Sürdürülebilir tarım tekniğinin önemli bir parçasını oluĢturan doğrudan ekim, doğrudan izli ekim ve geleneksel ekim iĢleme sisteminin hububat üretimindeki verim ve verim parametreleri üzerindeki etkileri belirlenmiĢ sonuçlar ve önerileri aĢağıda çıkarılmıĢtır.
Uygulamalara ait yakıt tüketimi değerleri 0,70-3.0 l/da arasında değiĢim göstermiĢtir. En yüksek yakıt tüketimi geleneksel uygulamadan elde edilirken, en düĢük yakıt tüketimi ise doğrudan ekim ve doğrudan izli ekim uygulamasında elde edilmiĢtir.
Uygulamalara ait penetrasyon direnci değerleri toprak iĢleme sonrası ve gübreleme-ilaçlama sonrası için geleneksel ekimde 0,76 MPa, doğrudan ekimde ve doğrudan izli ekimde 1,51 MPa olarak ölçülmüĢtür. Doğrudan izli tarım uygulamasında gübre atılırken traktör lastik izinde penetrasyon ölçümü yapılmıĢ ve 1,56 MPa değeri ölçülmüĢ, lastik izi dıĢında kalan kısım ölçüldüğünde ise 1.28 MPa değeri ölçülmüĢtür.
Yine doğrudan izli tarım uygulamasında ilaçlama makinesinin lastik izinde penetrasyon ölçümü yapılmıĢ ve 1,93 MPa değeri ölçülmüĢtür. Lastik izi dıĢında kalan bölgeden yapılan ölçümde ise 1,32 MPa değeri elde edilmiĢtir. Tüm uygulamalar için hasat sonrası penetrasyon ölçümü yapılmıĢ ve biçerdöver lastik izinde yapılan ölçümde 3,43 MPa değeri ölçülmüĢtür. Biçerdöver lastik izi dıĢında kalan kısımlarda yapılan ölçümlerde ise ortalama 3,28 MPa değeri ölçülmüĢtür. Penetrasyon direncindeki bu değiĢimlerin toprak iĢleme derinliklerinden ve uygulamalar arasındaki tarla trafiğinden kaynaklandığı söylenebilir.
Doğrudan ekim uygulamasında ortalama yabancı ot miktarı, geleneksel uygulamaya göre %33, azaltılmıĢ toprak iĢleme uygulamasına göre ise % 15 daha fazla bulunmuĢtur. Geleneksel toprak iĢleme ile yapılan hububat ekimi uygulamalarında, gerek toprak iĢleme derinliğinin yüksek olması ve gerekse de toprağın alt üst edilerek yabancı ot tohumlarının gömülme oranın büyük olmasına bağlı olarak doğrudan ekim uygulamasına göre yabancı ot popülasyonu düĢük bulunmuĢtur.
En yüksek tarla filiz çıkıĢı % 95,6 ile doğrudan ekim uygulamasında, en düĢük ise % 93,25 ile geleneksel ekim uygulamasından elde edilmiĢtir. Uygulamalar MED ve ERI değerleri yönünden incelendiğinde sırasıyla 15,80-15,60-17,2 gün ve 5,80-5,40-
41 5,32 adet/m.gün arasında değiĢtiği görülmektedir. Uygulamalara bağlı olarak hububat verimi değerleri 250-276 kg/da, arasında değiĢim göstermiĢtir. Doğrudan ekim ile doğrudan izli ekim arasında oluĢan verim farkının izli ekimde boĢ bırakılan izlere ekim yapılmadığından dolayı verimler arası farkın bundan kaynaklandığı söylenebilir.
Sonuç olarak üç farklı uygulamanın yapıldığı bu çalıĢmada; doğrudan ekim uygulaması geleneksel uygulamaya göre yakıt tüketimi ve iĢgücünde tasarruf sağlamıĢtır. Ġzli ekim uygulaması ise uygulamanın temel felsefesi olan ekim anında bakım iĢlemlerinin etkin olarak uygulamanmasını sağlayabilmek için traktör tekerleklerinin bitkiye zarar vermeyecek geniĢlikte 30-45 cm arasında ( kullanılan traktörün teker iz geniĢliğine bağlı olarak) boĢ bırakılması sonucu tarla trafiğinin azaldığı görülmüĢtür.
Bu çalıĢma sonucu uygulamalarının mukayese edilebilirliğini daha ileriye götürebilmek için ileride yapılacak çalıĢmalara ıĢık tutmak amacıyla, uygulamaların enerji bilançosu ile hasat sonrası elde edilen ürünlerin kalite analizlerinin yapılması çalıĢmanın önemini daha da arttıracaktır.
42 KAYNAKLAR
Aykas, E., Önal, Ġ.,1999. Effects of Different Tillage Seeding and Weed Control Methods on Plant Growth and Wheat Yield. 7. International Congress on Mechanization and Energy in Agriculture , 26-27 May Adana- TURKEY.
Aykas, E., Çakır, E. ve Yalçın, H. 2007, Koruyucu Toprak ĠĢleme ve Doğrudan Ekimin Teknik ve Ekonomik Sonuçları, 2. Koruyucu Toprak ĠĢleme ve Doğrudan Ekim ÇalıĢtayı, Ġzmir, 1-19.
Berkman, A., 1986, Sürdürülebilir Tarımsal Kalkınmada AraĢtırma ve GeliĢtirme Faaliyetlerinin Yeri ve Güneydoğu Anadolu Projesi Tarım ve Çevre ĠliĢkileri Sempozyumu Bildiri Kitabı, Mersin, S: 19-35.
Burt, E.C., Reeves D.W. ve Raper, R.L., 1994, Energy Utilization as Affected by the Tracfic in a Conventional and Conservation Tillage System. Transactions of the ASAE, 37(3):759-762.
Ceylanpınar Tarım ĠĢletmesi Müdürlüğü, Günlük YağıĢlar, 2014-2015 Yılı Aylara Göre Meteorolojik Veriler Tablosu, TĠGEM Web Sayfası, www.tigem.gov.tr
Çakır, E., Yalçın, H., Aykas, E., Gülsoylu, E., Okur, B., Delibacak, S., Ongun A, R., 2006, Korucu Toprak ĠĢleme ve Doğrudan Ekimin Ġkinci Ürün Mısır Verimine Etkileri, Tarımsal Mekanizasyon 23. Ulusal Kongresi Bildiri Kitabı 06-08 Eylül 2006 Çanakkale.
Çarman, K., Öğüt, H., Peker, A., 1992, Altınova Tarım ĠĢletmesinde Üretimi Yapılan Bazı Tarımsal Ürünler Ġçin Tarla Trafiğinin AraĢtırılması, S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, Konya, 2(4), 79-86.
Çarman, K., Marakoğlu, T., 2007, Nohut Üretiminde AzaltılmıĢ Toprak ĠĢleme ve Direk Ekim Uygulamalarının KarĢılaĢtırılması, Koruyucu Toprak ĠĢleme ve Doğrudan Ekim ÇalıĢtayı, Ġzmir, 93-104.
Düzgün, M., Nigiz, N., 1984, Ġkinci Ürün Mısırda Toprak Hazırlığı, Tarım ve KöyiĢleri Bakanlığı Çukurova Tarımsal AraĢtırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Yayın No: 10, Adana, s:16-17
DüzgüneĢ, O., Kesici, T., Kavuncu, O. ve Gürbüz, F., 1987, AraĢtırma ve Deneme Metotları (Ġstatistiksel metotları II), Ankara Üniv., Ziraat Fak, Yayınları, No: 1021, Ders Kitabı No: 295, Ankara.
Emekliler, H. Y. ve Geçit, H. H., 1986, Tohumluk Kontrol ve Sertifikasyonu Uygulama Klavuzu, Ankara Üniv., Ziraat Fak. Yayınları, No: 986, Ankara.
43 Hemmat, A. Ve Khasoeı, A.A., 1998, Effects of Conventional and Conservation Tillage Systems on Yield of Irrigated Winter Wheat. International Conference on Agricultural Engineering AgEng, Oslo98, 24-27 August 1998, Part 2, Norway, pp:745-746.
Kafa.I., Demiray.A., Ede.M., 1986, Ġkinci Ürün Soyada Farklı Toprak ĠĢleme ve Ekim Yöntemlerinin Verime Etkisi, Tarım ve KöyiĢleri Bakanlığı Çukurova Tarımsal AraĢtırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Yayın No: 10, Adana, s:26-29.
Karaağaç, H.A. ve Barut, Z.B., 2007, II.Ürün Silajlık Mısır Tarımında Farklı Toprak ĠĢleme ve Ekim Sistemlerinin Teknik ve Ekonomik Yönden KarĢılaĢtırılması, Tarımsal Mekanizasyon 24. Ulusal Kongresi, 5-6 Eylül 207, KahramanmaraĢ.
Keçecioğlu,G., E.Gülsoylu. 2002, Toprak Ġsleme Makinaları, E.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları No: 545, Bornova-Ġzmir.
Konak. M., Çarman, K., Konak, M., Çarman, K., 1996, Hububat Ekimi Ġçin Baskılı Ekim Makinasının Tasarımı, 6. Uluslararası Tarımsal Mekanizasyon ve Enerji Kongresi, , Ankara, 353 – 360.
Korucu T., KiriĢci, V., Görücü, S.,1998, Korumalı toprak iĢleme ve Türkiye‟deki uygulamaları, Tarımsal Mekanzasyon 18. Ulusal Kongresi, Tekirdağ.
Köller, K., 2003, Conservation Tillage-Technical, Ecological and Economic Aspects, Koruyucu Toprak ĠĢleme ve Doğrudan Ekim ÇalıĢtayı, Ġzmir, 9-34.
Hüseyin Öğüt, Bayram Sade, Süleyman Soylu, Sait Gezgin, S. Ahmet Bağcı, Tamer Marakoğlu, Nermin Bilgiçli, Yusuf Çelik, Ergün Çıtıl, Necdet Akgün, Y.Esat Demet,
Ġsmail Özkan. Buğday Tarımında Kalite Ve Çevre Boyutlarıyla Yeni YaklaĢım, Ġzli Ekim, 29. Ulusal Tarımsal Mekanizasyon ve Enerji Kongresi, ss.204-211, 2-5 Eylül, 2015, Diyarbakır.
Öztürk, E., Ağdağ, M.Ġ., Torun, M., 1995, ÇarĢamba Ovasında ÇeĢitli Tohum Yatağı Hazırlama Metotlarının Mısır Bitkisinin ÇıkıĢ Yüzdesi ve Verimine Etkisi, Tarım ve KöyiĢleri Bakanlığı Tarımsal AraĢtırmalar Genel Müdürlüğü Karadeniz Tarımsal AraĢtırma Enstitüsü, Yayın No: 11.
Rickman, J.F., Chanasyk, D.S., 1988, Traction effects on soil compaction. Conference on Agricultural Engineering, Hawkesbury Agricultural College, 103-108.
Sade, B., 1987, Çumra Ġlçesi Sulu ġartlarında Bazı Melez Mısır ÇeĢitlerinin Önemli Zirai Karakterleri Üzerinde AraĢtırmalar, S. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
Sındır, K.O., 1999. Tarımda Makine Seçimi ve Ortak Kullanım Modelleri, T.C. BaĢbakanlık Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, APK Dairesi BaĢkanlığı, Toprak ve Su Kaynakları AraĢtırma ġube Müdürlüğü Yayın No:110, Ankara.
44 Sommer, C., Zach, M. 1992. Managing Traffic-Induced Soil Compaction by Using
Conversation Tillage. Soil & Tillage Research, 24: 319-336.
ġehirali, S., 1989, Tohumluk ve Teknolojisi, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
TaĢer, Ö.F., Özgöz, E., AltuntaĢ, E., 1997, Buğday ve Mısır Anızlı Tarla KoĢulunda Toprak ĠĢlemenin Toprağın Bazı Fiziksel Özelliklerine Etkisinin Belirlenmesi Üzerine Bir AraĢtırma, Tarımsal Mekanizasyon 17. Ulusal Kongresi Bildiri Kitabı 1, Tokat, s:275- 281.
Tosun, F., 1967, Erzurum Ovasında EkĢi Silo ve Kesif Tane Yemi Olarak Melez Tarla Mısırı YetiĢtirme Ġmkanları Üzerinde Bir AraĢtırma, Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fak. Zirai AraĢtırma Enst., AraĢtırma Bülteni No: 21, Ankara.
Tücer A., ve Önal, Ġ., 1997, Farklı Toprak ĠĢleme Sistemlerinde Bitki Hastalıkları Zararlıları, Yabancı Otlar ve Bunlarla Mücadele Yöntemleri, Tarımsal Mekanizasyon 17. Ulusal Kongresi, Bildiri Kitabı(1), Tokat, s:282-289.
Uyanık, M., 1984, Mısır Bitkisinin Botanik Özellikleri, T. O. K. B. Karadeniz Bölge Zirai AraĢtırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Yayın No: 984 – 1, Samsun.
Wilkins, D., GU, Y., Wulfsohn A. Ve Mojlaj, E.G., 1996, Statistical Analysis of Wheat Root Growth Patterns Under Conventional and No-Till Systems. Soil ∞Tillage Research 38 (1996) : 1-16.
World Energy Outlook,2002, International Energy Agency. Energy and Poverety, Chapter 13,pp 1-49 (http//www.iea.org/textbase/weo/pubs/weo2002/energypoverty.pdf)
Yazar, A., 1985, Farklı Toprak ĠĢleme Yöntemlerinin Toprağın Bazı Fiziksel Özelliklerine ve Mısır Verimine Etkisi, Doğa Bilim Dergisi, D2, 9 (2) : 221-230.
45
ÖZGEÇMĠġ KĠġĠSEL BĠLGĠLER
Adı Soyadı : Ömer Bülent ġENER
Uyruğu : T.C.
Doğum Yeri ve Tarihi : Kırıkhan-1974
Telefon : 0.535.2828383
Faks : 0.414.4715228
e-mail : bulentsener2928@mynet.com
EĞĠTĠM
Derece Adı, Ġlçe, Ġl Bitirme Yılı
Lise : Gazi Lisesi Kırıkhan/HATAY 1991
Üniversite : Selçuk Üniversitesi KONYA 1996
Yüksek Lisans : Selçuk Üniversitesi FBE Devam Ediyor
Doktora :
Ġġ DENEYĠMLERĠ
Yıl Kurum Görevi
1998-2012 Özel Sektör Mühendis/Üretim Müdürü
2012 Tarım ĠĢletmeleri Genel Müdürlüğü Ziraat Mühendisi
UZMANLIK ALANI
Tarım Makineleri
Doğrudan Ekim Makineleri ve Doğrudan Ekim Yöntemleri
YABANCI DĠLLER
Ġngilizce Orta Seviye