Bu çalıĢmada bambu (Bambusa) malzemenin optimum iĢleme koĢullarını belirlemek amacıyla, CNC makinesinde çeĢitli parametreler değiĢtirilerek iĢleme gerçekleĢtirilmiĢ ve elde edilen yüzeylerin yüzey kalitesi yüzey pürüzlülüğü ölçülerek değerlendirilmiĢtir.
Elde edilen pürüzlülük değerlerinden Ra incelendiğinde en düĢük pürüzlülük değerleri 2 mm iĢleme derinliğinde, 14 000 dev/dak devir sayısında, 1 000 mm/dak ilerleme hızında ve 3 nolu kesici tipinde Ra 3,3946 meydana gelmiĢtir. Ra değeri en yüksek (en kötü yüzeyler) 4 mm iĢleme derinliğinde, 10 000 dev/dak devir sayısında, 2 000 mm/dak ilerleme hızında ve 1 nolu kesici tipinde Ra 4,8702 meydana gelmiĢtir.
Rz incelendiğinde en düĢük pürüzlülük değerleri 2 mm iĢleme derinliğinde, 14 000 dev/dak devir sayısında, 1 000 mm/dak ilerleme hızında ve 3 nolu kesici tipinde Rz 19,986 meydana gelmiĢtir. Rz değeri en yüksek (en kötü yüzeyler) 4 mm iĢleme derinliğinde, 10 000 dev/dak devir sayısında, 2 000 mm/dak ilerleme hızında ve 1 nolu kesici tipinde Rz 25,642 meydana gelmiĢtir. Elde edilen sonuçlar Ra değerinden elde edilen sonuçlar ile benzerlik göstermektedir.
Elde edilen verilere göre CNC ile bambu malzemenin iĢlenmesinde iĢleme derinliği arttıkça yüzüy pürüzlülüğünde artıĢ görülmüĢtür. Kesici devir sayısındaki artıĢ belli bir yere kadar pürüzlülük değerinde iyileĢme gösterirken daha fazla artması pürüzlü yüzeyler oluĢturmuĢtur. Kesici ilerleme hızı artıkça pürüzlülükte paralel olarak artıĢ göstermiĢtir. Bıçaklardaki kesici sayısının artması durumunda iĢlenen yüzeylerin pürüzlülük değerleri düĢüĢ göstermiĢtir.
Bambu ağaç malzemede iĢleme sonrası pürüzlülük değerlerinin minimum olarak elde edilmesi için elde edilen veriler değerlendirilerek optimum noktada iĢleme gerçekleĢtirilmelidir.
ĠĢleme derinliğinin düĢük olması (bir derin kesiĢ yerine iki sığ kesiĢ ) kesicilerdeki bıçak sayısının artırılması ve kesicilerin bilenmiĢ olması ve sık aralıklarla bilenmesi iyi bir yüzey kalitesi için gerekli olacaktır.
Ayrıca kullanılan CNC tezgahların stabil olması ve titremelerden etkilenmemesi yüzey kalitesinin bozulmasını azaltacaktır.
37
KAYNAKLAR DİZİNİ
Akkurt, M., (1996), Bilgisayar Destekli Takım Tezgahları (CNC) ve Bilgisayar Destekli Tasarım ve Ġmalat (CAD-CAM) Sistemleri, Birsen Yayınları, Ġstanbul, Mart, 1. Baskı.
Aydın, Ġ., (2004), ÇeĢitli Ağaç Türlerinden Elde Edilen Kaplamaların Islanabilme Yeteneği ve YapıĢma Direnci Üzerine Bazı Üretim ġartlarının Etkileri, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Aykaç, S., (2016), ÇeĢitli Üstyüzey ĠĢlem Malzemelerinin Bambuda Kullanım Performansının Ġncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kütahya. Baykan, Ġ., (1996), RendelenmiĢ ve ZımparalanmıĢ Masif Ağaç Malzeme Yüzeylerinde Yüzey Pürüzlülüklerine ĠliĢkin AraĢtırmalar, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Baykan, C.S., (1999), Phyllostachys Bambusoide Sieb. Et. Zucc. Türünün Rizom Çelikleri ile Üretimi ve Bambuların Kullanım Olanakları, Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Bağcı, Ö., (2004), CNC Teknik, DeğiĢim Yayınları, Ġstanbul, ISBN 975-93727-0-3. 1. Baskı, s. 229.
Bup Kesici Takımlar, http://www.bup.com.tr/, EriĢim Tarihi: [06.12.2017].
Cutri, F., Maycock, K., Parkin, R., (1991), Surface Measurement of Planed and Moulded Timber Products, Sensors and Actuators.
Çabukoğlu, F., (2007), Masif Parkelerde Kalite Sınıflarına Göre Yüzey Pürüzlülüğünün Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Abant Ġzzet Baysal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
Dinçel, M., (1999), CNC Takım Tezgahları, Trakya Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü, Lisans Bitirme Tezi, Tekirdağ.
Damga, S., (2006), Deri Giyim Üretimin Optimizasyonunda CAD/CAM Sistemlerinin Kullanımı Üzerine AraĢtırmalar, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ġzmir.
Ettelt, B., (1987), Sagen, Frasen, Hobeln, Bohren Die Spanung von Holz und ihre Werkzeuge, DRW – Verlag Stuttgart.
Efe, H., (1999), Yüksek Lisans Ders Notları, Gazi Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Mobilya ve Dekorasyon Eğitimi Bölümü, Ankara.
Efe, H., Gürleyen, L., (2003), Bazı Ağaç Malzemelerde KesiĢ Yönü, Kesici Adeti ve Devir Sayısının Yüzey Düzgünlüğüne Etkileri, Gazi Üniversitesi, Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, Ankara, Sayı 1: s. 77, 87.
38
KAYNAKLAR DİZİNİ (devam)
Efe, H., Demirci, S., Kılıç, Y., (2003), Doğu Kayını (Fagus orientalis L.) Odununun Rendelenmesinde KesiĢ Yönü, Bıçak Sayısı, Besleme Hızı ve Kesme Derinliğinin Yüzey Düzgünlüğüne Etkisi, Gazi Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, Ankara, Sayı 1: s. 77-87. Emir, C., (2006), Orman Yollarında Phyllostachys Bambusoides ile ġev Stabilizasyonu Üzerine Bir AraĢtırma, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zonguldak.
Efe, H., Gürleyen, L., Budakçı, M., (2007), Akasya Odununda KesiĢ Yönü ve Kesici Sayısının Yüzey Düzgünlüğü ve YapıĢma Direncine Etkisi, Kastamonu Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, Kastamonu, Sayı 1: s. 13-32.
Erakhrumen, A.A., (2012), Treating Bambusa Vulgaris With Neem Seed Oil Against Basidiomycetic Biodegradation, Faculty of Agriculture and Forestry Department of Forest Resources Management, University of Ibadan, Nigeria, Ibadan 200005.
Gürleyen, L., (1998), Mobilyada Kullanılan Masif Ağaç Malzemelerde Yüzey Düzgünlüğünün KarĢılaĢtırılması, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Ganapathy, P.M., Huan-Ming, Z., Zoolagud, S.S., Turcke, D., Espiloy, Z.B., (1999), Bamboo Panel Boards, State – of – The - Art Review, Technical, International Network For Bamboo and Rattan, Beijing, New Delhi, Eindhoven, Report No. 12.
Ghavami, K., (2004), Bamboo as Reinforcement in Structural Concrete Elements, Pontificia Universidade Catolica, Department of Civil Engineering, Rio de Janeiro, Brezilya.
Hernandez, R.E., Cool, J., (2008), Effects of Cutting Parameters on Surface Quality of Paper Birch Wood Machined Across The Grain With Two Planing Techniques, Holz als Roh - und Werkstoff.
Ġlter, E., Çamlıyurt, C., Balkız, Ö.D., (2001), Uludağ Göknarı (Abies bornmülleriana Mattf.) Odununun Yüzey Pürüzlülük Değerlerinin Belirlenmesi Üzerine AraĢtırmalar, Ġç Anadolu Ormancılık AraĢtırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, Teknik Bülten No: 281, Kardelen Matbaacılık.
Jules, J.A.J., (1985), The Mechanical Properties of Bamboo, Technical University, Eindhouen, Eindhoven, The Netherlands.
Jakub, S., Martıno, N., (2005), Wood Surface Roughness – What is it, Rosenheim Workshop, September, Boku University of Natural Resources and Applied Life Sciences, Vienna, Austria. Kurtoğlu, A., Ünlügil, H., (1991), Parkelerde Yüzey ĠĢlemleri, Ġstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Ġstanbul, Seri B, Cilt 41: Sayı 3-4.
39
KAYNAKLAR DİZİNİ (devam)
Koç, H.K., (1993), Bilgisayar Destekli Üretim ve Orman Ürünleri Sanayinde Uygulaması, Doktora Tezi, Ġstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ġstanbul.
Koç, K.H., Koç, R., (2005), Bilgisayar Destekli Üretim ve Türkiye Mobilya Endüstrisinin Geleceği, Mobilya Dekorasyon Dergisi, Temmuz-Ağustos 2005, Sayı 67: s. 22-38.
Kurtoğlu, A., Sofuoğlu, S.D., (2008), Ağaç Malzemenin ĠĢlenmesinde Alternatif Kesim Yöntemleri, Mobilya Dekorasyon Dergisi, Kasım – Aralık 2008, Sayı: 87, ISSN 1302-3179. s. 328-344.
Karagöz, Ü., (2010), AhĢap Malzemenin CNC Ġle ĠĢlenmesinde Yüzey Kalitesini Etkileyen ĠĢleme Parametrelerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
Kaçal, A., Sofuoğlu, S.D., (2013), Experimentally and Statistically Evaluating of Drilling of Massive Wooden Table which is Made of Scotch Pine (Pinus sylvestris L.), 21st International Wood Machining Seminar, Tsukuba International Congress Center, Tsukuba, Japan. August 4- 7, 2013, 421-428.
Kurtoğlu, A., Sofuoğlu, S.D., (2014), Some Machining Properties of Four Wood Species Grown in Turkey, Turk. J. Agric. For., 38, (2014), s. 420-427, doi:10.3906/tar-1304-124. Kurtoğlu, A., Sofuoğlu, S.D., (2015), Effects of Machining Conditions on Surface Roughness in Planing and Sanding of Solid Wood, Drvna industrija, 66 (4), s. 265-272. DOI:10.5552/drind.2015.1406.
Marian, J.E., Suchland, O., (1962), Surface Texture Measurement The ories, Methods, Applications, Forest Productions Journal, Sayı 13: s. 303.
Makine Takım Endüstri Kesici Takımlar, https://www.makinatakim.com.tr/urunlerimiz/ EriĢim Tarihi: [06.12.2017].
Malkoçoğlu, A., Özdemir, T., (1999), Yüzey Pürüzlülüğü AraĢtırmalarının Tarihi GeliĢimi, Mobilya Dekorasyon Dergisi, Sayı 32: s. 60-68.
Mitchell, P., Lemaster, R., (2002), Investigation of Machine Parameters on The Surface Quality in Routing Soft Maple, Forest Products Journal, Sayı 52(6): s. 85–90.
Malkoçoğlu, A., Özdemir, T., (2006), The Machining Properties of Some Hardwoods and Softwoods Naturally Grown in Eastern Black Sea Region of Turkey. Journal of Materials Processing Technology, Trabzon, Sayı 173 (3): s. 315-320.
Netmak Kesici Takımlar, http://netmakkesicitakim.com/#, EriĢim Tarihi: [06.12.2017].
Örs, Y., Baykan, Ġ., (1999), Masif Ağaç Malzemede Rendeleme ve Zımparalamanın Yüzey Pürüzlülüğüne Etkileri, Turkish J. of Agriculture and Forestry, Sayı 23: s. 577-582.
40
KAYNAKLAR DİZİNİ (devam)
PCE-MMK 1 Universal Nem Ölçüm Cihazı Kullanma Kılavuzu, PCE Teknik Cihazlar Ltd.ġti, Ġstanbul.
Rıchter, K., Knaebe, M.T., (1995), The Effect of Surface Roughness on The Perfoımance of Finisher, Forest Products Journal,Sayı 45, 7: s. 91-97.
Stumbo, D.A., (1960), Surface Texture Measurements For Quality and Production Control, Forest Products Journal, S. A, Sayı 10, 12: s. 122-124.
Stumbo, D.A., (1961), Surface Texture Measurement Methods. Forest Product Journal, S. A, August 4, s. 299-304.
Stewart, H.A., (1970), Cross Grain Knife Planing, Hard Maple Produces High Quality Surfaces and Flakes, Forest Products Journal, 20, 10, s. 39-42.
Stewart, H.A., (1976), Abbrasive Planing Accros The Grain With Higher Grit Numbers Can Reduce Finish, Forest Products Journal, Sayı 20(4): s. 49-51.
Sulthoni A., (1985), Traditional Preservation of Bamboo in, Gadjah Mada University Faculty of Forestry, Yogyakartu, Indonesia.
Schleusener, J., (1993), Stand der Wasserstrahlschneidtechnik, Holz und Kunststoffverarbeitung.
Sofuoğlu, S.D., KuĢçuoğlu, M.Ö., (2006), AhĢapta Temel ĠĢleme Teknikleri, Mobilya Materyal Dergisi, Ġstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü, Ġstanbul, Sayı.1, Kasım-Aralık 2006, s. 43-46.
Sofuoğlu, S.D., (2008), Bazı Yerli Ağaç Türü Odunlarının ĠĢlenme Özelliklerinden Yüzey Kalitesi Üzerine Etkileri, Doktora Tezi, Ġstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul. Sütçü, A., Güntekin, E., Özdemir, G., ġahin, H.T., (2008), CNC Ġle ĠĢlenen Yüzeylerde Yüzey Kalitesinin Taguchi Deney Tasarımı Ġle ĠyileĢtirilmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Bilimsel AraĢtırma Projeleri, Artvin, 1255 – M - 06 (yayınlanmamıĢ proje raporu).
Sofuoğlu, S.D., Kaçal, A., (2013), Investigating of Machining Performance in Terms of Tool Wear and Hole Accuracy in Drilling of Particleboard Surfaced with Synthetic Resin Sheet, 21st International Wood Machining Seminar, Tsukuba International Congress Center, Tsukuba, Japan, August 4-7, 2013, s. 233-240.
Sofuoğlu, S.D., Perçin O., YeĢil H., KuĢcuoğlu M.Ö., (2015), Evaluation of Hole Drilling Operations of Drill Holes Some Tree Species in Turkey. 22nd International Wood Machining Seminar, Quebec city, Canada, June, 14 - 17.
Sofuoğlu, S.D., (2015a), Determination of Optimal Machining Parameters of Massive Wooden Edge-Glued Panels Made of European larch (Larix decidua Mill.) using Taguchi Design Method, BioRes. 10(4), s. 6797-6808. DOI:10.15376/biores.10.4.7772-7781.
41
KAYNAKLAR DİZİNİ (devam)
Sofuoğlu, S.D., (2015b), Using Artificial Neural Networks to Model the Surface Roughness of Massive Wooden Edge-Glued Panels Made of Scotch Pine (Pinus sylvestris L.) in a Machining Process with Computer Numerical Control, BioRes. 10(4), s. 6797-6808, DOI:10.15376/biores.10.4.6797-6808.
Sharma, B., Gatóo, A., Ramage, M.H., (2015), Effect of Processing Methods on The Mechanical Properties of Engineered Bamboo Department of Architecture, University of Cambridge, Cambridge, U. K.
Sofuoğlu, S.D., (2016), Determination of Optimal Machining Parameters of Massive Wooden Edge - Glued Panels Which is Made of Scots Pine (Pinus sylvestris L.), Using Taguchi Design Methods, European Journal of Wood and Wood Products.
Time TR200, Surface Roughness Tester, Kullanma Kılavuzu, CV Instruments Europe BV TS 971, (1988), Yüzey Pürüzlülüğünün Parametreler ve Pürüzlülük Tespiti Kuralları, TSE Standardı, Ankara.
TS 2470 (2005), Odunda Fiziksel ve Mekaniksel Deneyler Ġçin Numune Alma Metotları ve Genel Özellikler, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
TS 6956 EN ISO 4287 (2004), Geometrik Mamul Özellikleri (GMÖ) – Yüzey Yapısı: Profil Metodu - Terimler, Tarifler ve Yüzey Yapısı Parametreleri, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara. TS EN 10049 (2014), Metal Düz Mamuller Üzerinde Pürüzlülük Ortalaması Ra' nın ve Tepe Sayısı RPc'nin Ölçülmesi, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
Terai, M., Minami, K., (2011), Fracture Behavior and Mechanical Properties of Bamboo Reinforced Concrete Members Fukuyama University, 985 Aza - Sazno Higashimura - cho, Fukuyama, Japan, 729 - 0292.
United Nations, (1981), Technical Criteria For The Selection of Wood – Working Machines, United Nations, Industrial Devolepment Organization.
Usta, Ġ., Demirci, S., Kılıç, Y., (2007), Comparison of Surface Roughness of Locust Acacia (Robinia pseudoacacia L.), and European oak (Quercus petraea (Mattu.) Lieble.) in Terms of The Preparative Process by Planing, Building and Environment.
Ünver, E., (1994), CNC Torna Tezgahlarında Kesme Parametrelerinin Teorik ve Deneysel Analizi ve Parça Programı Optimizasyonu, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
Varol, R., Yalçın, B., Yılmaz, N., (2005), Bilgisayar Destekli Ġmalatta (Cam), Cam Programı Kullanılarak Parça Ġmalatının GerçekleĢtirilmesi, Teknik Not, Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi, Sayı: 3, s. 47-57, ISSN:1304 – 4141.
42
KAYNAKLAR DİZİNİ (devam)
Yang, Y., (2003), Technology of Sawing Bamboo Veneer, Beijing Forestry University, College of Material Science and Technology, China.
Yağmur, L., (2004), Tasarım ve Ġmalatta CNC ve CAD/CAM Sistemlerinin Fonksiyonları, Tübitak – Ume, http://www.turkcadcam.net/rapor/imalatta-cadcam/index.html EriĢim Tarihi: [06.12.2017].
ÖZGEÇMİŞ
Kişisel Bilgiler
Soyadı, adı : AYKAÇ Emrah Doğum tarihi ve yeri :15.03.1988
e-mail :emrahaykac34@gmail.com Eğitim
Derece Eğitim Birimi Mezuniyet Tarihi Yüksek lisans : Dumlupınar Üniversitesi
Fen Bilimleri Enstitüsü 2018 Ġleri Teknolojiler Anabilim Dalı
Ağaç ĠĢleri
Lisans : Dumlupınar Üniversitesi
Simav Teknik Eğitim Fakültesi 2011 Mobilya ve Dekorasyon Eğitimi Bölümü
Lise : Alaca Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi 2005 Mobilya ve Dekorasyon
Yayınlar
SOFUOĞLU, S.D, ORDU, M., AYKAÇ, E., ÇELĠKBAġ, S., 2013: Mermer ve Traverten Tozunun AhĢap Üst Yüzey ĠĢlemlerinde Kullanımının Parlaklık ve Pürüzlülüğüne Etkisi, Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Sayı.11, Nisan 2013, s. 81–93, ISSN. 1302–3055, Kütahya.