SINIF SOSYAL BİLGİLER TASLAK PROGRAM

Sunulan taslak program var olan programdan büyük ölçüde değişiklikler içermektedir. Taslak programda 4-5-6 ve 7.sınıflarda sosyal bilgiler dersinin ünite başlıkları kaldırılarak “Öğrenme Alanları” başlığı altında tekleştirilmiştir. Bunu gerekçesi şu şekilde açıklanmaktadır: “Öğrenme alanı birbiriyle ilişkili bilgi, beceri ve değerlerin bir bütün olarak görülebildiği öğrenmeyi organize eden disiplinler arası bir yapıdır. Sosyal Bilgiler dersi programı 7 öğrenme alanı çerçevesinde yapılandırılmıştır”

1-BİREY ve TOPLUM, 2- KÜLTÜR VE MİRAS, 3- İNSANLAR, YERLER ve ÇEVRE, 4- ÜRETİM, DAĞITIM ve TÜKETİM, 5- BİLİM, TEKNOLOJİ ve TOPLUM, 6- ETKİN VATANDAŞLIK, 7- KÜRESEL BAĞLANTILAR

Bu başlıklara bakıldığında 2005 yılındaki programın revize edildiği göze çarpmaktadır. Eski programda 8 Öğrenme Alanı bulunurken bu sayı taslak programda 7 Öğrenme alanı olarak belirlenmiştir. Uygulanmakta olan “Gruplar, Kurumlar ve Sosyal Örgütler” ile “Güç, Yönetim ve Toplum” öğrenme alanları birleştirilerek “Etkin Vatandaşlık” öğrenme alanına çevrilmiştir.

Kazanım sayılarında da değişiklikler göze çarpmaktadır. Bunu 5.sınıf ile örneklersek, BİREY ve TOPLUM

Uygulanan program Taslak program Kazanım sayısı 11 4 KÜLTÜR ve MİRAS 8 5

Tüm kazanım sayısı 89 34

Kamuoyunda ve basında yer alan “Müfredatlardan Atatürk ve Atatürkçülük çıkarılıyor” yakınma ve endişeleri göz önüne alındığında Kültür ve Miras öğrenme alanında uygulanmakta olan programda yer alan (5.ve 6. Kazanım) “Kanıt kullanarak Atatürk inkılaplarının öncesi ve sonrasındaki günlük yaşamı karşılaştırır. (Kılık kıyafet, çarşaf ve peçe gibi unsurların anlatımında çekilecek güçlükler nedeniyle olabilir) “Atatürk ilkeleriyle inkılaplarını ilişkilendirir” kısmı taslak programda “Cumhuriyetin ilk yıllarından bu güne gündelik hayata yerleşmiş kültürel unsurların süreklilik ve değişimi üzerinde durulur” şeklinde yer almıştır. (Bu alan oldukça sorunludur ve gerginliklerin yaşanmasına neden olabilir)

Uygulan programda tüm konular Atatürk İlke ve İnkılaplarıyla ilişkilendirilirken taslak programda bundan vazgeçilmektedir.

ORTAOKUL 6. SINIF SOSYAL BİLGİLER TASLAK PROGRAMI

Bu sınıf düzeyinin en çok tartışma yaratacak ünitesi 6.Ünitedir. “Etkin Vatandaşlık” öğrenme alanının 6.6.2 ve 6.6.3 bölümünde yer alan “Yasama-Yürütme-Yargı arasında ilişki kurar”, “kuvvetler ayrılığı ilkesi”gibi bölümler, yeni anayasa değişikliği referandumu gündemdeyken nasıl işlenecektir?

Yine aynı öğrenme alanının 6.6.4 bölümünde “15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü konunun işlenişi sırasında ele alınır” denilmektedir. Henüz daha ne olduğu tam olarak bilinmeyen ve toplu tarafından anlaşılamayan “ünlü darbe girişimi” müfredattan çıkarılmalıdır. Kamplaşma ve gerginliğe yol açacak olan bu husus pedagojik te değildir. Örneğin bu konuda Tarihçi İlber Ortaylı şunları söylemektedir: “Şimdi bütün bir 40-50 senenin tarihi ele alınacak. Herkes kendi hikâyesini bozuk akortlu çalgılarla dile getirecek. Milleti bölmek, çoluk çocuğu tarih düşüncesinden ve yönteminden uzak iflah olmaz adamlar halinde yetiştirmek istiyorsanız çok esaslı bir girişim (!) Bendeniz “bu ülkede yakın tarihin ortaöğretime sokulması yasaklanmalıdır” tezimde maalesef haklı çıkıyorum”

ORTAOKUL 7. SINIF SOSYAL BİLGİLER TASLAK PROGRAMI

Bu sınıf düzeyinin 2.ünitesinde (SB.7.2.2) “Osmanlı Devletinin fetih siyasetini örnekler üzerinden analiz eder” “Gaza ve cihad anlayışı…..üzerinde durulacaktır” denilerek fetihçiliğe ve cihadcılığa vurgu yapılmaktadır ve bir değermiş gibi algı yaratılmaktadır. Uygulanan programda aynı konu işlendiği halde “cihad” ve “gaza”ya yer verilmemişti.

5.ünitede SB 7.1.3 bölümünde “Vakıfların ve sivil toplum kuruluşlarının çalışmalarına ve sosyal yaşamdaki rolüne tarihten ve günümüzden örnekler verir” “Kamu yararına çalışan dernek ve vakıflarla sınırlı kalır” denilmektedir. Burada iktidar yanlısı, dini vakıf ve derneklere vurgu yapılması amaçlanmaktadır ki bu durum tartışmalara yol açacaktır. Örneğin TÜRGEV, ENSAR VAKFI, İHH, İLİM YAYMA CEMİYETİ, HİZMET VAKFI, HAYRAT VAKFI vs.

SB7.6.4’te “Demokratik toplumlardaki anti-demokratik uygulamalarla ilgili güncel sorunlar üzerinde durulacaktır” denilmektedir. Bu bölüm oldukça anlamlı ve öğretmenin siyasal görüşüyle orantılı olduğundan çatışmalar yaşatması kaçınılmaz hale gelecektir.

8. SINIF İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ TASLAK PROGRAMI

Var olan ve şu anda uygulanan programın ünite başlıkları yeni taslakla karşılaştırıldığında küçük farklılıklar da olsa hemen hemen aynı olduğu göze çarpmaktadır.

UYGULANAN TASLAK Bir Kahraman Doğuyor Bir Kahraman Doğuyor

Milli Uyanış Yurdumuzun İşgaline Tepkiler Milli Uyanış Bağımsızlık Yolunda Atılan Adımlar

Ya İstiklal Ya Ölüm Milli Bir Destan; Ya İstiklal Ya Ölüm Çağdaş Türkiye Yolunda Adımlar Atatürkçülük ve Çağdaşlaşan Türkiye Atatürkçülük Demokratikleşme Çabaları

Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası Ve Atatürk’ün Ölümü

Atatürk’ten Sonra Türkiye; İkinci Dünya Atatürk’ün Ölümü ve Sonrası Savaşı ve Sonrası

Her ikisinde de 7 ünite bulunmaktadır. Uygulanan programda 84 adet kazanım öngörülmüşken taslak programda kazanım sayısı 47’ye indirilmektedir.

Uygulanmakta olan programda Atatürkçülük ayrı bir ünite olarak yer alırken taslak programda “Atatürkçülük ve Çağdaşlaşan Türkiye” ünitesinin içine dağıtılmıştır. Bu durum kamuoyunda “Atatürkçülük programdan çıkarıldı” eleştirilerinin yapılmasına neden olmaktadır. Bu eleştirilerin ve endişelerin haklılığını kazanım sayılarını karşılaştırarak da görmek mümkündür. Var olan programda Atatürkçülük ve Atatürk İnkılapları 42 kazanım, 16 ders saati olarak

içindeki ağırlık yüzdeleri karşılaştırıldığında da eleştiri ve endişelerin haklılığı görülecektir.

Uygulanan programdaki ağırlık % 47, taslaktaki ağırlık % 39.

Uygulanmakta olan programın 1. Ünitesi doğrudan Atatürk’ün çocukluk hayatı ile başlarken, taslak program Osmanlı Devletinin son dönemi ve Avrupa’da yaşanan gelişmelerin imparatorluk üzerindeki etkileriyle başlamakta buradan Atatürk’ün çocukluk dönemine girmektedir.

Uygulanan programın 1. Ünitesinde doğrudan verilecek değerler “Sorumluluk” ve “Kariyer Bilinci” olarak belirlenmişken taslak programda “Adil olma”, “Aile birliğine önem verme”, “Çalışkanlık”, “Farklılıklara saygı”, “Öz güven”, “Sorumluluk”, “Vatanseverlik” olarak belirlenmektedir. (ki bu değerler, uygulan programla karşılaştırıldığında daha iyi görünmektedir)

Uygulanan programda Atatürk ilkeleri detaylı olarak anlatılırken, taslak programın İTA.8.4.1

bölümünde “Çağdaşlaşan Türkiye’nin temeli olan Atatürk ilkelerini açıklar” denilmekte ve devamında “Cumhuriyetçilik, Milliyetçilik, Halkçılık, Devletçilik, Laiklik ve İnkılapçılık ilkeleri kavramsal olarak ele alınır” denilmektedir ki, bu durum “Atatürk ilkelerine programda çok az yer veriliyor” eleştirilerini haklı göstermektedir.

Taslak programda Atatürkçülük ve Çağdaşlaşan Türkiye ünitesinde verilmesi gereken değerler arasında “laiklik” değer olarak yer almamaktadır. Oysa uygulanan programda 16 ders saati boyunca Atatürk ilkeleri anlatılmaktadır. Örneğin; Laiklik ilkesi işlenirken kazanım olarak “Laiklik ilkesinin devlet yönetimi, hukuk ve eğitim sistemi ile sosyal alanda meydana getirdiği

değişimlerden yola çıkarak bu ilkenin temel esaslarını fark eder” denilmektedir. Her iki

program karşılaştırıldığında “Atatürk ilkelerine müfredatta az yer veriliyor, laiklik ilkesi yok ediliyor” şeklindeki yakınmaların haklılığını görebilmek mümkündür.

Taslak programın 3.ünitesi işlenirken verilmesi gereken değerler içerisinde Laikliğin bir değer olarak yer almaması önemli bir eksikliktir. Bu ünitede bulunan “Halifeliğin kaldırılması”, “Türk

Medeni Kanunu”, “Tevhidi-i Tedrisat Kanunu”, “Üniversite Reformu” gibi konuların doğrudan laiklik ilkesiyle bağlantılı olması nedeniyle laikliğin bir değer olarak burada yer alması gerekmektedir. Yine aynı ünitede “Medeni Kanun” ile kadın hakları ve cinsiyet eşitliği değerler kısmında yer almamaktadır. “Kavram” bölümünde “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği” yer aldığına göre bunun “değerler” kısmında verilmesi uygun olacaktır.

Programın bu ünitesinde “Şeyh Sait İsyanı” ve “Menemen Olayı” aynı zamanda devletin bakış açısıyla “irticai” olaylar olarak görüldüğünden laiklik anlayışı değerler bölümünde yer almalıdır.

Taslak programın 7. Ünitesindeki “Atatürk’ün Ölümü ve Sonrası” başlığını taşımaktadır. Burada kamuoyunda tartışılan “İsmet İnönü, programdan çıkarıldı” eleştirilerinin haklılık kazandığı göze çarpmaktadır. Hem uygulanan hem de taslak programda İnönü’nün cumhurbaşkanlığına seçilmesi, İkinci Dünya savaşı sırasında uyguladığı politika, çok partili hayata geçilmesindeki rolüne hiç değinilmemektedir. Üstelik aynı ünitenin değerler kısmındaki ”Türk Büyüklerine Saygı” diye bir değer bulunurken.

Uygulanmakta olan programda yer alan “ Soğuk Savaş Yılları”, “ Gelişen Türkiye”, “Savaşta ve Barışta Türk Ordusu”, “SSCB Dağıldıktan Sonra”, “Körfez Savaşı”, “Avrupa Birliğine Doğru” gibi bölümler sunulan taslakta yer almamaktadır.