Sunulan Hizmet ile ilgili Bildirimlerin Yapılması

için; müdürlükçe ASKOM bünyesinde Sevk Değerlendirme ve Denetleme Komisyonu oluĢturulur. Bu komisyon il sağlık müdürünün baĢkanlığında, ildeki kamuya ait mevcut sağlık kurumlarının baĢtabipleri, acilden sorumlu tabipler ve il ambulans servisi baĢtabibinin de katılımıyla ayda en az bir defa toplanır.

(YSTASHUUEHT, m.16/1) (63).

Komisyon il dıĢına ve il içinde yapılan sevkler ile acil vakayı kabul etmeyen ve ambulansta bekleten sağlık tesislerini değerlendirir ve endikasyon dıĢı yapılan uygunsuz ve gereksiz sevkler ile endikasyonu olduğu halde kabul edilmeyen vakaları tespit eder, sebeplerini sorgular ve çözüme kavuĢturur. Alınan kararlar tutanak altına alınır ve ilgili sağlık tesisi baĢtabibine yazılı olarak bildirilerek gerekli önlemleri alması istenir. Tekrarı hâlinde ilgili baĢtabip ve diğer sorumlular hakkında ilgili mevzuat hükümlerine göre idari soruĢturma baĢlatılır. Komisyonun sekretaryası ASKOM tarafından yürütülür. Gerektiğinde bu iĢlemler müdürlüğün uygun göreceği ilçelerde, sağlık grup baĢkanları baĢkanlığında oluĢturulacak alt komisyonlar marifetiyle aynı usulle yürütülebilir(YSTASHUUEHT, m.16/2) (63).

hastaneye verirler, diğer iki nüshayı kendi istasyonlarında yer alan arĢiv bölümünde saklarlar.

AĢağıda “112 il ambulans servisi ambulans kayıt formu” nu oluĢturan ambulans çıkıĢlarının çağrı nedenlerine, vaka ulaĢım sürelerine, sonuçlarına ve görülen vakaların ön tanılarına göre dağılımı anlatılmıĢtır.

Ambulans ÇıkıĢlarının Çağrı Nedenlerine Göre Dağılımı

Çağrı yapanlar tarafından KKM‟nin ambulans talebini değerlendirdiği sınıflandırma aĢağıda verilmiĢtir (64):

1. Medikal: Çevresel faktörlerden kaynaklanmayan organik nedenli tıbbi acil durumlardır.

2. Trafik Kazası 3. ĠĢ Kazası

4. Diğer Kazalar: Ev kazaları, okul kazaları ile 2 inci ve 3 üncü maddeye girmeyen kazaları kapsar.

5. Yaralama: Darp, ateĢli, kesici/delici, patlayıcı aletler ile yapılan saldırılar sonucu meydana gelen yaralanmalar bu bölümde değerlendirilir.

6. Ġntihar

7. Yangın: Yangınlarda çevredeki insanların, itfaiye ve güvenlik görevlilerinin can güvenliği açısından tedbir amacıyla ambulans görevlendirilmesidir. Bu görevlendirme sırasında olay vuku bulduğunda olayın tipine göre yeni bir kayıt yapılır ve formun ilgili bölümleri de değerlendirilir.

8. Sağlık Tedbirleri: Toplantı ve gösteriler, törenler, kitlesel katılımlı kültürel etkinlikler ile sportif faaliyetlerde tedbir olarak ambulans görevlendirilmesidir. Bu görevlendirme sırasında olay vuku bulduğunda olayın tipine göre yeni bir kayıt yapılır ve formun ilgili bölümleri de değerlendirilir.

9. Protokol: Yerli ve yabancı devlet büyüklerine refakat görevidir. Bu görevlendirme sırasında olay vuku bulduğunda olayın tipine göre yeni bir kayıt yapılır ve formun ilgili bölümleri de değerlendirilir.

10. Diğer: Yukarıdaki tanımlar dıĢında kalan çağrılar bu bölümde değerlendirilir.

Vaka UlaĢım Süresi

Yanıt süresi, Ġl Ambulans Servisi KKM‟ye acil yardım çağrısı geldiği andan ambulans ekibinin olay yerine, bekleme noktasına veya bekleme noktası belirtilmemiĢ ise hastanın/kazazedenin yanına vardığı ana kadar geçen süredir. Vaka ulaĢım süresi hesaplanırken acil çağrı dıĢı görevlendirmeler (hastaneler arası nakil, eve nakil, ex. morga nakil, protokol, tetkik için nakil, sağlık tedbirleri, tören, gösteri, spor karĢılaĢmaları vb) hesaplama dıĢı bırakılır (64).

Ambulans ÇıkıĢlarının Sonuçlarına Göre Dağılımı

KKM tarafından yönlendirilen 112 ekiplerinin olay yerine varmadan ya da olay yerinde bulunduğu sırada yaptığı iĢlemlerin sonuçları aĢağıda verilmiĢtir (64):

1. Yerinde Müdahale: Vakaya ulaĢılıp hastane koĢullarında tedaviye gerek duyulmadığı durumlarda, olay yerinde gerekli tedavinin yapılması veya önerilerde bulunulmasıdır. Hastaneye nakletmeme kararını verme yetkisi ambulansta görevli hekime aittir.

2. Hastaneye Nakil: Hastanın olay yerinden, evinden, yataksız tedavi kurumları ile benzeri yerlerden hastaneye naklidir.

3. Hastaneler arası Nakil: Hastanenin kendi ambulansının görevlendirilmesinin mümkün olmadığı durumlarda ilk müdahalesi yapılmıĢ ve stabilize edilmiĢ acil hastanın bir hastaneden alınarak baĢka bir hastaneye naklidir.

4. Tıbbi Tetkik Ġçin Nakil: Hastanın baĢka bir araçla naklinin mümkün olmadığı durumlarda tetkik için yapılan nakil iĢlemi bu bölümde değerlendirilir.

5. Eve Nakil: Hastanın baĢka bir araçla naklinin mümkün olmadığı durumlarda eve yapılan nakil iĢlemi bu bölümde değerlendirilir.

6. Ex Yerinde Bırakıldı: Olay yerine gidildiğinde, vakada ölüm tespiti yapıldıktan sonra cenaze iĢlemleri veya adli iĢlemlerin yapılması amacıyla, ölen kiĢinin yerinde bırakıldığı durumları içerir.

7. Ex Morga Nakil: Kamuya açık alanlarda bulunan cesetlerin morga naklidir.

8. Nakil Reddi: Hastanın veya yakınlarının ambulans personelinin önerdiği hastaneye nakli reddetmesidir.

9. Diğer UlaĢılanlar: Ambulans hekiminin ulaĢtığı yukarıdaki tanımlara uymayan durumlar bu bölümde değerlendirilir.

10. Görev Ġptali: 112 Ġstasyonuna vakaya çıkıĢ görevi verildikten sonra ambulans olay yerine ulaĢmadan önce herhangi bir nedenle görevin iptal edilmesidir.

11. BaĢka Araçla Nakil: Ambulans ekibi olay yerine ulaĢtığında yaptığı değerlendirmede vakanın baĢka araçla nakledildiğini tespit etmesidir.

12. Asılsız Ġhbar: Ambulans ekibi olay yerine ulaĢtığında yaptığı değerlendirmede böyle bir vaka/olayın olmadığını tespit etmesidir.

13. Olay Yerinde Bekleme: Protokol, sağlık tedbirleri, yangın, intihar giriĢimi gibi durumlarda, olayın hastalık ya da yaralanma ile sonuçlanmaması ve görevin tamamlanması durumudur.

14. Diğer: Yukarıda tanımlara uymayan ve vakanın görülmediği çağrılar bu sütunda değerlendirilir.

Görülen Vakaların Ön Tanılarına Göre Dağılımı

Ambulans personelinin koyduğu ön tanılar sınıflandırması bu bölümde yer alır (64):

1. Kardiovasküler Sistem Hastalıkları: Miyokard enfarktüsü, angina pektoris, kalp yetmezliği, hipertansiyon, ortostatik hipotansiyon, aritmi, kardiyak arrest, travmaya bağlı olmayan kalp-damar cerrahisi acilleri, diğer kardiyak nedenler.

2. Solunum Sistemi Hastalıkları: Astma, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), aspirasyon, spontan pnömotoraks, pnömoni, krup, dispne, solunum arresti, diğer solunum sistemi hastalıkları.

3. Nörolojik Hastalıklar: Senkop, konvülziyon, inme, Serebro Vasküler Olay (SVO), nedeni bilinmeyen koma, siyatalji, diğer nörolojik hastalıklar,

travmaya bağlı olmayan nöroĢirurjik hastalıklar bu bölümde değerlendirilmelidir.

4. Gastrointestinal Sistem (GĠS) Hastalıkları: Akut batın, GĠS kanaması, karaciğer yetmezliği, herni, nonspesifik enteritler, diğer GĠS hastalıkları.

5. Psikiyatrik Hastalıklar: Konversiyon, depresyon, ajitasyon, alkol bağımlılığı, diğer madde bağımlılıkları, Ģantaj, intihar, diğer psikiyatrik hastalıklar.

6. Üriner Sistem Hastalıkları: Renal kolik, glob vezikal, böbrek yetmezliği, üriner enfeksiyonlar, diğer üriner hastalıklar.

7. Jinekolojik ve Obstetrik Hastalıklar: Evde doğum, travayda doğum, gebelik komplikasyonları, vaginal kanama, diğer jinekolojik hastalıklar.

8. Metabolik ve Endokrin Hastalıklar: Hiperglisemi, hipoglisemi, diyabetik koma, tiroid krizi, diğer metabolik ve endokrin sistemi hastalıkları.

9. Enfeksiyon Hastalıkları: Nedeni bilinmeyen ateĢli durumlar, diğer sistemlere dahil edilemeyen enfeksiyon hastalıkları.

10. Yenidoğan Hastalıkları: Prematüre, düĢük doğum ağırlığı, metabolik yenidoğan hastalıkları, konjenital hastalıklar, diğer yenidoğan hastalıkları.

11. Zehirlenmeler: Gıda, ilaç, alkol, pestisit, diğer kimyasal madde zehirlenmeleri, inhalasyon zehirlenmeleri, diğer zehirlenmeler.

12. Travma: YumuĢak doku, baĢ, göğüs, karına nafiz yaralanmalar, kesiler, yumuĢak, doku travması, kırık, çıkık, multitravma, yanıklar.

13. Diğer: Allerji, anaflaksi, hipertermi, hipotermi, ısırma, sokma, boğulma, elektrik çarpması, tanımlanamayan durumlar, terminal dönem vakalar, yukarıda yer alan sistemlere dahil edilemeyen hastalıklar.