Sigorta sözleşmelerine ilişkin risk, sigorta konusu olayın gerçekleşmesi ihtimali ve bu olaydan kaynaklanacak olan hasar tutarının bilinemiyor olmasıdır. Sigorta sözleşmelerinin doğası gereği, söz konusu risk rastlantısaldır ve dolayısıyla tam olarak tahmin edilemez.
Fiyatlandırma ve karşılık ayırma metodlarına ihtimal teorisinin uygulandığı bir poliçe portföyünde, Şirket’in sigorta sözleşmeleriyle ilgili olarak maruz kaldığı temel risk, ödenen hasar ve tazminatların sigortacılık karşılıklarının kayıtlı değerlerinin üstünde gerçekleşmesidir. Şirket poliçe yazma stratejisini, kabul edilen sigorta risklerinin tipine ve oluşan hasarlara göre belirlemektedir.
Şirket söz konusu riskleri, şekillendirmiş olduğu poliçe yazma stratejisi ve bütün branşlarda tarafı olduğu reasürans anlaşmaları ile yönetmektedir.
Sigorta riskinin (sigorta edilen azami tutar) branş bazında dağılımı aşağıda özetlenmiştir:
Branş Adı 31.03.2017 31.12.2016
Kara araçları sorumluluk 10.098.619.000 10.098.619.000
Yangın ve doğal afetler 123.726.456.141 123.726.456.141
Genel zararlar 71.777.694.956 71.777.694.956
Genel sorumluluk 8.003.733.842 8.003.733.842
Kaza 12.109.447.294 12.109.447.294
Kara araçları 12.935.492.975 12.935.492.975
Nakliyat 2.856.324.917 2.856.324.917
Hukuksal koruma 363.354.244 363.354.244
Kefalet 55.928.919 55.928.919
Su araçları 27.683.507 27.683.507
Hava Araçları 4.724.158.763 4.724.158.763
Finansal kayıplar 2.859.658.903 2.859.658.903
Kredi 423.984.123 423.984.123
Sağlık 2.165.000 2.165.000
Toplam 249.964.702.584 249.964.702.584
Duyarlılık analizleri Finansal risk
Şirket, sahip olduğu finansal varlıkları, reasürans varlıkları ve sigortacılık yükümlülüklerinden dolayı finansal risklere maruz kalmaktadır. Özet olarak temel finansal risk, finansal varlıklardan sağlanan gelirlerin, sigorta sözleşmelerinden kaynaklanan yükümlülüklerin karşılanmasında yetersiz kalmasıdır. Finansal riskin en önemli bileşenleri piyasa riski (kur riski, piyasa değeri faiz oranı riski, nakit akımı faiz oranı riski ve fiyat riskini içerir), kredi riski ve likidite riskidir. Şirket’in genel risk yönetimi programı, finansal piyasaların değişkenliğine ve bunun Şirket’in finansal performansı üzerindeki muhtemel olumsuz etkilerinin asgari seviyeye indirilmesine yoğunlaşmaktadır. Risk yönetimi, Şirket yönetimi tarafından Yönetim Kurulu’nca onaylanmış usuller doğrultusunda gerçekleştirilmektedir.
31
(a) Piyasa riski
i. Nakit akım ve piyasa değeri faiz oranı riski
Şirket, değişken faiz oranlı finansal varlık ve yükümlülüğü bulunmadığından faiz oranlarının değişiminin etkisinden doğan faiz oranı riskine maruz kalmamaktadır.
ii. Kur riski
Şirket, döviz cinsinden varlık ve yükümlülüklerinin Türk Lirası’na çevrilmesinden dolayı döviz kuru değişikliklerinden doğan kur riskine maruz kalmaktadır. Bu riskler, döviz pozisyonunun analiz edilmesi ile takip edilmekte ve sınırlandırılmaktadır.
31 Mart 2017 tarihi itibariyle ABD Doları, TL karşısında %10 oranında değer kazansaydı/kaybetseydi ve diğer tüm değişkenler sabit kalsaydı, ABD Doları cinsinden varlık ve yükümlülüklerin çevrimi dolayısıyla oluşacak kur farkı karı/zararı sonucu vergi öncesi zarar 2.028.567 TL (31 Aralık 2016: 2.139.061 TL) daha düşük/yüksek olacaktı.
31 Mart 2017 tarihi itibariyle Euro, TL karşısında %10 oranında değer kazansaydı/kaybetseydi ve diğer tüm değişkenler sabit kalsaydı, Euro cinsinden varlık ve yükümlülüklerin çevrimi dolayısıyla oluşacak kur farkı zararı/karı sonucu vergi öncesi zarar 989.340 TL (31 Aralık 2016: 1.907.246 TL) daha düşük/yüksek olacaktı.
31 Mart 2017 tarihi itibariyle İsviçre Frangı, TL karşısında %10 oranında değer kazansaydı/kaybetseydi ve diğer tüm değişkenler sabit kalsaydı, İsviçre Frangı cinsinden varlık ve yükümlülüklerin çevrimi dolayısıyla oluşacak kur farkı karı/zararı sonucu vergi öncesi zarar 847 TL (31 Aralık 2016: 801 TL) daha düşük/yüksek olacaktı.
31 Mart 2017 tarihi itibariyle diğer dövizlerin, TL karşısında %10 oranında değer kazansaydı/kaybetseydi ve diğer tüm değişkenler sabit kalsaydı, döviz cinsinden varlık ve yükümlülüklerin çevrimi dolayısıyla oluşacak kur farkı karı/zararı sonucu vergi öncesi zarar 9.089 TL (31 aralık 2016: 9.489 TL) daha düşük/yüksek olacaktı.
iii. Fiyat riski
Şirket’in 31 Mart 2017 ve 31 Aralık 2016 tarihi itibariyle fiyat riskine maruz kalan finansal varlıkları bulunmamaktadır.
(b) Kredi riski
Finansal varlıkların mülkiyeti, karşı tarafın sözleşmenin şartlarını yerine getirmeme riskini taşır. Şirket’in kredi riski, nakit ve nakit benzerleri ile banka mevduatları, finansal varlıklar, sigortacılık yükümlülüklerindeki reasürans payları, reasürans şirketlerinden alacaklar ve sigortalılardan ve aracı kurumlardan olan prim alacaklarından kaynaklanmaktadır. Bu riskler, Şirket yönetimi tarafından karşı tarafa olan toplam kredi riski olarak görülmektedir.
Şirket kredi ve alacaklar olarak sınıflandırılan sigorta faaliyetlerinden kaynaklanan alacaklarının (reasürans alacakları dahil) kredi riskini alınan teminat ve karşı taraf seçiminde uyguladığı prosedürler ile takip etmekte ve sınırlandırmaktadır. Bu alacaklar ile ilgili diğer açıklamalar 12 no’lu dipnotta verilmiştir.
Şirket’in kredi ve alacak grubu dışında kalan ve kredi riskine tabi finansal varlıkları, genelde Türkiye’de yerleşik banka ve diğer finansal kurumlarda tutulan vadeli ve vadesiz mevduatı temsil etmekte ve bu alacaklar yüksek kredi riskine sahip olarak kabul edilmemektedir.
32
(c) Likidite riski
Şirket, sigorta sözleşmelerinden kaynaklanan yükümlülüklerin karşılanabilmesi için elinde bulunan nakit kaynakları kullanmaktadır. Likidite riski, makul bir maliyet dahilinde, borçların ödenmesi için yeterli nakdin bulunmaması riskidir. Yönetim, söz konusu borçların ödenmesine yetecek tutarda fon bulundurulmasıyla ilgili limitleri belirler.
Aşağıdaki tablo, Şirket’in finansal ve sigorta yükümlülüklerinin bilanço tarihi itibariyle sözleşmeden kaynaklanan veya beklenen vadelerine kalan sürelerine göre dağılımını göstermektedir. Tabloda gösterilen tutarlar iskonto edilmemiş nakit akımlarıdır:
Sözleşmeden Kaynaklanan Nakit Akımları
31 Mart 2017 3 Aya Kadar 3 Ay- 1 Yıl 1 Yıl- 5 Yıl Toplam
Sigorta ve reasürans şirketlerine borçlar 24.260.599 44.466.804 1.293.272 70.020.675
Diğer esas faaliyetlerden borçlar - 3.644.665 - 3.644.665
Tedavi giderlerine ilişkin SGK’ya borçlar (109) - - (109)
Diğer çeşitli borçlar 504.113 - - 504.113
Toplam 24.764.603 48.111.469 1.293.272 74.169.344
Sözleşmeden Kaynaklanan Nakit Akımları
31 Aralık 2016 3 Aya Kadar 3 Ay- 1 Yıl 1 Yıl- 5 Yıl Toplam
Sigorta ve reasürans şirketlerine borçlar 21.720.145 39.810.452 1.157.847 62.688.444
Diğer esas faaliyetlerden borçlar - 3.944.613 - 3.944.613
Tedavi giderlerine ilişkin SGK’ya borçlar (109) - - (109)
Diğer çeşitli borçlar 861.718 - - 861.718
Toplam 22.581.754 43.755.065 1.157.847 67.494.666
31 Mart 2017 Muallak hasar karşılığı - net (iskonto hariç)(*) 23.155.991 4.116.341 544.117 - 27.816.449 Kazanılmamış primler karşılığı - net (*) 16.196.484 26.349.182 1.679.024 - 44.224.690 Devam eden riskler karşılığı - net (*) 457.657 744.535 47.441 - 1.249.633
Dengeleme karşılığı – net (**) - 5.138.380 - 5.138.380
Toplam 39.810.132 31.210.058 7.408.962 - 78.429.152
31 Aralık 2016 Muallak hasar karşılığı - net (iskonto hariç) (*) 20.260.007 3.601.534 476.068 - 24.337.609 Kazanılmamış primler karşılığı - net (*) 14.523.514 23.627.517 1.505.594 - 39.656.625 Devam eden riskler karşılığı - net (*) 128.591 209.197 13.330 - 351.118
Dengeleme karşılığı – net (**) - - 4.864.746 - 4.864.746
Toplam 34.912.112 27.438.248 6.859.738 - 69.210.098
(*) Şirket ilgili tutarların tamamını bilançoda kısa vadeli yükümlülükler altında sınıflandırmaktadır.
(**) Şirket ilgili tutarın tamamını bilançoda uzun vadeli yükümlülükler altında sınıflandırmaktadır.
Şirket yukarıda belirtilen yükümlülükleri, aktifinde yer alan finansal varlıklar ve nakit ve nakit benzeri varlıklar ile karşılamayı öngörmektedir.
Finansal araçların makul değeri
Makul değer, finansal araçların, zorunlu bir satış veya tasfiye işlemi dışında gönüllü taraflar arasındaki bir cari işlemde, el değiştirebileceği bir tutar olup, eğer varsa teşkilatlanmış bir piyasada işlem gören fiyatı ile en iyi şekilde belirlenir.
33
Finansal araçların tahmini makul değerleri, Şirket tarafından mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme yöntemleri kullanılarak tespit edilmektedir.
Aşağıdaki yöntem ve varsayımlar, makul değeri belirlenebilen finansal araçların makul değerinin tahmininde kullanılmıştır:
Finansal varlıklar
Yıl sonu kurlarıyla çevrilen dövize dayalı olan bakiyelerin makul değerlerinin, kayıtlı değerlerine yaklaştığı kabul edilmektedir. Nakit ve nakit benzerlerinin makul değerlerinin kısa vadeli olmaları dolayısıyla kayıtlı değerlerine yaklaştığı kabul edilmektedir. Esas faaliyetlerden alacakların kayıtlı değerinin makul değerlerini gösterdiği tahmin edilmektedir. Borsaya kayıtlı alım satım amaçlı finansal varlıklar makul değerleri ile finansal tablolarda takip edilmektedir.
Finansal yükümlülükler
Esas faaliyetlerden borçlar ile diğer parasal borçların kayıtlı değerlerinin makul değerlerine yakın olduğu tahmin edilmektedir.
Sermaye yönetimi
Şirket’in sermayeyi yönetirken amaçları:
- Hazine Müsteşarlığı’nın gerekli gördüğü sermaye yeterliliği şartlarını yerine getirmek,
- Şirket’in işletmelerin devamlılığı ilkesi çerçevesinde varlığını sürdürmek ve faaliyetlerin devamını sağlayabilmektir.
Şirket’in 31 Aralık 2016 tarihli özsermayesi, T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı tarafından gerçekleştirilen Sermaye Yeterlilik ve Teminat Denetimi sonucunda hazırlanan 26 Nisan 2013 tarih ve 1 sayılı rapora göre, Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik Şirketleri’nin Sermaye Yeterliliklerinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik uyarınca belirlenen gerekli asgari özsermayeden 3.371.959 TL daha fazladır.
5. Bölüm Bilgileri