Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa; Osmanlı Tarihi’nde üç padişaha sadrazamlık yapmış tek devlet adamıdır.
1564 – 1566 yılları arasında Kanuni’ye,
1566 – 1574 yılları arasında II. Selim’e,
1574 – 1579 yılları arasında da III. Murat’a sadrazamlık yapmıştır.
Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa; Hırvat devşirmesidir, Enderun’da yetişmiştir. Kaptan-ı Deryalık ve Rumeli Beylerbeyliğinden sonra Sadrazamlığa kadar yükselmiştir.
Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa Dönemi’nde (II. Selim Dönemi’nde); Kıbrıs, Lala Mustafa Paşa tarafından 13 aylık bir kuşatmadan sonra 1571’de fethedilmiştir. Böylece Doğu Akdeniz kesin olarak Osmanlı hâkimiyetine girmiştir.
Osmanlı Devleti’nin ilk büyük bozgunu “1571 İnebahtı Deniz Savaşı”dır, Osmanlı donanması ilk kez yakılmıştır (Haçlılar tarafından).
Osmanlı Donanması tarihte dört kez yakılmıştır;
1571’de İnebahtı’da Haçlı donanması tarafından,
1770’te Çeşme’de Rusya tarafından,
1827’de Navarin’de Rusya, İngiltere ve Fransa tarafından,
1853’te Sinop’ta Rusya tarafından yakılmıştır.
Sokullu Mehmet Paşa (III. Murat) zamanında 1575’te Lehistan’ın (Polonya’nın) Osmanlı himayesine alınmasıyla Osmanlı Devleti Batı’da en geniş sınırlara ulaşmıştır.
Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa tarafından “Don-Volga Kanalı”, “Süveyş Kanalı” ve “Karadeniz-Marmara Kanalı”
olmak üzere 3 proje hazırlanmış, ancak başarı sağlanamamıştır.
Sakız Adası, Fas (Vâdiü’s-Seyl Savaşı) ve Yemen üzerinde hâkimiyet kurulmuştur.
YÜKSELME DÖNEMİ TEST 1
1.
I. II. Murat (Kuruluş Dönemi’nde), II. II. Mehmet (Kuruluş Dönemi’nde), III. I.Mustafa (Duraklama Dönemi’nde) İki kez tahta çıkan Osmanlı padişahları yukarıdakilerden hangilerinde doğru olarak verilmiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III
2. Sokullu Mehmet Paşanın sadrazamlığını yaptığı padişahlar aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Kanuni – II. Selim – III. Murat B) Kanuni – I. Selim – II. Selim C) I. Selim – Kanuni – II. Selim D) Kanuni – II. Selim – IV. Murat E) Kanuni – I. Mustafa – III. Murat
3. II. Viyana bozgunundan sonra Osmanlıya karşı oluşturulan "Kutsal İttifak”ta aşağıdaki devletlerden hangisi yer almamıştır?
A) Avusturya B) Macaristan C) Malta D) Lehistan E) Venedik
4. Aşağıdakilerden hangisi Kanuni Sultan Süleyman Han dönemindeki faaliyetler arasında yer almaz?
A) Rodos'un Fethi
B) Cezayir ve Tunus'un Osmanlı hâkimiyetine girmesi
C) Kıbrıs Adasının alınması D) Preveze Deniz Savaşı E) Hint deniz seferleri
5. II. Bayezid döneminde, Safevî Devleti’nin Şîliği yayma amacıyla başlattığı propagandanın bir sonucu olarak 1511’de Anadolu’da ortaya çıkan ayaklanma aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bozoklu Celâl B) Şahkulu
C) Şeyh Bedreddin D) Kalenderoğlu E) Baba Zünnûn
6. Günümüzde yıl dönümleri Donanma Günü olarak kutlanan, Barbaros Hayrettin Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının Haçlı donanmasına karşı kazandığı savaş aşağıdakilerden hangisidir?
A) Preveze B) Cerbe C) Çeşme D) İnebahtı E) Gelibolu
7. Aşağıdakilerden hangisi Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’un fethi için yaptığı hazırlıklardan biri değildir?
A) Donanmanın güçlendirilmesi B) Karamanoğulları ile antlaşma yapılması
C) Boğazkesen Hisarının yapılması D) Şahi adı verilen topların döktürülmesi
E) Haliç üzerine gemi geçişlerini engelleyen zincirlerin çekilmesi
8. Aşağıdakilerden hangisi, Yavuz Sultan Selim Dönemi gelişmelerinden biridir?
A) Veraset sisteminin değiştirilmesi B) Halifeliğin koruma altına alınması C) İngilizlere kapitülasyonların verilmesi
D) Anadolu Hisarı’nın yapılması E) Mısır’ın Osmanlı topraklarına katılması
9.
I. Preveze Deniz Savaşı II. Rodos’un alınması III. Trablusgarb’ın alınması
Yukarıda verilen gelişmelerden hangileri Osmanlı Devletinin Akdeniz’de Avrupalılara karşı üstünlük kurmasını sağlamıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
10. Kıbrıs Adası hangi yıl Osmanlılar tarafından fethedilmiştir?
A) 1538 B) 1566 C) 1571 D) 1574 E) 1699
11. Aşağıdakilerden hangisi II.
Bayezid’in hükümdarlık için taht kavgası yaşadığı şehzadedir?
A) Şehzade Mehmet Çelebi B) Şehzade Cem
C) Evrenuz Bey D) Şehzade Süleyman E) Şehzade Mustafa
12. Osmanlının başkenti İstanbul’da ilk kez kahvehaneler hangi yıl açılmıştır?
A) 1554 B) 1601 C) 1673 D) 1730 E) 1792
13. Türk denizcileri, hangi padişah
döneminde İspanya’daki
Müslümanları ve Yahudileri soykırımdan kurtararak Osmanlı topraklarına getirmişlerdir?
A) II. Mehmet B) II. Bayezit C) II. Selim D) II. Osman E) I. Süleyman
14. Kanuni Sultan Süleyman, Fransa Kralı I. Fransuva’yı aşağıdaki hangi hükümdara karşı korumuştur?
A) Macar Kralı II. Lui B) Safevi Şahı Şah İsmail C) Rus hükümdarı IV. İvan
D) Roma-Germen İmparatoru Şarlken E) Rus Çarı Nicola
15. Doğu Roma İmparatorluğu’nun yıkılmasına neden olan olay, aşağıdakilerden hangisidir?
A) İstanbul’un Türkler tarafından fethedilmesi
B) Osmanlı Devleti’nin kurulması C) Kıbrıs Adası’nın fethedilmesi D) Trakya’nın Osmanlı Devleti tarafından alınması
E) İtalya’ya ait Otranto limanının Osmanlı Devleti tarafından alınması
1.E 2.A 3.B 4.C 5.B 6.A 7.E 8.B 9.E 10.C 11.B 12.A 13.B 14.E 15.A
İlker AKBAŞ Osmanlı Tarihi
YÜKSELME DÖNEMİ TEST 2
1. Kıbrıs Adası aşağıdaki hangi padişah döneminde alınmıştır?
A) I. Süleyman B) II. Murat C) III. Murat D) I. Selim E) II. Selim
2. Osmanlı Devleti’nin en geniş sınırlarına ulaştığı yüzyıl – padişah ve antlaşma aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) XVI yy. – III. Murat - Bucaş B) XVI. yy. – Kanuni – Bucaş C) XVII. yy – IV. Murat – Kasr-ı Şirin D) XIX. yy – II. Mahmut – Balta Limanı E) XX. yy. – Vahidettin – Brest Litovsk
3.
Fatih Sultan Mehmet döneminin gözde bilim adamlarındandır.
Uluğ Bey’in öğrencisidir.
Uluğ Bey Zici diye adlandırılan cetveller üzerine yazdığı açıklama (şerh) yüksek matematikle yapıldığı için büyük önem taşımaktadır
Yukarıda hakkında bilgi verilen bilim adamı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Biruni B) Harezmî C) Ali Kuşçu D) Zemahşerî E) İbn-i Bibi
4. Aşağıda, Fatih Sultan Mehmet’in fethettiği bazı yerlerle, bu yerlerin kimlerden alındığı eşleştirilmiştir.
Bu eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
A) Trabzon - Trabzon İmparatorluğu B) Konya - Karamanoğulları
C) Amasra - Cenevizliler D) Sinop – Akkoyunlular
E) İstanbul – Bizans İmparatorluğu
5. Avni mahlası ile şiirler yazan, Roma İmparatorluğuna son verdikten sonra
“Kayser-i Rum” unvanını da kullanan Osmanlı padişahı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yavuz Sultan Selim Han B) Fatih Sultan Mehmet C) Yıldırım Bayezid Han
D) Kanunî Sultan Süleyman Han E) Murat Hüdavendigar Han
6.
I. Şehzade Cem olayının yaşanması II. II. Bayezid’in kişili
III. Viyana Bozgunu’nun yaşanması II. Bayezid döneminin Yükselme Dönemi içinde Duraklama Dönemi olarak ifade edilmesinde yukarıdakilerden hangisinin etkisi olduğu söylenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
7. Şehzadeliği esnasında İran ile mücadele eden ve padişahlığı esnasında batıdan çok Doğu Siyasetine yönelen Osmanlı padişahı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yavuz Sultan Selim Han B) Kanunî Sultan Süleyman Han C) Yıldırım Bayezid Han D) Fatih Sultan Mehmet E) Murat Hüdavendigar Han
8. İnebahtı Deniz Savaşına ve Osmanlı donanmasının yakılmasına zemin hazırlayan siyasi gelişme aşağıdakilerden hangisidir?
A) Preveze Deniz Savaşı B) Çeşme Baskını C) Kıbrıs’ın Fethi D) Rodos’un Fethi E) Ege Adaları’nın Fethi
9. Avusturya Kralının protokolde Osmanlı sadrazamına denk sayılması hangi antlaşma ile kabul edilmiştir?
A) Zitvatoruk Antlaşması B) Bucaş Antlaşması
C) Edirne – Segedin Antlaşması D) İstanbul Antlaşması
E) Karlofça Antlaşması
10. Aşağıda verilen padişah - gelişme ve olay eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Sultan II. Mehmet – İstanbul’un işgale uğraması
B) Sultan I. Süleyman – Rodos Adasının alınması
C) Sultan I. Ahmet – Ekber ve Erşat yasasının getirilmesi
D) Sultan II. Murat – Balkanların Türk yurdu haline getirilmesi
E) Sultan I. Selim – Hilafetin kullanılmaya başlanması
11.
I. Venedik II. Ceneviz III. Rusya
Fatih döneminde İstanbul, Ege Adaları ve Kırımın alınması yukarıda verilen devletlerin ekonomisini olumsuz yönde etkilemiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
12.
I. İlk Osmanlı – İran antlaşması olması II. Bugünkü Türkiye – İran sınırını çizmesi
III. Osmanlıyı doğuda en geniş sınırlara ulaştırması
Yukarıda verilen bilgilerden hangileri İran ile imzalanan Amasya Antlaşmasının özelliğidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
13. Fas Sultanlığı, aşağıdaki savaşlardan hangisi sonucunda Osmanlı himayesine girmiştir?
A) Mohaç Savaşı B) Vadi-üs Seyl Savaşı C) Çaldıran Savaşı D) Preveze Savaşı E) Ayncalut Savaşı
14. Osmanlı - İran savaşlarının başlamasında etkili olan isyan, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mustafa Çelebi B) Şeyh Bedrettin C) Kalenderoğlu D) Şah Kulu E) Celali
1.E 2.A 3.C 4.D 5.B 6.D 7.A 8.C 9.D 10.A 11.D 12.A 13.B 14.D
302. Osmanlı Devletinde esnaflar arasındaki ekonomik rekabeti önlemek amacıyla uygulanan fiyat belirleme politikasına verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahi B) Tashih
C) İhtisap D) İkta E) Narh
303.
I. Eğitim II. Askeri III. Siyasi
Yukarıdakilerden hangileri Osmanlılarda, lalaların görev alanlarından biridir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
304. Osmanlı Devletinde,
I. büyük davaların divan adı verilen mecliste görüşülmesi,
II. kanunların hazırlanmasında şer’i ve örfi kuralların belirleyici olması III. ülkede farklı dinden insanların yaşaması,
durumlarından hangileri hukuksal alanda birliğin sağlanamadığını gösterir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
305. Türk İslam kültürünün etkisindeki kentlerin üzerine oturduğu üç temel öğe aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Cami, pazaryeri ve şifahane B) Cami, medrese ve bedesten C) Medrese, cami ve imarethane D) Medrese, cami ve sebil E) Cami, medrese ve mahalle
306. Osmanlı Devleti’nde zamanla Dirlik arazileri zamanla mülk hâline getirilmiştir.
Bu gelişme,
I. ordunun yapısının bozulması, II. ekonominin bozulması,
III. taşrada otoritenin sağlanamaması durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
307. Aşağıdakilerden hangisi, Osmanlı Devleti’nde dirlik çeşitlerinden biridir?
A) Zeamet B) Cebelü
C) Mukataa D) Vakıf
E) Mütesellim
308.
I. Üretimde gereksinim duyulan hammaddeyi sağlamaları ve paylaşımını yapmaları
II. Esnaflar arasındaki haksız rekabeti önlemeleri
III Çiftçilerin toprağı işlemesini teşvik ederek, üretimde artışı ve sürekliliği sağlamaları
Yukarıdakilerden hangisinin Osmanlı ekonomisinde önemli yere sahip olan Ahi (lonca) teşkilatının özelliklerinden biri olduğu söylenemez?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
309. Osmanlı Devleti’nde matbaanın kurulması aşağıdaki alanlardan hangisiyle doğrudan ilgilidir?
A) Askerlik B) Ticaret
C) Tarım D) Siyaset
E) Kültür
310. Osmanlı Devleti’nde, aşağıdakilerden hangisi hiyerarşik sıralamada diğerlerinden yüksektedir?
A) Nişancı B) Defterdar
C) Kazasker D) Sadrazam
E) Reisülküttap
311. Aşağıdakilerden hangisi “padişah imzası” anlamındadır?
A) Fetva B) Tuğ
C) Ferman D) Tuğra
E) Saliyane
312. Osmanlılarda I. Ahmet’ten itibaren padişahlığın hanedanın en yaşlı üyesine geçmesi usulünün uygulanmasına başlanmasında güdülen amaç aşağıdakilerden hangisidir?
A) Saltanat sistemini devam ettirmek B) Taht kavgalarını önlemek
C) Padişahın yetkilerini sınırlamak D) Halk ile saray ilişkilerini kolaylaştırmak
E) Eyalet yöneticilerinin sayısını artırmak
313. Osmanlı Devleti’nde,
I. tarım ve hayvancılıkla uğraşan kimselere devletçe tohum, hayvan ve para yardımı yapılması,
II. toprağını arka arkaya üç yıl ekmeyerek boş bırakan köylünün toprağının elinden alınıp bir başkasına verilmesi,
III. köylünün, toprağını değil, toprağı işleme hakkını çocuklarına miras olarak bırakabilmesi
uygulamalarından hangileri, toprağın kullanımının köylüye, çıplak mülkiyetinin devlete ait olduğunu gösterir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
314. Osmanlı ülkesinde, timar sisteminin aşağıdakilerden hangisinin düzenli biçimde yürütülmesinde doğrudan etkili olduğu savunulamaz?
A) Güvenlik B) Maliye
C) Ticaret D) Askerlik
E) Tarım
315. XVII. yüzyılda,
I. şehzadelerin taşrada sancak beyliği yapmalarının yasaklanması,
II. padişahlığın, hanedanın reşit olan en yaşlı erkeğine geçmesi usulünün kabul edilmesi,
III. kimi padişahların yeniçeriler tarafından tahttan indirilmesi
uygulamalarından hangilerinin Osmanlı Devleti’ni siyasi yönden olumsuz etkilediği savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III
İlker AKBAŞ Osmanlı Tarihi 316. Osmanlı İmparatorluğu’nda
devşirme yöntemiyle toplanan çocuklardan, saraya alınanlar aşağıdakilerin hangisinde eğitilmiştir?
A) Sıbyan mektepleri B) Enderun
C) Hendesehane D) Yabancı okullar E) Azınlık okulları
317. Aşağıdakilerden hangisi, XVII.
yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun ekonomik durumunun bozulmasının nedenlerinden biri değildir?
A) İç ayaklanmaların çıkması
B) Ticaret yollarının yön değiştirmesi C) Avrupa’ya öğrenci gönderilmesi D) Savaşların yüklü harcamalar gerektirmesi
E) Tarımdaki ağır vergilerin köylünün toprağı bırakıp kente göç etmesine neden olması
318.
Türk musikisine büyük katkılar yapmış önemli bir bestekârdır.
42 adet bestesi vardır.
“Tuti-i mucize-i guyem” önemli eseridir.
Yukarıda özellikleri verilen Osmanlı dönemi ünlü musiki sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?
A)Buhurizade Mustafa Itri B) III. Selim
C) Zekai Dede Efendi D) Menâpirzâde Nuri Bey E) Mehmet Hemdemi Efendi
319. Osmanlı Döneminde, I. Edirne,
II. Kütahya, III. Konya
şehirlerinden hangileri devlet yönetim merkezi olmuştur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III
320. Osmanlı Devleti’nde ilk kez resmî bir devlet matbaası kurulmuştur.
Ancak bu matbaada dinî eserlerin basılmasına izin verilmemiştir.
Aşağıdakilerden hangisi dinî eserlerin basılmasına izin verilmemesinin nedenlerinden biridir?
A) Kâğıt fabrikasının açılmamış olması B) Matbaaların sayıca az olması C) Kütüphanelerde yer alan eserler arasında dinî eserlerin çoğunlukta olması
D) El yazma eserlerin
tamamlanmasının uzun zaman alması ve çok emek gerektirmesi
E) Dinen sakıncalı görülmesi ve bazı meslek gruplarının işsiz kalacağı düşüncesi
321.
I. Fatih Sultan Mehmet zamanında yapılması ve zamanla yeni yapıların eklenmesi
II. Devletin son başkentinde inşa edilmiş olması
III. Padişahın ailesiyle birlikte oturduğu yer olması
Yukarıdakilerden hangileri, Topkapı Sarayı’nın özellikleri arasında yer alır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
322. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devletinin resmi dili olmuştur?
A) Arapça B) Farsça
C) Türkçe D) Latince
E) Fransızca
323. Osmanlı Devleti’nin devlet yapısında şehzadelerin sarayda yetiştirilmesi geleneği hangi padişah döneminde başlamıştır?
A) II. Mehmet B) I. Selim C) III. Mehmet D) I. Ahmet E) IV. Murat
324. Osmanlı Devleti'nde yaşayan
Hıristiyanların Reform
hareketlerinden etkilenmemelerinin temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Osmanlı Devleti'nin Avrupa siyasetinde etkili olamaması
B) Osmanlı ülkesindeki kiliselerin yetersiz olması
C) Reform hareketinin Almanya ile sınırlı kalması
D) Skolastik düşüncenin yıkılmış olması
E) Osmanlı Devleti'ndeki Hıristiyanların çoğunun Ortodoks olması
325.
I. Edirne II. Dolmabahçe III. Bey
IV. Topkapı
saraylarından hangileri XIX. yüzyıldan önce Osmanlı Devleti’nin yönetildiği yerler arasındadır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve IV D) I, III ve IV E) II, III ve IV
326. Astronomi, matematik ve mühendislik alanlarında çalışmalarda bulunarak Osmanlının ilk rasathanesini kuran bilim adamı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ali Kuşçu
B) Taküyiddin Mehmet C) Celaleddin Harezmşah D) Uluğ Bey
E) Katip Çelebi
302.E 303.A 304.E 305.B 306.E 307.A 308.C 309.E 310.D 311.D 312.B 313.E 314.C 315.D 316.B 317.C 318.A 319.A 320.E 321.E 322.C 323.C 324.D 325.D 326.B
İlker AKBAŞ Osmanlı Tarihi