• Sonuç bulunamadı

Bu çalışma sekizinci sınıf öğrencilerinin cebirsel akıl yürütme becerilerini destekleyen ortamdan yansımalar yapmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma bu amaca yönelik resmi bir ortaokulun sekizinci sınıfında öğrenim gören öğrencilerle yürütülmüştür. Yürütülen çalışma ders analizi çerçevesinde analiz edilmiş ve değerlendirilerek yansımalar yapılmıştır. Çalışmanın bu bölümünde elde edilen bulgular ışığında ulaşılan sonuç ve önerilere yer verilmektedir.

6. 1. Sonuçlar

Çalışma kapsamında geliştirilen cebirsel akıl yürütme göstergelerinin öğrenci davranışına dönük olması sınıf ortamında cebirsel eylemlerin gözlemlenebilmesine ve öğrencilerin cebirsel akıl yürütme becerilerinin takip edilebilmesine imkan sağlamıştır. Ayrıca, göstergeler planların uygulama sürecinde karşılaşılan cebirsel akıl yürütme eylemlerinin tamamını kapsamıştır.

Uygulama öncesinde geliştirilen cebirsel akıl yürütme göstergelerine hizmet edecek şekilde tasarlanan ders planlarının uygulanması ile öğrencilerin cebirsel düşünme durumlarına katkıda bulunulduğu ortaya konulmuştur. Hazırlanan ders planları öğrencilerin cebirsel akıl yürütme becerilerini genel anlamda desteklemiştir.

Çalışmadan elde edilen sonuçlar geliştirilen cebirsel akıl yürütme göstergeleri ışığında düşünüldüğünde, öğrencilerin cebirsel fikirleri, düşünceleri, yaklaşımları anlamlandırma da yetersiz kaldıkları görülmüştür. Öğrencilerin kendi aralarında ve öğretmenleriyle iletişim kurmada pasif kalmışlar ve yeterli soru sormamışlardır. Öğrencilerin sonraki cebirsel akıl yürütme eylemlerinde ve genelde de cebir derslerinde problemler yaşamasının bir nedeninde bu cebirsel akıl yürütme göstergesinde yetersiz kalınması olduğu sonucu varılmıştır.

Öğrencilerden genellemeye ulaşmalarını doğrudan beklemek yerine farklı bakış açıları kazandıracak yönlendirici sorular sormak ve öğrencilerin genellemeye kendi çabalarıyla kademeli olarak ulaşmasını sağlamak bağlantı ve ilişki kurma davranışına yönelik zorlukları önemli ölçüde azalmaktadır.

Öğrenciler temsiller arası geçiş yapacakları durumlarla ilk defa karşılaştıklarında sıkıntı yaşasalar bile yeterli yönlendirmeyle bu sorunları kendileri aşabildikleri ve benzer geçişleri sonraki karşılaşmalarında çok daha rahat yapabildikleri görülmüştür.

Öğrencilerin cebirsel akıl yürütme göstergelerinin en fazla sembolleri anlamlı kullanma basamağında problem yaşadıkları değerlendirmesi yapılmıştır. Karşılaşılan

problemler yönlendirmeler yapılarak ders anında aşılmaya çalışılsa bile bu durumun temel kaynağı öğrencilerin geçmiş cebirsel öğrenme yaşantılarındaki yetersizliklerdir.

Öğrencilerin eleştirel düşünme, eldeki verileri değerlendirme ve bunlardan çıkarımda bulunma davranışlarında eksiklikler olduğu ve ders içinde cesaretlendirilmeleri gerektiği sonucuna varılmıştır. Öğrencilerin bu davranışlarda yetersiz kaldığı durumlarda da öğretmenin öğrencilere sorular sorarak veya yeni bilgiler sunarak düşünmeye sevk etmesi öğrencilerin karşılaştığı sorunları azaltmaya yardımcı olduğu düşünülmüştür.

Öğrencilerin desteklendikleri ve yönlendirildikleri ortamlarda cebiri daha kolay anladıkları ve anlamlandırarak günlük yaşamla ilişkilendirdikleri kanaatine varılmıştır. Ayrıca bu ilişkilendirmenin somutlaştırma eylemlerini desteklediği görülmüştür.

Çalışmadan elde edilen sonuçlar öğrencilerin cebir öğrenmekte ve anlamakta, cebirsel akıl yürütmede zorlandıklarını teyit etmektedir. Bu çalışma öğretimi ve öğreniminin zor olduğu bilinen cebirin güç bir öğrenme alanı olduğunu bir kez daha göstermiştir. Öğrencilerin cebirsel konularda zorlandıkları ve kavram yanılgıları yaşadıkları tespit edilmiştir.

Bu çalışma, derste karşılaşılan güçlüklerin temel nedenleri üzerine düşünme fırsatı sunmuştur. Bu nedenlerin ortam, öğrenci, öğretmen kaynaklı olabileceği gibi öğretimsel stratejiler olabileceği de görülmüştür. Çalışmanın amacı gereği özellikle ortama ve öğretimsel etkinliklere odaklanılmıştır. Çalışma sonucunda, uygun ortam ve öğretim etkinlikleri ile cebirsel akıl yürütme etkinliklerinin desteklenebileceği ve geliştirilebileceği ortaya konulmuştur.

Çalışmanın ana odaklarından olmasa da dersin öğrenci merkezli, sorgulamaya dönük ve keşfetmeye dayalı işlenmesi sadece bilişsel değil duyuşsal becerilerini de olumlu etkilemiştir. Dersler öğrencilerin ilgisini çekmiş, dikkat toplamalarına yardımcı olmuş ve motivasyonu sağlamıştır. Dolayısıyla, derslerin öğrenci merkezli, farklı öğretim tekniklerinin işe koşulduğu ve düşünme odaklı bir forma dönüşmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Öğretmenin ders videolarını analiz etmesi, öğretimini değerlendirmesine, öğrenci düşünmesine odaklanmasına, öğretim adına güçlü ve zayıf noktaları tespit etmesine ve güçlü olanları arttırıp güçsüz olanları geliştirmesine, yansımalar yaparak tecrübesini genişletmesine imkân sağladığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca video kayıtların mülakatlar ile desteklenmesi ile verilerin daha iyi analiz edilebileceği kanaatine varılmıştır.

Yetersiz yönlendirme ve yetersiz sorgulama gibi bazı öğretmen davranışlarının öğrencilerin akıl yürütme davranışlarını sınırladığı sonucuna ulaşılmıştır.

6. 1. Öneriler

Araştırmada ulaşılan sonuçlar göz önünde bulundurularak matematik öğretmenlerine, araştırmacılara ve program geliştiricilere öneriler bu bölümde verilmektedir.

6. 1. 1. Araştırma Sonuçlarına Dayalı Öneriler

Cebir öğrenme alanı için geliştirilecek ders planlarında bu çalışmada geliştirilen cebirsel akıl yürütme göstergeleri çerçeve olarak kullanılabilir.

Öğrenciler zihinsel anlamlandırmalar yapmak için çaba harcamada ve iletişim kurmada cesaretlendirilmelidirler.

Öğrencilerden genelleme becerisine ulaşmaları beklendiğinde, öğrencilerin genellemeye doğrudan ulaşmasını beklemek yerine yönlendirici sorular ile kademeli olarak ilerlemelerine imkân sunulmalıdır.

Öğrenciler farklı gösterimleri birbirine dönüştürmede aşama kaydedebilmeleri adına benzer pekiştirici örnek durumlarla karşılaşmalıdırlar.

Öğrenciler öğretim yaşantılarının en başından itibaren uygun cebirsel yaşantıları tecrübe etmelidirler. Öğrencilerin sembolleri kullanırken yaşadıkları önyargılarını ve problemlerini ortadan kaldırabilmeleri için ve eleştirel değerlendirmeler yapabilmeleri adına geçmişteki cebirsel öğrenme yaşantıları daha verimli ve kaliteli olmalıdır. Ayrıca öğrencilere ilkokul seviyesinde örüntüler ile başlayan cebirsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi amacıyla daha geniş imkanlar sunulmalıdır Öğrenciler eğitim hayatlarının başından itibaren sorgulayıcı zihniyetle yetiştirilmelidir. Öğrencilerin cebiri günlük yaşamla ilişkilendirirken desteklenmeli ve yönlendirilmelidirler.

Çalışma esnasında verileri çözümlerken kullanılan ders analizi öğretmenlerin mesleki birikim ve yeterliliklerine pozitif katkı sunacağı için her bir öğretmenin lisans dönemindeki öğretmen adaylığı sürecinden başlayarak mesleğe dair uygulamaların içine dâhil edilmelidir. Kendi öğretim süreçlerini analiz eden öğretmenler bir araya gelerek fikir alış verişinde bulunabilir ve tecrübelerini paylaşabilirler. Yüz yüze ya da imkânlar çerçevesinde sosyal platformlarda paylaşımlar ile öğretmenlerin kendilerini geliştirmesine imkânlar verilebilir.

Genelde akıl yürütme eylemlerinin özelde cebirsel akıl yürütme becerilerinin gelişebilmesi için öğrenci merkezli, öğrencilerin matematik ile ilgili olumsuz düşüncelerini ortadan kaldıracak, inançlarını güçlendirecek, esnek ve sınıf içi etkinliklerin sonuca değil sürece odaklandığı ortamlar oluşturulmalıdır.

Sadece matematik ile sınırlandırılmaması gereken akıl yürütme eylemleri tüm eğitim uygulamalarına yansımalıdır. Akıl yürütme tecrübesi edinmeleri için öğrenciler ilk eğitim dönemlerinden itibaren desteklenmelidir.

Öğretmenlerin akıl yürütmeyi teşvik edebilmesi için öğrencilere hazır algoritmalar kullanmayı öğretmeleri yerine zihinsel faaliyetler sergileyecekleri ortamlar sunmayı öğrenmesi gerekir. Öğretmenler bu konuda desteklenmeli ve eğitimlere tabi tutulmalıdır.

Program geliştiriciler bu çalışma için kullanılan ders planlarını ve araştırma sonuçlarını göz önünde bulundurarak yeni ders programlarında da hedeflenen ancak gerçek manada derslere yansımayan akıl yürütmeyi destekleyen programlar geliştirebilirler. Akıl yürütme eylemlerinin derslere tam anlamı ile yansıtılamamasının sebepleri arasında matematik dersi programlarının yoğun olması, temelden öğrencilerin bu duruma alışık olarak gelmemeleri, sınıflarda bu ortamların sağlanamaması olarak gösterilebilir. Bu amaçla programlar sadeleştirilebilir, öğrenciler temelden akıl yürüterek yetiştirilebilir ve ders ortamları öğrencilerin akıl yürütebilmesini, tartışmasını sağlamak için esnetilebilir. Bu çalışma için geliştirilen cebirsel akıl yürütme göstergeleri öğretmenler, kitap yazarları ve etkinlik tasarlayanlar tarafından dikkate alınarak içerik düzenlemesi yapılabilir.

6. 1. 2. İleride Yapılabilecek Araştırmalara Yönelik Öneriler

İleride yapılabilecek araştırmalara yönelik öneriler aşağıda verilmektedir.

 Cebir öğrenme alanının farklı alt öğrenme konularına ilişkin benzer çalışmalar yapılarak öğretmen yansımaları yapılabilir.

 Hizmet içi eğitimlerde matematik öğretmenlerine akıl yürütmenin önemi farkındalığı kazandıracak çalışmalara yer verilebilir.

 Benzer çalışma birkaç öğretmen tarafından birlikte yapılarak yansımalar ders imecesi yoluyla geliştirilebilir.

 Bu çalışmada cebirsel akıl yürütmeyi destekleyen ortamdan yansımalar bulunmaktadır. Bu yansımalar geliştirilerek öğretmen adaylarına ve öğretmenlere yol göstermesi adına öğretmen eğitimi faaliyetine dönüştürülebilir.

Benzer Belgeler