Sistemin faydaları

Böyle bir sistem toplumsal yapıya aşağıda verilen yararları sunabilir. • Kaynak kullanımında maliyet ve zaman katkısı sağlayacaktır.

• Klasik yöntemlerle mümkün olmayacak seviyede bilgi kullanımına imkan verecektir.

• Her tür planlama çalışmalarında gerekli olacak mukayeseli ve zaman özellikli bilgi sunulacaktır.

• Bilgi değişimlerinde, idareci ve bilgi kullanıcı birimleri zamanında uyararak plan dışı gelişmelere mani olunabilecek veya oluşuma alternatif kararların alınmasına ortam hazırlayabilecektir.

• Sistem faaliyetleri, ülke genelinde, kendi içinde gelişmeyi sağlayabilecek dinamik bir sistem yapısına kavuşmuş olacaktır.

• Mevcuttaki harita altyapısına bir standart getirerek, bunların;
İmar planlama altlığı olarak kullanılması,

Mühendislik hizmetlerinde kullanılması,

Belediye teknik hizmetlerinde kullanılması sağlanabilecektir (Erdi, 1998).

Bunlara ilave olarak;

• Yeraltı hatlarının planlanması, uygulaması ve denetimi, • Vergilendirmede adalet ve vergi kayıplarının önlenmesi, • Kamulaştırmada hız ve bedellerde tutarlılık,

• Vatandaşların imar planları hakkında kolay ve doğru bilgi edinmesi,

• Tarım arazilerinin kullanımı hakkında ülke genelinde güvenilir bilgi edinmesi, • Ülke ihtiyaçlarına göre arazi kullanımının yönlendirilmesi,

• Ülke topraklarının türünün belirlenmesi, • Kamu arazilerinin belirlenmesi ve korunması,

• Kadastral çalışmaların yeniden ele alınması sonucu birçok olumsuzluğun ortadan kaldırılması,

• Sivil amaçlı harita yapımı ve arşivlemede yetki ve sorumluluk disiplin altına alınarak:

1. Mükerrer harita yapımının önlenmesi,

2. Harita ve kadastro bilgilerine kolay ulaşılması, 3. Harita yapımında standart birliğinin sağlanması

• Bilgilerde yaşatma ve güncelleştirme çalışmalarının mümkün olması, • Teknik standartların geliştirilmesi,

• Bilgi güvenliğinin sağlanması,

• Bilgilerin kesin ve doğru edinimi sonucu, kredi işlemlerinde tereddütlerin ortadan kaldırılması,

• Sistemde mevcut olan bilgiler hakkında, her türlü istatistiki bilgilerin yönetimlere hızlı ve kesin bir biçimde sunulabilmesi,

• Alan, Nüfus, Ekonomik, Hukuki, Sosyal vb. bazlı yöresel veya bölgesel seviyede, ülke istatistiki sonuçlarının elde edilmesi,

• Merkezi veya yerel yönetim davranışlarının topluma yansımasını ortaya koyan sonuçlar elde edilmesi,

• Kurum kaynak ve imkanlarının rasyonel kullanımı ve planlanması,

• Banka vasıtası ile, kurumların merkezi idareleri ile taşra teşkilatları arasında, plan ve projelendirme konularında tam ve doğru bilgi akışı sağlanmış olur. Yatırımların hazırlık organizasyonları kolaylaşarak, proje eksiklikleri anında tespit edilebilir. Böylelikle de çalışmaların verimi artar, neticeleri kısa zamanda alınır.

• Merkezi bilgi birikimi, derleme, sıralama, tasnif ve değerlendirilmesi ile mükerrer çalışmaların önlenmesi bakımından, kurumları yönlendirebilir. • Ülkemiz, planlama ve haritacılık yönünden son derece büyük ve geniş

kapsamlı çalışmalara ihtiyaç duymaktadır. Haritası yapılan bazı kesimlerin dahi, günümüzün ihtiyaçlarını karşılamaktan çok uzak olduğu ve yetersiz bulunduğu söylenebilir. Bu durumda harita ve planı yapılacak o kadar çok yer ve sarf edilmesi gereken işgücü ihtiyacı mevcuttur ki, özel amaçlar dışında mükerrer olarak çalışılması, para ve emeğin karşılıksız heba edilmesi anlamı taşımaktadır. Bankanın bu gibi durumları, bilgi hacminden yararlanarak öğrenmesi ve önlemesi mümkün olacaktır (Eriş, 1993).

Devlette yeniden yapılanmayı ve köklü bir anlayış değişikliğini içeren bu yönetim biçimiyle;

• Doğru ve güncel verilere dayalı planlama ile tüm harcamalarda tasarruf sağlanması,

• Yönetimde saydamlık,

• Sürekli ve kesintisiz kaliteli hizmet sunulması, • Kararlara yurttaşların katılımının sağlanması, • Verilere kolay ve hızlı erişimin sağlanması,

• Kamusal hizmetlerin daha hızlı ve saydam bir şekilde ilgilenenlerin erişimine sunma,

• Bütün devlet kurumlarının koordineli bir biçimde daha akılcı ve verimli bir şekilde işlemesini sağlama

• Küresel dünya ile bütünleşme olanakları sağlanabilmektedir (Alkış ve ark., 2003).

HBB’nın işlevsel hale gelmesi ile bugüne kadar bir türlü gerçekleştirilememiş ya da bir şekilde kesintiye uğramış, Türkiye’nin bir Bilgi toplumu olabilmesi için hayati önem taşıyan pek çok proje gerçekleştirilebilecektir. Bu projelere en çarpıcı örnek, bir türlü hayata geçirilemeyen veya bir şekilde tamamlanmış olsa bile sorunlar yaşanan Kent Bilgi Sistemi (KBS) projeleridir. Bu bağlamda, HBB’nın henüz işlevsel olmadığı Ülkemizde, KBS ya da herhangi bir Konumsal Veri Altyapısı (KVA) girişimi, zaten acil kaynak ihtiyacındaki Ülkemiz açısından kaynak israfından başka bir anlam taşımayacaktır (Cömert ve Akıncı, 2005).

HBB’nın belki de en önemli katkısı, yeni “iş alanları” yaratacak olmasıdır. Çok büyük ve etki alanı çok geniş bir proje olması nedeniyle, gerek kurulması ve işletilmesi sürecindeki faaliyetler ve gerekse, etki alanları itibariyle yaratacağı yeni iş olanakları, haritacılık dahil pek çok sektörde istihdam yaratacaktır.

HBB, ülke düzeyinde konumsal veri erişimi ve kullanımını hızlı ve ekonomik hale getirecektir. Çünkü Konumsal verinin ilk elden toplanması, pahalı olmasının yanında zaman alıcı bir işlemdir. Kaldı ki, günümüz uygulamalarının veri ihtiyacı tek

bir kurumun veri toplama kapasitesinin çok üzerindedir. HBB ile herhangi bir kurum ya da kullanıcı, ihtiyacı olan veri ya da servisleri yeniden oluşturmak yerine, doğrudan HBB üzerinden sağlayabilecektir. Dolayısıyla HBB, kaynak israfını önleyerek, maliyetleri düşürecek ve ülke ekonomisine çok büyük bir katkı yapacaktır.

HBB ile her tür bilgi kayıt altına alınacağından, “oto-kontrol” mekanizmaları işler hale gelecektir. Bunun her alanda yaratacağı etki çok büyük olacaktır. Örneğin HBB sayesinde emlak vergileri, internet üzerinden ilgili web servisleri ile anlık olarak hesaplanabilecek ve ülkemizde büyük oranlara varan emlak vergisi kayıpları önlenebilecektir. Bu, acil kaynak ihtiyacındaki belediye ve ülke ekonomileri için çok önemli bir katkı olacaktır. Bu yapı, beyan sistemini ortadan kaldıran yasal bir değişiklik gerektirmekte ve Tapu kadastro ve ilgili belediye birimlerinin on-line servislerine gereksinim duymaktadır.

HBB “değerlenmiş ürünler” için de son derece uygun bir ortam hazırlayacaktır. Örneğin belediyeler, emlak bilgilerini belirli ücretler dahilinde özel emlak bürolarına sunabilecek, emlak büroları bu bilgilere kendi bilgilerini ekleyerek, yeni ürünler üretebileceklerdir. Bu ürünlerin kullanıcıları da ilgilendikleri emlakların, örneğin şehir içindeki konumlarını harita üzerinden görebilecek ya da örneğin bir önceki yıl ödenen emlak vergisi tutarını sorgulayabileceklerdir. Benzer şekilde turizm şirketleri, kamu kurumlarından sağlayacakları bilgilerle, örneğin “etkileşimli gezi planı” gibi yeni ürünleri müşterilerinin kullanımına sunabileceklerdir.

HBB ile, kamu ve özel sektörün iş yapma tarzı değişecek, bu kurumlar Banka’ya uygun ürün ve hizmetler üretmek durumunda kalacaklardır. Örneğin, Türkiye’de konumsal veri yönetimi alanında çok az kullanılmakta olan “Meta Veri”, HBB ile önem kazanacak, kurumlar artık ürettikleri verinin “kalitesini” meta veri ile belgeleyeceklerdir.

HBB ile ilgili bütün tarafların birbirlerinden ve vatandaşların yerel yönetimler ve kamu kurumlarından aldıkları hizmetlerin kalitesinde çok büyük oranda bir iyileşme görülecektir. İnsanımızın özellikle kamu kurumlarında ve belediyelerde basit bir işlem için bile günlerce uğraşması, öteden beri yaygın şikayet konusudur. Hizmet kalitesinin “çağdaş” düzeylere ulaşması, vatandaşı mutlu ederken, ülkesine ve devletine olan güvenini tesis edecektir. Toplumların mutluluk ve üretkenliklerinin toplumu oluşturan bireylere bağlı olduğu düşünüldüğünde, HBB’nın bu açıdan yapacağı katkı daha iyi anlaşılacaktır.

HBB ile, yıllardır hep konuşulan ancak bir türlü başarılamayan “Kamunun yeniden yapılandırılması” başarılabilir. Çünkü kurumların hak ve yükümlülüklerinin HBB kapsamında yeniden belirlenmesi, sadece kamu kurumlarının yeniden yapılandırılmasını değil, aynı zamanda kamu ve özel sektörün birlikte çalışabilme modellerini de gündeme getirecektir. HBB’nın hayata geçirilmesi ve özel sektör rolünün güçlendirilmesi, kamu kurumlarında öteden beri şikayet konusu olan “hantallığı” gidererek, hizmetlerin hızlı ve ekonomik bir biçimde yerine getirilmesini sağlayacaktır.

HBB zor, uzun vadeli ve aynı zamanda heyecan verici bir projedir. Hayata geçirilmesi ve yaşatılması sürecinde politik, yönetimsel ve teknik olarak sınıflandırılabilecek bir dizi gereksinimin karşılanmasını gerektirir. Bu, HBB’nın kapsamı nedeni ile çok kısa sürede başarılabilecek bir iş değildir. Bu alanda bugün belirli bir konuma gelmiş ülkeler bunu en az on yıllık bir süreçte başarabilmiştir. Örneğin ABD’de Ulusal Bilgi Sistemi çalışmaları kökleri daha eskilere dayanmakla birlikte, resmi olarak 1994’te Clinton’un 12906 sayılı genelgesi ile başlamıştır (Cömert ve Akıncı, 2005).