Bu çalıĢmada, ticari iĢletmelerin gelecek dönemlerde faaliyetlerini sürdürebilmeleri, büyüyebilmeleri ve bilançolarına daha iyi kâr rakamları yazabilmeleri için hayati derecede önemli olan geçmiĢ dönem finansal tablolarının analizini öncelikle teorik olarak tüm yönleriyle inceleyerek temel analiz aaçıklandıktan sonra, payları BĠST’de iĢlem gören bir Ģirketin bilançosunu uygulama konusu yaparak söz konusu analiz teknikleri uygulama üzerinde gösterildi.
Analizler tamamen Ģirketlerin kendi iç departmanlarında hazırlanarak kamuya sunulan ve devlet kurumları tarafından olabildiğince denetlenmeye çalıĢılan mali tablolar üzerinden yapılmaktadır. Ancak her ne kadar denetleme organları tarafından takip edilse de zaman zaman birilerini yanıltmak, Ģirketi olduğundan daha iyi veya daha kötü durumda göstermek gibi amaçlar güdülerek mali tablolar üzerinde gerçeğe uygun olmayan kayıtlar beyan edilebilmektedir. Bu Ģekilde hazırlanan mali tablolar baz alınarak yapılan analizlerin sağlıklı sonuçlar ortaya çıkarmayacağı aĢikârdır.
Mali tablolar analizi iĢletmelerin finansal durumu, geleceği ve yönetimin etkinliği gibi konularda önemli bir veri kaynağı olmakla birlikte, sadece söz konusu analizler göz önüne alınarak kesin yargılara varmak yanıltıcı olabilmektedir. Zira genel ekonomik konjonktür, siyasi geliĢmeler ve diğer dıĢ etkenler her an gidiĢatı etkileyebilmekte, bazen finansal analiz sonuçları çok iyi seviyelerde olan Ģirketler bile dıĢ etkenlerden dolayı kepenk kapatabilmekte, küçülebilmekte ve yüksek zararlar yazabilmektedir.
Tezde ele alınan örnek uygulama olan Aksa Akrilik Kimya San. A.ġ.’nin mali analiz sonuçları genel olarak olumlu bir intiba oluĢturmaktadır. ġirketin faaliyet hacmi ve kârlılığı yıllar itibariyle kararlı bir Ģekilde artmakta, bunun yanı sıra mali yapı oranları da genel itibariyle sektör ortalamalarına göre daha olumlu seyretmektedir.
Otofinansman yoluyla önemli düzeyde kaynak sağlayan Ģirketin kâr yedeklerindeki artıĢa bağlı olarak otofinansman oranı da yıllar itibariyle artıĢ trendi izlemiĢ olup, güçlü bir özkaynak yapısına sahip olduğu düĢünülen Ģirketin
otofinansman oranının dönemler itibariyle kâr yedeklerine bağlı olarak yükselmesi olumlu karĢılanmıĢtır.
Bu veriler göstermektedir ki söz konusu Ģirketin faaliyetlerini sürdürebileceği, kârlılığını artırabileceği ve büyüyebileceği hususları yüksek bir olasılıktır. Ancak daha önce de belirtilen dıĢ etkenlerin Ģirketi ne Ģekilde etkileyeceği hakkında kesin bir kanı bulunmamaktadır.
ĠĢletmelerin finansal tabloları analiz edilip gerekli pozisyonlar alınmadan uzun vadede süreklilik arz edemeyecekleri, kâr rakamlarını doğrusal bir grafikle artıramayacakları veya büyüme konusunda beklenen performansı sergileyemeyecekleri kaçınılmaz bir gerçektir. Dolayısıyla finansal tablolar analizinin gittikçe karmaĢıklaĢan ve yüksek risk potansiyeli bulunduran pazarlarda daha etkin bir Ģekilde tutunabilmek için çok önemli bir rol oynadığı söylenebilir.
Finansal analiz sonuçları, incelenen firmanın faaliyet gösterdiği sektörle bütünleĢtirildiğinde, enflasyon etkisi göz önünde bulundurulmak suretiyle net verilerden yola çıkılarak değerlendirme yapıldığında ve muhasebe kayıtlarının gerekli netleĢtirme iĢlemleriyle gerçeğe en uygun hale getirilmesi sonucunda daha fazla anlam ifade edecektir.
KAYNAKÇA
AÇIK Serap, Enflasyonun Finansal Tablolar Üzerindeki Etkilerini Giderici Bir Tedbir Olarak Enflasyon Muhasebesi Ve Türkiye’deki Yasal Düzenlemeler, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 8, Sayı 2, 2010
AKDOGAN Nalan, TENKER Nejat, Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, Gazi Kitabevi, Ankara, 1998
AKDOĞAN Nalan, TENKER Nejat, Finansal Tablolar Ve Mali Analiz Teknikleri, GeniĢletilmiĢ 7. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara, 2001
AKGÜÇ Öztin, Mali Tablolar Analizi, Muhasebe Enstitüsü Yayını, Ġstanbul, 2013 AKGÜÇ Öztin; Mali Tablolar Analizi, Ġstanbul, GeniĢletilmiĢ ve Gözden GeçirilmiĢ
10. Baskı, 2002
AKKAYA G. Cenk., TÜKENMEZ N. Mine, “ĠĢletmelerde Finansal Yeniden
Yapılanma Dinamikleri: Örnek Olay Analizi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 22, Sayı 2, 2013
AKTAN Bora, BODUR Bora, Oranlar Aracılığı ile Finansal Durumunuzu Nasıl Çözümlersiniz? Küçük ĠĢletmeler Ġçin Bir Rehber-Makale- YaĢar
Üniversitesi-2006
AYDEMĠR, Oğuzhan, YENĠGÜN, Tekin, TMS/TFRS Uygulamalarının Oran Analizine Muhtemel Etkileri, Makale, 2015
Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri
BÜKER Semih, AġIKOĞLU Rıza, SEVĠL Güven, Finansal Yönetim, Yedinci Baskı, Ankara, 2011
C. Rama Gopal, Financial Management, New Delhi, 2008
CEYLAN Ali, İşletmelerde Finansal Yönetim, 8. Baskı, Bursa: Ekin Kitabevi, 2003 ÇABUK Adem, LAZOL Ġbrahim, Mali Tablolar Analizi, 13.Baskı, Bursa 2013 ÇETĠNER Ertuğrul, İşletmelerde Mali Analiz, 7. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi
Yayınları, 2008
ÇÖMLEKÇĠ Ferruh, Muhasebe Denetimi ve Mali Analiz, Eskisehir: TC.Anadolu Üniversitesi Yayını No:839, 2004
DOĞAN Muammer, İşletme Ekonomisi ve Yönetimi, GeniĢletilmiĢ Yeni Baskı, Ġzmir, 1998
DRAKE Pamela Peterson, Financial Ratio Analysis, James Madison University, Article ( http://educ.jmu.edu/~drakepp/principles/module2/fin_rat.pdf ) ERCAN Metin Kâmil, BAN Ünsal, Finansal Yönetim, 7. Baskı, Gazi
Kitabevi, Ankara, 2012
ERDOĞAN Muammer, İşletme Finansmanı, Yayın No:2, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır Meslek Yüksek Okulu Yayınları, Diyarbakır, 1990
ERTAN Cavit, Bilanço Analiz Tekniği, Can Matbaa, Ġstanbul, 1985
Finansal Raporlamaya ĠliĢkin Kavramsal Çerçeve-Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu-www.kgk.gov.tr
GAPENSKI Louis C., An Introduction to Accounting and Financial Management, 2008
GERALD I. White, ASHWINPAUL C. Sondhi, DOV Fried, The Analysis and Use Of Financial Statements, 2nd Edition, John Wiley & Sons Inc,1998
GÖKÇEN Gürbüz, ATAMAN BaĢak ve ÇAKICI Cemal, Türkiye Finansal Raporlama Standartları Uygulamaları, 1. Basım, Ġstanbul: Türkmen Kitabevi, 2011
HĠÇġAġMAZ Mazhar, Bilanço ve Gelir Tabloları Analizi, 3b.Ankara: ATA yayınları 1977
KARAPINAR Aydın, AYIKOĞLU ZAĠF Figen, Finansal Analiz, 3. Baskı, 2013
KARGIN, Mahmut, Muhasebe Verileri Olarak Finansal Oranlar ve İstatistiksel Özellikleri, Ankara 2010
KARGIN Mahmut, AKTAġ Rabia, Türkiye Muhasebe Standartlarına Göre RaporlanmıĢ Nakit AkıĢ Tablosu ve Analizi, Makale, 2011
KAYGUSUZOĞU Mehmet, Vadeli Alım Satım ĠĢlemlerinin Tekdüzen Muhasebe Sistemi ve Muhasebe Standartları Açısından Ġncelenmesi, 2010
KOÇ Yüksel, Mali Analiz Teknikleri, Ankara, 1970
KOLB R.W.Ricardo J. RODRIGUEZ, Finansal Yönetim, (Çev. Ali Ġhsan Karacan), SPK Yayınları, No:35, Ankara, 1996
OKKA Osman, İşletme Finansmanı, Nobel Kitabevi, Ankara, 2006
ÖRTEN R., KAVAL H. ve KARAPINAR A., Türkiye Muhasebe-Finansal Raporlama Standartları, Gazi Kitabevi, Ankara, 2007
PIKE R.B. NEALE, Corporate Finance and Investment, Prentice Hall International, UK, 1993
SARIASLAN Halil, EROL Cengiz, Finansal Yönetim, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2008
SAYILGAN Güven, İşletme Finansmanı, 6. Baskı, 2013
TANER Berna, İşletmelerde Finansal Rasyo Örnekleri Analizi Ve Uygulama Örnekleri, Ġlkem Ofset, Ġzmir, 1993
Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi Türk Ticaret Kanunu (TTK)
Türkiye Muhasebe Standartları 1(TMS 1): Finansal Tabloların SunuluĢu
ULUYOL Osman, TÜRK Veysel Eren, Finansal Rasyoların Firma Değerine Etkisi: Borsa Ġstanbul (BĠST)’da Bir Uygulama, Afyon Kocatepe Üniversitesi, ĠĠBF Dergisi, Cilt 15, Sayı 2, 2013
UMAN Nuri, Enflasyon Muhasebesi, Ġstanbul, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, 1979
UZUN Emin, İşletme Finansmanı ve Finansal Yönetim, Muğla, 2007
VANLI Yasemin, Finansal AraĢtırmalar ve ÇalıĢmalar Dergisi, Cilt 8, Sayı 14, 2016
Vergi Usul Kanunu
YÜKSEL Koç Yalkın, İşletmelerde Mali Analiz Teknikleri, 6.baskı, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi ,1988
Ġnternet Siteleri www.aksa.com (Erişim tarihi: 08/2016)
www.tcmb.gov.tr(Erişim tarihi: 13.04.2017) www.bumko.gov.tr(Erişim tarihi: 10.06.2016) www.wikipedia.org (Erişim tarihi: 05/2017) www.kgk.gov.tr(Erişim tarihi: 15.06.2016) www.gib.gov.tr(Erişim tarihi: 01/2017) www.kap.gov.tr(Erişim tarihi: 02.01.2016) www.muhasebetr.com (Erişim tarihi: 05/2017) www.ticaretsicil.gov.tr (Erişim tarihi: 08/2016) www.investopedia.com (Erişim tarihi: 29.05.2017)
ÖZGEÇMĠġ
KiĢisel Bilgiler
Adı Soyadı : Ġbrahim TEKĠN Doğum Yeri ve Tarihi : Gaziantep-01.11.1982
Eğitim Durumu
Lisans Öğrenimi : Ege Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi ĠĢletme Bölümü
Y. Lisans Öğrenimi : Adıyaman Üniversitesi Bildiği Yabancı Diller : Ġngilizce
ĠĢ Deneyimi
ÇalıĢtığı Kurumlar : T.C. Ziraat Bankası Vakıflar Bankası T.A.O.
ĠletiĢim
E-Posta Adresi : tekin2783@gmail.com
Tarih