Kok endüstrisi atıksuyunun karakteri kok kömürünün doğal neminden ve
kullanılan kimyasal maddelerden ileri gelmektedir.
Yürütülen karekterizasyon çalışmaları, bu endüstri için KOĐ, Fenol başta yapılan
karakterizasyon çalışmaları, bu endüstrisi için KOĐ, Fenol ve CN temel kirletici
parametreler olduğunu ve az miktarda ağır metal, klorür ve diğer safsızlıkları içerdiğini
göstermiştir. Kok endüstrisi atıksularının arıtımı ile ilgili kabul görmüş istenilen deşarj
standardının
sağlandığı
ekonomik
çözümlerin
üretildiği
akım
semalarının
geliştirilemediği, ancak buna rağmen biyolojik ve kimyasal arıtım yöntemleriyle arıtım
belli ölçüde sağlandığı görülmüştür. Fenton prosesinin farklı endüstrilerde başarıyla
uygulandığı literatür çalışmalarıyla ortaya konmuştur. Atıksu arıtımında problemler
yaşanan kok endüstrisinin istenilen desarj limitlerinde ulaşılarak çevreye olan olumsuz
etkilerinin minimize edilmesi sağlanmalıdır. Deşarj edilecek su örneklerinin; 4 Eylül
1988 tarih ve 19919 sayılı Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği 'ne Alıcı Ortam Deşarj
Standartlarındaki sınır değerlerinin altında kalmalıdır. Bu değerler Çizelge 5.1’ de,
belirtilmiştir.
Çizelge 5.1. Kömür Hazırlama, Đşleme ve Enerji Üretme Tesisleri (SKKY, Tablo9.2)
PARAMETRE BĐRĐM KOMPOZĐT NUMUNE 2 SAATLĐK KOMPOZĐT NUMUNE 24 SAATLĐK
Kimyasal Oksijen Đhtiyacı (KOĐ) (mg/L) 150 100
Yağ Ve Gres (mg/L) 20 10
Toplam Siyanür (CN) (mg/L) 0.5
Fenol (mg/L) 1.0 0.5
Sıcaklık (ºC) 35 30
pH 6–9 6–9
Ayrıca fenton prosesinin optimizasyonu ile kimyasal madde ve süre
optimizasyonu sağlanacak, bu sayede istenilen arıtma verimi elde edilirken ekonomik
çözümünde ortaya konmalıdır. Numune aldığımız tesis kok fabrikasına ait biyolojik
arıtma çıkışından alınmasına rağmen istenilen deşarj standartlarını sağlamamaktadır.
Fakat elde edilen sonuçlar deşarj limitlerin çok az üzerindedir. Bu çalışma kapsamında,
Karabük ili sınırları içerisinde faaliyet gösteren ve yüksek fırınlarda demiri ergitmek
için kullanılan üretimi yapan bir isletmeye ait olan atıksularda çalışılmıştır. Tesiste şu
anda kok fabrikası atıksularını arıtılmasını sağlamak amacıyla 4 kademeli bir arıtma
tesisi mevcuttur.
Bu çalışmada, fenton prosesinin kok endüstrisi atıksularına uygulanabilirliği ve
fenton prosesi ile arıtım olanağı KOĐ ve fenol giderimi bazında incelenmiştir. Atıksuyun
pH’sı fenton kimyasalları ekledikten kısa süre sonra asidik bölgeye (pH=3,1)
inmektedir. Bu durum, atıksuda herhangibir pH ayarlaması yapma gereksinimini
ortadan kaldırmaktadır.
KOĐ ve Fenol giderim verimleri dikkate alındığında, 300 mg/L Fe
+2ve 4000 mg/
L H
2O
2konsantrasyonunda orijinal atıksu pH’ında 60 dakikalık bir süre sonunda elde
edilen optimum oksidasyon şartlarında yaklaşık sırasıyla % 86 ve % 99.5’lik bir verim
elde edilmiştir.
KOĐ ve Fenol için oluşturulan model ise birbirinden bağımsız olarak her bir
parametrenin verilerini tahminde oldukça başarılıdır. Açıklayıcılık katsayısı (r
2)
değerleri KOĐ için 0.9995, fenol için 0.9999 olarak bulunmuştur.
Fenton prosesinin mevcut atıksu arıtma tesisinde gerçek ölçekte uygulanabilmesi
halihazırdaki 3. kademe kimyasal arıtma ünitesinin revize edilmesiyle mümkün
gözükmektedir. Kimyasal arıtmada koagülasyon ve flokülasyon havuzlarına FeSO
4,
H
2O
2ilave edilmesi ihtimali bulunmaktadır. Her ne kadar elde edilen verimler ile KOĐ
ve Fenol parametrelerinde deşarj standartları sağlanamasa da sonuçlar deşarj
standartların çok az üzerinde seyretmektedir. Başlangıç sevilerinden deşarj
standartlarına yakın bir seviyeye indirmek de mevcut durumu iyileştirmesi bakımından
başarı olarak nitelendirilebilir. Diğer taraftan fenton prosesi, deşarj limitlerinin altına
indirmek için daha önce kullanılan 4. kademe arıtmanın yükünü de hafifletecek olması
bir avantaj olarak kullanılabilir niteliktedir.
Fenton prosesi uygulamasında Fenton prosesi, uygulanabilirlik açısından
değerlendirildiğinde, prosese esas teşkil eden kimyasal tüketimlerinin ve buna bağlı
olarak işletme maliyetlerinin gerçek ölçekte belirlenmesi gerekmektedir. Diğer
geleneksel fizikokimyasal arıtma yöntemlerine nazaran atıksuyun orijinal pH’sında
fenton prosesinin uygulanabilir olması ekonomik açıdan bir avantaj olarak ön plana
çıkmaktadır. Gerçekçi maliyetlerin ortaya çıkması için oluşan çamurların giderim
maliyetlerininde kıyaslanması gereği ortaya çıkmaktadır. Burada da, tesisin
yerleşkesindeki kok fabrikasının imkanları ön plana çıkmaktadır.
KAYNAKLAR
Acarbacan, S., 2002, Reaktif boyarmaddeleri içeren atıksuların Fenton prosesi ile renk
giderimi, Yüksek lisans tezi, Đ.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü.
Alnaizy R., Akgerman A. (2000): “Advanced Oxidation of Phenolic Compounds”,
Advances in Environmental Research, 4, 233-244.
Aydın, A.F., 2002,“Afyon alkolloidleri endüstrisi atıksularının biyolojik prosesler ve
fenton oksidasyonu ile ileri arıtımı”, Doktora tezi, ĐTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü,
Đstanbul.
Anonim, 2004, Su Kirliligi ve Kontrolü Yönetmeliği, Çevre ve Orman Bakanlığı.
Aydin, A.F., Altinbas, M., Sevimli, M.F., Özturk, I. and Sarikaya, H.Z. 2002. Advanced
Treatment of High Strength Opium Alkaloid Industry Effluents, Water Science &
Technology, 46 (9), 323-330.
Bali, U., Çatalkaya, E., Sengül, F., 2004. Direct Yellow 12 ve Direct Red 28. Tekstil
Boyar Maddelerinin Đleri Oksidasyon Yöntemleri (UV, UV+H
2O
2, FotoFenton),
Çevre 2004 1. Ulusal Çevre Kongresi, 1315 Ekim, Sivas.
Behnajady, M.A., Modirshahla, N., Ghanbary, F., 2007. A kinetic model for the
decolorization of C.I. Acid Yellow 23 by Fenton process. J. Hazard. Mater., 148 (1
– 2), 98 – 102.
Brillas E., Banos M.A., Garrido J.A. 2003,” Mineralization of Herbicide 3,6-dichloro-2-
Methoxybenzoic Acid in Aqueous Medium By Anodic Oxidation, Electro-Fenton
and Photoelectro-Fenton” Electrochimica Acta 48, 1697-1705.
Buxton, G.V.,Greenstock, C.L., Helman , W.P., Ross, A.B.,(1988).Critical review of
data Constants for reactions of hydrated rewiew of data constants for reactins of
hydrated electrons, hydrogen atam sand hydroxyl radicals in aquueous solutions.
JPhys. Chem.Ref.Data 17, 513-586.
Chamarro E, Marco A, Espluga, S, 2001. Use of fenton reagent to improve organic
chemical biodegradability, Water Research, 35 (4), 1047-1051.
Chou S., Huang Y.-H., Lee S.-N., Huang G-H. Ve Huang C. 1999,”Treatment of High
Strength Hexamine-Containing Wastewater by Electro-Fenton Method”, Wat.
Res. 33(3), 751 – 759.
Çatalkaya, E., Şengül, F.,Bali, U., (2004) : “Fenolün Fotokimyasal Yöntemlerle
Parçalanması Ve Minerilizasyonu ” SSKD cilt 14 sayı 3.sh 31-41 ,2004.
Çokay E. , Şengül F. (2006) :‘‘ Toksik Kirleticilerin Đleri Oksidasyon Prosesleri Đle
Arıtımı’’D.E.Ü. Mühendislik Fakültesi Fen Ve Mühendislik Dergisi Cilt: 8 Sayı:
2 s. 1-9.
Ersoy, M. (2007) TKĐ “Hidrojen Teknolojisi Eğitim Programı 2” 2-3 Haziran 2007
Çankaya Üniversitesi, Ankara.
Esplugas ,S.Yue, P.L. ,Pervez , M.I.,(1994). Degradation of 4-chlorophenol by
photolytic oxidation. Wat.Res., 28-6 , 1323-1328.
Giedroyc, V. ve Mathieson, I.M., 1969, influence of the Physical Quality of Coke on
Blast-Furnace Performance: Conference on Coke in Ironmaking, The Iron and
Steel Institute and the Institute of Fuel, London.
Gürtekin, E., Şekerdağ, N.,(2008): “Bir Đleri Oksidasyon Prosesi: Fenton Proses”
Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi
cilt 14 sayı 3.sh 229-236 , 2008.
Hengjun Gai , Yanbin Jiang , Yu Qian , Andrzej Kraslawski (2007). Conceptual design
and retrofitting of the coal-gasification wastewater treatment process. Chemical
Engineering Journal 138 (2008) 84–94.
Kang, Y.W.; Hwang, K.Y.; 2000 effect of reaction conditions on the oxsidation
efficiancy in the Fenton process. Water research, 34 (10); 2786- 2790.
Kuo W.G. 1992. Decolorizing Dye Wastewater with Fenton's Reagent, Water Res., 26,
881-886.
Kang ;S. And Chang ;H. 1997. Coagulatıon of textile secondary effluents with Fenton’s
reagent. Water science and technology 36 (12), 215-222.
Lau i.W.C., Wang, P. ve Fang, H.H.P., 2001, Organic removal of anaerobically treated
leachate by fenton coagulation, Journal of Environmental Engineering, 666-689.
Legrini .O. ,Oliveros E. And Braun A.M.(1993). Photochemical processes for water
treatment .Chem.Rew. 93, 671- 698.
Li., Z., Wu, M., Jiao, Z., Bao, B. and Lu, S. (2004). Extraction of phenol from
wastewater by N-octanoylpyrrolidine. Journal of Hazardous Materials B114, 111–
114.
Maletzky P., Bauer R. (1998): ”The Photo-Fenton Method-Degradation Of Nitrogen
Containing Organic Compounds”, Chemosphere, 37, 5, 899–909.
Martinez, N.SS. ; Fernandez. JF,. Segura XF, Ferrer. AS;, 2003 Prooxsidation of an
expremely polluted industrial wastewater bye the fenton’s reagent. Journal of
hazardous materials, 101(3)-318, 322.
Masten , S.J.Davies,S.H.R., (1994) .The use of ozonation to degrade organic
contaminants in wastewaters.Env. Sci.Technol., 28,180A-185A.
Neyens, E. and Baeyens, J. 2003. A rewiev of classic Fenton’s peroxidation as an
advanced oxidation technique. Journal of Hazardous Materials. B98 33-50.
Peng Lai, Hua-zhang Zhao, Chao Wang, Jin-ren Ni (2007). Advanced treatment of
coking wastewater by coagulation and zero-valent iron processes. Journal of
Hazardous Materials 147 (2007) 232–239.
Pignatello J.J.,1992,”Dark and Photoassisted Fe
+3Catalyzed Degradation of
Chlorophenoxy Herbicides by Hydrogen Peroxide”, Env. Science Tech., 26, 944-
951.
Sevimli, M.F. and Kinaci, C. 2002. Decolorization of textile wastewater by ozonation
and Fenton’s process, Water Science and Technology, 45, 12, 279–286.
Suri, R.P.S, Liu, J., Hand, D.W., 1993,"Heterogenous Photocatalytic Oxidation of
Hazardous Organic Contaminants in Water", Wat. Environ. Res., 65, 665-673.
Spetch, M. L., Cheng, K., & MacDonald, S. E. 1996. Learning the configuration of a
landmark array, I: Touch-screen studies with pigeons and humans. Journal of
Comparative Psychology, 110, 55–68.
Tekin, H., Bilkay, O., Ataberk, S., S., Balta, T., H., Ceribası, I., H., Sanin, F., D., Dilek,
F., B. ve Yetiş, Ü., 2005, “Use of Fenton oxidation tı improve biodegradability of
a Pharmaceutical wastewater”, journal of hazardous materials, volume 136 (issue
2), pages 258265.
Tuhkanen, T, Matilainen, A 2005. Occurrence and removal of natural organic matter
(NOM) in drinking water treatment, Latvijas Universitätes Raksti, Nr. 692, 152–
164.
Tianhu Chen, Xiaoming Huang, Min Pan, Song Jin , Suchuan Peng, Paul H. Fallgren
(2008). Treatment of coking wastewater by using manganese and magnesium
ores. Journal of Hazardous Materials 168 (2009) 843–847.
Ucun,H.,Yıldız,E. ve Nuhoğlu, A.(2008). Fenol ve fenollü atıksuların arıtılması. Đ.T.Ü.
11. Endüstriyel Kirlenme Kontrolü Sempozyum s 85-88, 11-13 Haziran 2008.
Uğurlu, M., (2003): “Kağıt EndüstrisiAtık Sulardan Lignin ve Fenol'ün Perlit Minerali
ile Giderimi” Çevkor Cilt:12 Sayı:47 (2003), 11-16.
V´azquez, J. Rodr´ıguez-Iglesias, E. Maran˜o´n , L. Castrillo´n, M. A´ lvarez (2007).
Removal of residual phenols from coke wastewater by adsorption. Journal of
Hazardous Materials 147 (2007) 395–400.
Walling, C. ve Kato, S., 1971. The oxidation of alcohols by Fenton's reagent.The effect
of copper ion. J. Am. Chem. Soc., 93, 4275-4281.
Wei-ling Sun, Yan-zhi Qu, Qing Yu, Jin-ren Ni. (2007). Adsorption of organic
pollutants from coking and papermaking wastewaters by bottom ash.Science
Direct Journal of Hazardous Materials 154 , 595–601.
www.worldcoal.org.
World Bank, Environment Department. 1995. “Industrial Pollution Prevention and
Abatement: Coke Manufacturing.” Draft document.
Xie Y., Chen F., He J., Zhao J. Ve Wang. H., 2000., “Photoassisted Degradation of
Dyes in the Presence of Fe+3 and H2O2 Under Visible Irradiation”. Journal of
Photochemistry and Photobiology A: Chemistry 136, 235-240.
Xu, J.Q., Duan, W.H., Zhou, X.Z. and Zhou J.Z. (2006). Extraction of phenol in
wastewater with annular centrifugal contactors. Journal of Hazardous Materials
B131, 98–102.
Yang, C., Qian, Y., Zhang, L. and Feng, J. (2006). Solvent extraction process
development and on-site trial-plant for phenol removal from industrial coal-
gasification wastewater. Chemical Engineering Journal 117, 179–185.
Yang M, Hu J, Ito K.,1998, “Characteristics of Fe
2+/ H
2O
2/UV Oxidation Process”,
Environ.Technol., 19, 183-191.
Yener J., Aksu Z., 1999., Atıksulardaki Fenol ve Klorofenollerin Aktif Karbon ve
Kurutulmuş Aktif Çamura Adsorpsiyonu. Tr. J. of Engineering and
Environmental Science 23 (1999), 93 – 104.
ÖZGEÇMĐŞ
KĐŞĐSEL BĐLGĐLER
Adı Soyadı
: Nazan ŞĐRĐN
Uyruğu
: TC
Doğum Yeri ve Tarihi : Karabük, 1984
Telefon
: 05365541241
Faks
: -
: nazsirin_78@hotmail.com
EĞĐTĐM
Derece
Adı, Đlçe, Đl
Bitirme Yılı
Lise
: Demir Çelik Lisesi, Merkez, Karabük
2001
Üniversite
: Selçuk Üniversitesi, Selçuklu, Konya
2007
Yüksek Lisans : Selçuk Üniversitesi, Selçuklu, Konya
2010
Doktora
: -
ĐŞ DENEYĐMLERĐ
Yıl
Kurum
Görevi
2008 – Devam
Karabük Belediyesi
Çevre Mühendisi
UZMANLIK ALANI Atıksu Arıtımı
YABANCI DĐLLER Đngilizce
BELĐRTMEK ĐSTEĞĐNĐZ DĐĞER ÖZELLĐKLER -
Belgede
Kok fabrikası atık sularının ileri oksidasyon yöntemleri ile arıtılması
(sayfa 52-58)