Çalışmamızda aşağıda belirtilen sonuçlar elde edilmiştir;
Çalışmaya alınan hastaların yaş ortalaması 54.87±12.90’dır. Hastaların yaş gruplarına göre dağılımlarına bakıldığında %50.9’unun 55 yaş üzerinde olduğu görülmektedir. Çalışmaya alınan hastaların %57.1’i kadın, %42.9’u erkektir. Hastaların %77.6’sı ise
evlidir.
Çalışmaya alınan hastaların üçte biri (%35.9) okur-yazar değildir.
Çalışmaya alınan hastaların %60.8’i düşük gelir düzeyine sahiptir ve %3.3’ünün herhangi bir sağlık güvencesi yoktur.
DM hastalarının %82.9’u sigara kullanmamaktadır.
Çalışmaya alınan hastaların büyük çoğunluğu (% 61.4) günlük hayatta karşılaştıkları sorunları eşleri ile paylaşmaktadır.
Çalışmaya alınan hastaların ortalama hastalık süresi 9.04± 6.49 yıldır (Yıl olarak). Çalışma kapsamındaki hastaların yarıdan fazlasının (% 65.2) diabet dışında başka bir
hastalığı vardır.
Hastaların %43.8’i kontrollerine düzensiz olarak gitmektedir.
Çalışmaya alınan hastaların yarıya yakınında (% 47.6) şiddetli düzeyde depresif belirti vardır.
Çalışmaya alınan hastaların Beck Depresyon Ölçeği puan ortalamasında yaş gruplarında anlamlı fark olmamasına rağmen 18-24 yaş grubunda BDÖ puanı diğer yaş gruplarına göre daha yüksektir.
Çalışmaya alınan hastaların cinsiyeti ile BDÖ arasında anlamlı ilişki yoktur. Medeni durumu ile BDÖ puanı arasında anlamlı farklılık bulunmamıştır.
Çalışmaya alınan okur-yazar olmayan hastaların Beck Depresyon Ölçeği puan ortalaması (28.55±13.73), Üniversite mezunu diabet hastalarından (19.04±14.47) yüksek çıkmıştır ( p=0.004).
Memur hastalarda Beck Depresyon Ölçeği puan ortalaması (16.37±12.11), işçi hastalardan (27.89±15.45) daha düşük bulunmuştur.
Üst sosyo-ekonomik düzeydeki diabetes mellitus hastalarının Beck Depresyon Ölçeği puan ortalaması (12.50±14.34), düşük sosyo-ekonomik düzeydeki diabet hastalarının puanlarından (28.27±13.66) daha düşüktür.
Diabetes Mellitus dışında kronik hastalığı olan diabet hastalarının Beck Depresyon Ölçeği puan ortalaması ile Diabetes Mellitus dışında kronik hastalığı olmayan diabet hastalarının BDÖ arasında anlamlı fark bulunmamıştır.
Sigara kullanma durumu ile depresif belirtilerin görülmesi arasında anlamlı fark bulunmamıştır.
Bu çalışmaların elde edilen verilerin değerlendirilmesi sonucunda aşağıda belirtilen öneriler getirilebilir;
Diabete yatkınlığı olan birey ve toplumlarda diabetin gelişmesi mümkün olduğu kadar önlenmeli, diabetli kişilere etkin hasta bakımı ve eğitimi verme yoluyla bireylerin sağlığını ve yaşam kalitelerini sürdürmesi sağlanmalı, diabet komplikasyonları önlenmeli ve tedavi edilmeli ve böylece diabetin morbidite, mortalite ve maliyeti azaltılmalı, diabetin önlenmesi ve kontrolü için yapılan araştırmalar desteklenmeli,
Diabet hastalarının psikopatolojilerinin erken ve doğru tanınması en önemli aşama olacaktır. Somatik yakınmaların yanında duygusal durum, davranışsal ve ruhsal durum dikkate alınmalı, psikiyatriye ilişkin ön yargıdan uzak olunmalı, bu alanda çalışan elemanların eğitilmesi sağlanmalı,
Hastalar hastalıkları, inceleme ve tedavi yöntemleri konusunda bilgilendirilmeli, DM hastalarının bakımında rol alan sağlık ekibinin hastayla olumlu, dürüst ve tutarlı
bir ilişki kurarak, hastanın psikolojik bozukluklarını dikkate alarak bakım vermelidir, hastanın depresyon düzeyinin azaltılması ve huzurunun sağlanması için, bireysel farklılıklar göz önüne alınarak açık, güvenli, paylaşımcı, destekleyici bir iletişim ortam sağlanmalı,
Sağlık personeli tüm sorumluluğu almamalı ya da tüm sorumluluk veya tercihleri hastaya yüklememeli,
Diabet hastalarının yaşadıkları krizle etkin baş edebilmeleri için, yeni baş etme yöntemleri geliştirmelerine yardımcı olunmalı,
Hastaların rehabilitasyon etkinliklerini planlarken, hasta ve ailesinin değerleri ve gereksinimlerinin göz önünde bulundurulmalı,
Hastalık hali kişide olduğu kadar, ailede de krize neden olur. Hasta ile aile arasındaki ilişkilerde güçlükler çıkar. Ailenin tutumu ilgili ancak aşırı kaygılı olmamalıdır. Aile içi roller net olmalı, aşırı koruyucu , rijit ve çatışmaları gözardı eden bir aile ortamı olmamalı,
Sosyo-ekonomik durumun düşük olması hastanın psikolojisini ve hayata bakış açısını olumsuz etkileyecektir. Hastalara ek gelir getirecek uygun iş ortamlarının hazırlanması gerekmektedir.
Diabette sigara kullanmanın hastanın sağlığı açısından riskleri göz önüne alınarak hastaya bu konuda danışmanlık yapılmalıdır.
Hastalara ve eşlerine eğitim, destek, profesyonel yardım sağlamak amacı ile ulusal ve uluslar arası destek grupları kurulmalıdır.
Diabette depresif belirtileri gösteren hastalara problemlerle baş etme becerilerinin kazandırılması ya da geliştirilmesi amacı ile psikiyatrik yardım ve danışmanlık verilmelidir.
9.KAYNAKLAR
1. Akker M., Schuurman A., Metsemakers J., Buntinx F. (2004). Is depression related to subsequent diabetes mellitus?. Acta Psychiatrica Scandinavica, 110(3):178-183.
2. Allen F.M, Stillman and Fritz R. (1963). Monograph of the Rockfeller Instıtute for Med. Res., “ A Monograph on Diabetes Mellitus”, Michigan, 11: 1-78.
3. American Diabetes Association: Diabetes 1996 Vital Statistics. Alexandria, VA, American Diabetes
Association, 1996, 51-59.
4. Andreoli T.E., Carpenter C.C.J., Plum F., Smith, JR. L.H. (1990). Cecil Essentials of Medicine, W.B. Saunders Company, Washington, Philadelphia, s.496-505.
5. Aytar G. (1987). Depresyondaki düşünce bozukluklarının bilişsel kuram açısından incelenmesi. Doktora tezi; İstanbul.
6. Beardsley G., Goldstein M.G. (1993). Pyschological factors affecting physical condition: Endocrine disease literature review. Pyschosomatics, 34: 12-9.
7. Beck AT ve ark. (1961). An invantory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry, 4:561-571.
8. Bradley C., Lewis K.S. (1990). Measures of psychological well-being and treatment satisfaction developed from the responses of people with tablet-treated diabetes. Diabet-Med, 7 (5): 445-51.
9. Braunwald E., Isselbacher K.J., Petersdorf R.G., Wilson J.D., Martin J.B., Faucı A.S. (1987). Harrison’s Principles of International Medicine, 11th edition, Mc Graw Hill,New York, s. 1778-1797.
10.Ceylan M.E. (1993). Araştırma ve Klinik Uygulamada Biyolojik Psikiyatri, İstanbul, s. 200-209.
11.Çalıkuşu C, Yücel C, Polat A, Baykal C. (2002). Psikojenik Deri Yolmanın Psikiyatrik Bozukluklarla İlişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 13(4):282-289.
12.Çifter İ. (1998). Depresyon Kavramının Gelişimi, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Ankara.
13.DSM-IVTM (2000) American Psychiatry Association, Washington D.C., 2000’den çeviren : Köroğlu
E, Hekimler Yayın Birliği, Ankara.
14.Eaton WW., Armenian H., Gallo J., Pratt L., Ford DE. (1988). Depression and risk for onset type II diabetes. Diabetic Medicine, 5(3):268-274.
15.Eren İ, Erdi Ö, Özcankaya R. (2003). Tip II Diabetik Hastalarda Kan Şekeri Kontrolü ile Psikiyatrik Bozuklukların İlişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 14(3):184-191.
16.Fırat Üniversitesi Tıp Merkezi ve Araştırma Hastanesi 2004 verileri. (2004). Elazığ İl Sağlık Müdürlüğü Arşivi. Elazığ.
17.Friis R., Nanjundappa G. (1998). Diabetes, depression and employment status. Qual Life Res., 7(3):197-204.
18.Gavard J.A., Lustman P.J., Clouse R.E. (1993). Prevelance of depression in adults with diabetes, Diabetes Care, 8: 1167-1178.
19.Gülseren L, Gülseren Ş, Hekimsoy Z, Bodur Z, Kültür S. (2001). Major Depresif Bozukluğu Olan Diabetes Mellituslu Hastalarda fluoksetin ve paroksetinin Depresyon-Anksiyete, Yaşam kalitesi, Yetiyitimi ve Metabolik Kontrol Üzerine Etkisi. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 11(1):1-10.
20.Gülseren L, Hekimsoy Z, Gülseren Ş, Bodur Z, Kültür S. (2001). Diabetes Mellituslu hastalarda depresyon, anksiyete, yaşam kalitesi ve yetiyitimi. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(2):89-98.
21. Hamm H. (1980). Allgemeinmedizin Familienmedizin, Georg Thieme Verlag, Stuttgart, s.234-263.
22.İlkova H. (2000). Diabet, Obezite ve Metabolizma Hastalıkları, İstanbul, s.47-97.
23.Jacobson A.M. (1993). Depression and diabetes, Diabetes Care, 12: 1621-1623.
24.Jacobson AM., de Groot M., Samson JA. (1997). The effects of psychiatric disorders and symptoms on quality of life in patients with type I and type II diabetes mellitus. Qual Life Res., 6:11-20.
25.Jalengues I., Tauveron I., Albuisson E., Lonjaret D., Thieblot P., Coudert AJ. (1993). Prevalence of anxiety and depressive symptoms in patients with type 1 and 2 diabetes. Rev Med Suisse Romande, 113(8):639-646.
26.Kaplan HI, Sadock B. (1994). Depression, Synopsis of Psychiatry, 7th edition, Williams Wilkins, 516-
572.
27.Kara B., Akbayrak N. (2002). Tip II Diabetes Mellitus Hastalarının Sürekli Anksiyete Düzeylerinin İncelenmesi. Endokrinolojide Yönelişler Dergisi, 11(5):202-211.
28.Kocabaşoğlu N. (1991). Diabetes Mellitus Hastalığında Multifaktöryel Psikiyatrik İnceleme, İstanbul.
29.Koening HG., George LK., Peterson BL., Pieper CF. (1997). Depression in medically ill hospitalized older adults: prevalence characteristics, and course of syptoms according to six diagnostic schemes. AM J Psychiatry , 154: 1376-1383.
30. Kuloğlu M, Karaoğlu A, Atmaca M ve ark. (2000) Tip II diabetik hastalarda psikiyatrik belirtiler ve
kan şekeri kontrolü. Düşünen Adam, 13: 19-23.
31. Küey L, Güleç C. (1993). Depresyonun Epidemiyolojisi. Depresyon Monografları Serisi, Hekimler Yayın Birliği, Ankara.
32.Langer N., Langer O. (1994). Emotional Adjustment to Diagnosis and Intensified Treatment of Gestational Diabetes, Obstetrics & Gynecology, 3: 329-334.
33.Leedom L., Meehan W.P., Procci W., Zeidler A. (1991). Symptoms of depression in patients with type II diabetes mellitus. Pyschosomatics, 32 (3): 280-6.
34.Leedom L., Meehan WP., Procci W., Zeidler A. Syptoms of depression in patients with type II diabetes mellitus. Department of Psyciatry, Harbor/UCLA Medical Center, Torrance, 90509.
35.Lernmark B., Persson B., Fisher L., Rydelius PA. (1999). Symptoms of depression are important to psychological adaptation and metabolic control in children with diabetes mellitus. Diabetic Medicine, 16(1):14-22.
36.Lewis K.S., Jenninga A.M., Ward J.D., Bradley C. (1990). Health belief scales developed specifically for people with tablet-treated type II diabetes. Diabet-Med, 7 (2): 148-55.
37.Lloyd CE., Dyer PH., Barnett AH. (2000). Prevalence of symptoms of depression and anxiety in a diabetes clinic population. Diabetic Medicine, 17(3):198-201.
38.Lloyd C.E., Matthews K.A., Wing R.R., Orchard T.J. (1992). Psychosocial factors and complications of IDDM: The Pittsburgh Epidemiology of Diabetes Complication Study, VIII. Diabetes Care, 15: 166-72.
39. Lustman PJ., Clouse RE., Griffith LS., Carney RM., Freedland KE.: Screening for depression in
diabetes using the Beck Depression Inventory. Department of Psyciatry, Washington University School of Medicine, St. Louis, Missouri 63110, USA.
40.Lustman P.J., Griffith L.S.,Clouse R.E., Cryer P.E. (1986). Psychiatric illness in diabetes mellitus: relationship to symptoms and glucose control. Journal of Nervous and Mental Disease, 174: 736-42.
41.Lustman P.J., Griffith L.S.,Clouse R.E. (1988) Depression in adults with diabetes: results of a five- year follow-up study. Diabetes Care, 11: 605-12.
42.Lustman P.J. et al. (1992). Depression in Adults With Diabetes, Diabetes Care, 11: 1631-1639.
43.Lustman P.J., Freedland K.E., Carney R.M. (1992). Similarity of depression in diabetic and psychiatric patients. Pyschosomatic Medicine, 54: 602-11.
44.Lustman P. J.,Griffith L.,S. (1997). The course of major depression in diabetes,Gen.Hos.Pschiatry, 19(2),138-43.
45.Masterton G. (1996). Diabetes and Depressive Disorders. Diabetes Reviews International, 5(3): 2-5.
46.Mayou R., Peveler R., Davies B., Mann J., Fairburn C. (1991). Psychiatric morbidity in young adults with insulin-dependent diabetes mellitus. Psychological Medicine, 21: 639-45.
47.Miranda J., Munoz R. (1993). Intervention for minor depression in primary care patients. Psychosom Medicine, 56: 136-141.
48.Mutlu Tomaç A, Arık A.C, Çapraz M, Kahraman H. (1998). Diabetik komplikasyon Gelişen Hastalarda Depresyon. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 8(2):69-73.
49. Newman J.C., Holden R.J. (1993). The Cerebral Diabetes Paradigm for Unipolor Depression, Medical
Hypotheses, 41: 391-408.
50.Orhan Y., Özbey N. (2002). Diabetes Mellitus, Nobel Tıp Kitabevleri.
51.Özkan S. (1993). Psikiyatrik Tıp: Konsültasyon – Liyezon Psikiyatrisi, Roche, İstanbul,:95.
52.Özkan S. (1996). Psikiyatrik ve Psikososyal Açıdan Diyabet, Diyabetolojiye Giriş, Bölüm V, ( Büyükdevrim S., Yılmaz M.T. Ed.) Fatih Ofset, İstanbul,:221.
53.Öztürk M.O. (1988). Duygulanım Bozuklukları, Ruh Sağlığı ve Bozuklukları, Ankara, s.215-216.
54.Öztürk MO. (1990). Duygulanım Bozuklukları, Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. Evrim Basım-Yayım- Dağıtım, Ankara, 205-222.
55.Palinkas LA., Barret-Connor E., Wingard DL. (1991). Type 2 diabetes and depressive symptoms in older adults. Diabetic Medicine, 8(6):532-539.
56.Penninx BW., Geerlings SW., Deeg DJ., van Eijk JT., van Tilburg W., BeekmanAT. (1999). Minor and major depression and the risk of death in older persons. Arch Gen Psychiatry, 56:889-895.
57.Pouwer F., Snoek FJ. (2001). Association between symptoms of depression and glycaemic control may be unstable across gender. Diabetic Medicine, 18(7):595-598.
58.Reus V.I. (1989). Psychoneuroendocrinology, Comprehensive Textbook of Psychiatry, 4th edition,
Kaplan H.I., Sadock B.J. (Ed.), Williams Wilkins, 1989, s.105-111.
59.Robinson N., Fuller JH., Edmeades SP. (1986). Depression and diabetes. Soc. Sci. Medicine, 1986, 23(5):471-475.
60.Rodin G. (1990). Quality of life in adults with insulin dependent diabetes mellitus. Psychother Psychosom, 54 (2-3): 132-9.
61.Sargın M, Sargın H, Şengül A.M, Hezer Ö, Aydın G, Yayla A. (2001). Tip 2 Diyabetli ve/veya hipertansif vakalarda ruhsal iyilik halinin etkileyen faktörlerin incelenmesi, Kartal Devlet Hastanesi Tıp Dergisi, 12 (1-2-3):72-75.
62.Seigel W.M. et al. (1990). Depression, Self-Esteem, and Life Events in Adolescents with Chronic Diseases, Journal of Adolescent Health Care,11: 501-504.
63.Sencer E., Orhan Y. (2001). Endokrinoloji, Metabolizma ve Beslenme Hastalıkları – Geriatri İlavesi ile, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, s.246-252.
64.Sofuoğlu S. (1985). Psikiyatrik Bozukluklarda Nöroendokrinolojik Değişiklikler, Türkiye Klinikleri, 5 : 27-32.
65.Wing R.R., Marcus M.D., Blair E.H., Epstein L.H., Burton L.R. (1990). Symptomatology in obese adults with type II diabetes. Diabetes Care, 13 (2): 170-2.
66.Winocour P.H., Main C.J., Medlicott G., Anderson D.C. (1990). A psychometric evaluation of adult patients with type I (insulin-dependent) diabetes mellitus: prevalence of psychological dysfunction and relationship to demographic variables, metabolic control and complications. Diabetes Res.,14 (4):171-6.
67.Yücel B, Turgay M, Gürel Y, Demir K, Yılmazer N, Özjan S. (1998). İrritabl Barsak Sendromu ve Diabetes mellitusta Aleksitiminin Değerlendirilmesi. İstanbul Tıp Fakültesi Mecmuası, 1-61.
68.Yüksel N. (2001). Ruhsal Hastalıklar, Gazi Üniversiesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Ankara.
10. EKLER Ek 1:
Hasta Bilgi Formu
Hastanın Adı-Soyadı………. 1- Yaşadığı yer: a)İl :………b)İlçe:……….. c)Köy :………d)Diğer:………. 2- Yaşı………. 3- Medeni Durumu:
a)Evli b)Bekar c)Dul d)Diğer (Açıklayınız………..) 4- Eğitim Durumu:
a)Okur-yazar değil b)okur-yazar c)ilkokul mezunu d)ortaokul mezunu e)Lise mezunu e)Üniversite mezunu
5- Mesleği……… 6- Eşinin Eğitim Durumu:
a)Okur-yazar değil b)okur-yazar c)ilkokul mezunu d)ortaokul mezunu e)Lise mezunu e)Üniversite mezunu
7- Eşinin Mesleği………... 8- Sosyal Güvencesi:
a)SSK b)Emekli Sandığı c)Bağ-Kur d)Yeşil Kart e)Herhangi bir sağlık güvencesi yok.
9- Aylık geliriniz ne kadar?(kira düşülecek)……… 10- Bu gelirde faydalanan kişi sayısı………..
11- Kimlerle yaşıyorsunuz?
a)Eşimle b)Yalnız kalıyorum c)Çocuklarımdan biriyle
d)Akrabaların yanında kalıyorum e)Huzurevinde kalıyorum f)Diğer... 12- Sigara kullanıyor musunuz? a)Evet b)Hayır
13- Ne kadar süredir diabet hastasısınız? (Ay olarak belirtilecek)……… 14- İnsülin haricinde sürekli olarak kullandığınız başka ilaçlar varmı?
a)Evet b)Hayır
15- Cevabınız evet ise , kullandığınız ilaç/ilaçları belirtiniz……… 16-Bu hastalığınıza ek olarak başka bir hastalığınız var mı? a)Evet b)Hayır 17-Günlük hayatta karşılaştığınız sorunları en fazla kiminle konuşursunuz? a)Eşimle b)Annemle c)Arkadaşımla d)Diğer………. 18-Diabet teşhisi konduktan sonra kaç defa kontrole geldiniz?... 19-Günlük yaşamınızı genel olarak nasıl geçiriyorsunuz?
a)Evde, yalnız başıma b)Dostlarımla birlikte
c)İşyerimde çalışarak
d)Zevk aldığım işlerle uğraşarak(El işi,kitap-gazete okuma v.s) 20-Sağlığınız genelde nasıldır?
a)Çok iyi b)Şöyle böyle c)İyi d)Kötü e)Çok kötü Ek 2:
BECK DEPRESYON ENVANTERİ
Aşağıda gruplar halinde bazı sorular yazılıdır. Her gruptaki cümleleri dikkatle okuyunuz. Bugün dahil geçen hafta içinde kendinizi nasıl hissettiğinizi en iyi anlatan cümleyi seçiniz. Seçmiş olduğunuz cümlenin yanındaki numaranın içine (X) koyunuz. Seçiminizi yapmadan önce her gruptaki cümlelerin hepsini dikkatle okuyunuz.
1-) (0) Kendimi üzüntülü ve sıkıntılı hissetmiyorum.
(1) Kendimi üzüntülü ve sıkıntılı hissediyorum.
(2) Hep üzüntülü ve sıkıntılıyım. Bundan kurtulamıyorum. (3) O kadar üzüntülü ve sıkıntılıyım ki artık dayanamıyorum.
2-) (0) Gelecek hakkında umutsuz ve karamsar değilim.
(1) Gelecek hakkında karamsarım.
(3) Geleceğim hakkında umutsuzum ve sanki hiçbir şey düzelmeyecekmiş gibi geliyor.
3-) (0) Kendimi başarısız bir insan olarak görmüyorum.
(1) Çevremdeki bir çok kişiden daha çok başarısızlıklarım olmuş gibi geliyor.
(2) Geçmişe baktığımda başarısızlıklarla dolu olduğunu görüyorum. (3) Kendimi tümüyle başarısız bir kişi olarak görüyorum.
4-) (0) Bir çok şeyden eskisi kadar zevk alıyorum. (1) Eskiden olduğu gibi her şeyden hoşlanmıyorum. (2) Artık hiçbir şey bana tam anlamı ile zevk vermiyor. (3) Her şeyden sıkılıyorum.
5-) (0) Kendimi herhangi bir şekilde suçlu hissetmiyorum. (1) Kendimi zaman zaman suçlu hissediyorum.
(2) Çoğu zaman kendimi suçlu hissediyorum. (3) Kendimi her zaman suçlu hissediyorum.
6-) (0) Kendimden memnunum.
(1) Kendi kendimden pek memnun değilim. (2) Kendime çok kızıyorum.
7-) (0) Başkalarından daha kötü olduğumu sanmıyorum.
(1) Zayıf yanlarım veya hatalarım için kendi kendimi eleştiririm.
(2) Hatalarımdan dolayı her zaman kendimi kabahatli bulurum. (3) Her aksilik karşısında kendimi kabahatli bulurum.
8-) (0) Kendimi öldürmek gibi düşüncelerim yok.
(1) Zaman zaman kendimi öldürmeyi düşündüğüm oluyor fakat yapmıyorum.
(2) Kendimi öldürmek isterdim.
(3) Fırsatını bulsam kendimi öldürürüm.
9-) (0) Her zamankinden fazla içimden ağlamak gelmiyor.
(1) Zaman zaman içimden ağlamak geliyor.
(2) Çoğu zaman ağlıyorum.
(3) Eskiden ağlayabilirdim şimdi istesem de ağlayamıyorum.
10-) (0) Şimdi her zaman olduğumdan daha sinirli değilim. (1) Eskisine kıyasla kolay kızıyor yada sinirleniyorum.
(2) Şimdi hep sinirliyim.
(3) Bir zamanlar beni sinirlendiren şeyler şimdi hiç sinirlendirmiyor.
11-) (0) Başkaları ile görüşmek konuşmak isteğimi kaybetmedim. (1) Başkaları ile eskisinden daha az konuşmak,görüşmek
(2) Başkaları ile görüşme ve konuşma isteğimi kaybettim.
(3) Hiç kimse ile görüşüp konuşmak istemiyorum.
12-) (0) Eskiden olduğu kadar kolay karar verebiliyorum.
(1) Eskiden olduğu kadar kolay karar veremiyorum.
(2) Karar verirken eskisine kıyasla çok güçlük çekiyorum. (3) Artık hiç karar veremiyorum.
13-) (0) Aynada kendime baktığımda bir değişiklik görmüyorum.
(1) Daha yaşlanmışım ve çirkinleşmişim gibi geliyor.
(2) Görünüşümün çok değiştiğini ve daha çirkinleştiğimi hissediyorum.
(3) Kendimi çok çirkin buluyorum.
14-) (0) Eskisi kadar iyi çalışabiliyorum.
(1) Bir şeyler yapabilmek için gayret göstermek gerekiyor.
(2) Herhangi bir şeyi yapabilmek için kendimi zorlamam gerekiyor. (3) Hiçbir şey yapamıyorum.
15-) (0) Her zamanki gibi uyuyabiliyorum. (1) Eskiden olduğu gibi uyuyamıyorum.
(2) Her zamankinden 1-2 saat erken uyanıyorum ve tekrar uyuyamıyorum.
16-) (0) Her zamankinden daha çabuk yorulmuyorum.
(1) Her zamankinden daha çok yoruluyorum.
(2) Yaptığım hemen her şey beni yoruyor.
(3) Kendimi hiçbir şey yapamayacak kadar yorgun hissediyorum.
17-) (0) İştahım her zamanki gibi.
(1) İştahım eskisi kadar iyi değil. (2) İştahım çok azaldı.
(3) Artık hiç iştahım yok.
18-) (0) Son zamanlarda kilo vermedim.
(1) İki kilodan fazla kilo verdim. (2) Dört kilodan fazla kilo verdim.
(3) Altı kilodan fazla kilo verdim.
19-) (0) Sağlığım beni fazla endişelendirmiyor.
(1) Ağrı, sancı,mide bozukluğu veya kabızlık gibi rahatsızlıklar beni endişelendiriyor. (2) Sağlığım beni endişelendirdiği için başka şeyleri düşünmek zorlaşıyor.
(3) Sağlığım hakkında o kadar endişeliyim ki başka hiçbir şey düşünemiyorum.
20-) (0) Son zamanlarda cinsel konulara olan ilgimde bir değişme fark etmedim. (1) Cinsel konularla eskisinden daha az ilgiliyim.
(2) Cinsel konularla şimdi çok daha az ilgiliyim. (3) Cinsel konulara olan ilgimi tamamen kaybettim.
21-) (0) Bana cezalandırılmışım gibi gelmiyor. (1) Cezalandırılabileceğimi seziyorum. (2) Cezalandırılmayı bekliyorum. (3) Cezalandırıldığımı hissediyorum.
ÖZGEÇMİŞ
10.01.1981 tarihinde Elazığ’da doğdum. İlk,orta ve lise öğrenimimi Elazığ’da tamamladım. 1999 yılında Fırat Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu’nda eğitimime başladım. 2003 yılında da Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalında yüksek lisans eğitimime başladım. Akçakiraz Sağlık Ocağı’nda hemşire olarak görev yapmaktayım.