ġirket kuruluĢu veya oluĢum giderleri - bu giderler sıklıkla idari giderler arasında bulunur ve ilgili tutarlar önemli olmayabilir. Bir faaliyet gideri gibi görünmektedir, fakat Ģirkete birden fazla hesap dönemi için fayda sağladığı için sermaye giderleri olarak sınıflandırılmıĢtır.
Varlıkların Kurulum Maliyeti - Varlıkların kullanıma hazır hale getirilmesi için yapılan harcamalar, navlun, sigorta, tesisatla ilgili iĢçilerin maaĢları gibi gelir ve gider beyanında bulunan olağan giderlerdir; faaliyet giderleri gibi görünmektedir; ancak bu maliyetler satın alma maliyetine eklenerek sermaye giderleri olarak sınıflandırılmıĢtır
Bazı Ģirketler, bir harcamanın sermaye gideri olarak sınıflandırılabilmesi için varlık satın alımlarında bir kıyaslama veya Minimum bir seviye belirlemektedir. KarĢılaĢtırma ölçütünün altında bir değere satın alınan tüm varlıklar, varlık muhasebe döneminden daha fazla fayda sağlıyor olsa da, faaliyet giderleri olarak sınıflandırılır. Örneğin, kıyaslama değeri ürün baĢına 100 $ ise, bir Ģirket 60 $ tutar karĢılığında bir elektrikli vantilatör satın alıyor ve ürün birden fazla muhasebe periyodu için Ģirkete fayda sağlayacak olsa da, bu satın alma faaliyet giderleri olarak muamele görüyor. Bu Minimum programı dikkatli bir Ģekilde uygulanmalıdır ve öğenin birim maliyeti baĢına alınmamalıdır. Ofis kullanımı için satın alınan 2 elektrikli vantilatörü faaliyet giderleri olarak sınıflandırmak doğru olur. Fakat bütün bir ofis veya Ģube ağına tedarik edilmek için toplu bir satın alma gerçekleĢtirildiyse, Minimum programı uygulanmamalıdır; çünkü tutar iĢletme geliri üzerinde önemli bir yer tutabilir, bunun yerine bir sermaye gideri olarak sınıflandırılmalıdır.
Varlıkların Onarım ve Bakım Maliyeti - Ġzlenen genel kural, onarım ve bakım maliyetlerinin daha yüksek üretim veya gelir veya daha düĢük iĢletme giderleri ile sonuçlanıp sonuçlanmayacağına bakmak olup buna iliĢkin maliyetin kapsamı sermaye giderleri kapsamında sınıflandırılacaktır. Makinenin üretim kapasitesini iyileĢtirmediği sürece, bir makinenin önemli bir bölümünün tamir edilmesi veya değiĢtirilmesi gerekiyorsa, maliyet ne olursa olsun bu bir gelir giderı olarak kabul
edilir. Bu hesap baĢlığı altında, harcamalar için uygun bir sınıflandırma yapmak genellikle zordur. Örneğin, bin kiĢilik bir oturma alanına sahip küçük bir spor salonunda yenileme yapılmaktadır. Oturma kapasitesini arttırmak için bir galeri oluĢturuluyor ise bu, ilave bir koltuk eklemek daha sonra geliri artıracağından, sermaye giderleri olarak kabul edilir. BaĢka bir senaryoda, engelli kiĢiler için daha fazla çıkıĢ ve rampa sağlamak için bina gereksinimi nedeniyle yenileme yapılmıĢtır. Harcanacak miktar önemli olacaktır, peki maliyet bir sermaye gideri mı yoksa bir faaliyet gideri mı olacaktır? Tanımlara bakarsak gelir/üretim artıĢı olmaması ve iĢletme maliyetlerini düĢürmemesi nedeniyle bu bir faaliyet gideridir. Eğer miktar faaliyet gideri olarak ele alınırsa bu, iĢletme için daha düĢük bir kazanç anlamına gelir.
Varlıkların amortismanı her zaman, bir varlığın yararlı ömrünün belirlenmesinde tahmini değerlerin keyfi olarak kullanılmasını içerir. Maddi duran varlıkların tahmini faydalı ömürleri, varlığın gerçek ömrünü tam olarak yansıtmayabilir. Tahmini ömür, gerçek ömründen daha kısa olursa, sonuçta bir faaliyet gideri olan aktifleĢtirilmiĢ maliyet daha yüksek olacaktır ve tahmini ömür varlığın gerçek ömründen daha uzun olduğunda ise bunun tersi gerçekleĢir. Bazı Ģirketler, varlığın gerçek ömrüne olabildiğince yakın tahminler üretmek için varlığın gerçek yaĢam döngüsü üzerine periyodik olarak incelemeler yaparlar.
GecikmiĢ faaliyet giderleri, bir hesap döneminde oluĢan bir gelir giderının, muhasebenin sonraki yıllarına kadar ya tamamen ya da kısmen uygulanabilir olmasıdır. Finansın doğası olarak öngörülebilen, tanımlanamayan bir brüt uzunluktaki muhasebe aralığına dağıtılmıĢ olan bu tekrar edilmeyen giderleri içerir. Bunlar, faizleri birkaç yıla kadar geniĢletilebilen giderlerdir.
Sermaye giderleri ve faaliyet giderleri arasındaki ayrımın amacı, finansal tablolara adil ve gerçek bir bakıĢ sağlamaktır.
Bir Ģirket, maliyetleri sermaye gideri veya faaliyet giderleri olarak sınıflandırma konusundaki yönergelere sahip olmalıdır. Bu, maliyetlerin nasıl sınıflandırılacağına
iliĢkin keyfi kararları azaltacak veya yok edecektir. Ġdeal olarak, aynı amaçla bir muhasebe standardı da çıkartılmalıdır.
Bir harcamanın doğası gereği sermaye gideri mı yoksa faaliyet gideri mı olup olmadığına karar vermek için aĢağıdaki hususlar dikkate alınmalıdır.
1. Sabit varlıkların edinimi / Rutin harcama: Duran bir varlığın edinimi, artırılması veya iyileĢtirilmesi için yapılan harcamalar sermaye giderleri iken, faaliyet giderleri normal bir iĢ akıĢında iĢletme harcamaları olarak gerçekleĢir.
2. Birkaç muhasebe yılı / Bir muhasebe yılı: Sermaye giderleri uzun yıllar boyunca faydalar sağlarken, faaliyet giderleri bir yıl içinde harcanır.
3. ĠyileĢtirme / Bakım - sermaye giderleri, iĢletme kapasitesinde iyileĢtirmeler yapar. Diğer taraftan faaliyet gideri, bir iĢletmenin kapasitesini sağlayan karı muhafaza eder.
4. Tekrarlanmayan / Tekrarlanan: Genel olarak sermaye giderleri tekrarlanmayan bir harcama iken, faaliyet giderleri tekrar eden harcamalardır.
Finansal tabloların önemli hedeflerini daima akılda tutmak zorundayız ve bu hedefler Ģunlardır:
Ekonomik kararlar için bilgi sağlanması gereklidir. Mali tabloların kullanıcıları, iĢletmenin kâr üretebilme gücünün, nakit ve nakit dengeleri ve üretim zamanlamasının değerlendirilmesine ihtiyaç duyar.
Mali durum hakkında bilgi sağlanması gereklidir. Bu bilgiler iĢletme tarafından sarf edilen ekonomik kaynaklar, mali çerçeve, likidite ve ödeme gücünü içerir.
Özellikle kârlılığı ile ilgilenen bir teĢebbüsün iĢleyiĢiyle ilgili veri sağlanması gereklidir.
Raporlama zamanı ile birlikte yatırım, finansman ve üretme faaliyetlerinin değerlendirilmesi hususunda daha iyi sonuçlar doğuracak Ģekilde maliye durumunun değiĢtirilmesi hakkında bilgi verilmesi gereklidir.
KAYNAKLAR
Abu-Azza, W. (2012). Perceived effectiveness of the ınternal audit function in Libya:
A qualitative study using ınstitutional and marxist theories (Doctoral
dissertation, University of Southern Queensland).
Abufayed, A. A., & El-Ghuel, M. K. A. (2001). Desalination process applications in Libya. Desalination, 138(1-3), 47-53.
Agami, A. M., & Alkafaji, Y. A. (1987). Accounting education in selected middle eastern countries. International Journal of Accounting Education and
Research, 23(1), 145-167.
Agnaia, A. A. (1997). Management training and development within its environment: the case of Libyan industrial companies. Journal of
European Industrial Training, 21(3), 117-123.
Ahmad, N. S. M. (2004). Corporate environmental disclosure in Libya: Evidence
and environmental determinism theory (Doctoral dissertation, Edinburgh
Napier University).
Ahmad, N. S. M., & Leftesi, A. (2014). An exploratory study of the level of sophistication of management accounting practices in Libyan manufacturing companies. International Journal of Business and
Management, 2(2), 1.
Ahmad, N. S., & Gao, S. S. (2004). Changes, problems and challenges of accounting education in Libya. Accounting Education, 13(3), 365-390.
Ahmad, N. S., & Gao, S. S. (2005). Corporate environmental reporting in Libya: A study of absence. Social and Environmental Accountability Journal, 25(1), 11-14.
Ahmed, M. (2010). The role of individual variables, organizational variables, and moral intensity dimensions in accountants' ethical decision making: A study of management accounting in Libya (Doctoral dissertation, University of Huddersfield).
Ahnad, Y. J., & Lutz, E. (1989). Environmental accounting for sustainable development. The World Bank Symposium/The World Bank.–1989.–118 p. Al-Drugi, A., & Abdo, H. (2012). Investigating the development of environmental disclosures by oil and gas companies operating in Libya: A comparative study. International Journal of Economics and Finance Studies, 4(2), 1- 10.
Ali, I. S. (2011). Oil revenue and economic development case of Libyan economy (1970-2007).
Anderson, M. (2005). Accounting history publications 2004. Accounting, Business &
Financial History, 15(2), 217-221.
Bayoud, N. S., Kavanagh, M., & Slaughter, G. (2012). An empirical study of the relationship between corporate social responsibility disclosure and organizational performance: evidence from Libya.
Buferna, F. M., Bangassa, K., & Hodgkinson, L. (2005). Determinants of capital
structure: Evidence from Libya (Vol. 8). University of Liverpool.
Buzied, M. M. (1998). Enterprise accounting and its context of operation: The case of Libya (Doctoral dissertation, Durham University).
Dardor, Z. O. (2009). Publishing delay and the usefulness of annual reports in
Libya (Doctoral dissertation, Bournemouth University).
Edmonds, F., McNair, M. & Odos, P. (2011). Fundamental Financial Accounting Concepts. (Seventh Edition). New York: McGrawHill.
Eldarragi, A. M. (2008). An investigation into the audit expectation gap in Libya. El-Firjani, E., Menacere, K., & Pegum, R. (2014). Developing corporate accounting
regulation in Libya: Past and future challenges. Journal of Accounting in
Emerging Economies, 4(1), 22-56.
Eljayash, K. M. (2015). Documentation of environmental disclosure practices in the oil companies in the countries of the arab spring–some evidences from Egypt, Libya and Tunisia. Journal of Economics, Business and
Management, 3(10), 954-960.
Ellabbar, H., & Havard, T. (2007). To what extent is the capital market needed in Libya. Research Institute for the Built and Human Environment Paper. Ellabbar, K. (2007). Capital market and accounting disclosure in emerging
economies: The case of Libya (Doctoral dissertation, University of
Salford).
Elmghaamez, I. K., & Ntim, C. G. (2015). Assessing the effectiveness of ınternal governance controls: The case of ınternal auditors skills and challenges in Libya.
Elmghaamez, I. K., & Ntim, C. G. (2016). Assessing the effectiveness of ınternal governance controls: The case of ınternal auditors skills and challenges in Libya.
Elnihewi, I., Fadzil, F. H., & Mohamed, R. (2014). The effect of institutional factors on the organizational performance through performance measures of commercial banks in Libya. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 164, 635-640.
Etelawi, A. M., Blatner, K. A., & McCluskey, J. (2017). Sustainability and depletion accounting: A Case Study of Oil in Libya. Environment and Natural
Resources Research, 7(1), 34.
Fakhri, G., Menacere, K., & Pegum, R. (2009). The impact of contingent factors on the use of performance measurement system in the banking industry: The case of Libya. Salford Postgraduate Annual Research Conference, Salford.
Faraj, S. K., & Akbar, S. (2010). An empirical investigation of the Libyan audit market: Perceptions of auditor's independence. Journal for Global
Business Advancement, 3(2), 133-154.
Gallhofer, S., Haslam, J., & Kamla, R. (2009). Educating and training accountants in Syria in a transition context: Perceptions of accounting academics and professional accountants. Accounting Education: an International
Journal, 18(4-5), 345-368.Accounting Education in Libya
Gilbertson, C.Lehman, M.& Passalacqua, D. (2015). Century 21 Accounting Advanced. (Tenth Edition). USA: Southwestern Cengage Learning. Haedr, A. R. (2012). A contingency theory-based investigation of the role of
management accounting information in management control systems in large manufacturing companies in Libya (Doctoral dissertation,
University of Huddersfield).
Handley-Schachler, M., Al-Abiyad, S. A., & Al-Hadad, A. A. (2012). Evaluation of the suitability of international financial reporting standards (IFRSs) for application in emerging North African countries: A literature review and a research agenda. Journal of Modern Accounting and Auditing, 8(12), 1773.
Heitmann, G. (1969). Libya: An analysis of the oil economy. The Journal of Modern
African Studies, 7(2), 249-263.
Jalil, A., & Mesbah, K. (2009). The adoption of accounting ınformation system
among public accountant in Tripoli of Libya (Doctoral dissertation,
Universiti Utara Malaysia).
Kerwat, J., Dewhurst, J., & Molana, H. (2009). Constructing a social accounting
matrix for Libya.
Kilani, K. A. (1988). The evolution and status of accounting in Libya (Doctoral dissertation, University of Hull).
Laga, M. (2013). Obstacles of adoption and implementation of IFRS in Libya. Research Journal of Economics, Business and ICT, 8(1).
Leftesi, A. (2008). The diffusion of management accounting practices in developing
countries: Evidence from Libya (Doctoral dissertation, University of
Masoud ,Najeb (2014) IAS/IFRS Adoption and Accounting Quality: What Lessons from the European Union Experience International Journal of Accounting
and Financial Reporting ISSN 2162-3082 2014, Vol. 4, No. 1
Masoud, N. (2014). Libya's IAS/IFRS Adoption and Accounting Quality: What Lessons from the European Union Experience?. International Journal of
Accounting and Financial Reporting, 4(1), 118.
Pratten, J. D., & Abdulhamid Mashat, A. (2009). Corporate social disclosure in
Libya Social Responsibility Journal, 5(3), 311-327.
Saleh Mohamad Ahmad, N., & Ramadan Mousa, F. (2011). Corporate environmental disclosure in Libya: A little improvement. World Journal of
Entrepreneurship, Management and Sustainable Development, 6(1/2),
149-159.
Saleh, M. M. (2001). Accounting information discourse and accountability cases
from Libya (Doctoral dissertation, Sheffield Hallam University).
Saleh, S. A. (2011). A study on the use of computerised accounting systems in small
business: A case of small business in Libya (Doctoral dissertation,
University Utara Malaysia).
Sawan, N., & Alzeban, A. (2015). Does audit quality in Libya meet the ınternational standards levels?. International Journal of Business and Management, 10(6), 155.
Shareia, B. (2006). The role of accounting systems in decision making, planning and control in a developing country: The case of Libya.
Shareia, B. F., & Irvine, H. (2014). The impact of accounting information in the Libyan economy: A qualitative case study approach. American
International Journal of Contemporary Research, 4(12), 61-81.
Tailab, M. M. (2013). Difficulties of academic achievement in principles of accounting courses from the student perspective: Evidence from Libya. Higher Education Studies, 3(5), 36-46.
Watson, S. F., Apostolou, B., Hassell, J. M., & Webber, S. A. (2007). Accounting education literature review (2003–2005). Journal of Accounting
Education, 25(1), 1-58.
Zakari, M. A. (2013). Accounting and auditing in developing countries-Arab Countries.
Zakari, M. A. (2014). Challenges of ınternational financial reporting standards (IFRS) adoption in Libya.
Zakari, M., & Menacere, K. (2012). The challenges of the quality of audit evidence in Libya. African Journal of Accounting, Auditing and Finance, 1(1), 3- 24.
Zraa, W., Kavanagh, M., & Johnson Morgan, M. (2012). A comparison study of Libyan and Australian accounting students in their perceptions of empowerment. In Proceedings of the 2012 AFAANZ Conference. Accounting & Finance Association of Australia and New Zealand.
ÖZGEÇMĠġ
Adı ve Soyadı : Abdannaser. O. Assoudani ABUSHOUFA Doğum Yeri ve Tarihi : 02.04.1986 Baniwaleed Libya
Medeni Hali : Evli Yabancı Dili : Ġngilizce
E-posta : naser41986@gmail.com
Eğitim GeçmiĢi:
Lise : Tarek Ben Zeaid
Üniversite : Baniwaleed Üniversitesi
ĠĢ Deneyimi
ĠĢyeri : Sosyal DayanıĢma Fonu/Baniwaleed
E E E