Siyasal Nedenlerle Ġlgili Sonuçlar:

Yatılı ilköğretim bölge okulları ve pansiyonlu ilköğretim okullarının ortaya çıkmasında etkili olan siyasi nedenler; kurtuluĢ savaĢı döneminde Anakara‟da kurulan T.B.M.M‟nin yürüttüğü iki savaĢın sonucu olduğu söylenebilir. Birincisi düĢman askerleri ile cephede yapılan diğeri de Anadolu‟nun yıllardan beri süre gelen yoksunluğu ve yoksulluğu ile yapılan savaĢtır.

Cumhuriyet rejiminin temelleri atılırken eski rejimden gelen geleneklerin birer birer değiĢtirildiği söylenebilir. Bu geleneklerden birisi de eğitim geleneğidir. Ġlk olarak Tevhid-i Tedrisat kanunu ile tüm eğitim kurumları Milli Eğitim Bakanlığı‟na bağlandı. Hemen ardından Anadolu‟da o zamana kadar en yaygın okul olan medreseler kapatıldı. Bu okulların ilkokul kısmında okuyan öğrencilerin yatı okullarında okuyacağı ifade edildi. Böylece Cumhuriyet döneminin ilk yatılı ilköğretim uygulaması baĢlamıĢtır.

Cumhuriyet döneminde tüm siyasiler yapılan tüm devrimlerin halka anlatılması ve milli bilincin oluĢturulması gerektiğini savunmuĢtur. Bu amaçlar için eğitim iĢlerine hız verilmesi ve bu nedenle okulların ıslah edilmesi gerektiğini savunmuĢlardır. Özellikle köylü vatandaĢların her yönden eğitilmesini arzu etmiĢlerdir. Bu ideal için ilköğretim okullarının yaygınlaĢtırılmasına büyük önem verildiği görülmektedir. Ġlköğretimin geniĢ ülke topraklarında her yere ulaĢtırılmasını yatılı ilköğretim bölge okullarının sağlamıĢtır.

Köyü kalkındırma politikasının eğitim için merkezi, yatılı bölge ilkokulları olmuĢtur. Köylüyü bilinçli, bilgili iĢ gücü olarak yetiĢtirmek ideali ile çıkarılan kanunlardaki hedeflerin köylere ulaĢmasını, belli bölgelerde kurulan yatılı bölge okulları sağlamıĢtır.

Anayasada, kimse eğitim- öğretim haklarından mahrum bırakılamaz, ilköğretim, kız erkek bütün vatandaĢlar için zorunludur Ģeklinde ifade edilen eğitim hizmetini, devlet tüm vatandaĢlarına sağlamakla mükelleftir. Bu nedenle tüm vatandaĢlara ilköğretim hizmetini götürmek için belli bölgelerde kurulan yatılı bölge okulları kullanılmıĢtır. Özellikle sekiz yıllık zorunlu ilköğretim

uygulamalarının geniĢ ülke topraklarında her yere ulaĢtırılmasını sağlayan ilköğretim kurumu, yatılı ve pansiyonlu ilköğretim okulları olmuĢtur.

4.2. Öneriler

AraĢtırma bulgularına dayanarak aĢağıdaki öneriler sunulabilir: 4.2.1. Sosyal Nedenlerle Ġlgili Öneriler:

Yatılı ve pansiyonlu ilköğretim okulları; ülkemizde anayasal hak olan eğitim öğretim, özellikle sekiz yıllık zorunlu ilköğretim uygulamalarının ülkemizin belli bölgelerinde yapılmasını sağlayan kurumlardır. Eğitimde eĢitlik ilkesi çerçevesinde toplumsal adaletin eğitim boyutunu gerçekleĢtirmektedirler. Yatılı ve pansiyonlu ilköğretim okulları, görevlerini etkin gerçekleĢtirebilmeleri için desteklenmelidirler.

Yatılı ve pansiyonlu ilköğretim okullarının öğrenci profilini kırsal kesimde yaĢayan köy çocukları ve sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kurumunca gönderilen ilköğretim çağ nüfusu oluĢturmaktadır. Bu çocuklara ilköğretim imkânının yatılı olarak aynı binalarda sağlandığı görülmüĢtür. Bu iki öğrenci grubu da aileleri olmadan eğitim öğretim sürecini yatılı olarak tamamlamaktadırlar. Bu nedenle bu okullara daha çok rehberlik ve psikolojik destek sağlanabilir.

4.2.2. Ekonomik Nedenlerle Ġlgili Öneriler:

Yatılı ve pansiyonlu ilköğretim okullarının ortaya çıkmasında etkili olan ekonomik koĢullar sonucunda; ülkenin kırsal kesimine eğitim imkânı götürmeyi, tarımla uğraĢan köylüyü ülke ekonomisine farklı iĢ kollarında geri kazandırmayı ve eğitim harcamalarında, belli bölgelerde merkezde okullar yaparak, okul inĢaatı, eğitim personeli ve araç gereç için ayrılan payı düĢürmenin amaçlandığı söylenebilir. Belli dönemlerde bu konuda yanlıĢ uygulamalar yapıldığı görülmüĢtür. Bu tip okulların amacına uygun yerlerin seçimi ve uygun biçimde inĢa edilmesi konusunda konu ile ilgili uzmanlarla gerekli ortak çalıĢmalar yapılarak karar verilebilir.

4.2.3. Siyasal Nedenlerle Ġlgili Öneriler:

Anayasada, kimse eğitim-öğretim haklarından mahrum bırakılamaz, ilköğretim, kız erkek bütün vatandaĢlar için zorunludur Ģeklinde ifade edilen eğitim hizmetini, devlet tüm vatandaĢlarına sağlamakla mükelleftir. Bu nedenle tüm vatandaĢlara ilköğretim hizmetini götürmek için belli bölgelerde kurulan yatılı bölge okulları kullanılmıĢtır. Özellikle sekiz yıllık zorunlu ilköğretim uygulamalarının geniĢ ülke topraklarında her yere ulaĢtırılmasını sağlayan ilköğretim kurumu, yatılı ilköğretim bölge okulları olmuĢtur. Bu nedenle bu tip okulların koĢullarını düzeltme hedefine, eğitim politikaları içinde yer verilebilir.

KAYNAKÇA

AKYÜZ, Yahya. ( 2001). Türk Eğitim Tarihi (BaĢlangıçtan 2001’e). Ġstanbul: Alfa yayınları.

AKYÜZ, Yahya.(1989). Türk Eğitim Tarihi ( BaĢlangıçtan 1988’e). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Yayınları

ARALPCAN, Hüsniye. (1998). Yatılı Ġlköğretim Okullarının Sayısal GeliĢimi ve Hizmet Sunduğu Çevre. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara

AYTAÇ, Kemal. (1998). Avrupa Eğitim Tarihi. Ġstanbul: Ġfav yayınları. AYAZ, Nevzat. ( 1994). 1995 Bütçe Raporu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı

BUCAK, Esergül Balcı.(1993). Türkiye’de Eğitim Politikaları ve Siyasi Parti Ödülleri. Ankara: Adım Yayınları

BARKER, Mark T. (1993). Missionaires and Mountain Peopels: Presbyterain Responses to Southern Appalachia. Hispanic New Mexiko: Amerika

BAġARAN, Ġbrahim Ethem. (1974). Ġlköğretim Sorunları ve Çözüm Yolları. YayımlanmıĢ Doktora Tezi, Ankara

BAġGÖZ, Ġlhan. (1995). Türkiye’nin Eğitim Çıkmazı ve Atatürk. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları

BĠLGEN, H. Nihat. ( 1986). Ġlköğretim Okulu AraĢtırması. Ankara

BĠNBAġIOĞLU, Cavit. (1982). Eğitim DüĢüncesi Tarihi. Ankara: BinbaĢıoğlu yayınevi

BĠNBAġIOĞLU, Cavit.(1995).Öğretmen YetiĢtirme Açısından Türkiye’de Eğitim Bilimleri Tarihi Üzerine Bir AraĢtırma. Ġstanbul: Milli Eğitim Basımevi

BĠNBAġIOĞLU, Cavit. (2005). Eğitim DüĢüncesi Tarihi. Ankara: Anı Yayıncılık CAN, Tulgar. (1965). Yatılı Bölge Okulları. YayımlanmamıĢ Uzmanlık Tezi, Ankara: D.P.T.

CĠCĠOĞLU, Hasan. (1985). Türkiye Cumhuriyetinde Ġlk ve Orta Öğretim. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları

DEMĠREL, Özcan ve ÜN, Kamile.(1987).Eğitim Terimleri Sözlüğü. Ankara: ġafak Matbaası

DEWEY, John.( 1996). Demokrasi ve Eğitim- Eğitim Felsefesine GiriĢ, Ġzmir: Ege Üniversitesi Yayınları

DEWEY, John. (1924). Türkiye Maarifi Hakkında Rapor.Ankara: Milli Eğitim Basımevi

D.Ġ.E.( 2004). Ġstatistik Göstergeleri, 1923- 2002, Ankara: D.Ġ.E. Matbaası D.P.T. (1968). Kalkınma Planı, Ġkinci BeĢ Yıl. Ankara

D.P.T. (1973). Yeni Strateji ve Kalkınma Planı, Üçüncü BeĢ Yıl. Ankara