DitaĢ firması ısıl iĢlem hattında yapılan altı sigma projesi ile kırmızı bölgede müĢteri Ģikayeti alan mafsallarda sertlik sorunu sertlik optimizasyonu sağlanarak müĢteri kaybının önlenmesi, müĢterinin bu parçanın üretimini firmadan çekmemesi ile de maliyet kaybı önlenmiĢtir. Ayrıca üretilen sertlik problemli parçalarda iyileĢtirmesi ile hurdaya çıkan parça sayısı da azaltılmıĢ buradan da maliyetler düĢürülmüĢtür. Halen devam etmekte olan proje kapsamında firmanın ısıl iĢlem fırınında revizyon yapılmaya gidilmiĢtir. Fırında kaçaklara ve sertlik almama problemine neden olan durumların önüne geçilmesi için bir ekip oluĢturulmuĢ ve tedarikçi firmalardan yardım alınmaya baĢlanmıĢtır.
Proje kapsamında otomotiv sektöründe sıkça kullanılan iki alaĢım olan 41Cr4 ve 42CrMo4 için farklı meneviĢleme koĢullarında 16 deney yapılmıĢtır. Bu deneyler sonucunda Taguchi metodu ile yorumlanan ve optimum sertlik olarak tespit edilen sertlikler 41Cr4 için 31,13 HRC, 42CrMo4 için ise 28,76 HRC çıkmıĢtır. Doğrulama deneyi yapılan iki numuneden 41Cr4 için sertlik 30,60 HRC, 42CrMo4 içinse 29,96 HRC çıkmıĢtır. Buradan bir doğrulama yorumu yapmak istersek 41Cr4 için sertlik değeri farkı 0,53 HRC‟dir bu da demektir ki %1,70 lik bir değiĢim söz konusudur. Aynı Ģekilde 42CrMo4 için ise bu fark 1,20 HRC‟dir %4,17‟lik bir değiĢikliktir. % 5‟ler civarına zor gelen bu sertlik farklılıkları kabul edilebilirdir.
Ġki alaĢımın sertlikleri ve ısıl iĢlem koĢulları karĢılaĢtırıldığında 41Cr4 malzemenin projede incelenen parça için uygun sertlikte bir alaĢım olduğu belirlenmiĢtir. Kaldı ki 42CrMo4 ile aynı sonuçlara daha yüksek sıcaklıklarda çıkılabilmektedir. Malzemelerin ısıl iĢlem sonucunda verdikleri sertlik değerleri, mikroyapıları incelenerek 42CrMo4 malzemenin içerisinde Mo alaĢımı olduğu için daha iyi mekanik özellikler göstermesine rağmen maliyet açısından 41Cr4 parçanın seçilmesi uygun gelmektedir. Ancak 41Cr4 malzeme için Altı Sigma projesinde elde edilen ve optimum sertliğin malzemeye kazandırılmasını sağlayan ısıl iĢlem reçetesi kullanılmalıdır.
KAYNAKLAR
[1] Kobu, B., 1987, Endüstriyel Kalite Kontrolü, Ġ.Ü. ĠĢletme Fakültesi, II. Baskı, Ġstanbul.
[2] Feigenbaum, A.V., 1991, Total Quality Control, Mc Graw Hiil Book.Co., New York.
[3] Basu, R., Wright, N., 2003, Quality Beyond Six Sigma, Butterworth- Heinemann, Burlington, MA.
[4] Mitra, A., 1983, Fundamentals of Quality Control and Improvement, Macmillan Publishing Co., New York.
[5] Handbook of Industrial Engineering, 1992, Instute of Industrial Engineers, New York.
[6] Bhote, K.R., Bhote, A.K., 2003, World Class Quality: Using Design of Experiment to Make It Happen, 2nd Edition, AMACOM, New York. [7] Crosby, P.B., 1989, Let‟s Talk Quality, Mc Graw Hill- Publihy Co., New York. [8] Türkiyenin Kalite Portalı, www.kaliteofisi.com, 10.12.2007
[9] Besterfield, D.H., 1990, Quality Control, Adopted by Permission Princeton Hall, New Jersey
[10] Kavrakoğlu, Ġ., 1989, Toplam Kalite Yönetimi, Kalder Yayınları, Ġstanbul. [11] Çağlar, H., 2007, Kalite Yöneticisi YetiĢtirme Programı Eğitim Notları,
Kavacık.
[12] Adaje, B.B., 1990, A System Approach Total Quality Management, Industrial Eng., No:3.
[13] Çağlar, H., 2006, Toplam Kalite Yönetimi Eğitim Notları, Kavacık.
[14] Pande, P., Neuman, R.P., Cavanagh, R.R., 2002, Six Sigma Yolu: GE, Motorola ve Zirvedeki Diğer Firmaların Performansını Yükseltme Yöntemleri, Çeviren: Nazif Güder, Dharma Yayınları.
[15] Polat, A., Cömert, B., Arıtürk, T., 2003, Altı Sigma Nedir?, Ankara [16] George, M., Rowlands, D., 2005, Altı Sigma Vizyonu, Ankara [17] Love, F., 1999, Altı Sigma El Kitabı, New York
[18] Kasa, H., 2003, Altı Sigma Gerçeği, Kalder Altı Sigma Deneyim PaylaĢım Sempozyumu, Boğaziçi Üniversitesi, Ġstanbul.
[20] Folaron, J., 2005, Altı Sigma Evrimi, Altı Sigma Forum, 3, 32-40
[21] Mazur, G.H., 2002, QFD and Design for Six Sigma: A Quality Product Development System, ISQFD‟02, Munich.
[22] The Sum of Information Technology, www.isixsigma.com, 03.05.2008
[23] Pyzdek, T., 2003, The Six Sigma Handbook: A Complate Guide for Green Belts, Black Belts and Managers at All Levels, Mc Graw Hill, New York.
[24] Motorola Six Sigma for Green Belt Program, 2003, Developing Six Sigma Practitioners in Your Organization, Motorola University, USA.
[25] Ingle, S and Roe, W., 2001, Six Sigma Black Belt Implementation, The TQM
magazine, 13, 4 , 273-280.
[26] Martin, P., 2003, Training for Six Sigma , University of Ballarat, United Kingdom.
[27] Sitnikov, C., 2002, The „„Six Sigma Phenomena‟‟ , Helsinki University of Technology Lahti Center Publication Series of The Institute for Regional Economics, Helsinki.
[28] Quality Improvements Using 6 Sigma, www.6-sigma.ford.com,05.09.2007 [29] George, M.L., 1999, Lean Six Sigma , Mc Graw Hill, New York.
[30] Kamoy, S., 2002, Altı Sigma ve Ġstatistiksel Teknikler, Hacettepe Universitesi
Bilim Uzmanlığı Tezi, Ankara.
[31] Cheng, J.L., 2006, BaĢarı için TÖAĠK Entegrasyonu Gerekli, Altı Sigma
Forum, 10, 18-25
[32] Hayes, B.J., 2003, Six Sigma Critical Success Factors, Executive Advisor Group Press, Rockland.
[33] Brussee, W., 2004, Statistics for Six Sigma Made Easy!, Mc Graw Hill, New York.
[34] Efil, Ġ., 1993, Yönetimde Kalite Kontrol Çemberleri ve Uygulamadan Örnekler, Uludağ Universitesi Basım Evi, Bursa.
[35] Egermayer, F., 1988, Pareto Analysis in Incoming Inspection at Verdor, European Organization for Quality Control.
[36] Oakland, J.S., Followell, R.F., 1990, Statistical Process Control, Butterworth Heinemann, New York.
[37] Montgomery, D.C., 1991, Introduction to Statistical Quality Control, New York.
[38] TSE, 1993, Ġstatistiksel Proses Kontrol Eğitim Notları, Ankara.
[39] Devar, D.L., 1989, Kalite Çemberleri Eğitim El Kitabı, Türkiye ġiĢe Cam Fabrikaları A.ġ. Yayınları, Ġstanbul.
[40] Burnak, N., 1997, Toplam Kalite Yönetimi: Ġstatistiksel Süreç Kontrolü, EskiĢehir.
[41] Çağlar, H., 2007, InoTec Hata Modları ve Etkileri Analizi Eğitim Notları, Ġstanbul.
[42] Mustafa Kemal Üniversitesi, www.web.mku.edu.tr,01.01.2008
[43] KeleĢ, Ö., 2006, ĠTÜ Malzeme Mühendisliği Yüksek Lisans Programı Deneysel Tasarım Ders Notları, Ġstanbul.
[44] DitaĢ Doğan Yedek Parça ve Ġmalat Teknik A.ġ., www.ditas.com.tr, 09.09.2008 [45] Kogan, L., Nichipuruk, A., Gavrilova, L., 2006, Effects of Carbon Content on
The Magnetic and Elastic Properties of Testing the Quality of Tempering of Articles Produced from Them Via The Eddy Current Method, Russian Academy of Sciences, Yekaterinburg, Russia.
[46] Hamzaçebi, C., Kutay, F., 2003, Taguchi Metodu: Bir Uygulama, Gazi Üniversitesi, Ankara.
[47] Saarstahl A.G., www.saarstahl.de.com, 21.12.2008
[48] Demirezen, M., Bayrak M., Öztürk, F., 2006, DIN 41Cr4 ve DIN 42CrMo4 Çeliklerde Isıl ĠĢlemin Mekanik Özelliklere Etkisinin AraĢtırılması, Niğde Üniversitesi, Niğde.
[49] Ün, H., 2007, Mühendislik Metalleri ve Metallere AlaĢımların Etkileri, Pamukkale Üniversitesi, Denizli
[50] Zadeh, A., Salemi A., Assadi, H., 2006, Mechanical Behavior of CrMo Steel With Tempered Martensite and Ferrite–Bainite–Martensite Microstructure, Tarbiat Modares University, Iran
[51] Bayrak, M., Öztürk, F., Demirezen, M., Evis, Z., 2006, Analysis of Tempering Treatment on Material Properties of DIN 41Cr4 and DIN 42CrMo4 Steels, Niğde Üniversitesi, Niğde
[52] Bello, K.A., Hassan, S.B., Abdulwhab, M., 2007, Effects of Tempering on the Microstructure and Mechanical Properties of Low Carbon, Low Alloy Martensitic Steel, Ahmadu Bello University Zaria, Nigeria.
[53] Falah, A.H., Alfares, M.A., Elkholy, A.H., 2007, Failure Investigation of A Tie Rod End of An Automobile Steering System, Kuwait University, Kuwait
EK A. PROJE BĠLDĠRĠSĠ
DİTAŞ 6 SİGMA PROJE BİLDİRİSİ
Proje Ġsmi: Stablink mafsallarında sertlik optimizasyonu
SA
Proje Lideri: Üretim Müdürü ĠĢ Kolu : Isıl iĢlem
Takım Elemanları : Ersan SOLAKOĞLU Ahu Mine GÜNEġ
Nihan NUMANOĞLU
Hedef :Sertlik değerinin 20-37 HRC arasında optime edilmesi
Proje Kapsamı/Kısıtlar :
Yükleme, Yıkama, Tavlama, Yağda alma, Temperleme (MeneviĢleme)
MüĢteriler: Kumlama departmanı ve hurdacı
HEDEF SÜRE PLANLANAN GERÇEK.
BaĢlama Tarihi 01.12.2008
TANIMLAMA Aralık
ÖLÇME Ocak-ġubat
Tamamlama Tarihi Mayıs Problem/Fırsat Ġfadesi: Parçaların sertlik optimizasyonunu sağlayarak müĢterinin bizden aldığı ürünü almaya devam etmesini sağlamak için ısıl iĢlem sırasında sürecin hangi noktasında problem olduğunun tespit edilmesi.
ANALĠZ ġubat-Nisan
ÖLÇME Nisan
EK B. TAKIM BĠLDĠRĠSĠ HEDEFĠMĠZ:
6 Sigma metadolojisini uygularken benimsemek ve geçmiĢ baĢarılarımıza dayanarak vizyonumuzu destekleyen bir Ģekilde Ģirketimize takım çalıĢmamız ile katkıda bulunmaktır.
GENEL KURALLAR:
Toplantılar tüm takım üyelerinin iĢ yüküne göre her hafta 3 gün olarak düzenlenecek. Belirlenen toplantı saatlerine tüm takım üyelerinin uyması beklenecektir. Toplantı saatine uymayan takım üyesi Siyah KuĢağa bildirilecektir.
Toplantı gündemi, saati ve yeri e-mail yolu ile takım üyelerine bildirilecektir. Toplantılar 3 saat olacaktır.
Toplantı da belirlenen ve üyelere dağıtılan görevler ve alınan kararlar uygulandıkça bilgilendirme yapılacaktır. Takımın her üyesinin geliĢmelerden haberdar edilmesi gerekmektedir.
Her üye rahatça düĢünce ve isteklerini belirtebilecektir.
Üyelerin yaratıcılığı kısıtlayıcı harekette bulunanlar uyarılacaktır. Toplantı yönetimi siyah kuĢaktadır.
ÜYELERĠN GÖREV VE SORUMLULUKLARI: Toplantı notlarını düzenli tutmak ve yayınlamak Alınan kararlar takip edilecektir.
Takım üyeleri departmanlarına ve görev tanımlarına paralel olarak verilen görevlerine yerine getirmekle yükümlüdürler.
Proje kapsamında yapılan tüm çalıĢmalar kayıt altına alınacaktır. Takım içinde paylaĢım %100 olup gerektiği yerlerde Ģirket içerisinde yayınlanmaları sağlanacaktır.
ÖZGEÇMĠġ
1982 yılında Giresun‟da doğdu. Ġlkokul‟da Özel Ġnal Ertekin Ana ve Ġlkokulunu tamamladı ardından 1993‟de kazandığı Anadolu Lisesi sınavları ile kazandığı Ulubatlı Hasan Anadolu Lisesine baĢlayarak 2000 yılında mezun oldu. Üniversite eğitimini ĠTÜ Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümünde aldıktan sonra 2005 yılında ĠTÜ Malzeme Mühendisliği Yüksek Lisans programına baĢladı. Halen tez aĢamasında öğrenimine devam etmektedir.