akademisyenlerin yaratıcılık ve motivasyonu üzerinde doğrudan etkilidir.

Çalışma Yaşamındaki Güncel Değişmeler Doğrultusunda Değişen Kariyer Yaklaşımları ve Örgüte Bağlılığa Etkisine İlişkin Bir Araştırma

Kadriye Övgü Çakmak (2011)

Çalışmada yeni kariyer yaklaşımlarına

odaklanılmış ve bu yaklaşımların örgüte bağlılığı açısından incelenmiştir. Çalışma sınırsız ve değişken kariyer kavramlarını ön planda tutmuştur.

Yöntem: Araştırmada algılanan kariyer gelişim fırsatları ile ilk üstün kariyere ilişkin algılanan desteği de şartlı değişkenler olarak test edilmiştir. Veri anketle toplanmış ve 380 deneğe

ulaşılmıştır. Hipotezleri test etmek için tekli, çoklu ve hiyerarşik regresyon analizleri gerçekleştirilmiştir.

Sonuç: Sınırsız ve değişken kariyer

yönelimlerinin örgüte bağlılığı negatif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Bireycilik ve Yeni Kariyer Yönelimleri Barış Seçer ve Efe Çınar (2011)

Çalışmada, lisansüstü öğrenim gören öğrencilerin bireycilik değerleri ve tercih ettikleri kariyer yönelimleri arasındaki ilişki incelenmiştir.

83

Yöntem: Örneklem olarak Dokuz Eylül

Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünden 201 öğrenci seçilmiştir. Araştırma için bireycilik dikey ve yatay olarak iki boyutlu ele alınmıştır. Yeni kariyer yönelimleri ise sınırsız ve çok yönlü kariyer şeklinde incelenmiştir. Korelasyon analizi uygulanmıştır.

Sonuç: Dikey bireycilik değerleri ile sınırsız kariyer zihniyeti ve yatay bireycilik ile öz yönetimli kariyer pozitif yönde ilişkili bulunmuştur. Regresyon analizi sonucunda bireycilik değerlerinin değer odaklı kariyer yönelimini önemli ölçüde açıkladığı tespit edilmiştir. İşgörenlerin Çok Yönlü ve Sınırsız Kariyer Tutumları: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma Emine Kale ve Selda Özer (2012)

Çalışmada işgörenlerin çok yönlü ve sınırsız kariyer tutumlarını tespit etme ve bu tutumların işgörenlerin özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediği sınanmıştır.

Yöntem: Araştırmanın evreni Nevşehir il merkezindeki 4 farklı hizmet sektöründeki çalışanlardır. Veriler anket tekniği ile toplanmış ve 308 adet kullanılabilir anket elde edilmiştir. Sonuç: Çok yönlü kariyerin kendi kendini

yönetme boyutuna ilişkin tutumların, işgörenlerin çocuk sayısı, meslek ve gelir açısından;

değerlerine göre hareket etme boyutuna ilişkin tutumların ise meslek, gelir ve işletmedeki konumu açısından farklılık gösterdiği ortaya çıkmıştır. Sınırsız kariyerin psikolojik hareketlilik boyutuna ilişkin tutumlar işgörenlerin çalıştıkları sektör açısından farklılaşırken, fiziksel hareketlilik boyutuna ilişkin tutumlar ise yaşları ve mesleklerine göre farklılık göstermektedir. Yeni Kariyer Yaklaşımlarına İlişkin Değerlendirmeler Ali Dikili (2012)

Çalışma, kariyer kavramına bakışta yaşanan dönüşümü ve bu dönüşümün dinamiklerini ortaya koymuştur.

Yöntem: Kariyer yazınına ait tarama yapılmış ve bulgular ortaya konmuştur.

Sonuç: Kariyer kavramına yeni yaklaşımların temel eğilim belirleyicileri; uzun süreli iş garantisinin eskisi kadar yaygın olmaması, daha yatay örgüt yapıları, yatay kariyer hareketinin yaygınlaşmaya başlaması, kariyerin artık bir örgütle sınırlı olmaması, işgörenin örgüte bağlılığının azalması ve iş gücü dönüşüm hızının yükselmesi olarak ortaya konmuştur.

84 Değişen İnsan Kaynakları Yönetimi Anlayışında Kariyer Yönetimi Polat Tunçer (2012)

Çalışmada personel yönetiminden sonra işgücünün verimini artırmaya yönelik daha çağdaş bir uygulama olan insan kaynakları sisteminin kariyer yönetim uygulamaları açıklanmıştır.

Yöntem: Kariyer yönetiminin personel motivasyonu ve verimi üzerindeki etkileri tartışılmış ve çağdaş yönetim teknikleri analiz edilmiştir.

Sonuç: Kariyer yönetiminin örgütsel etkinlik, performans ve verimlilik üzerinde oldukça önemli olduğu saptanmıştır. Gelişen yönetim anlayışlarının farklı kariyer planlamalarına uygun olarak esnetilebileceği vurgulanmıştır.

Marmara Bölgesi’ndeki İşletmelerin İnsan Kaynakları Yöneticilerinin Kariyer Anlayışındaki Değişime Yönelik Değerlendirmeleri Yasemin Özdemir (2013)

Çalışmada, geleneksel kariyer anlayışından yeni kariyer anlayışına geçiş, bu geçişin nedenleri ve yeni kariyer anlayışının temel nitelikleri

açıklanmıştır.

Yöntem: Araştırmada açık uçlu anket görüşmesi yönteminden yararlanılmıştır. 15 İnsan

Kaynakları yöneticisi ile mülakat yapılarak ilgili süreç sonucunda mülakat dökümleri

oluşturularak içerik analizine ve bu kapsamdaki anlamlılık analizine tabi tutulmuştur.

Sonuç: Yeni kariyer yaklaşımlarının anlaşılabilmesi, İK yöneticileri tarafından benimsenmesi ve işgörene kariyer tanımlarının yapılması için uzun bir sürecin gerektiği hususu saptanmıştır. Kariyer Bağlılığı ve Öz-Yetkinliğin Görev Performansına Etkisi Nurettin İbrahimoğlu ve Mihriban Aydınçelebi (2013)

Çalışmada sigorta sektöründe çalışanların kariyer bağlılıkları ve öz-yetkinliklerinin görev

performansı üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Yöntem: Araştırma betimsel türde ilişkisel tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Örneklemi Gaziantep il merkezinde bulunan 17 sigorta şirketinde çalışan 108 kişidir.

Sonuç: Bulgulara göre kariyer bağlılığının çalışanların görev performansı üzerinde etkisi gözlenmemiştir. Ancak öz-yetkinlik davranışının performans üzerinde pozitif etkisi saptanmıştır.