Neden sonuç iliĢkisi

Bu bölümde, stratejik amaçlar arasındaki iliĢkiler detaylıca incelenip stratejik amaçlar arasındaki neden-sonuç iliĢkileri ġekil 3.5.'de gösterilmiĢtir. Bir baĢka ifade ile iĢletmenin stratejik haritası oluĢturularak, vizyona ulaĢmada yararlanılacak stratejiler detaylı olarak incelenip bu süreçte dikkat edilmesi gereken hususlar belirlenmiĢtir. Böylece hem stratejilerin hem de kritik baĢarı faktörlerinin geçerliliği test edilmiĢ ve gerekli noktalar yeniden düzenlenmiĢtir.

Bilindiği gibi diğer boyutların amaçları finansal boyutta bulunan amaçları desteklemektedir. Buradan çıkarılan sonuç diğer boyutların finansal boyutu beslemekte olduğudur. Neden-sonuç iliĢkisine baktığımızda finansal boyutta asıl amacın gelir artıĢı olduğu görülmektedir. Gelir artıĢını da etkileyen iki temel nokta bulunmaktadır. Bunlardan biri maliyet giderlerini azaltmak, diğeri ise yatırım getirisini artırmaktır. Bu iki stratejik amaç karlılığı doğrudan etkilemektedir. Burada önemli olan bu iki faktörün de alt boyutlardan nasıl beslendiğidir.

Yatırımın getirisini arttırmak müĢteri taleplerindeki artıĢa bağlıdır. Mevcut müĢterilerde talep artıĢını sağlamak için müĢteri sadakatinin ve müĢteri tatminin arttırılması gerekmektedir. MüĢteri tatmininin artırılması iĢletmenin kapılarını birçok yeni müĢteriye de açacaktır. Aynı zamanda müĢteri tatminini arttırmak, müĢteri sadakatinin artmasında ve müĢteri Ģikayetlerinin azalmasında etkili olacaktır. MüĢteri boyutundaki bütün bu faktörler doğrudan ve dolaylı olarak yatırım getirisini arttırmaktadır.

Gelir artıĢını doğrudan etkileyen diğer bir faktörde maliyetleri azaltmaktır. DHK’ nın müĢteri boyutunda yer alan zamanında teslimat faktörü maliyet giderlerini azaltan faktörlerden birisidir. ĠĢletmede üretilen araçların zamanında teslim edilememesi birim araç baĢına düĢen sabit giderlerin artmasına yol açarak maliyet giderlerinin artmasına neden olmaktadır. Maliyet giderlerini etkileyen diğer bir faktör ise müĢteri ziyaret etkinliğidir. SatıĢ departmanının birim ziyaret baĢına aldığı sipariĢ sayısının fazla olması ziyaretlerinin verimliliği arttırarak, birim sipariĢ baĢına düĢen ziyaret maliyetini azaltmaktadır. MüĢteri boyutundaki faktörlerin baĢarılı bir Ģekilde hedeflere ulaĢması iĢletmenin finansal boyutundaki amaçlara ulaĢmasında etkili olacaktır. MüĢteri boyutundaki amaçların hedeflerine ulaĢabilmesinde ise içsel süreçler etkilidir.

MüĢteri boyutunda yer alan müĢteri tatmininin arttırılmasını, zamanında teslimat ve içsel süreçlerde yer alan ürün kalitesinin arttırılması faktörleri etkilemektedir. ĠĢletme sipariĢlerin zamanında teslimatı konusunda mevcut müĢteri ile problem yaĢamakta ve bu problemler müĢterilerin memnuniyet seviyesini olumsuz olarak etkilemektedir. ĠĢletmenin ürün kalitesini arttırması da müĢteri tatminini arttıracak buda satıĢların artmasında doğrudan etkili olacaktır. Bu faktörlerin hedeflerine baĢarılı bir Ģekilde ulaĢması ile müĢteri tatmini artacaktır. MüĢteri tatmininin artması da müĢteri sadakatinin artmasını doğrudan etkilemektedir. Aynı zamanda ürün kalitesinin arttırılması müĢterilerin Ģikayetlerini azaltacaktır. MüĢteri Ģikayetinin azaltılması için etkili olan diğer içsel faktörler ise kaynak verimliliğinin arttırılması, Ar-Ge verimliliğinin arttırılması ve iĢlem sürelerinin azaltılmasıdır. Üretim esnasında fark edilmeyen hatalı kaynak iĢlemleri teslimat sonrasında sorun açmakta ve müĢteri Ģikayetlerine neden olmaktadır. Kaynak verimliliğinin artırılması ile bu durumun neden olduğu Ģikayetler minimuma indirilmiĢ olacaktır. MüĢterilerin tasarımdan kaynaklanan Ģikayetleri de olmaktadır. Tasarımdan kaynaklanan sorunların en kısa sürede çözüme kavuĢturulması aynı konudaki tekrarlanan Ģikayet sayılarının azalmasını sağlayacaktır. Bu durumda Ar-Ge çalıĢmalarının verimliliği ile doğrudan etkilidir. Ar-Ge verimliliğinin arttırılması ve iĢlem sürelerinin azaltılması müĢteri boyutundaki zamanında teslimat faktörünü de etkilemektedir. ĠĢlem sürelerinin azaltılması için yapılabilecek çalıĢmalardan biriside araç tasarımındaki iyileĢtirmelerdir. Ar-Ge verimliliği arttırılarak üretilmesi daha kolay araçların tasarlanması iĢlem süresini azaltacaktır. ĠĢlem sürelerinin azaltılması ise zamanında teslimat açısından avantaj sağlayacaktır. Ġçsel süreçler boyutundaki amaçların etkili bir Ģekilde hedeflerine ulaĢması, müĢteri boyutundaki amaçların hedeflerine ulaĢmasında etkili olacaktır. Ġçsel süreçler boyutundaki amaçların hedeflerine ulaĢmasında ise öğrenme ve geliĢme sürecindeki amaçlar etkili olmaktadır.

Ġçsel süreçler boyutunda yer alan ürün kalitesinin artırılmasında öğrenme ve geliĢme boyutunda yer alan faktörlerden personel kalıcılığının artırılması, çalıĢan memnuniyetinin artırılması, çalıĢan yeterliliğinin artırılması ve yetkin personel sayısının artırılması etkili olmaktadır. ÇalıĢan memnuniyetinin artması faktörü aynı zamanda personel kalıcılığının artırılmasını da etkilemektedir. ÇalıĢanların çalıĢtıkları iĢletmeden memnun olmaları, o iĢletmede daha uzun süre çalıĢma isteği doğuracaktır. Bunun sonucunda da iĢletmeden memnun olan çalıĢanlar iĢletmede kalıcı olacak ve iĢletme için çok önemli olan personel kalıcılığının artırılmasını sağlayacaktır. Uzun süre iĢletmeye

hizmet eden çalıĢanlar iĢ süreçleri konusunda uzmanlaĢacaklarından ürün kalitesinin artırılmasında önemli bir faktör olacaktır. Personel sirkülasyonunun fazla olması iĢletme için zaman kaybına neden olmaktadır. Her yeni gelen personelin iĢletmenin iç dinamikleri konusunda yetkinleĢmesi ve alanında uzmanlaĢması zaman alacaktır. ÇalıĢan yeterliliğinin artırılması ürün kalitesinin artırılmasını etkileyen bir diğer faktördür. Burada çalıĢan yeterliliğinin artırılması ile konularında uzmanlaĢmıĢ personelin artırılması kastedilmektedir. ĠĢletmenin verdiği eğitimler ve uygulama süreçleri ile personelin yeterliliği artırılmaktadır. Yetkin personel ile üretilen ürünler de daha kaliteli olacaktır. Yetkin personel sayısının artırılması da ürün kalitesini etkileyen bir faktördür. Bahsedilen yetkin personel ile iĢletmede ürün ve süreç geliĢtirmede çalıĢan personel kastedilmektedir. Yetkin personelin ürüne ya da sürece yapacağı iyileĢtirmeler ürün kalitesinin artırılmasında doğrudan etkili olmaktadır.

Ġçsel süreçler boyutunda yer alan kaynak verimliliğinin artırılmasını çalıĢan yeterliliğinin artırılması ve çalıĢan verimliliğinin artırılması faktörleri etkilemektedir. Kaynak verimliliği ile yapılan kaynaklardaki hata oranının minimuma indirilmesi kastedilmektedir. ÇalıĢan yeterliliğinin artırılması kaynak yapan personelin kaynak konusunda uzman kiĢiler tarafından eğitilerek yaptıkları kaynağın kalitesinin artırılmasıdır. UzmanlaĢan personelin yaptığı kaynakların verimliliği daha da artacaktır.

ÇalıĢan yeterliliğinin artırılması, personel kalıcılığının artırılması ve çalıĢan verimliliğinin artırılması faktörleri aynı zamanda iĢlem süresinin azaltılmasını da farklı yönlerden etkilemektedir. Konusunda uzman personelin yaptığı hata sayısı en düĢük seviyede olacaktır. Hata sayısının en düĢük seviyeye inmesi, hataların düzeltilmesinde harcanan zaman kayıplarının önüne geçerek iĢlem sürelerinin azalması sağlanacaktır. Ayrıca personel kalıcılığının artırılması ile üretim süreçlerine hakim personel sayısı artacağından iĢlem sürelerinin azalmasında etkili olacaktır. ĠĢletmede iĢe yeni baĢlayan her çalıĢan belirli bir oryantasyon ve uyum evresinden geçmektedir. ĠĢe yeni baĢlayan çalıĢanın, deneyimli bir çalıĢanın iĢ süreçleri konusundaki bilgisine ve karĢılaĢılabilinecek problemlere çözüm üretme yetisine ulaĢması zaman alacaktır.

Yetkin personel sayısının artırılması ayrıca içsel süreçler boyutunda yer alan stok sayım farklarının azaltılması ve planlama stabilizasyon seviyesinin iyileĢtirilmesi faktörlerini de etkilemektedir. MRP konusunda uzman personel sayısının artırılması ile üretimin tüm aĢamalarında stoklardaki gerçek veriler ile bilgisayar üzerindeki veriler arasındaki farkın en aza inmesi sağlanarak stok sayım farklarının azaltılması

sağlanacaktır. Planlama stabilizasyon seviyesinin iyileĢtirilmesini ise yetkin personel sayısının artırılması ve personel kalıcılığının artırılması amaçları etkilemektedir.

Ġçsel süreçler boyutunda yer alan Ar-Ge verimliliğinin artırılması amacını yetkin personel sayısının artırılması ve çalıĢanların yönetime katılımının artırılması faktörleri etkilemektedir. Burada çalıĢanların yönetime katılmasından kastedilen iĢletmede çalıĢan her kademeden personelin iĢ süreçlerinde iyileĢtirmeler yapmak üzere sürekli iletiĢim içinde olması ve fikir alıĢveriĢinde bulunmasıdır. Bu durum Ar-Ge verimliliğinin artırılmasına katkı sağlamaktadır.