Bu araştırma, 2015-2016 vejetasyon döneminde Konya ekolojik şartlarında sonbaharda farklı ekim zamanlarında (20 Eylül, 30 Eylül, 10 Ekim, 20 Ekim) ekilen ketencik genotiplerinin (Suneson, Rus popülasyonu) verim ve bazı verim unsurlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Araştırmada; çıkış süresi, çiçeklenme süresi, vejetasyon süresi, bitki boyu, kapsül sayısı, ilk kapsül yüksekliği, bin tane ağırlığı, kıştan çıkma oranı özelliklerinde ekim zamanları arasındaki ortaya çıkan farklılıklar istatistiki olarak önemli bulunmuştur.
Araştırmada; genotipler arasındaki farklılıklar, çıkış süresi, çiçeklenme süresi, vejetasyon süresi, bitki boyu, ana dal sayısı, kapsül sayısı, kapsüldeki tohum sayısı, ilk kapsül yüksekliği, bin tane ağırlığı, yağ oranı, kıştan çıkma oranı özelliklerinde istatistiki olarak önemli bulunmuştur.
Araştırmada; ekim zamanı x genotip interaksiyonu varyans, bitki boyu, ilk kapsül yüksekliği, tane verimi, yağ oranı, kıştan çıkma oranı özelliklerinde ortaya çıkan farklılıklar istatistiki olarak önemli bulunmuştur.
Araştırma sonucunda; kapsülde tohum sayısı, tane verimi, yağ oranı gibi verim unsurlarında Rusya genotipinde Suneson genotipine göre daha yüksek değerler elde edilirken, kapsül sayısı ve bin tane ağırlığı gibi bazı verim unsurlarında Suneson genotipinde Rusya genotipine göre daha yüksek değerler elde edilmiştir. Araştırmada; Rusya genotipinin 30 Eylül ekim zamanında kapsülde tohum sayısı ve yağ oranı ile 20 Ekim ekim zamanında tane veriminin yüksek olduğu belirlenirken, Suneson genotipinin 10 Ekim ekim zamanında kapsül sayısı ve 30 Eylül ekim zamanında bin tane ağırlığının yüksek olduğu belirlenmiş olup "Student‟s t testi" sonuçlarına göre birinci grupta (a) yer aldığı tespit edilmiştir.
6.2. Öneriler
Sonbaharda farklı ekim zamanlarında ekilen ketencik çeşitlerinin verim ve verim unsurlarının belirlemesi amacıyla yapılan bu çalışmada, kapsülde tohum sayısı, tane
verimi ve yağ oranı dikkate alındığında 30 Eylül-20 Ekim tarihlerinde Rusya genotipinin ekimlerinin uygun olduğu gözlemlenmiştir.
Kapsül sayısı, bin tane ağırlığı, kıştan çıkma oranı bakımından 30 Eylül-10 Ekim tarihlerinde Suneson genotipinin ekimlerinin yapılması uygun bulunmuştur.
Yaptığımız bu çalışmada, ketencik bitkisinde istenilen verim değerlerine ulaşabilmek amacıyla ekim zamanının ve bölgeye uygun genotiplerin iyi belirlenmesinin önemli olduğunu ifade etmek gerekir.
Ketencik bitkisinin yağı insan gıdası olması yanında sanayi ve endüstrinin birçok dalında kullanım olanaklarının bulunması nedeniyle oldukça ümit vadeden bir bitkidir. Bunun yanında iklim ve toprak konusunda fazla seçici olmayan ketencik, yazlık ve kışlık olarak ekilebilme özelliğiyle de diğer birçok yağ bitkisine göre avantajlı durumdadır. Kışlık olarak münavebeye alınabilecek farklı bir bitki olması nedeniyle sürdürülebilir tarıma katkı sağlanması, işgücü ve zamanın daha etkin kullanımı, yağ ve biyoyakıt üretimi için hammadde temin edilmesi gibi başlıca konularda ketencik bitkisinin potansiyel görünmesi nedeniyle farklı çalışmalara ihtiyaç duyulduğu söylenebilir.
Tohumlarında % 32-36 arasında yağ bulunduran ketencik bitkisi, farklı yıllarda ve ekolojilerde yetiştirme teknikleri çalışmaları yanında ıslah çalışmalarının da yoğunlaştırılarak en uygun ketencik çeşitlerinin ıslah edilmesi yağ üretiminin attırılmasıyla Türkiye Tarım Sektörü‟nde önemli bir rol oynayacaktır.
KAYNAKLAR
Agegnehu, M. ve Honermeier, B., 1997, Effects of Seeding Rates and Nitrogen Fertilization on Seed Yield, Seed Quality and Yield Components of False Flax (Camelina sativa Crtz.), Die Bodenkultur, 48 (1).
Akk, E. ve Ilumäe, E., 2005, Possibilities of growing Camelina sativa in ecological cultivation, Estonian Research Institute of Agriculture.
Atakişi, İ. K., 1991, Yağ Bitkileri Yetiştirme ve Islahı, Trakya Üniversitesi Ziraat
Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü.
Bassam, N. E., 2010, Hand Of Bioenergy Crops; A Complete Reference To Species, Developmenet And Applications, Earthscon. London Washington DC, 18, 417- 419.
Başalma, D., 1991, Kolza (Brassica napus ssp. oleifera L.) ve yağ şalgamı (Brassica rapa ssp. oleifera L.)‟nda farklı ekim zamanlarının verim ve verim öğeleriyle protein, yağ ve yağ asitleri değişimine etkiler. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi
Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı.
Başoğlu, F., 2006, Yemeklik yağ teknolojisi, Nobel Yayın Dağıtım, p.
Bolat, Ç., 2014, Farklı Azot ve Fosfor Dozlarının Ketencik (Camelina sativa) Bitkisinin Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen
Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Bütün, Y., 1993, Bitkisel Yağlar ve Beslenmemizdeki Önemi, Tarım Bakanlığı Dergisi, 87, 19-20.
Crowley, J. G., 1999, Evaluation of Camelina sativa as an alternative oilseed crop, Teagasc, Dublin, Irland, p.
Çoban, F. ve Önder, M., 2015, Ekim Sıklıklarının Ketencik [Camelina sativa (L.) Crantz] Bitkisinde Önemli Agronomik Özellikler Üzerine Etkileri, Selçuk Tarım
Bilimleri Dergisi, 1 (2), 50-55.
Doğan, A. ve Başoğlu, F., 1985, Yemeklik bitkisel yağ kimyası ve teknolojisi uygulama kılavuzu, Ankara Üniversitesi. Ziraat Fak. Yay (951).
Gesch, R. W., 2014, Influence of genotype and sowing date on camelina growth and yield in the north central U.S, Industrial Crops and Products, 54, 209-215. Göksü, Ç., 2007, Bitkisel Yağlar T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı, İhracatı
Geliştirme Etüd Merkezi, ÇalışmaRaporu, Ankara.
Gürbüz, B. ve Demirtola, A., 2003, Ayçiçeği Tatımı, Hasat Yayıncılık, İstanbul.
Harrison, M., 2011, Montana Gold; MSU is helping develop oilseeds that may one day change the world, Mountains And Minds Magazine, Spring, 39-43.
İnan, M. ve Kırpık, M., 2016, Determination of Agronomic Properties and Oil Content of Camelina (Camelina sativa (L.) Crantz) At The Adıyaman Conditions,
Adıyaman University Journal of Science, 6 (1), 85-95.
İncekara, F., 1964, Endüstri Bitkileri ve Islahı Cilt: 2 Yağ Bitkileri ve Islahı, Ege Üniv.
Ziraat Fak. Yay (83).
Johnson, E. N., Falk, K., Klein-Gebbinck, H., Lewis, L., Vera, C., Gan, Y., Hall, L., Topinka, K., Malhi, S. S. ve May, W., 2009, Update on Camelina Agronomy Research Trials, AAFC Research Station, Saskatoon, SK, 233-251.
Kara, K., 1994, Değişik sıra aralık mesafelerinin ketencik (Camelina sativa (L.) Crantz) verim ve verim unsurları üzerine etkileri, Tr. Jr. of Agricultural and
Foresty.(18), 59-64.
Karahoca, A. ve Kırıcı, S., 2005, Çukurova Koşullarında Ketencik (Camelina sativa L.)‟de Farklı Azot ve Fosfor Gübrelemesinin Tohum Verimi ve Yağ Oranına Etkileri, Ç.Ü. Ziraat Dergisi, 20 (2), 47-55.
Katar, D., Arslan, Y. ve Subaşı, İ., 2012a, Ankara Ekolojik Şartlarında Farklı Ekim Zamanlarının Ketencik (Camelina sativa (L.) Crantz) Bitkisinin Verim Ve Verim Unsurları Üzerine Etkisinin Belirlenmesi, JOTAF/Tekirdağ Ziraat
Fakültesi Dergisi, 9 (3).
Katar, D., Arslan, Y. ve Subaşı, İ., 2012b, Ankara ekolojik şartlarında farklı ekim zamanlarının ketencik (Camelina sativa (L.) Crantz) bitkisinin verim ve verim unsurları üzerine etkisi, Journal of the Faculty of Agriculture, 43 (1).
Katar, D., Arslan, Y. ve Subaşı, İ., 2012c, Kışlık farklı ekim zamanlarının ketencik (Camelina sativa (L.) Crantz) bitkisinin verim ve verim öğelerine etkisi, GOÜ
Ziraat Fakültesi Dergisi, 29 (1), 105-112.
Koç, N., 2014, Farklı zamanlarda ekilen ketencik [Camelina sativa (L.) Crantz]'in verim ve bazı agronomik özelliklerinin belirlenmesi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri
Enstitüsü.
Koncius, D. ve Karcauskiene, D., 2010, The effect of nitrogen fertilizers, sowing time and seed rate on the productivity of Camelina sativa, Agriculture, 97 (4), 37-46. Korsrud, G. O., Keith, M. O. ve Bell, J. M., 1978, A comparison of the nutritional value
of crambe and camelina seed meals with egg and casein, Canadian Journal of
Animal Science, 58 (3), 493-499.
Kumari, A., Mohsin, M., Arya, M. C., Joshi, P. K. ve Ahmed, Z., 2012, Effect of Spacing on Camelina Sativa: A New Biofull Crop in India, The Bioascan An
International Quarterly Journal of Lıfe Sciences, 7 (4), 575-577.
Kurt, O. ve Seyis, F., 2008, Alternatif Yağ Bitkisi: Ketencik (Camelina sativa (L.) Crantz), OMU. Zir. Fak. Dergisi, 23 (2), 116-120.
Lafferty, R. M., Rife, C. ve Foster, G., 2009, Spring camelina production guide for the Central High Plains, Blue Sun Agriculture Research & Development, 14143. Mason, H., 2009a, Yield and Yield Component Responses to Camelina Seeding Rate
and Genotype.
Mason, H., 2009b, Statewide Camelina Variety Evaluation. Mason, H., 2010, Statewide Camelina Variety Evaluation. Mason, H., 2011, Statewide Camelina Variety Evaluation.
Öğüt, H., Önder, M., Oğuz, H. ve Bacak, S., 2013, Ketencik (Camelina sativa (L.) Crantz) Yağından Biyodizel Üretimi, 3. Enerji Tarımı ve Biyoyakıtlar Ulusal
Çalıştayı, Tekirdağ.
Öğütçü, Z., 1979, Orta Anadolu koşullarında yetiştirilen kolza (Brassica napus ssp. oleifera (Metzg) Sinsk) çeşitlerinin verim ve kaliteye ilişkin karakterleri, Ankara
Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı, 28 (2), 521-536.
Önder, M., 2013, Kop bölgesinde tarımı yapılabilecek yeni bir yağ bitkisi ketencik [camelina sativa (l.) crantz], Ulusal Kop Bölgesel Kalkınma Sempozyumu, 14- 16.
Özer, H., 1996, Farklı azot gübre seviyeleri ve ekim zamanlarının kolza (Brassica napus ssp. oleifera L.) bitkisinin büyüme, verim, verim unsurları ve kalitesi üzerine etkisi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim
Dalı Doktora Tezi, Erzurum.
Öztürk, A. B., 2016, Bitkisel yağ imalatı sektörü, İktisadi Araştırmalar Bölümü, Türkiye
İş Bankası.
Öztürk, Ö., 2000, Bazı kışlık kolza çeşitlerinde farklı ekim zamanı ve sıra arası uygulamalarının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkileri, Selçuk
Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
Putnam, D. H., Budin, J. T., Field, L. A. ve Breene, W. M., 1993, Camelina: a promising low-input oilseed, New crops. Wiley, New York, 314.
Rodríguez-Rodríguez, M. F., Sánchez-García, A., Salas, J. J., Garcés, R. ve Martínez- Force, E., 2013, Characterization of the morphological changes and fatty acid profile of developing Camelina sativa seeds, Industrial Crops and Products, 50, 673-679.
Sadhuram, Y., Maneesha, K. ve Murty, T. V. R., 2010, Camelina sativa: a new crop with biofuel potential introduced in India, Current Science, 99 (9), 1194.
Sainger, M., Jaiwal, A., Sainger, P. A., Chaudhary, D., Jaiwal, R. ve Jaiwal, P. K., 2017, Advances in genetic improvement of Camelina sativa for biofuel and industrial bio-products, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 68, 623-637.
Top, B. T. ve Uçum, İ., 2012, Türkiye‟de bitkisel yağ açığı, Tarımsal Ekonomi ve
Politika Geliştirme Enstitüsü, Ankara, 14 (2), 1-8.
Vollmann, J., Damboeck, A., Eckl, A., Schrems, H. ve Ruckenbauer, P., 1996, Improvement of Camelina sativa, an underexploited oilseed, Progress in new
crops. ASHS Press, Alexandria, VA, 1, 357-362.
Waraich, E. A., Ahmed, Z., Ahmad, R., Saifullah, M. Y. A., Naeem, M. S. ve Rengel, Z., 2013, Camelina sativa, a climate proof crop, has high nutritive value and multiple-uses: a review, Australian Journal of Crop Science, 7 (10), 1551. Zubr, J., 1997, Oil-seed crop: Camelina sativa, Industrial Crops and Products, 6 (2),
ÖZGEÇMĠġ KĠġĠSEL BĠLGĠLER
Adı Soyadı : Mehmet Akbaş
Uyruğu : T.C.
Doğum Yeri ve Tarihi : Şanlıurfa – 22.09.1988
Telefon : 0542 259 30 16
Faks : -
e-mail : zm.mehmet.akbas@gmail.com
EĞĠTĠM
Derece Adı, Ġlçe, Ġl Bitirme Yılı
Lise : Şanlıurfa Orhan Gazi Lisesi, Merkez, Şanlıurfa 2007
Üniversite : S.Ü. Ziraat Fak. Tarla Bitkileri Bölümü, Selçıklu,
Konya 2013
Yüksek Lisans : S.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Selçuklu, Konya -
Doktora : -
Ġġ DENEYĠMLERĠ
Yıl Kurum Görevi
2014
Türk Ekonomi Bankası(TEB)
Akdeniz Bölgesi Tarım Portföy Yönetimi
Tarım Bankacılığı (16/04–23/07/2014) Satış temsilcisi
UZMANLIK ALANI YABANCI DĠLLER
BELĠRTMEK ĠSTEĞĠNĠZ DĠĞER ÖZELLĠKLER YAYINLAR