Bu çalışmada hekimlerin uğradığı şiddet oranlarının çok yüksek olduğu, sözel şiddetin hekime uygulanan şiddet türleri arasında ilk sırada olduğu bulunmuş, tüm şiddet türleri birlikte değerlendirildiğinde kadın hekimlerin erkeklere oranla şiddete daha sık maruz kaldığı, buna karşın erkek hekimlerin maruz kaldığı fiziksel şiddet oranlarının kadın hekimlerden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.
Şiddete maruz kalma oranları bu kadar yüksek olunca, şiddetle karşılaşma endişesi de yükselmektedir. Hiç şiddetle karşılaşmamış hekimlerde dahil olmak üzere, çalışmada yer alan her 10 hekimden 8’inin şiddetle karşılaşma konusunda endişe yaşadığı tespit edilmiştir.
Çalışmada şiddet uygulayanlar açısından erkek cinsiyetin, hasta ve yakınlarının öne çıktığı, şiddetin en fazla görüldüğü yerlerin poliklinikler ve acil servis olduğu, hekimlerin en çok hasta yakınına açıklama yaparken şiddete maruz kaldığı, genel olarak izlenen sağlık politikalarının şiddet nedenleri arasında ilk sırada olduğu belirlenmiştir. Araştırmada şiddete maruz kalma durumunda hekimlerin en sıklıkla hiçbir şey yapmadan işine devam ettiği, yine çalışmaya katılan hekimlerin üçte ikisinin yeterli güvenlik önlemi olmadığını ve mevcut güvenlik önlemlerinin yeterli olmadığını düşündüğü belirlenmiştir.
Sonuçlar da göstermektedir ki; hekime yönelik şiddet tüm sağlık kurumlarında olduğu gibi asistan hekimler arasında sık görülen ve hekimlerin şiddete maruz kalıp kalmamasından bağımsız olarak şiddete maruz kalma endişelerinin artmasına sebep olan çok boyutlu önemli bir sorundur. Bu sorunun çözümü için hasta ve yakınları ile hekimler kadar genel sağlık politikaları düzenleyicileri ve medyaya da önemli görevler düşmektedir. Türkiye genelinde hekimlere yönelik şiddetin tüm yönleriyle araştırıldığı, daha kapsamlı çalışmaların şiddeti saptama ve çözüm yolları üzerinde etkisi olacağı açıktır.
Öneriler;
Çalışmamızda elde ettiğimiz sonuçlar ve literatür bilgileri ışığında hekimlere yönelik şiddeti önlemek amacıyla;
1. Hekimlerin meslek örgütü olan Türk Tabipler Birliği'ne üye olarak, eğitsel, hukuki ve manevi destek almalarının,
72
2. Sağlık sisteminin ve sağlık kurumlarının işleyişi konusunda toplumun düzenli ve doğru bir şekilde bilgilendirilmesinin,
3. Medyada yer alan sağlık kurumları ve hekimler hakkında taraflı ve yanlış sağlık skandalı başlıkları ile verilen haberler konusunda yasal girişimlerde bulunularak bu tür haberlerin önüne geçilmeye çalışılmasının, medyada şiddetin meydana çıkardığı olumsuzlukların vurgulanmasının,
4. Her kuruma özel bir şiddeti önleme programı hazırlanması ve bu programın işleyişinin takip edilmesinin,
5.Randevulu sağlık hizmeti sunumunun yaygınlaştırılması ve randevu saatlerine uyulmasının,
6. Hekimlerin gün içinde baktıkları hastaların, mevcut tıbbi durum ve plan ile ilgili yeterli zamanı ayırabileceği sayıda olmasının sağlanarak, bu sayının üzerine çıkılmamasının,
7. Hekim dışı personel sayısının yeterli sayıda olması sağlanarak, bu personelin niteliğinin arttırılmasının,
8. Şiddete karşı verilen cezaların caydırıcı olması sağlanacak şekilde yasal düzenlenmeler yapılmasının,
9.Güvenlik önlemlerine öncelikli önem verilmesinin,
10. Hastanelerin fiziki (muayene odası, bekleme salonu, vs) şartlarının hasta, hasta yakınları ve hekimler açısından iyileştirilmesinin,
11. Tüm sağlık personelinin şiddetten korunma yollarını öğreten ve şiddete maruz kalma durumundaki davranışlarla ilgili eğitimden geçirilmesinin,
12.Sağlık çalışanlarına şiddeti rapor etmeleri konusunda gerekli destek ve eğitim verilmesinin,
13. Kurumlarda görev dağılımının tam ve eksiksiz bir şekilde yapılarak hangi işi kimin ne zaman ve nasıl yapacağının bilinmesinin,
14. Şiddet uygulama ihtimali yüksek olan kişilerin (madde bağımlıları, psikiyatrik hastalık vs.) belirlenerek bu hastalara yapılacak müdahaleler sırasında gerekli tedbirlerin alınmasının,
73
15. Hekimlerin çalışma saatlerinin düzene sokularak, uzun nöbetlerin hekimlerde yaratacağı yorgunluk ve bıkkınlığın, hasta ve hasta yakınları ile hekim arasında iletişim sorunlarına yol açabileceğinin unutulmamasının,
16. Kurumlarda ve en çok polikliniklerde alternatif çıkış yolları olmasının, güvenli alanlar oluşturulmasının, şiddet tehlikesinde hekimlerin bu alanlara ulaşımının sağlanmasının,
17. Hekime şiddet uygulayan kişilerin aldığı cezaların medyada yer almasının sağlanmasının,
18. Şiddet sonrası hekimlere gerekli hukuki ve psikolojik destek sağlanarak, şiddet ve sonrasındaki süreçte hekimlere destek olunacağının hissettirilmesinin şiddeti önleme konusunda etkili olacağı düşünülmüştür.
74
KAYNAKLAR
1- WHO. World Report on Violence and Health. Geneva (Switzerland), 2002;1-21. 2- Violence: A public health priority. Geneva: World Health Organization, 1995. 3- Wynne R, Clarkin N, Cox T, Griffiths A. Guidance on the prevention of violence at work. Luxembourg: European Commission, DG-V, 1997
4- Saines JC. Violence and Aggression in A&E: Recommendations for Action. Accid Emerg Nurs 1999;7(1):8-12.
5- Memiş M. Sağlık Çalışanları Şiddet Araştırması Sağlık Sen AR-GE Birimi Aralık 2013
6- İlhan M.N, Özkan S, Kurtcebe Ö, Aksakal N Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde Çalışan Araştırma Görevlileri ve İntörn Doktorlarda Şiddete Maruziyet ve Şiddetle İlişkili Etmenler, Toplum Hekimliği Bülteni Cilt 28, Sayı 3, Eylül-Aralık 2009 7- Çamcı O, Kutlu Y, Kocaeli'nde Sağlık Çalışanlarına Yönelik işyeri şiddetinin Belirlenmesi, Psikiyatri Hemşireliği Dergisi -Journal of Psychiatric Nursing -2011 ve 2(1):9-16
8- Calnan K, Kelloway EK, E. Dupre KE. SAV-T First: Managing Workplace Violence. In: International Handbook of Workplace Trauma Support. Edited by Hughes R, Kinder A, Cooper LC. Malden, MA, Wiley-Blackwell, 2012, USA, 105-12
9- Schat ACH, Kelloway EK. Workplace violence. In: Barling J, Kelloway EK, Frone M (Eds), Handbook of work stress (pp. 189-218). Thousand Oaks, CA: Sage. 2005
10- Feldmann TB, Holt J, Hellard S: Violence in medicalfacilities: a review of 40 incidents. J Ky Med Assoc 1997; 95:183-189
11-Memiş M., Sağlıkta Şiddet Nasıl Biter, Sasam Enstitüsü Analiz, Sağlık-Sen Araştırmalar Merkezi, 2015
12- Uzun, Ö., Bag, B., Özer, N., (2001). İş Ortamındaki Sözel Saldırının Hemşireler Üzerine Etkileri, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, Cilt 4, Sayı 1,2001
75
13- Köşger, F., Bilgili, M.E., Genek, M., Yıldız, B., Saraçoğlu, N. ve Eşsizoğlu, A., 2014) “Psoriasis Hastalarında Depresyon, Anksiyete ve Yaşam Kalitesinin Hastalığın Şiddeti ile İlişkisi”, Journal of Mood Disorders, 4(4), ss.157-62.).
14- Yekeler B, (2010). Malatya’da Kırsal Bir Bölgede Ergenlik Dönemindeki Gençlere Yönelik Şiddet ve Etkileyen Faktörler. İnönü Üniversitesi Halk Sağlığı Ana Bilim dalı Yüksek Lisans Tezi. Malatya.
15- Türk Dil Kurumu. Türkçe sözlük. 10. Baskı, Ankara. Türk Dil Kurumu Yayınları, 2005.
16- Püsküllüoğlu A. Türkçe Sözlük. 7. Baskı, İstanbul, Can Yayınları, 2008.
17- Dursun Y. Şiddetin İzini Sürmek: Şiddet Nedir? FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi) 2011Güz; 12:1-18.
18- Cinoğlu A. Sağlık Kurumlarında Şiddet. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dönem Projesi İşletme Anabilim Dalı Yönetim ve Organizasyon Programı. 2015.
19- Altun M, (2006). Denizli İli Kırsalında Bir Sağlık Ocağı Bölgesinde 15–49 Yaş Evli Kadınların, Fiziksel Şiddet Görme Durumları ve Kadınların Şiddete İlişkin Tutumları, Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Denizli
20- Sokullu Akıncı F., Aytaç B., Aytaç M., Bayram N., Bilgel N., Bozkurt V. ve Yıldız S. (2011). İşyerinde Şiddet, Beta Yayınları, İstanbul.
21- Çatel M. Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet Olgusunun Bir Üniversite Hastanesi Ölçeğinde İncelenmesi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Yönetimi Anabilim Dalı Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi Bilim Dalı.Yüksek Lisans Tezi.2015.
22- D. Ergil, “Şiddetin Kültürel Kökenleri,”Bilim ve Teknik Dergisi, Sayı No. 399. Cilt No.2, Ankara, 2001, s. 40
76
23- Kızmaz, Z., “Şiddetin Sosyo-Kültürel Kaynakları Üzerine Sosyolojik Bir Yaklaşım”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 16, Sayı: 2 Elazığ. 2006, s. 247-267
24- http://www.milliyet.com.tr/siradanlasan_siddet/ombudsman/haberdetay/ 16.04.2012/1528593/default.htm, 30.11.2014
25- Enrique S, Garza-Trevino, “Neurobiological Factors in Aggressive Behavior, Psychiatric Services”, 45.7, 1994, s. 690-699.
26- Ali Naci Yıldız, Mehmet Kaya ve Nazmi Bilir, “İşyerinde Şiddet”, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, Temmuz 2011, s. 1-2.
27- Gülsüm Sönmez Tatar, “İşyeri Devrinin Kazanılmış Haklara Etkisi”, TÜHİS (Türk Ağır Sanayi ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası), Kasım 2011, s. 6.
28- Salih Dursun, Serpil Aytaç, “İşyerinde şiddet Davranışlarının Çalışanlar Üzerindeki Etkisi: Bir Uygulama”, TİSK Akademi, 2011/1, s. 8.
29- Salih Dursun ve diğ., “Mesleğe İlişkin Şiddet Üzerine Bir Araştırma” Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Bilimler Dergisi, Kırkbir F, (Eds.), Trabzon, Ocak 2013, Sayı 5, s. 60-62.
30- Workplace Violence a Report to the Nation (report). Iowa City: The University of Iowa, Injury Prevention Research Center; 2001. https://www.public-health.uiowa. edu/iprc/resources/workplace-violence-report.pdf.
31- Yavuz Erdoğan, Halil Ekşi ve Ayfer Tektaş, “Medya ve Şiddet: Mafya Dizileri Üzerine Karma Bir Araştırma”, Değerler Eğitim Merkezi, Değerler Eğitim Dergisi, Cilt 10, No: 23, Haziran 2012, s. 84
32- Richard B. Felson., “Mass Media Effects on Violent Behavior”, Annual Review of Sociology,1996; 22. ProQuest Social Science Journals, s. 124.
77
33- Özlem Karaman., “İlköğretim Okullarında Şiddetin Yaygınlığı: Okul İklimi, Okul Kültürü ve Fiziksel Özellikler”, (Yüksek Lisans Tezi), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Adana, 2011, s. 13.
34- Behçet Al ve ark., “Sağlık Çalışanlarına Yönelik Artan Şiddet”, The Journal of Academıc Emergency Medıcıne, JAEM, 2012, 11: 118-119.
35- T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı, “Aile İçinde ve Toplumsal Alanda Şiddet”, Bilim Serisi 113, T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı Yayınları, ISBN: 975-19-2137-6. Başbakanlık Basımevi. Ankara, 1998, s. 15-16.
36- Yalçın, F., “Rtük Kararları Çerçevesinde Televizyon Yayınlarında Şiddet”, (Uzmanlık Tezi), T.C. Radyo Televizyon Üst Kurulu, Ankara, 2012.
37- Adnan Gümüş, “Şiddetin Nedenleri”, Toplumsal Bir Sorun Olarak Şiddet Sempozyumu, Ankara: Eğitim Sen Yayınları, 2006, s. 43-45.
38- Erıch Fromm, “Sevgi ve Şiddetin Kaynağı”, Çevirenler: Yurdanur Salman, Nalân İçten, Payel Yayınevi, 6. Baskı, 1994, s. 42.
39- Ali Rıza Gelirli, “Şiddetin Anatomisi”, İstanbul: Anfora Yayınları, 2008, s.15.
40- Gümüş, A., “Şiddetin Nedenleri”, Toplumsal Bir Sorun Olarak Şiddet Sempozyumu, Ankara: Eğitim Sen Yayınları, 2006.
41- Onur Ulusoy, “Ergenlerde Bilişim Teknolojileri Kullanımı ve Saldırganlık İlişkisi”, (Yüksek Lisans Tezi), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim
Bilimleri Anabilim Dalı, Adana, 2008, s. 11.
42- Mehmet Gök, “Aile İçi Şiddet ve Öfke İfade Tarzları Arasındaki İlişkinin
İncelenmesi”, (Yüksek Lisans Tezi), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Adana, 2009, s. 22.
78
Empati Açısından Bir İnceleme”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2013, 4(1), s. 67.
44- Mustafa Bayrakcı, “Sosyal Öğrenme Kuramı ve Eğitimde Uygulanması”, Eğitim Fakültesi Dergisi 14, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Ekim 2007, s. 200.
45- Nurşen Adak, “Bir Sosyalizasyon Aracı Olarak Televizyon ve Şiddet”, Ahmet Yesevi Üniversitesi. Bilig, Yaz / 2004, Sayı 30, s. 30.
46- Meltem Nurtanış Velioğlu, “Öğrenme ve Güdülenme” (ünite 2-6), Odabaşı Y. (Eds.),Tüketici Davranışları, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2604, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1572, 1. Baskı, Eskişehir, 2012, s. 28.
47- Velioğlu, M. N., “Öğrenme ve Güdülenme” (ünite 2-6), Odabaşı, Y. (Eds.),Tüketici Davranışları, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2604, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1572, 1. Baskı, Eskişehir, 2012.
48- Yves Michaud, “Şiddet”, Çeviri: Cem Muhtaroğlu, İletişim Yayınları Cep Üniversitesi, İstanbul, 1991, s. 69-70.
49- İsmail Sağlam, “Bazı Öğrenme Kuramları ve Din Öğretimi, T.C. Uludağ Üniversitesi”, İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 18, Sayı: 2, 2009, s. 262.
50- Kapıcıoğlu, İ.,(2007). Üniversite Öğrencilerinin Şiddet Algısı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü Psikolojik Hizmetler Anabilim Dalı, Konya
51- Altekin S. Şiddet ve şiddetin farklı türleri. 2013 Şubat, 2013 Eylül (revize edildi). http://serapaltekin.net/siddet.php.
52- Sağlık Çalışanlarına Yönelik Artan Şiddet Olaylarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu, Türkiye Büyük Millet Meclisi, Ocak 2013 Yasama Dönemi: 24, Yasama
79 Yılı: 3, s. 123-124.
53- Şiddeti Önleme Platformu, “Medya ve Şiddet Alt Çalışma Grubu Raporu”. http://www.athgm.gov.tr/upload/mce/eskisite/files/Sıddetı_Onleme_Platformu _Medya_ ve_Sıddet_Calısma_Grubu_Raporu_05.Doc.
54- Aslanova K. Medeni kanun kapsamında kadına yönelik şiddet.
http://www.uhbabdergisi.com/?sayfa=dergiayrinti&no=117&icerik=medeni- kanun-kapsaminda-kadina-yonelik-siddet&kategori=hukuk.
55- Kapıcıoğlu, İ.,(2007). Üniversite Öğrencilerinin Şiddet Algısı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü Psikolojik Hizmetler Anabilim Dalı, Konya
56- Harcar T, Cakır O, Surgevil O, Budak G. Kadına yönelik siddet ve türkiye‟de kadına yönelik şiddetin durumu. Toplum ve Demokrasi, Eylul-Aralık 2008;2 (4):51-70.
57- Gürkan ÖC, Coşar F. Ekonomik şiddetin kadın yaşamındaki etkileri. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2009;2(3):124-129
58- Işıker F. Televizyon yayınlarında şiddet, yayınlanmamış uzmanlık tezi. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Uzmanlık Tezi. 2011.
59- Fatih Yalçın, “Rtük Kararları Çerçevesinde Televizyon Yayınlarında Şiddet”, (Uzmanlık Tezi), T.C. Radyo Televizyon Üst Kurulu, Ankara, 2012, s. 22.
60- Sümeri N, (1997). “Kültür, Yasa ve Aile İçi Şiddet” 20. Yüzyılın Sonunda Kadınlar ve Gelecek Konferansı, Ankara, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları, 19-21 Kasım 1997.
61- Isotalus, N. (2002). Prevention of Physical Violence At Work. (Y. Ünal, Çev.) (2007). Çalışma Ortamı Dergisi, Sayı: 93, s:13-14
80 Violence.
63- Altıntaş N, (2006). Sağlık Kurumlarında Çalışan Hemşirelere Yönelik Şiddetin Belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi İstanbul.
64- Castillo, D. N., Pizatella, T. J., Stout, N. (2000). Injuries. In B. S. Levy, D. H. Wegman (Eds.), Occupational health: Recognizing and preventing work-related disease and injury (4.ed., s. 461-476). Philadelphia: Lippincott, Williams & Wilkins.
65- Loveless, L. (2001). Workplace Violence: A Report to the Nation. Iowa City: The University of Iowa, Injury Prevention Research Center (s.1-12). Erişim tarihi: Eylül 2013, www.public-health.uiowa.edu/iprc/resources/workplace-violence-report.pdf
66- Martino H. D., Cooper. (2003). European Foundation for Improvement of Living and Working Conditions. Preventing Violence and Harassment in the workplace. Part 4, page 43. www.eurofound.europa.eu/pubdocs/2002/109/en/1/ef02109en.pdf
67- Haynes, M. (2013). Workplace Violence: Why Every State Must Adopt A Comprehensive Workplace Violence Prevention Law. Cornell University, Cornell HR Review, April 2013. http://www.cornellhrreview.org/workplace-violence-why- every-state-must-adopt-a-comprehensive-workplace-violence-prevention-law/
68- Şenol, D., Yıldız, S. (2013). Kadına Yönelik Şiddet Algısı, Kadın ve Erkek Bakış Açılarıyla (s:3-11). Mutlu Çocuklar Derneği Yayınları, Ankara
69-Işıktaç, Y. (2002). Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi, Toplumsal Yasamda Kadın. Anadolu Üniversite Yayınları, Eskişehir.
70- ILO. (2000). (International Labour Organization). Introduction to Violence at Work.
71- Chappell-Di Martino, (2006) Violence at work (Third Edition). Geneva, Internatıonal Labor Organization, s. 17
81
72- SALIN, Denise (2003a), “Workplace Bullying Among Business Professionals, Prevalence, Organizational Antecedents and Gender Differences”, Ekonomi Och Samhalle, Skrifer utgivna vid Svenska handelshögskolan Publications of the Swedish School of Economics and Business Administration, Nr:117, Helsingfors.
73- Boz B, Acar K, Ergin A, Erdur B, Kurtulus A, Turkcuer I,and Ergin N. Violence toward health care workers in emergency departments in Denizli, Turkey. Adv Ther 2006 Mar-Apr;23(2):364-9.
74- Ayşe Uçak, “Sağlık Personelinin Maruz Kaldığı İş Kazaları ve Geri Bildirimlerinin Değerlendirilmesi”, (Yüksek Lisans Tezi), Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Afyonkarahisar, 2009, s. 4.
75- Öcal. A., Sağlik Çalişanlarinda İş Sağliği ve Güvenliği, Yayinlanmamiş Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.İstanbul, 2010
76- Büyükbayram A, Okçay H, Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddeti Etkileyen Sosyo- Kültürel Etmenler, Journal of Psychiatric Nursing 2013;4(1):46-53
77- Ayranci U. Violence toward health care workers in emergency departments in west Turkey. J Emerg Med. 2005; 28(3): 361-365.
78- Ayrancı Ü.Yenilmez Ç,Günay Y,Kaptanoğlu C. Çeşitli sağlık kurumlarında ve sağlık meslek gruplarında şiddete uğrama sıklığı. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2002; 3:147-154.
79- Aydın M. Isparta-Burdur Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet ve Şiddet Algısı, Türk Tabipleri Birliği Isparta-Burdur Tabip Odası Başkanlığı, Aralık 2008 sf 5.
80- Durak T.C. ve ark. Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi sağlık çalışanlarına hasta ve hasta yakınları tarafından uygulanan şiddetin değerlendirilmesi Genel Tıp Derg 2014;24:130 137 İzmir.
82
Sağlık ve Güvenlik Dergisi, Sayı No. 23, Ankara, 2010
82- Bilgin H., Buzlu S., A Study Of Psychiatric Nurses Beliefs And Attitudes About Work Safety And Assaults in Turkey. Issues Ment Health Nurs,
Sayı No 1, 2006
83- Akca, N., Yılmaz, A. ve Işık, O., 2014. “Sağlık profesyonellerina Uygulanan Şiddet: Özel Bir Tıp Merkezi Örneği”, Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 13(1), ss.1- 12.
84- Önal G., 2012. “Sağlık profesyonellerina Yönelik Şiddetin Değerlendirilmesi Ve Önlenmesi Hakkında Görüşü”, Türk Biyoetik Derneği, Ankara.
85- Nursoy, E. (2012). “Bir Hekimin Kaleminden Şiddet”, Hukuk Gündemi, 1, ss.74- 76.
86- Turkan, S., 2013. “Sağlık profesyonellerine şiddet üzerine analiz”, Androloji Bülteni, 15(55), 254-255.
87- Elbek O, Adaş EB. Hekimlere / Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet. Türkiye Biyoetik Derneği 7. Kongresi. Bildiri Özetleri Kitabı. İstanbul, Ekim 2012:27,28.
88- Akın NC, Balcı E, Dursun E, Güner G, Karataş Z, Öndül S, Özcan Ö, Şahin İ, Taşkın OA. Hekime Yönelik Şiddet: Fenomenolojik Bir Değerlendirme. http://yurtvedunyadergisi.files.wordpress.com/2014/02/6-4.pdf
89- Özyurt A., Ogan H., Solakoğlu Z., Bilen A., Hamarat M., Arslan Ş. (2009). “Hekime Yönelik Şiddet Nasıl Önlenir Çalıştayı Anket Sonuçları”.
90- Devebakan N., Sağlık İşletmelerinde Kalite ve Algılanan Hizmet Kalitesinin Ölçülmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 2001
91- Hasan Hüseyin Eker ve ark., “Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesindeki Şiddet Sıklığı”, Tıp Bilimleri Dergisi, Cilt 3. Sayı: 3, 2011, s. 17.
83
92- Köknel, Ö. (2000). Bireysel ve Toplumsal Şiddet. Altın Kitaplar Yayınevi.
93- Türkmenoğlu B. (2014) Sivas İl Merkezi Sağlık Çalışanlarında Şiddete Maruziyet Sıklığı Ve Şiddetin Tükenmişlik Düzeyine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas
94- Fernandes CM, Bouthillette F, Raboud JM, et al. (1999) Violence in the emergency department: a survey of health care workers. CMAJ. 1999; 161: 1245-1248.
95- Çam O, Akgün E, Babacan GA, Bilge A, Keskin GÜ. Bir ruh sağlığı ve hastalıkları hastanesinde çalışan hekim ve hemşirelerin klinik ortamlarını değerlendirmeleri ile iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2005; 6: 213- 220
96- Elbek O, Adaş EB. Bakır K. Sağlık sektöründe şiddet raporu. Türk Tabipleri Birliği Gaziantep-Kilis Tabip Odası. Nisan 2008.
97-Akça N, Yılmaz A., Işık O. (2012) Sağlık Çalışanlarına Uygulanan Şiddet: Özel Bir Tıp Merkezi Örneği, Kırıkkale Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümü, Kırıkkale
98-Durak T. Ç., Yolcu S., Akay S. Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi sağlık çalışanlarına hasta ve hasta yakınları tarafından uygulanan şiddetin değerlendirilmesi, Genel Tıp Derg 2014; 24:130-137
99- Ayranci U, Yenilmez C, Balci Y, Kaptanoglu C. Identification of violence in Turkish health care settings. J Interpers Violence 2006 Feb;21(2):276-96
100- Saarela KL, Isotalus N. Workplace Violence in Finland: High-risk groups and preventive strategies. A J Ind Med. Suppl. 1999; 1: 80-81.
101- Karaca B. K. Samsun İlinde Hekimlerin Şiddete Uğrama Sıklığı, Uğradıkları Şiddetin Özellikleri Ve Şiddet Konusundaki Düşünceleri, Uzmanlık Tezi, On dokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı, Samsun, 2014
84
102- Hılls and Joyce. Factors associated with medical practitioners‟ experiences of workplace aggression, Health Services Research Unit, Department of Epidemiology and Preventive Medicine, Monash University, Alfred Centre, Melbourne Victoria 3004, Australia 2013;57(7):898–912.
103- Tal Carmi-Iluz et al. Verbal and physical violence towards hospital- and community-based physicians in the Negev: an observational study. BMC Health Services Research 2005;5:54.
104- Hills DJ, Joyce CM, Humphreys JS. A national study of workplace aggression in Australian clinical medical practice. Med J Aust. 2012; 197(6): 336-340.
105- Menckel E, Viitasara E. Threats and violence in Swedish care and welfare-- magnitude of the problem and impact on municipal personnel. Scand J Caring Sci 2002 Dec;16(4):376-85.
106- Winstanley S, Whittington R. Aggression towards health care staff in a UK general hospital: variation among professions and departments. J Clin Nurs. 2004: 13(1)
107- Schablon A, Zeh A, Wendeler D, Peters Cet al. Frequency and consequences of violence and aggression towards employees in the German healthcare and welfare system: a cross sectional study. BMJ Open. 2012; 2(5): 18.
108- Gascón S, Martínez-Jarreta B, González- Andrade JF, et al. Aggression towards health care workers in Spain: a multi-facility study to evaluate the distribution of growing violence among professionals, health facilities and departments. Int J Occup Environ Health. 2009; 15(1): 29-35.
109- Schulte JM, Nolt BJ, Williams RL, Spinks CL, and Hellsten J. Violence and threats of violence experienced by public health field-workers. JAMA 1998;280(5):439-442.
85
110- Büken B, Günay Y, Birincioğlu I, Katkıcı U. Etkili eyleme taraf olan mağdur ve sanıklara yönelik sosyal değerlendirme. Adli Tıp Bülteni 1997; 2(3):131-134.
111- Saegi K et al. Work-related violence by patients agains doctors. J Occup Health 2011;53:356-364.
112- Annagür B. (2010) Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet: Risk Faktörleri, Etkileri, Değerlendirilmesi ve Önlenmesi, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2010, 2(2), ss 161- 173
113- Çöl S. İşyerinde psikolojik şiddet: hastane çalışanları üzerine bir araştırma. Çalışma ve Toplum 2008;4:107-30.
114- Kitaneh and Hamdan. Workplace violence against physicians and nurses in Palestinian public hospitals: a cross-sectional study. BMC Health Services Research 2012;12:469.
115- Siying Wu et al. A Study on Workplace Violence and Its Effect on Quality of Life Among Medical Professionals In China. Archives of Environmental & Occupational Health 01/2014; 69(2):81-88.
116-Lau J, Magarey J, McCutcheon H. Violence in the emergency department: A literature review. Aust Emerg Nurs J 2004; 7:27-37.
117- Türk Tabipleri Birliği Yayınları. Önlenebilir Bir Sorun: Hekime Yönelik Şiddet Araştırmalardan Yararlanılan Değerlendirmeler ve Çözüm Önerileri. Ankara, Haziran 2014.
118- Barlow CB, Rizzo AG. Violance against surgical resident. West J Med 1997;167:74-8.
119- Farrell GA, Bobrowski C, Bobrowski P. Scoping workplace aggression in nursing: findings from an Australian study. J Adv Nurs 2006;55:778-87.
86 EK-ANKET FORMU
PAÜ HASTANESİNDEKİ ASİSTAN HEKİMLERİN ŞİDDETE MARUZİYET