DEVS modelleme ve benzetim yaklaşımının paralel sistemler için geliştirilen ‘Paralel DEVS’, modern hesaplama teorisinde çok önemli bir yere sahip olan paralelliğin gerçeklenmesine imkân sağlamaktadır. Paralel DEVS’in sunduğu bu imkân, bilgisayarların sıralı çalışan mimarilerinden kaynaklanan sınırlandırmaları ortadan kaldırmakta ve bilgisayar ağları gibi yüksek derecede dinamik ve paralel çalışan sistemlerin modellenmesi ve benzetimini mümkün kılmaktadır. DEVS sağladığı semantikler ve ifade biçimleriyle yüksek dinamizme sahip bileşenlerin tanımlanmasını ve yazılım olarak gerçeklenmesini kolaylaştırmıştır
Bu çalışmada Paralel DEVS mimarisi ile oluşturulmuş DEVS-Suite modelleme ve benzetim ortamında Java programlama dili kullanılarak, MANET sistemler üzerinde modelleme ve benzetim çalışmalarına imkân veren bir benzetici geliştirilmiş ve geliştirilen bu benzetici üzerinde modelleme ve benzetim uygulaması gerçekleştirilmiştir. Bir MANET’i oluşturan, dağıtık bir yapıya sahip olan bileşenler DEVS modelleme ve benzetim yaklaşımı kullanılarak modellenmiş, elde edilen modelleme ve benzetim ortamına ‘MANET-DEVS’ adı verilmiştir. Hazırlanan MANET-DEVS modelleme ve benzetim çalışmasının doğrulama ve geçerlemesine yönelik benzetim çalışmaları gerçekleştirilmiştir.
MANET-DEVS benzeticisinin bilime katkılarını aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz;
- Sistem Teorisi Tabanlılık: MANET’ler gibi dağıtık karmaşık ve son derece dinamik sistemler için gerekli olan, sistem teorisi tabanlı modüler ve hiyerarşik bir benzetici geliştirilmiştir. Bölüm 1’de avantajları / dezavantajları verilen ağ
benzeticilerinin çoğu formalize değildir. Herhangi bir formal tanımdan yoksun bir benzetici düşük başarıma kötü bir ölçeklenebilirliğe ve yeniden kullanılamayan yazılım mimarisine sahiptir. Benzetici tasarımının formalizasyonu, sistem tasarımının uygun bir şekilde onaylanmasını ve geçerlemesini kolaylaştırmaktadır
- Yeniden Kullanılabilirlik: DEVS modelleme yaklaşımına sahip, model geliştirme zamanı düşük ve tasarımın erken safhalarında kritik sistem problemlerinin ortaya çıkarılmasını mümkün kılan bir benzetici tasarlanmıştır. Sahip olduğu nesneye yönelik yapısı ile yeniden kullanılabilir bileşenlere sahip modeller geliştirilmesine imkân sağlar, böylece hazırlanan modellerden yeni modeller geliştirilerek aynı modelin birçok kez kullanıldığı (ağdaki düğüm, yönlendirici, vb) uygulamalarda büyük kolaylık sağlamaktadır. MANET-DEVS ortamını oluşturan bileşenlerin ve varlıkların, modüler bir yapıda tasarımını, yeniden kullanımını olanaklı kılmaktadır.
- Sonuçları Yorumlama Kolaylığı: MANET-DEVS ortamının matematiksel altyapısı durum değişkenlerinin değişimlerine ve sabit-parçalı bir formatta olan grafiklerin üretilmesine imkân sağlamaktadır. Böylece geliştirilen MANET-DEVS benzeticisi ile yapılan benzetim çalışmalarını gözlemlenmek / araştırılmak istenen MANET sisteminin karakteristikleri hakkında bilgi sağlayacak sonuçların üretilmesi ve elde edilen sonuçların değerlendirilmesi / yorumlanması kolaylaştırılmıştır.
- Platform Bağımsız: MANET-DEVS benzeticisi, tamamen nesneye yönelik programlama dili ile zeki bileşenlerin kodlanmasını kolaylaştırmakta, platformdan bağımsız kolay kurulabilen (örneğin Ns-2 benzeticisi iki programlama dili altyapısına sahiptir ve benzetici paketi sadece Linux işletim sistemi için geliştirilmiştir) bir benzetici altyapısına sahiptir.
- Uzaktan Eğitim Desteği: MANET-DEVS “java webstart” teknolojisi ile İnternet üzerinden yayınlanabilmesini / kullanılmasını sağlamakta ve İnternet kullanılarak
uygulamaların paylaşılmasını, uzaktan eğitim gibi günümüzün ileri teknolojileri için elverişli bir altyapı oluşturmaktadır. Bölüm 1’de ifade edilen benzeticiler arasından, sadece Jsim benzeticisinin bu özelliği kısmen desteklediği ifade edilmişti. Geliştirilen benzetici modelleme ve benzetim biliminin uygulamalı olarak kavranmasına ve öğrenilmesine katkı sağlamıştır.
- Esneklik: MANET-DEVS modelleme ortamı, özel amaçlı (domain specific) bir yazılım olmadığı için, son derece esnek bir mimariye sahiptir. İlave edilecek farklı bileşenlerle, geliştirilen benzeticiyi sadece ağ sistemlerini değil, aynı zamanda paralel ve dağıtık farklı sistemlerin modelleme ve benzetiminin yapıldığı bir benzetim ortamına dönüştürülebilir.
- Görsellik: MANET-DEVS ortamı sistemin ve modelin yapısal ve davranışsal durumunu, zaman tabanlı eğrilerle, mesaj animasyonlarıyla, hiyerarşik bileşen yapılarının ekranda adım adım takip edilmesine imkân sağlamaktadır. Bu da geliştirilen benzeticide kurulan modellerin, daha iyi izlenmesini / analizini mümkün kılarak iyi bir eğitim aracı olmasını sağlamaktadır (örneğin ns-2 kötü bir grafiksel kullanıcı arabirimine sahiptir).
- Gelişmiş İzleme ve Analiz Desteği: MANET-DEVS ortamı model üzerinde gelişmiş test ve deneylere imkân sunmaktadır. MANET’lerde, ağ protokollerinin daha iyi başarım analizinin yapılabilmesi için, detaylı izleme son derece önemlidir. Benzetim sonuçları hem ‘log’ (günlük) dosyalarında, hem de ‘csv’ dosyalarında saklanabilmektedir. ‘Time view’ seçeneği, zaman üzerinde modellerin davranışının izlenmesini sağlar. Bölüm 6’da detaylandırıldığı gibi, geliştirilen benzetici, benzetim sonuçlarının kolay bir şekilde değerlendirilmesini mümkün kılmaktadır (örneğin, Pdns benzeticisi ürettiği ASCII dosyaları üzerinde Perl kodları çalıştırarak benzetici sonuçlarının yorumlanmasını güçleştirmektedir).
- Tümleşik Topoloji Üreteci Desteği: Topoloji üreteci, MANET-DEVS ortamına entegre edilen, BRITE topoloji üreteci ile kod yazmaksızın büyük ölçekli
topolojiler üretilebilmektedir, buda büyük ölçekli ağların kolayca kurulup analizine olanak tanımaktadır. BRITE topoloji üreteci, otonom sistem güç kanunlarına dayanır ve gerçekçi modellerin oluşturulmasına imkân verir. Bölüm 6’da geliştirilen MANET-DEVS benzeticisinin başarımını ölçmek amacıyla, farklı ölçeklerde ağ modelleri oluşturulup, AODV yönlendirme algoritması test edilebilmiştir.
- Paralel ve Dağıtık Çalışabilme Yeteneği: DEVS / HLA teknolojisi ve Java RMI teknolojileri kullanılarak, modeller kolayca birden fazla işlemci üzerine bölünebilecek ve böylece oldukça büyük ölçekte ağ modellerinin benzetim çalışması yapılabilecektir. Ayrıca, DEVS modelleme yaklaşımının, birleşim altında kapalılık özelliği; modüler ve hiyerarşik modeller kurmaya imkân sağlaması nedeniyle, oluşturulan ağların, uygun arabirimlerle başka ağlara bağlanarak hiyerarşik modüllere sahip bir ağ sisteminin tasarlanmasına imkan vermektedir.
Sonuç olarak; MANET-DEVS benzeticisi, bir MANET sistem üzerinde, MANET’lerin karakteristikleri üzerine, sağlıklı ve kolay benzetim çalışmaları yapılmasına imkân sağlamaktadır. Geliştirilen benzeticide, Java dilinin kullanılması nedeniyle, uygun işletim sistemi seçme, program yükleme / güncelleme vb. işlemlere gerek kalmamaktadır. Geliştirilen MANET-DEVS benzeticisi, ölçeklenebilir, adaptif ve güçlü gezgin ağ uygulamalarının modellenmesi / tasarımı için örnek bir çerçeve olmuş, DEVS metodolojisinin geniş bir uygulama alanına uygulanabilirliğini desteklemiştir.