Sonuçlar
Çalışma sonucunda öğrencilerin fen liselerine gelirken daha idealist ve bilimsel beklentilerinin olduğu görülmüştür. Fakat, lise2. ve lise 3. sınıflarda bu beklentilerin üniversite sınavına yönelik değiştiği gözlenmiştir. Öğrenci fen lisesine ilk geldiğinde çeşitli bilimsel çalışmalara temel olacak eğitim öğretim hedeflemektedir. Örneğin bir kimyasal tepkimenin nasıl sonuçlar doğuracağını, elektronik devrelerin nasıl düzenlendiğini veya canlıların biyolojik yapısının karılaştırılmalarını merak etmektedir. Bu çalışmaları çeşitli deney ve gözlemlerle yaşayarak öğrenmeyi hedeflemektedir. İlgi duyduğu alanlarda üniversitelerle işbirliği yaparak bilimsel çalışmaların temelini oluşturmayı amaçlamaktadırlar. Bu noktada okul yönetimi ve öğretmenlerinden kendilerine yol göstermelerini istemektedirler. Fakat lise 2 ve özellikle lise 3. sınıfta bu idealistlik kaybolmaktadır. Karşılarında üniversite eğitimi almak için başarmak zorunda oldukları OSS sınavı çıkmaktadır. Öğrenciler bu tür çalışmalarla, üniversite eğitimine temel oluşturacak etkinlikler yerine, OSS sınavında çıkacak soru tiplerini öğrenmeye çalışarak ezberci ve hazırcı bireyler olmaktadırlar. Öğrencilerin sadece OSS sınavına yönelik eğitim almaları gidecekleri üniversiteler açısından da farklı sorunlar doğurmaktadır. Elektronik mühendisliğini kazanan bir öğrencinin, hiç elektronik devre çizmemesi, kimya mühendisliğini kazanan bir öğrencinin bu bölüme alt yapı oluşturacak bilimsel faaliyetlere yeterince katılamaması; kazandıkları üniversitelerde de bir çok sorunla karşılaşmalarını sağlamaktadır. Bu durum ülkemizin geleceği açısından son derece düşündürücü sonuçlar doğurmaktadır.
Lise1. ve 2. sınıflarda sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlerden beklentileri oldukça yüksek olmasına rağmen, lise 3. sınıfta bu beklentinin düşük olduğu gözlenmiştir. Burada lise 3. sınıf öğrencilerinin OSS sınavına hedeflenmeleri beklentilerinin neredeyse tamamı bu çerçevede şekillenmesine yol açmaktadır.
Okulda dini bilgilerin verilmesi ve uygulanması hakkında öğrencilerin, lise 1. sınıfta çok istekli olmadıkları görülmüştür. Bunun yanında lise 2 ve özellikle lise 3. sınıflarda bu beklentilerin fazla olduğu saptanmıştır.
Lise1. sınıfta öğretmen ile veli görüşmelerine oldukça olumlu bakan öğrenciler, lise 2. ve 3. sınıflarda bu tür etkinliklere neredeyse karşı olduklarını belirtmişlerdir. Öğrenciler bunun nedeni olarak; gerek veli, gerek öğretmen ve gerekse okul yönetiminin yanlış yaklaşımlarından kaynaklandığını belirtmişlerdir.
Derslerin işleniş hakkında bütün öğrenciler uygulamaya yönelik çalışmaların olması yönünde beklenti içindedirler. Yalnız lise 3. sınıflar, derslerin ÖSS sınavına yönelik olması yönünde beklentilerini belirtmişlerdir. Bütün öğrencilerin yaklaşık %90’ ı ÖSS konu kapsamı ile okul müfredatının örtüşmesi konusunda görüş birliğindedirler.
Öğrenciler, bilimsel çalışmalara temel oluşturacak uygulamaların artması istemektedirler.
Çalışmanın sonucunda; fen liselerinde başarının artması için, öğrenci-öğretmen, öğrenci-yönetici, yönetici-öğretmen ilişkileri çok önemli olduğu yargısına varılmıştır. Merkezde öğrenci olduğu dikkate alınarak, okul ortamı oluşturulması gerektiği öğrencilerin en önemli beklentilerdendir.
Öneriler
1) Fen lisesi öğrencilerinin okul yönetimi ve öğretmenler tarafından, bilimsel çalışmalara yönlendirilmesi gerekmektedir.
2) Fen liselerinin amacına uygun eğitim öğretim yapması ve öğrencilerin bu amaç doğrultusunda daha verimli yetiştirilmesi için, beklentilerinin çok iyi bilinmesi gerekmektedir.
3) Okullarda öğrencilerin, yöneticilerin ve öğretmenlerin; kız erkek arkadaşlıklarına daha çağdaş ve anlayışlı bakmaları gerekir. Baskıcı yönetim sergilenmesi, öğrencilerin eğitimini olumsuz yönde etkilemektedir.
4) Okullarda kültürel faaliyetlerin yaygınlaştırılması ve öğrencilerin bu konuda yönlendirilmesi gerekmektedir. Okul içi ve dışı etkinliklerin yoğunluğu öğrenciyi, derslerine daha çok motive edecektir.
5)Öğrencilerin dini bilgileri yetkili olmayan kişilerden yanlı almalarına karşı gerk öğretmenler gerekse veliler bilinçlendirilmeli. Bazı grup ve kişilerin , öğrencileri etki altına alabilmeleri tehlikesine karşın, okul yönetimi ve öğretmenlerin daha dikkatli olmaları gerekmektedir.
6) Okullarda öğretimin daha verimli olması için; OSS konu kapsamı ile okul müfredatının örtüşmesi gerekmektedir.
7) Okullarda, rehberlik servislerinin çeşitli formalite ve yazışmalarla zaman kaybetmeyip, öğrenci sorunları ile daha yakından ilgilenmeleri gerekmektedir.
8) Fen liselerinde başarının artması ve öğrencilerin istenilen düzeyde yüksek öğrenime hazırlanması için okul yönetimi ve öğretmenlerin öğrenci beklentilerine açık olmaları gerekmektedir.
9) Çağdaş ve demokratik eğitim sistemi açısından merkezde öğrenci olmalıdır. Bu çalışmanın sonucunu bir cümle ile ifade edecek olursak öğrenci karara katılmalı diyebiliriz
KAYNAKÇA
AÇAR Abdullah (1996); Fen Liselerine Öğrenci Seçimi . Fen Liseleri Daire Başkanlığı MEB yayınevi ANKARA.
Ankara (2000); MEB’ da kurulmuş olan bilim danışma grubunun 14.12.2000 tarihli raporu ANKARA.
Ankara Fen Lisesi (2001); Rehberlik çalışmaları . Ankara Fen Lisesi’nin 28.11.2000 tarihli rehberlik çalışması.
BAĞRAN Oğuz (2001); Fen Lisesi Öğrencisinin Devlete Olan Birim Maliyeti Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yükse Lisans Programı Eğitim Ekonomisi dersi için hazırlanmış olan 16.01.2001 tarihli (yayınlanmamış çalışma) EDİRNE
CAFOĞLU, Zuhal (1996); Eğitimde Toplam Kalite Yönetimi, Ümit Vakfı Yayınları ANKARA.
Çanakkale Fen Lisesi (2001); Rehberlik çalışmaları Çanakkale Fen Lisesi Rehberlik servisinin 16.03.2001 tarihli çalışması ÇANAKKALE.
Edirne Fen Lisesi (1999); Öğrenci Sorunları Edirne Süleyman Demirel Fen Lisesi rehberlik servisi tarafından yapılan 11.11.1999 tarihli çalışma EDİRNE.
Edirne Süleyman Demirel Fen Lisesi (2001); Rehberlik çalışmaları Edirne Süleyman Demirel Fen Lisesi arşivi 1996-2001 tarihleri arası verileri EDİRNE.
Edirne Süleyman Demirel Fen Lisesi (2002); 1996-2002 tarihleri arası Okul istatistik bilgileri EDİRNE.
GÜÇLÜ Abbas; (2000) Üniversite Gençliği. Özdebir Yayınları İstanbul.
İzmir (2000); İzmir Fen Lisesi rehberlik sevisinin 22.04.2000 tarihli faaliyet raporu İZMİR.
İstanbul Atatürk Fen Lisesi (2000) İstanbul Atatürk Fen Lisesi rehberlik servisinin 14.12.2000 tarihli faaliyet raporu İSTANBUL.
MEB resmi sitesi; (www.meb.com.tr)
MEB (1994) Fen Liselerine Öğrenci Seçimi. 26.10.1994 tarihli 2608 sayılı çalışma ANKARA.
MEB (1996); Fen Liseleri Yönetmeliği 01.01.1996 MEB Fen Liseleri Daire Başkanlığı ANKARA.
MEB(2001); Liseler Arası Faaliyetler. MEB Fen Liseleri Daire Başkanlığı. Faaliyet değerlendirme raporu ANKARA.
Öğrenci Beklenti Anketi
Değerli öğrencilerim; ben Edirne Süleyman Demirel Fen Lisesi matematik öğretmeniyim. Aynı zamanda T.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı bölümünde yüksek lisans yapmaktayım. Bitirme projesi olarak ‘Fen Lisesinde öğrenim gören bir öğrencinin bu okullardan beklentileri’ konusunu ele aldım. Sizlerin ve sizden sonra gelecek fen lisesi öğrencilerinin bu okullardan daha çok faydalanması için çok önemli olduğuna inandığım bu anketi gereken ciddiyetle doldurmanızı rica ederim.
Projeye olan katkılarınızdan dolayı şimdiden hepinize teşekkür ederim.
Oğuz BAĞRAN Matematik Öğretmeni
ONAY
Anketin uygulanmasında Sakınca Yoktur.