Bu çalışmada Sideritis libanotica spp. linearis bitkisinin toprak üstü kısmından üç adet flavon bir diterpen kromatografik yöntemlerle (kolon kromatografisi ve PTLC) saflaştırıldı ve spektroskopik metotlarla (1D-NMR, 2D-NMR) yapıları belirlendi.
Sideritis libonatica bitkisinden izole edilen moleküller elüsyon sırasına göre sideroksol
(47), 3'-O-metilhipolaetin-7-O-[(6"'-O-asetil-beta-D-allopiranosil-(1-2)-6"-O-asetil- beta-D-glukopiranoz)] (45) 3'-O-metilhipokaetin-7-O-beta-D-allopiranozil-beta-D- glukopiranoz (44) ve 3-O-metilhipokaetin (46) şeklindedir.
Antioksidan aktivite testlerinde izole edilen flavon türevlerinin oldukça yüksek aktivite gösterdiği sideroksol’ün ise düşük aktivite gösterdiği belirlendi. Standartlarla karşılaştırıldığında aktivite sıralaması Flavon 2 (46) flavon 1 (45) sideroksol (47) şeklindedir.
Yapılan HPLC analizlerinde; bitkiden izole edilen flavon 0 (44) molekülünün klasik demleme ve kaynatma tekniklerinde ki değişimleri değerlendirildi. Sonuçlara göre optimum demleme süresi 10 dakika optimum kaynatma süresi ise 20 dakika olarak belirlendi. Bu surelerin üstünde işleme devam edilmesi durumunda flavon 0 (44)’ın derişimi zamana göre daha da düşmektedir.
Sideritis türleri ülkemizde adaçayı yada dağ çayı olarak bilinen bitki türlerinin büyük
bir kısmını oluşturmaktadır. Sideritis libonatica linearis türü ülkemize endemik bir bitki olması bu bitkinin önemini arttırmaktadır.
KAYNAKLAR
Anonim 1. 2006. The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/wiki/Terpene, Harborne, J. B., Marby, T. J., Marby H., 1975, The Flavonoids, Chapman and Hall, London.
Aydın, S., Öztürk, Y. and Baser, K.H.C., Investigation of Origanium ornites, Sideritis
congesta and Satureja cuneifolia Essential Oils for Analgesic Activity,
Phytoterapy Res., 10, (1986), 342-344.
Başer, K. H. C., 2002. Aromatic biodivestry amon the flowering plant taxa of Turkey. Pure Appl. Chem.,Vol.74, No.4, 527-545.
Başer., K.H.C., 2006. I International Symposium on the Labiatae: Advances in Production. Biotechnology and Utilisation, Sanremo, İtalya.
Başer, K.H.C., Koca, F., Tümen, G, Akyalçın, H., XII. Ulusal Biyoloji Kongresi, 6 8 Temmuz, Edirne (1994), 79-85.
Başer, K.H.C., Tümen, G., Çakır, H, Kaya, A., "Balıkesir Kazdağ Yöresinde Çay Olarak Kullanılan Bitkiler Üzerine morfolojik, Anatomik ve Palijonik Çalışmalar" Fırat Üniversitesi, XI. Ulusal Biyoloji Kongresi, 24-27 Haziran, Botanik, Elazığ (1997), 53 71.
Baytop, A., Farmasötik Botanik, Istanbul Üniv. Yay No:3637, Ecz. Fak.Yay No:58, Istanbul, (1991), 234-237.
Benzie, I.F.F. and Strain, J.J., 1996. The ferric reducing ability of plasma (FRAP) as a measure of “antioxidant power”: The FRAP assay. Analytical Biochemistry, 239, 70-76.
Benzie, I.F.F. and Strain, J.J., 1999. Ferric reducing antioxidant power assay: Direct measure of total antioxidant activity of biological fluids and modified version for simultaneous measurement of total antioxidant power and ascorbic acid concentration. Methods in Enzymology, 299, 15-27.
Bors, W., Saran, M., 1987, Free Radical Res. Commun., 2, 131,
Davis, P.H., Flora of Turkey and The East Aegean Islands, Vol. 10, Univ. Press, Edinburg,(1998)
Davis, P.H., 1988. Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh Universty Press, Edinburg, (7)
Deschner, E. E., Ruperto, J., Wong, G., Newmark, H. L., 1991, “Quercetin and rutin as inhibitors of azoxymethanol-induced colonic neoplasia”, Carcinogenesis, 7, 1193.
Demirtas, I., Sahin, A., Ayhan, Aksit, H., B., Aksit, H., Elmastas, M., Telci, I., 2010. Antioxidant activity and chemical composition of Sideritis libanotica Labill. ssp. linearis (Bentham) Borm. (Lamiaceae), Natural product Research.
Ezer, N., Vila, R., Canigueral, S. and Adzet, T., "Essential Oil Composition of Four Species of Sideritis", Phytochemistry, 41/1, (1996), 203- 205
Feinburg-Dothan, N., Flora Palaestina, The Israel Academy of Sciences and Humanities, Jarrussalem, Three Text, (1978), 155-56.
Finar, J.L., D.Sc, Ph.D.,ARIC, Organic Chemistry, Vol.2, Chp:8, "Stereochemistry and The Chemistry of Natural Products", Longman, Fifth Edition, (1975), p:354 358,440-441,451,459.
Firmin, J. L., Wilson, K. E., Rossen, L., Johnston, A.W.B., 1986, “Flavonoid activation of nodulation genes in rhizobium reversed by other compounds present in plants”, Nature, 324, 90.
34
Ghoumari, H., Benajiba, M., Azmani, A., Garcia-Granados, A., Martinez, A., Parra, A., Rivas, F., Socorro, O., 2005. ent–Kauranoid derivatives from Sideritis moorei. Phytochemistry 66, 1492–1498.
Gören, A.,C, Bazı Sideritis (Sideritis Argyrea, Sideritis Dichotoma, Sideritis Trojana) Türlerinin Diterpenik Bileşerderinin İzolasyonu ve Yapılarının Tayini, Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir (2002). Gören, A.,C., Bazı Sideritis (Sideritis Argyrea, Sideritis Dichotoma, Sideritis Trojana)
Türlerinin Diterpenik Bileşenlerinin İzolasyonu ve Yapılarının Tayini, Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kimya Anabilim Dalı, Balıkesir (2002).
Harborne, J. B. ve Marby, T. J., 1982, The Flavonoids: Advances in Research, Chapman and Hall, London.
Hernendez-Perez, M., Rabanal R. M., 2002 Evaluation of the antinflammatory and analgesic activity of Sideritis canariensis var. pannosa in mice, Journal of Ethnopharmacology, 81, 43–47.
Heywood, V.H., Flowering Plants of The World, Oxford Univ. Pres, Londra, (1978), 239.
Hikino, H., Kiso, Y., 1988, Econ. And Medicinal Plant Research, Academic Press, London, 2, 39, 698.
Huang, M.T., Wood, A. W., Newmark, H. L., Sayer, J. M., Yagi, H., Jerina, D. M., Conney, A. H., 1983, “Inhibition Of The Mutagenicity Of Bay-Region Diol- Epoxides of Polycyclic Aromatic-Hydrocarbons By Phenolic Plant Flavonoids”, Carcinogenesis, 4, 1631.
Kato, R., Nakadate, T., Yamamoto, S., Sugimura, T., 1983, “Inhibition Of 12- OTetradecanoylphorbol-13-Acetate-Induced Tumor Promotion And Ornithine Decarboxylase Activity By Quercetin - Possible Involvement Of Lipoxygenase Inhibition”, Carcinogenesis, 4, 1301.
Kaya, A., "Sideritis germanocopolitana Türü Üzerine Morfolojik Anatomik Araştırmalar", Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir (1990)
Kaya, A., "Türkiye'de Yetişen Acinos Miller Türleri Üzerinde Morfolojik, Anatomik ve Kimyasal Araştırmalar, Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir (1997).
Kırımer, N., Kürkçüoğlu, M., Başer, K.H.C. and Tümen, G, "A Review, 13th International Congress of Flavours" Fragrances and Essential Oils, 15-19 October, Istanbul, (1995).
Kırımer, N., Kürkçüoğlu, M., Özek, T., Başer, K.H.C. and Tümen, G., "Composition of The Essential Oil of Sideritis Condensata Boiss. et Heldr." Flavour and
Fragrance Journal, 11, (1996), 315-317.
Kırımer, N., Tabanca, Baser, K.H.C., and Tümen, G., Composition of The Essential Oils of Sideritis congesta p.H. Davis et Hub.-Mor. Proceeding of XII. International Symp. On Plant Originated Crude Drugs, Ankara, Turkey, May. 20-22, (1998), pp 164 167.
Larson, R. A., 1988. The Antioxidants Of Higher Plants, Phytochemistry, 27, 969. Liyana-Pathirana, C. M., Shahidi, F., and Alasalvar, C., 2006. Antioxidant activity of
cherry laurel fruit Laurocerasus officinalis Roem.) and its concentrated juice. Food Chemistry. (99),121–128.
Moroney, M. A., Alcanaz, M. J., Forder, R. A., Carey, F., Hoult, J. R. S., 1988. Selectivity of neutrophil 5-lipoxygenase and cyclo-oxygenase inhibition by an antiinflammatory flavonoid glycoside and related aglycone flavonoids, J. Pharm. Pharmacol., 40, 787.
Özek, T., Baser, K.H.C. and Tümen, G, The Essential Oil o f Sideritis athoa Papanikolau et Kokkini, The Essent Oil Res., 5, (Nov / Dec 1993), 669- 670. Öztürk, Y., Aydm, S., Öztürk, N. and Baser, K.H.C., Effects of Extracts from Certain
Sideritis Species on Swimming Performance in Mice, Phytotheraphy Res.,10,
(1996), 70- 73.
Pellegrini, N., Re, R., Yang, M., and Rice-Evans, C.A., 1999. Screening of dietary carotenoids and carotenoid-rich fruit extracts for antioxidant activities applying the 2, 2’-azobis (3-ethylenebenzothiazoline-6-sulfonic) acid radical cation decolorization assay. Methods in Enzymology, 299, 379-389.
Peters, N. K., Forst, J. W., Long, S. R., 1986. A plant flavone, luteolin, induces expression of rhizobium-meliloti nodulation genes, Sience, 233, 978.
Pratt, D. E., Hundson, B. J. F., 1990, Food Antioxidants, Elsevier, London, 171.
Sakar, M.k., Tanker, M., "Fitokimyasal Analizler", Ankara Üniversitesi Eczacılık Fak. Yay. No:67, (1991), s:181.
Solomons, G., Fryhle, C, Organik Kimya, 7. basımdan Çeviri, Ed. Okay, G., Yıldır, Y. İstanbul (2002), 1152-1155.
Smith, D. A., Banks, S. W., 1986, Plant Flavonoids in Biology and Medicine : Biochemical, Pharmacological and Structure Activity Relationship, 113-124. Sorata Y, Takahama U, Kimura M. Protective effect of quercetin and rutin on
photosensitized lysis of hematoporphyrin. Biochim. Biophys. Acta. 799 : 313 317. (1984)
Şahin, P., Ezer,N., Çalış.İ., 2004. Three acylated flavone glycosides from Sideritis
Özturkii Aytaç &Aksoy, Phtyshemistry 65, 2095-2099.
Tanker, M., Tanker, N., Farmakognozi, Ankara Ünv. Eczacılık Fak. Yay. No:65, (1990), s:282-284,287,300,317,332,343-344.
Tekeli,Y.,Sezgin,M.,Demirel,H., Ulusal Biyoloji Kongresi 23-27 Haziran 2008 Trabzon Tepe, B., Sokmen, M., Akpulat, H. A., Yumrutaş, Ö., Sokmen, A., 2006. Food
Chemistry, Screening of antioksidant properties of the methanolic extracts of
Pelargonium endlicherianum Fenzl., Verbascum wiedemannianum
Fisch.&Mey., Sideritis Lİbanotica Labill. subsp. linearis (Bentham) Borm.,
Centaurea mucronifera DC. and Hieracium cappadocicum Freyn from Turkish
flora ,98, 9-13.
Verma, A. K., Johnson, J. A., Gould, M. N., Tanner, M., 1988. Inhibition Of 7,12- Dimethylbenz(A)Anthracene-Induced And N-Nitrosomethylurea-Induced Rat Mammary-Cancer By Dietary Flavonol Quercetin, Cancer Res., 48, 5754. Yeşilada, E., Ezer, N., The Antiinflammatory Activity of Some Sideritis Species
Growing in Turkey, Int. /. Crude DrugRes.,21, (1998), 38-40.
Wagner, H., Elbi, G., Lotter, H., Guinea, N., 1991. Pharm. Pharmacol.,1, 15.
Wagner, H., 1989. Search for New Plant Constituents with Potential Antiphlogistic and Antiallergic Activity, Planta Med., 55, 235.
36
ÖZGEÇMİŞ
Kişisel Bilgiler
Adı Soyadı : Nuri Çabuk
Doğum Tarihi ve Yer : 18.05.1975- TOKAT Medeni Hali : Evli
Yabancı Dili : İngilizce Telefon : 0506 500 37 96 Faks : -
e-mail : nuri.cabuk@hotmail.com
Eğitim
Derece Eğitim Birimi Mezuniyet Tarihi
Yüksek Lisans Gaziosmanpaşa Üniversitesi 2012
Lisans Gaziosmanpaşa Üniversitesi 1997