5.1 SONUÇLAR
5.1.1 Uygulamalarda Kullanılan Makinelere Ait ĠĢletmecilik Değerleri
Ceylanpınar Tarım ĠĢletmesi Müdürlüğü Beyazkule bölgesinde 241 nolu parselde 2014-2015 deneme yıllına ait alet ve makinelerin, ortalama çalıĢma hızları ve yakıt tüketim değerleri Çizelge 5.1.1.1 „de ve uygulamaların 2015 deneme yılına ait toplam yakıt tüketimi değerleri ise Çizelge 5.1.1.2. ‟de verilmiĢtir.
Çizelge 5.1.1.1. Alet ve makinelerin 2015 deneme yılına ait iĢletme özellikleri
Uygulama Ortalama Hız (km/h) Yakıt Tüketimi (l/da) ĠĢ BaĢarıları (da/h) Pulluk 5,8 1,25 18,56
Ġkileme Aleti (Kazayağı) 7,9 1,05 63,20
Doğrudan Ekim Makinesi 7,1 0,70 56,80
Çizelge 5.1.1.2. Farklı uygulamalara ait toplam yakıt tüketimi değerleri
Uygulamalar Toplam Yakıt Tüketimi (l/da)
I. Uygulama 3,00
II. Uygulama 0,70
III. Uygulama 0,70
Uygulamalar toplam yakıt tüketimi açısından değerlendirildiğinde 2015 yılında en yüksek yakıt tüketimi birinci uygulama olan geleneksel uygulamada görülürken, diğer iki uygulamanın yakıt ortalamalarının aynı olduğu ortaya çıkmıĢtır (Çizelge 5.1.1.2.) Geleneksel uygulama toplam yakıt tüketimi değerleri, diğer iki uygulamadaki tüketimlere göre % 429 daha fazla bulunmuĢtur.
34
5.1.2 Uygulamaların Toprağın Penetrasyon Direnci Üzerindeki Etkisi
Farklı toprak iĢleyici organa sahip makinelerin 2014-2015 yıllarına ait toprağın penetrasyon direnci üzerindeki etkileri, gübre ve ilaçlama sonrası penetrasyon dirençleri ġekil 5.1.2.1. , ġekil 5.1.2.2. , 5.1.2.3. ve ġekil 5.1.2.4. ‟te verilmiĢtir.
ġekil 5.1.2.1. Uygulamalara bağlı olarak 2014-2015 yıllarına ait toprak iĢleme sonrası toprağın
penetrasyon direncindeki değiĢim (TĠÖ: Toprak ĠĢleme Öncesi)
ġekil 5.1.2.2. Ġzli Ekim Uygulaması 2014-2015 yıllarına ait gübreleme iĢlemi sonrası toprağın
35
ġekil 5.1.2.3. Ġzli Ekim Uygulaması 2014-2015 yıllarına ait ilaçlama iĢlemi sonrası toprağın penetrasyon
direncindeki değiĢim
ġekil 5.1.2.4. Uygulamaların 2014-2015 yıllarına ait hasat sonrası toprağın penetrasyon direncindeki
değiĢim
Toprak iĢleme sonrası penetrasyon direnci değerleri iĢlenmemiĢ tarlada 1,50 MPa, geleneksel ekim uygulamasında 0,76 MPa, doğrudan ekim uygulamalarında ise 1,51 MPa olarak ölçülmüĢtür (ġekil 5.1.2.1.).
Doğrudan izli ekim gübreleme uygulamasının gübreleme sonrası penetrasyon direnci traktörün lastik izine gelen yerde ortalama 1,56 MPa ölçülürken lastik izi dıĢında kalan yerde ise ortalama 1,28 MPa ölçülmüĢtür (ġekil 5.1.2.2.).
36 Doğrudan izli ekim ilaçlama uygulamasının ilaçlama sonrası penetrasyon direnci kendi yürür ilaçlama makinesinin lastik izine gelen yerde ortalama 1,93 MPa ölçülmüĢ, lastik izi dıĢında kalan yerler ise ortalama 1.32 MPa ölçülmüĢtür (ġekil 5.1.2.3). Hem gübreleme hem de ilaçlama uygulamaları uygulama öncesi yerleri daha önceden ayrılan traktör lastik izi üzerinden gittiğinden tarla trafiği artmıĢ dolayısıyla toprak sıkıĢması artarak penetrasyon direncinde artıĢ tespit edilmiĢtir.
Hasat sonrası yapılan penetrasyon ölçümlerinde biçerdöver lastik izi üzerinde ortalama 3.43 MPa ölçülürken biçerdöver lastik izi dıĢında kalan bölgelerde ortalama 3.28 MPa ölçülmüĢtür (ġekil 5.1.2.4).
5.1.3 Uygulamaların Anız Örtüsü ve Yabancı Ot Popülâsyonu Üzerindeki Etkisi
Deneme yapılacak parselde sap yoğunluğunu tespit etmek için toprak iĢleme iĢleminden önce 1 m² deki sap miktarı sayılmıĢ ve ortalama 710 adet çıkmıĢtır. Ekim iĢlemi yapılmadan önce arazideki yabancı ot miktarı 1 m² de ne kadar olduğu ise Çizelge 5.3.1‟ de verilmiĢtir. Denemelere, her iki yılın Haziran ve Temmuz ayı içerisinde 28 kg/da Üre (%33N) gübre ve yabancı ot mücadelesi için de 100 ml/da MERO EC 810 herbisit ilaç verilmiĢtir. Ekim ayı içerisinde her bir uygulama alanı içerisinde yabanı ot sayımı yapılmıĢ ve bu değerler Çizelge 5.1.3.1.‟de verilmiĢtir.
Çizelge 5.1.3.1. Uygulamalara bağlı olarak yabancı ot miktarındaki değiĢim (2014) Yabancı Ot
(Adet/m²) Latince Ġsmi
Buğday
Ekim Öncesi Buğday Hasat Sonrası
Geleneksel Ekim
Doğrudan
Ekim Ġzli Ekim
Gelincik Flos Rhaeados 1 2 1 2
Kangal
Onopordum
bracteatum 1 1 - 1
Yabani Yulaf Avena sterilis 2 - 2 1
Tilki Kuyruğu Myosuroides 2 - - -
Pıtrak Xanthim spinosum 2 1 2 3
Yabani Hardal Sinapis arvensis 2 2 2 1
TOPLAM 10 6 7 8
Çizelge 5.1.3.1.‟de toprak iĢlemenin yapıldığı Geleneksel ekim ve Doğrudan ekim iĢleminde yabancı ot miktarı toplam olarak sırası ile 6-7 adet iken Ġzli ekimde ise 8 adet olarak tespit edilmiĢtir. Geleneksel ekim uygulamasında ortalama yabancı ot miktarı, Doğrudan Ekim uygulamaya göre % 15 daha az iken, Doğrudan izli ekim
37 uygulamalarından ise % 33 daha az bulunmuĢtur. Doğrudan Ġzli ekim ve doğrudan ekimde toprak iĢleme uygulanmadığından geleneksel ekime göre daha fazla yabancı ot popülasyonuna rastlanmıĢtır. Geleneksel ekimde gerek toprak iĢleme derinliğinin yüksek olması ve gerekse de toprağın alt üst edilerek yabancı ot tohumlarının gömülme oranın büyük olmasına bağlı olarak yabancı ot popülasyonu düĢük bulunmuĢtur.
5.1.4 Uygulamaların Verim ve Verim Parametreleri Üzerindeki Etkisi
Ekim sonrası çimlenen buğday tohumlarının çimlenme süresi boyunca sayımları yapılarak MED (ortalama çimlenme süresi), ERI (çimlenme oranı indeksi) ve TFÇ (tarla filiz çıkıĢ derecesi) hesaplanmıĢtır. 2014-2015 yılı sonuçları Çizelge 5.1.4.1.‟de verilmiĢtir. 1 metreye atılan tohum adeti geleneksel, doğrudan ve doğrudan izli ekim için sırasıyla 90,93 ve 95 adet olarak tespit edilmiĢtir.
Çizelge 5.1.4.1. Farklı uygulamalara ait MED, ERI ve TFÇ değerleri (2014)
Uygulamalar MED (gün) ERI (adet/m.gün) TFÇ (%)
Geleneksel Ekim 15,80 5,30 93,25
Doğrudan Ekim 15,60 5,40 95,60
Doğrudan Ġzli Ekim 15,72 5,32 94,11
Önemli bir gösterge olan tarla filiz çıkıĢ derecesi açısından uygulamalar mukayese edildiğinde, 2014-2015 yılı verilerine göre (Çizelge 5.4.1.) en yüksek tarla filiz çıkıĢı % 95,60 ile doğrudan ekim uygulamasında, en düĢük ise % 93,25 ile geleneksel ekim uygulamasından elde edilmiĢtir.
Uygulamalarda 2014 yılı verilerine göre MED ve ERI değerleri incelendiğinde sırasıyla 15,60-15,72-15,80 gün ve 5,30-5,32-5,40 adet/m.gün arasında değiĢtiği görülmektedir. Uygulamaların 2014-2015 yılı TFÇ değerleri üzerine yapılan varyans analizi sonuçları Çizelge 5.1.4.2.‟ de verilmiĢtir.
Çizelge 5.1.4.2. Uygulamaların 2015 yılı TFÇ değerleri üzerine yapılan varyans analizi ve t testi
sonuçları Varyans kaynakları SD KT F Uygulamalar 2 2.33 0.89** Hata 6 7.87 Genel 8 10.20 **P< 0.01(önemsiz)
38 Uygulamalara ait TFÇ değerleri üzerine yapılan varyans analizi sonuçlarına göre, uygulamaların TFÇ değerleri üzerindeki etkisi istatistikî olarak önemsiz bulunmuĢtur.
Uygulamaların 2015 yılı için buğday üretimine ait verim parametreleri Çizelge 5.1.4.3‟ te verilmiĢtir.
Çizelge 5.1.4.3. 2015 yılı verim parametreleri
Geleneksel Ekim Doğrudan Ekim
Doğrudan Ġzli Ekim
BaĢak Uzunluğu (cm) 10,6 12,15 11,7
Bitki Boyu (cm) 64,8 66,7 66,2
BaĢak Tane Sayısı (adet) 61 65 58
Tane/BaĢak Oranı 1,34 1,15 1,22
Bin Dane Ağırlığı (gr) 21,8 24,2 23,0
Uygulamalar verim, baĢak uzunluğu, bitki boyu ve baĢak tane sayısı bakımından incelendiğinde en yüksek değerler 2. Uygulama olan doğrudan ekim uygulamasından elde edilmiĢtir. Uygulamaların tane verim değerleri Çizelge 5.1.4.3.‟ de verilmiĢtir
Çizelge 5.1.4.4. Uygulamalara ait tane verimi değerleri (2015)
Uygulamalar Tane Verimi (kg/da)
Geleneksel Ekim 250,0
Doğrudan Ekim 276,0
Doğrudan Ġzli Ekim 270,8
Uygulamalara bağlı olarak 2015 yılında buğday dane verimi değerleri 250,0 – 276,0 kg/da arasında değiĢim göstermiĢtir.
Uygulamaların 2015 yılı buğday üretimine ait verim değerleri üzerine yapılan varyans analizi ve t testi sonuçları Çizelge 5.1.4.5.‟ te verilmiĢtir.
39
Çizelge 5.1.4.5. Uygulamaların 2014-2015 üretim yılı buğday üretimine ait verim değerleri üzerine
yapılan varyans analizi ve t testi sonuçları
Varyans kaynakları SD KT F
Uygulamalar 2 1112 15.89*
Hata 6 210
Genel 8 1322
* P< 0.01
Uygulamalar Tane Verimi (kg/da)
Geleneksel Ekim 250,0b
Doğrudan Ekim 276,0a
Doğrudan Ġzli Ekim 270,8a
Uygulamalara ait dane verimi değerleri üzerine yapılan varyans analizi sonuçlarına göre, uygulamaların dane verimi üzerindeki etkisi istatistikî olarak önemli bulunmuĢtur (P<0.01). t testi sonuçlarına göre, doğrudan ekim uygulaması ile izli ekim uygulamaları arasındaki farklılığın önemsiz olduğu saptanmıĢtır.
40