SONUÇ ve ÖNER LER

Trakya Bölgesi nde sat a sunulan taze ka ar peynirlerinden seçilen 50 numunede yap lan a r metal (kur un, bak r, kalay ve c va) analiz sonuçlar na göre, kur unda 3 numunede, c vada ise 11 numunede limit de erin üzerinde sonuçlar tespit edilmi tir. Di er metal içerikleri ise Türk G da kodeksi s n rlar n n alt ndad r.

Ara t rmalar sonucu, a r metallerin insan sa l üzerindeki akut ve uzun süreli

etkileri oldu u ortaya ç km t r. Kur unun, beyin ve sinir sistemi fonksiyonlar ndaki bozukluklar, i itme bozukluklar ; bak r n, özellikle bebek ve çocuklarda böbrek ve karaci er hastal klar ba ta olmak üzere anemiye; kalay n, göz ve cilt hastal klar ile depresyon, akci er

hastal klar , ba kl k sistemi yetersizli i ve c van n, nörolojik ve merkezi sinir sistemi

bozukluklar na, karaci er ve beyin dokusu tahribi gibi hastal klara sebebiyet verdi i kan tlanm t r.

Sütteki a r metallerin seviyesi genetik özellikler, çevre artlar , laktasyon a amas ve rasyon çe idi gibi birçok faktöre ba l olarak de i ebilmektedir. A r metallerin süt ürünlerinde bulunmas , uygulanan üretim yöntemi ve teknolojilerine de ba l d r. Özellikle farkl i letmelere ait peynirlerde görülen sapmalar da de i ik üretim teknikleri ve üretimde

kullan lan alet ve ekipmanlar n farkl l ndan da kaynaklanabilir. Özellikle alet ve ekipman n

dezenfektan nda kullan lan sudaki metal içeri i de i lem s ras nda süte bula abilir ve peynirdeki a r metal oran n n artmas na neden olabilir.

Bununla beraber mevsimsel farkl l klar, özellikle k aylar ndaki a r metal

içeriklerinin yaz aylar na göre daha yüksek seviyelerde ç kmas , k aylar ndaki çevresel

kirlilik (örne in hava kirlili i), endüstriyel at klar n ya larla sulara ve topra a daha fazla

bula mas ve hayvanlar n yaz aylar nda daha do al yemlerle beslenmesi gibi nedenlere ba lamak mümkündür.

Teknolojik sistemlerde bilinçsiz sanayile me, çevredeki su havzalar ve bunlardan

bula an metal kirlili in kontrol alt na al nmas ve i letmelerin bu do rultuda

bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Bilgilendirmenin yan nda etkin bir kontrol mekanizmas n n devlet taraf ndan uygulamaya konulmas da önemli rol oynayacakt r.

Ayr ca bireylerin de tüketici olarak besin maddelerini sat nalma ve tüketme konular nda biliçlendirilmeleri artt r. Besin maddesi üreten ve satan ki ilerin de beslenme ve

hijyen konular nda bilinçlendirilmeleri ve halk sa l n tehlikeye atacak durumlar

6. KAYNAKLAR

Anonymous (1988a). Varian Analytical Methods for Graphite Tube Atomizers, Varian Australia Pty Ltd Mulgrave, Victoria, Australia, Sept 1988

Anonymous (1988b). Varian Analytical Methods for Flame Atomizers, Varian Australia Pty Ltd Mulgrave, Victoria, Australia, Sept 1988

Anonim (2002). Turk G da Kodeksi. G da Maddelerinde Belirli Bula anlar n Maksimum Seviyelerinin Belirlenmesi Hakk nda Tebli . Tebli No:2002

Baldwin DR.Morshall WJ., (1999). Heavy Metal Poisoning and Its Laboratory Investigation (Review article) Annals of Clinical Biochemistry; 36: 267-300

Bruhn C.G San Fransisco, N.A. Neira, J.Y.Lobrega, J.A.(1999). Determination of cadmium And Lead in Muscles by Tungstem Coil Electrothermal Atomic Absorbtion Spectro Talanta 50, 967-975.

Coni, E.,Bocca, A.,Ianni, D., Carolli (1995).Preliminary Evaluation of the Factors Influencing The Trace Element Content of Milk and Dairy Products.Food Chemistry, 52,123-130 Coni, E.,Caroli S., Ianni, D.,Bocca A., (1994). A Methodological Approach to the Assesment of Trace Elements in Milk and Dairy Products.Food Chemistry, 50, 203-210

de Vries, W., Römkens, P.F.A., van Leuwe, T. and Bronswijk, J.J.B.(2002). Heavy Metals in CAB International 2002. Agriculture, Hydrology and Water Quality. Haygarth P.M And Jarvis S.C. , Wangeningen, Netherlands, 108 -130

Debecca R.W., McKenzie A.D., and Lacroix G.M.A (1987).Dietary Intakes of Lead, Arsenic, Cadmium by Canadian adults. Food Additives and Contaminants 4(1) 89-102

Demirci, M.,(1986). Süt ve Mamulleri Uygulama K lavuzu., T.Ü.Tekirda Ziraat Fakültesi Yay nlar ,Yay n No:35, Tekirda

European Commision DG.ENV E3 Project., (2002).Env. E-3/Etv/2000/0058, Heavy Metals in Waste, Danmark

FAO/WHO (1993). Evaluation of Certain Food Additives and Contaminants. 41st Report of Joint FAO/WHO Commitee on Food Additives Geneva, Switzerland.

FAO/WHO (2003). Joint FAO/WHO Expert Commitee on Food Additives 61st Meeting, Rome, Italy.

John H.Duffus, Howard G.J. Worth, C 1996. Fundamental toxicology for chemists, UK Royal Society of Chemistry Information Services, Cambridge

Johnson R.D., Manske DD., New D.H., Podrebarac D.S. (1984). Pesticide, Metal and other Chemical Residues in Adult Total Diet Sample (13), Journal of the Assosiation of Official Analytical Chemists 67, 154-166

Kaiser R, A.K., Henderson (2001). Daley WR Et Al. Blood Lead Level of Primary School Children in Ohlaka, Environ Health Perspect, 109.563-566

Karadjova, I., Girousi, S., Iliadou, E., and Stratis, I (2000) Determination of Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Ni and Pb in milk, cheese and Chocolate, Mikrochimica Acta, 134, 185 -191 Lante, A., Lomolino, G., Cagnin, M and Spettoli, P. (2006) Content and Characterization of

Minerals in Milk and Crescenza and Squacquerone Italian Fresh Cheeses by ICP- OES. Food Control 17, 229 233.

Llobet J.M., Falco, G., Casas, Teixido, A., Domingho, J.L (2003). Concentrations of Arsenic, Cadmium, Mercury and Lead in Common Foods and Estimated Daily Intake by Children, Adolycetes, Adults and Seniors in Catalina Spain, Journal of Agricultural and Food Chemistry 5, 838-842

Maravic, J.,J.Eder Trifuovic and Kosar (1990).Concentration of Cadmium, Lead, Copper and Zinc,Hraana-I-Ishrana 31:31-33

MARC Records for the CRC Handbook of Chemistry and Physics_89 th Edition_2008-2009 Mendil, D. (2006). Mineral and Trace Metal Levels in Some Cheese Collected from Turkey. Food Chemistry 96, 532 537

Moreno-Rojas, R., Amaro Lopez, M. A. and Zuerera-Cosano, G (1994). Copper, Iron and Zinc Variations in M-type cheese during the Traditional Cheese Making Process. Food Chemistry, 49,-67-72

NMKL 161 (1998). Nordic Commitee on Food Analysis, Metals, Determination by Atomic Absorbtion Spectrometry After Wet Digestion In a Microwave Oven.

Official Journal of the European Communities (2002) L37/4. Commision Regulation (EC) No: 221/2002 06th February 2002 amending Regulation (EC) No 446/2001 setting maximum levels for certain contaminants in foodstuffs.

Philips, M., Pitman, G and Santi, E.(2006) Guideline for onfarm and/or small milk processing Plants, Minnesota Dept of Agriculture, Saint Paul, MN

Reilly, C. (2002). Metal Contamination of Food., Its Significanse in Food Quality and Human Health. Blackwell Science Ltd.,Oxford, UK

Shills, M.E., Olson, J. A and Shike, M.(1994). Modern nutrition in Health and Disease. Phill. Lea & Febiger

Soysal, .(1992).Biyometrinin Prensipleri. Trakya Üniversitesi Tekirda Ziraat Fak.Yay n.95 Sowers, M.r.Scholl.T.O., Hall, G., Jannausch, M.L. Kemp (2002). Lead in Breast Milk and Maternal Bone Turnover, Amerikan Journal of Obstetetrics and Gynecology, 187 (3), 779-776

Trace Elements in Human Nutrition and Health World Health Organization, Genava 1996 Tayar M., Berberoglu C., Veral S (1997). Süt ve Ürünleri Program 162 -164

Tripathi R.M., Raughunat R., Sastry V.K. & Krishnamoorthy T.M., 1999. Daily Intake of Heavy Metals by Infants through Milk and Milk Products. The Science of the Total Environment.227-229

Türk Standartlar Enstitüsü (1999). TS 3272 Bak r, Kalay, Kur un ve C van n Limit De erleri Yüzba N.Sezgin E., Y ld r m M., Y ld r m N.(2003). Survey of Lead, Cadmium, Iron, Zinc

ÖZGEÇM

1975 y l nda stanbul da do du. lk, orta ve lise ö renimimi stanbul da tamamlad . 1997 y l nda stanbul Teknik Üniversitesi, Kimya Metalurji Fakültesi, Kimya Mühendisli i bölümünden mezun oldu. 1998 y l nda Marmara Üniversitesi ne ba l Marmara Ça da

Bilimler Vakf n n düzenledi i letme Progmam na ba l Yönetim Geli tirme Teknikleri

htisas Program n tamamlad . 1998 y l ndan beri özel sektörde çal makta. Evli ve bir çocuk annesi.

TE EKKÜR

Ara t rma konumun belirlenmesi, planlanmas , yürütülmesi ve de erlendirilmesinde yard mlar n esirgemeyen dan man m Prof. Dr. Osman M EK e te ekkür ederim.

Ara t rmam n tüm a amalar nda destek ve yard mlar n esirgemeyen Yrd. Doç. Dr.

Binnur Kaptan a, laboratuvar çal malar mda faydaland m Tekirda l Kontrol Laboratuvar

Müdürlü ü ne ve bilgi birikiminden faydaland m G da Yük. Müh Fatih Kara ya ve yüksek

lisans e itimim boyunca deste ini esirgemeyen Yrd. Doç Dr Murat Ta an a ve çal malar mda bana destek veren arkada m Nilufer Boz a te ekkür ederim.

Hayat m n her a amas nda yan mda olan ve beni destekleyen sevgili aileme, annem, babam, e im ve biricik k z ma da te ekkür ederim.