10-) Plastik Enjeksiyonda Soğutma Sistemi:
Enjeksiyonla baskıda temel prensip, sıcak plastiği kalıp içerisine basınçla gönderip ergiyiğin kalıp boşluğunun şeklini alarak bu şekilde kalacak kadar soğuyup sertleşmesini beklemektir. Kalıp sıcaklığı, baskı süresini belirleyeceğinden önemlidir.
Sıcak kalıpta ergimiş plastik, kolayca akmasına rağmen, baskının soğuyup kalıptan dışarı atılabileceği sıcaklığa düşme süresi uzun olmaktadır. Bunun tersi olarak, soğuk kalıpta erimiş plastiğin soğuması çabuk olur, bazı durumlarda kalıbı doldurmadan soğuyup sertleşir. Bu iki durum, en uygun baskı süresini elde etmede alt ve üst sınırları belirlemeye yardımcı olmaktadır. Kalıp sıcaklığını belirlenen sıcaklıkta tutmak için kalıp içine açılmış kanallarda su (veya başka) sıvılar dolaştırılarak sağlanır. Bu kanal ve deliklere soğuma yolları ve bu sisteme soğutma sistemi denir. Kalıbın dolması esnasında en sıcak erimiş plastik kalıp girişinde ve en soğuk erimiş plastik, yolluk girişinden en uzak noktadadır. Soğutma suyunun sıcaklığı, bu kanallardan geçtikçe artar. Bundan dolayı baskıda eşit soğuma sağlamak için, kalıbın sıcak bölgelerime soğuk sıvı ve parçanın soğuk kısımların sıcak sıvı girişi sağlanmaktadır.
10.1-) Kalıbın Soğutulmasındaki Amacı:
o Diğer malzemede olduğu gibi, sıcak plastik soğuduğunda, bir miktar çekme yapar. Üzerinde kalmasını istediğimiz maçayı soğutarak, plastik parçanın çekmesini, dolayısı ile maçanın üzerinde kalmasını temin etmek.
o Ermiş plastik, enjeksiyon memesinden kalıp boşluğuna girerken, sıcaklık, plastiğin cinsine göre değişerek, 160oC ila 220oC arasındadır. Soğutma sistemi olmayan kalıp, birkaç baskıdan sonra ısınacaktır. Isınan kalıp, plastik parçaların katılaşmasını engelleyecektir. Böylece istediğimiz şartlarda parça elde etmemiz mümkün olmayacaktır. İşte böyle istenmeyen durumu, ortadan kaldırmak için, kalıp soğutma sistemi ile soğutularak üretim yapılmalıdır.
o Kalıp sıcaklığının 60oC ila 85oC arasında tutulabilmesi için, soğutma sisteminden yararlanır.
o Kalıbın sıcaklığını istenilen sıcaklıkta tutarak, plastik parçanın, kısa sürede donmasını sağlamak için soğutma sistemi uygulanır ve zamandan tasarruf, üretimde artış temin edilir.
10.2-) Kalıbın soğutulmasında Dikkat Edilecek Hususlar:
o Soğutma kanalları, kalıplama boşluğuna yakın olmamalı.
o Kalıp bünyesinde dolaşan soğutma su miktarı (debisi), kalıba yeteri derecede soğutacak seviyede olmalıdır.
o Kanal ve bakır boru ölçüleri, normal basınçlı su dolaşımına uygun olmalıdır.
o Kalıba giren suyun sıcaklığı ile çıkan suyun sıcaklığı arasında çok büyük fark olmalıdır.
10.3-) Tek Parçalı Kalıp Plakalarında Soğutma Sistemleri:
Tek parçalı kalıp plakası tipinin sıcaklığı plakaya açılmış deliklerden geçirilen su sirkülâsyonuyla kontrol edilir. Bu delikler birbirine bağlanarak devre oluştururlar.
Devre birkaç seviyeli olabilir. Bunun sayısı kalıp plakasının kalınlığına bağlıdır. Kalıbı dişi kısmı ve erkek kısmı birbirine benzemediğinden bunların soğutma devrelerini ayrı ayrı ele almalıdır.
10.3.1-) DiĢi plakalarda soğutma sistemi: Kalıp plakası ufak sığ bir kalıp boşluğuna sahipse, bu kalıp için en basit yaklaşım iki tane su kanalı kalıp boşluğunun her iki tarafına açılır ve bunlar esnek hortumla birbirine bağlanır, akma kanalın sonuna adaptör takılır. Yukarıda anlatılan su devresi Şekil 10.1‘de gösteriliyor.
Şekil 10.1 Tek parçalı dişi kalıp soğutulması
Dışarıda yapılana esnek hortumlu su kanalı bağlantısı, kalıp içine kanal delinerek dahili olarak da yapılabilir [Şekil 10.2]. U şeklinde tasarlanan su devresinden, dar ve uzun kalıp boşluklarının soğutulmasında faydalanılmaktadır.
Şekil 10.2 Tek parçalı dişi kalıp soğutması U-devresi
Dahili kanalları birleştiren delik açma yerine, freze ile açılmış yarıklı plakayı kalıba bağlamak suretiyle de bu su kanalları elde edilebilmektedir. Burada iki temel tasarım kullanılmaktadır. Şekil 10.3‘de kalıp plakasının yanına açılmış delikle bu soğutma kanalları birleştirilerek suyun bu kanallarda devamlı kalıp plakasının içine gömülecek şekilde, şekilde görüldüğü gibi vidalanmaktadır. Bu bağlantıda conta kullanılarak su kaçağı önlenmektedir.
Şekil 10.3 U-devresi frezeli ve birbiriyle bağlantılı kanal sistemi
Şekil 10.4‘deki alternatif dizayn gösterilmektedir. Daha önceki dizaynın aynısıdır, tek farkı bağlantı kanallarının bağlantı plakasının içine açılmış olması ve sonra kalıp plakasının yan tarafına bağlanmasıdır.
Şekil 10.4 U-devresi birbiriyle bağlantılı frezelenmiş kanal sistemi
Şekil 10.5‘ deki dikdörtgen su devresi daha fazla su kanalı denilmesini gerektirir, bütün kanallar kalıp boşluğunun dörtkenarına yakın bir yakında geçirilip parçanın her tarafından eşit soğuma sağlanır.
Şekil 10.5 Tek parçalı plakanın dikdörtgen su devresi
Eğer kalıp boşluğundaki her bir duvarın sıcaklığının kontrolü isteniyorsa, soğutucu plaka metodu düşünülmelidir. Bu plaka kalıbının yan duvarlarına takılır ve soğutma suyu bu plakalar içine açılmış kanallardan geçirilir. Plaka su girişi ve çıkış delikleri haricinde delik açılmamaktadır. Şekil 10.6‘de bu tasarım de montaj görünüşü verilmiştir.
Şekil 10.6 Soğutma plakası sistemi
Her soğutucu plaka kendine ait su girişi, çıkış deliğine sahiptir ve plaka kalıba, sızdırmazlık contası yerleştirilerek bağlanır. Bu tasarımda, kanal genişliği oldukça küçük tutularak türbülanslı akış sağlanır. Akma uzunluğu belirli uygulamalar için uzun tutulabilir. Türbülanslı akış, kalıptan soğutma sıvısına iyi ısı transferi için gereklidir.
10.3.2-) Erkek plakalarda soğutma sistemi: Şekil 10.7‘ de açılı delik sistemi, kalıbın erkek plakasını altından açılı olarak delinmiş soğutma kanalları X noktasında birleşirler, yüzeye oldukça yakındır. Bu deliklerin her birine tıkaç takılır. Giriş Y ve çıkış Z delikleri kalıbın diğer tarafından açılır ve açılı su yollarından şekilde görüldüğü gibi geçer.
Şekil 10.7 Erkek soğutma açılı delik sistemi Şekil 10.8 ‘da tıkaçlı düz delik sistemi, bu sistemde delikler erkek plakanın arka kısmına dik olarak açılır. Bu deliklerin alt kısmına tıkaç takılır.
Bu kanalar yan açılmış X kanalıyla birbirine dahili olarak bağlanır. Buradan suyun geçmesi sağlanır ve su engelleri ( baffle) şekilde görüldüğü gibi takılır.
Şekil 10.8 Erkek kalıp soğutma sistemi baffli ( tıkaçlı) düz kanal
Şekil 10.9‘de tipik çoklu su devresi şematik olarak gösteriliyor. İlk çizim (a) açılı kanal sistemidir. 6 su devresi, ikişer 3 set olarak bağlanmıştır. Bu özellik erkek lokma çevresinde dengeli sıcaklık dağılımını gösteriyor. Şekil 17 (b) ‗de tıkaç su devresi çiftini gösterirken, Şekil 17 (c)‘de çok basamaklı su devresini gösteriyor.
(a) (b) (c)
Şekil 10.9 Çoklu devre a- Açık kanal sistemi b- Su engelli (baffeli) kanal sistemi c- Basamaklı su devresi.
10.4-) Çok Parçalı Kalıp Plakalarında Soğutma Sistemi:
Kalıp soğutma plakası prensibiyle yapılmış çekirdekli (lokmalı) kalıpta; eğer baskının derinliği oldukça ufaksa, soğutma sıvısının sirkülasyonu plakandan yapılır.
Plakayı soğutmak için benimsenen metot dişi kalıp bloğunun soğutulması için kullanılan metodun aynısıdır. Burada kanallar plakaya delinir ve bir birine, soğutma suyunu sirkülâsyonu sağlamsı için, dâhili ve harici bağlanır. Su kanalının çekirdeğe olabilince yakın bir şekilde yerleştirilmesi arzu edilir. Derin olmayan lokma için kanallar direk çekirdeğin altına açılabilir [Şekil 10.10]. Z tipi sistem normalde
kullanılır. Buna alternatif metot, lokmanın yan tarafına açılmış kanal mevcuttur [Şekil 10.11]. Bu durumda dikdörtgen tipi su devresi kullanılır. Daha derin baskılar için çok baskılı sistem tercih edilir. Bu sistem kombinasyonunu gösterir. Bu soğutma sistemi erkek ve dişi çekirdekte kullanılır.
Şekil 10.10. Kalıp soğutma plakası ile Şekil 10.11 Dikdörtgen
soğutma, Z- su devresi devresi kalıp plakası
10.4.1-) DiĢi çekirdeğin soğutma sistemi: Kalıbın dişi lokmasını soğutmak için benimsenen metot, belirli derecede çekirdeğin (lokmanın) şekline bağlıdır. Bu dikdörtgen ve yuvarlak olarak sınıflandırılır. Çekirdek içinde soğutma sıvısının sirkülasyonu kolayca sağlanır. Kalıp plakasıyla çekirdek arasına, su sızıntısına engel olacak contalama sistemi olmadan, delik açılmaması gibi problemler çıkarabilir.
Tipik dikdörtgen çekirdek şekli Şekil 10.12‘de gösteriliyor. Burada en basit devre gösteriliyor, daha karmaşık tekli ve çok seviyeli su devreleri kullanılabilir. Bu kalıp boşluğu şekli ve derinliğiyle belirlenir. Dişi çekirdek de bütün kanallar birbirine bağlanıp, tıkaçlanmalıdır. Bu şekilde gerekli harici bağlantı miktarı minimumdur.
Dizaynır, her lokma için bir su girişi ve bir su çıkışının olmasını amaçlamalıdır. Eğer su giriş ve çıkış hatları duvara bağlanmış veya makine yakınındaki su adaptörüne bağlıysa kalıp ayarı daha çabuk yapılır.
Şekil 10.12. Lokma soğutma a) U-su devresi b-d ) Alternatif metot
Bu tasarımcıların kalıp dışında pozitif bağlantı sağlaması demektir. Üç alternatif metot Şekil 10.12‘de gösteriliyor.
Uzantı parça kalıp plakası üzerindeki deliğe, direkt olarak vidalanır [Şekil 10.12]. Bu metodun dezavantajı çekirdek ve uzantı parçası arasındaki bağlantı kırıldığında, çekirdeğin kalıp plakasından çıkarılmasıdır. Uzantı parçanın sonunda ve ortasında ufak bir meme vardır ve standart kalıp parçası olarak satın alabilir. Bu parça kolay bağlantı elemanların kullanılmasına imkan verir ve kalıp ayar zamanı azaltmada faydalanır.
Uzantı parçası, kalıp plakasından lokmaya açılmış deliğe direk olarak vidalanır. [Şekil 10.12.c]. Bu dizayn (b)‘de belirtilmiş dezavantajı ortadan kaldırır.
Fakat bu yarık ufak bir açıklık olmadığı için kalıpta çapak oluştuğunda arasına plastik sıkışıp kalabilir. Buraya sıkışmış malzemenin temizlenmesi zor ve temizlenmesi esnasında kalıbın öbür yüzüne zarar verebilir. Bununla beraber bu yarık baskıda yeterince uzaksa beklenmedik tehlike oluşturmaz. Kalıp plakası kalınlığı yeterli büyüklükte ise delikler çekirdeğin altına, kalıp plakasına yapılır ve birbiriyle ters yönde delikli dahili olarak bağlanır (Şekil 10.12.d). Lokma ve kalıp plakası arasında su sızması o-ring ile engellenir, şekilde görüldüğü gibi kalıp plakasındaki boşluğuna uygun şekilde yerleştirilir. Bu dizayn daha önceki dizaynların dezavantajlarına sahip olmadığı için tercih edilir. Dar çekirdekler yukarda tanımlanan metotlarla soğutulması zordur, burada klasik soğutma sistemleri yerleştirmek için yeterli alan yoktur. Bu problemin üstünden gelmek için su dağıtım regülâtörü kullanabilir. Bu ünite DME den standart parça olarak satın alınabilir ve basitleştirilmiş görünüş Şekil 10.13‘de gösteriliyor.
Şekil 10.13 DME su şelale sisteminin basit görünüşü
Lokma delinir ve musluk takılarak su regülâtörün takılan uygun giriş borusuna takılır. Bu çıkış borusunun diğer ucu su adaptörüne takılır, bu şekilde kalıp alt yüzeyine yakın bir yerde gösteriliyor. Su giriş borusu aynı şekilde su adaptörüne bağlanır. Su regülâtörüne takılan uygun giriş ve çıkış borusuyla çekirdek de soğutma suyu dolaşır. Bu su adaptörü kalıbın diğer parçalarını da soğutana parça olarak görülmelidir. Erkek çekirdek, maça vb. çekirdek soğutma için kullanılan diğer bir metot ise bakır boru kullanılmasıdır. Bu dizayn kalıp alanı ufak olduğunda (yetersiz) uygundur. Borular kanal içine yerleştirilir. Bu belki kalıp içinde diğer deliklere yakın olarak su sızıntı ihtimali olmadan kullanılabilir.
Şekil 10.14. Lokma soğutma, bakır boru sistemi
Kalıp plakası içine belirli bir sayıda (X) kanal açılır [Şekil 10.14]. Bakır borular uygun şekilde eğilerek kanal içine yerleştirilir. Çekirdek plakanın içine takıldığı zaman boruyla direk kontak halindedir. Borunun kontak alanını arttırmak ve ısı transferini arttırmak için, boru çevresindeki boşluk alan düşük erime dereceli alaşımla doldurulur veya dört köşe kesitli boru kullanılabilir.
Dört köşe çekirdekler için kullanılan delme işlemi normalde yuvarlak lokmalara alanındaki sınırlamalardan dolayı uygulanmaz. Bununla beraber yuvarlak şekildeki lokmalarda yuvarlak şekilde açılan kanal daha kolayca kullanılabilir.
Yuvarlak dişi çekirdek için yapılan direk soğutma dizaynını çoğunluğu bu prensibe göre yapılır. Şekil 10.15 İle ilgilenelim. Yuvarlak dişi çekirdek standart tip kalıp plakasına takılmıştır. Soğutma kanalı (X) lokmanın çevresine ve ilave kanal (Y) soğutucu girişinin üzerine ve altına açılmıştır, o-ring takılmıştır. Çekirdek lokmaya takıldığı zaman o-ring, plaka ve çekirdek arasındaki su sızıntısına engel olur.
Çekirdek takılırken o-ringin zarar görmemesine dikkat edilmelidir. Bu operasyonu Z deki plaka deliği sağlar.
Şekil 10.15. Lokma soğutma, yuvarlak soğutma metodu (5)
Bu kanal plakaya açılan delikle su kanalına bağlanır. Çok gözlü kalıplarda lokmalar bir hat üzerinde olmalı. Böylece diklemesine açılan delik her kanalı birbirine bağlayarak su devresini oluşturur.
Şekil 10.16 Lokma soğutma, birbirine bağlı dizaynı ve çekirdek planı
Şekil 10.16‘de yuvarlak daire şeklinde çekirdekleri takılmış kalıp plakasının izdüşümü gösteriliyor. Soğutucu sıvıya iyi bir akma yolu sağlamak için bu kanallar arasında boşluk bırakılmıştır. Bu kanallar su giriş ve çıkışına bağlanmıştır.
Çekirdek boşlukların birbiriyle bağlantısını sağlamak için en büyük miktarda çelik plakanın ortasından işlenerek atılır. Buda kalıp plakasında dikkate değer oranda zayıfladır. Bundan dolayı, kalıp dizayncıları arka plakayı yeterli desteklemelidir.
10.4.2-) Erkek Çekirdeğin Soğutma Sistemi:
Çekirdek dizayn sisteminden yeterli soğutulmuş baskı sağlamak için sistem geliştirilmiştir, normalde soğutma sıvısı çekirdeğin içine açılmış kanallardan geçerek soğutma sağlanır. Bu dizaynı kullanma geniş ölçüde lokmanın büyüklük ve şekline bağlıdır. Büyük derin olmayan kutu için soğutma için gerekli dizayn, ufak çaplı uzun kalem için gerekli dizayndan farklıdır.
Kalıp tasarımcısı, ermiş plastikten gelen ısıyı erkek çekirdekten uzak bir yere açılmış soğutma kanalıyla uzaklaştıramayacağına karar verdiğinde erkek çekirdeğin içine soğutma kanal açmayı düşünebilir. Sığ erkek çekirdek soğutması benimsenen diğer bir alternatif dizayn spiral su devresidir. Bu dizayn temel olarak çekirdeğin arka yüzüne açılmış spiral şeklindeki kanaldan ibarettir. Fakat pratikte spiral şekli yapmak zor ve pahalıdır. Bundan dolayı karşılaştırmalı spiral normalde benimsenir. Buna örnek Şekil 10.17‘da büyük yuvarlak çekirdeklerin soğutulması için gösterilmiştir.
Şekil 10.18‘de Büyük dikdörtgen çekirdeğin soğutulması gösterilmiştir. Birinci örnekte dairesel kanallar serisi açılmıştır ve bunlar birbiriyle kanal vasıtayla bağlanmıştır.
Görüldüğü akma yolu uygun şekilde yerleştirilmiş o-ring bütün kanalların çevreleyecek şekilde açılmıştır ve böylece soğutma sıvındaki sızıntıyı engeller. İkinci örnek basit dikdörtgen plandır [Şekil 10.18]. Çizim çekirdeğin yalnızca alt kısmı gösteriyor. Bu dizaynda tıkaçsız tek bir kanal vardır. Alternatif olarak aynı düzenleme yuvarlak lokmada kullanılabilir [Şekil 10.17].
Şekil 10.17 Sığ çekirdek soğutma, yuvarlak frezelenmiş kanal dizaynı
Şekil 10.18. Sığ çekirdek soğutma, dikdörtgen frezeli kanal dizaynı
Derin çekirdek soğutmada erkek çekirdeğin derinlemesine iç kısmından yapılan su sirkülasyonu lokmanın yüzeyinde etkin bir şekilde ısının uzaklaştırılmasını sağlar. Derin çekirdek soğutması için bir çok alternatif vardır.
Derin oda dizaynı Şekil 10.19‘deki İlk örnekte erkek çekirdeğin arkasına açılmış derin bir boşluktur. Buda normalde kolay işleme için yuvarlaktır. Çekirdek plaka içine açılmış cebe ve sıkıca vidayla bağlanır. Bu iki yüzey arasındaki su sızıntı kanal içine konulmuş o-ring ile engellenir. Kullanım esnasında bu oda tamamen su ile dolar. Soğutma sıvısı (X) den girer ve odanın merkezine takılmış borudan geçer (Y).
Tek gözlü kalıplarda bu kısımlarda bu kısım erkek çekirdeğin en sıcak kısmıdır. Kalıp yolluk girişinin karşısındadır. Bu derin soğutma sistemi en ucuz soğutma metodu olmasına rağmen, bu dizaynın iki ana dezavantajı vardır. Soğutma sıvısının akma hızı odaya girer girmez dikkate değer ölçüde düşer. Bu bölgede aranan türbülans akışının sağlanmaması demektir ve soğutma sıvısının ısı transferi daha az etkilidir.
Şekil 10.19.b‘deki Gibi doğru parça dizaynı yapılmamaktan ve işleyememekten dolayı üst kısmında hava cebi oluşur. Düzgün olmayan ısı dağılımından dolayı oluşan baskı problemi vardır. Odaya bağlantılı olarak su çıkışının (Z) yanlış pozisyonlanmasından dolayı hava cebi oluşur. Bu çıkışın odanın en yüksek yerine yerleştirilmesi, kalıp enjeksiyon makinesine takıldığında gereklidir [Şekil 10.19.a ve şekil 10.19.b‘yi karşılaştır]. Bu sebepten kalıbın derin oda dizaynlı soğutucu oda yapılmışsa, kalıbın içine kalıbın hangi şekilde makineye takılması gerektiği yazılmalıdır.
Şekil 10.19. a) Derin erkek çekirdek soğutma dizaynı Derin oda sistemi
b) Doğru pozisyonda olmayan çıkış deliği
Bu dizayn üretim miktarının önemli olmadığı ve maliyetin minimum olması gerektiği haldeki kalıplar için seçilmelidir. Derin oda dizaynı daha etkili dizaynlar için temel oluşturur.
Helisel kanal dizaynını daha önce dizayndan daha etkilidir. Bu dizayn Şekil 10.20‘da gösteriliyor. Daha pahalı bir dizayndır. Bu dizaynda daha derin oda çok sıkı şekilde yerleştirilen çelik veya sarı bloktur (ikinci sarı blok paslanmama ve bloğun takılması yönünde tercih edilir.). helis kanal bu bloğun çevresine helis şeklinde açılır.
Kalıp plakası bloğundan ve soğutma bloğundan matkapla açılan delik öyle ayarlanmalıdır ki, soğutma suyu V‘den gelip merkeze açılmış W doğru akar. Bu bloğun kesit görüşü (A-A) ve helis kanaldan sonraki su çıkış kısmı şekilde görüyor.
Erkek çekirdek kalıp plakasına o-ringle birlikte takılarak su sızıntısı engel olunur. Bu dizayn soğutucu sıvının tam bir su yolunu takip etmesini ve su sisteminde ölü noktaların (suyun akmadığı) olmamasını sağlar. Çelik blok erkek çekirdeğin iç kısmına pozitif bir destek sağlar ve bundan dolayı bu dizayndaki duvar kalınlığı (Z) daha önceki dizaynlara göre daha incedir. Duvar kalınlığının azlığından dolayı plastik parçadan soğutma sistemine daha hızlı transferi gerçekleşir.
Şekil 10.20. Erkek çekirdek takılmış soğutma dizaynı, helisli kanal sistemi Kabarcıklı sistem dizaynında temelde derin oda dizaynıyla ile aynıdır, ufak çekirdeklere uygun şekilde adapte edilmiştir. Şekil 10.21.b‘de görüldüğü gibi çekirdeklerin arka yüzüne ufak çaplı delik açılmıştır. Bubble boru kalıp plakasına takılır ve bu deliğin içine doğru görüldüğü gibi çıkıntıyı yapar. Bundan dolayı arka plakaya uygun su giriş ve çıkış delikleri açılır. Bu sistem için şekilde görülen su devresi kullanılabilir. Soğutma sıvısı giriş deliği (U) ‗dan geçerek bubbler borunun içine buradan da dışarıya çıkış deliğine (V) gider. Bu devrenin tam şematik çizimi Şekil 10.21.a‘da gösteriliyor.
Not: Her bir çekirdekteki soğutma sıvısının sıcaklık derecesi aşağı yukarı aynıdır. Çünkü bunlar aynı şekilde bağlantılıdır.
Şekil 10.21 Ufak lokmalar için kabarcık sistemi 10.5-) Diğer Kalıp Plakaların Soğutulması:
10.5.1-) Diğer kalıp plakaları: Çok plakalı kalıplarda, dişi ve erkek kalıp plakalarına ilaveten diğer kalıp plakalarının soğutulmasıyla da ilgilenmek gerekir.
Özellikle sıyırmalı plakalı (stripper plate) kalıptaki sıyırıcı plaka ve alttan beslemeli (underfeed) kalıptaki besleme plakasında. Bu plakaların ayrı sıcaklık kontrolleri optimum üretim elde etmek için gereklidir. Genel olarak, integral tipi dişi plaka için kullanılan sıcaklık kontrolüyle aynı şekilde sıcaklık kontrol edilir. Sıvının akma yolu delinir ve birbiriyle bağlanır bu şekilde soğutma sıvısı plakada sirkülâsyona başlar.
Şekil 10.22 Valf itici elemanı soğutma: kabarcık itici
10.5.2-) Valf tipi iticiyi soğutma: Valf tipi iticiler normalde baskının oldukça büyük kısmını kapsar. Bundan dolayı bu parçadan toplanan ısının dağılmasını temin edilir. Bununla ilgili birkaç dizayn gösteriliyor. İlk olarak bubbler sistem benimsenir.
Valf itici sistemin gövdesi delinerek su soğutma ünitesi yerleştirilir. Su giriş ve çıkış yerine esnek borular bağlanarak itici hareketine engel olunmaz. Soğutucu sıvı giriş yerinden borunun merkezi ve çıkış yerinden borunun dış kısmına gider. Bu valf tipi itici için en basit soğutma metodudur. Eğer istenirse, soğutma sıvısının valf iticinin baş kısmından geçmesi için daha karmaşık soğutma sistemi gerekir. İtici başlığı delinir ve gerekli yerlerine tıkaç takılarak dört köşe tip su devresi oluşturulur.
Soğutma sıvısı baş kısmında dolaşarak itici gövdesinde uygun delikten geçer.
Burada baş kısmı iki parça halinde yapılmıştır. Soğutma kanalları (a)‘da gösterildiği
Burada baş kısmı iki parça halinde yapılmıştır. Soğutma kanalları (a)‘da gösterildiği