Sosyal medyadan topluma sunulan, özelliklede siyaset tabanlı olan haberlerin doğruluğu ve yanlışlığı sorgulanmadan alınıp, mutlak hakikatmiş gibi sunulması,sosyal medyada tabanlı yönlendirme biçiminin birey tarafından nasıl görüldüğünü göstermektedir. Bu bakımdan sosyal medya ağları siyaset mekanizmasının kamuoyunu manipüle ederek, kendi algı biçimini tüm kesimlerin düşüncesiymiş gibi aktarması bakımından önemlidir.
Sosyal medya,kamusal alanı ve siyaseti dönüştürerek dizayn etme yolun da reel dünyada bir araya gelmesi mümkün olmayan nitelik ve nicelikte her kesimden milyonlarca insanı bir fikir çatısı altında birleştirmesi ve bu çatının altında ki yapıyı yönetmesi bakımından önemlidir.
Dünya da küreselleşme çağı ile birlikte yeni kamusal ve siyasal alanlar oluşmaya başlamış,yeni uluslararası ve ulusal güç dengeleri ortaya çıkmıştır. Bu ortamda siyaset ve medya önemli fonksiyonlar icra ediyorlar. Bu çok kutuplu kamusal alan da hakimiyet uluslararası düzenin aktörleri tarafından, siyaseti sosyal medya ile yönlendirerek, gerçekleştirilmektedir. Çok kutuplu yeni dünya düzeni; İletişim, bilişim, strateji, bilim ve teknoloji üzerinde yükselirken, çevresini özelliklede iletişim kanallarını iyi kullanarak yönlendirmektedir.
Çok kutuplu dünya düzeninde ,küresel aktörler küresel medyayı kullanarak derinden etkiliyor. Ülkeleri değişime,dönüşüme zorluyorlar. Bu dönüşüm en başta sosyal medya aracılığın da siyaset kurumunda oluyor. Küresel sürece ayak uyduramayan, değişim dinamiklerine ulaşamayan, gerekli teknolojik atılımı yapamayan, verimliliği ve kaliteyi artıramayan, sosyal medyanın önemini keşfedemeyen ve siyasi dönüşümünü tamamlayamayan toplumlar geride kalma tehlikesi ile karşı karşıya bulunuyor.
Yeni uluslar arası, çok kutuplu sistemde, eski sistemin siyasal yönetim anlayışı,siyasal düşünceleri, çözüm önerileri, medyanın etrafında şekillenen düzen çerçevesinde geniş tabanlı bir değişim yaşıyor.Yeni düzenin yeni yönetim ve iletişim yöntemleri var. Bu yeni yöntemler en çok siyaseti, sosyal hayatı içinde barındıran kamuoyunu derinden etkiliyor ve değiştiriyor. Kuşkusuz yeni uluslararası düzende en
22
köklü değişimler siyaset kurumunda meydana gelmektedir. Eski tarz geleneksel siyasetin, iletişim tabanlı siyaset anlayışına, doğru kayması ,dönüşmesi, teknolojinin sunduğu bir olanak olarak değerlendirilmektedir. Siyaset; tüm kurumlarıyla birlikte ,son zamanların en önemli değişim aracı olan sosyal medyanın da katkılarıyla dönüşümünü sürdürmektedir.
Kamuoyu kısa sürede çok büyük bir gelişme gösteren, iletişim teknolojileri sayesinde çok fazla bilgiye kısa sürede ulaşma imkanına bulmuş,siyaset kurumu ile arasında bağı kuvvetlendirmiştir.
Son zamanlarda, sosyal medyanın yönlendirdiği toplum, siyaset kurumunun önüne geçmektedir. Sosyal medya tabanlı platformlar gibi kitle iletişim araçları bireylere ihtiyaç duydukları bilgilere, hem de kısa sürede, ulaşma ve ulaşılan bilgiyi yayma imkanı sunmaktadır. Bu sayede, kendisinin ihtiyaç duyduğu bilgiye hızla ulaşabilen, bilgilenen, bilinçlenen bireyler, daha fazla araştırmaya, soruşturmaya başlamıştır, sürekli bir gelişim içine girmiştir.
Siyasetin dönüşümün de sosyal medyanın bireylerin ve toplumun üzerindeki etkisini, önemini keşfedip gerekli adımları atan ilk kişi. 4 Kasım 2008 tarihindeki Amerikan Başkanlık seçimlerinde aday olan Barack Obama olmuştur. Obama ve seçim kampanyasını yürüten ekip hızlı bir şekilde değişen bireysel ve toplumsal yapının isteklerini iyi analiz ederek sosyal medya tabanlı bir çalışma yürütmüşlerdir. Bireyin değişen siyaset anlayışını ve yöntemini yeni toplumsal gerçekliğe göre ayarlayarak seçmeni ikna edebilecek en etkili iletişim araçların başında gelen sosyal medyayı etkili bir biçimde kullanmışlardır. Obama ve ekibi, uluslar arası boyut da değişen dünyayı ve toplumu doğru okumayı başarmış; yeni iletişim tekniklerini ustalıkla kullanmıştır,bireylerin, sosyalleşme aracı olarak kullandığı araçları siyaseti yönlendiren bir organa dönüştürmüşlerdir. Bu dönüşümün sonucunu da sosyal medyanın, siyaset kurumundaki yönlendirici rolü net bir biçimde anlaşılmıştır.35
Siyasal süreçlerde çok önemli bir iletişim alanı olan siyasal propaganda sosyal medyanın bu alanda da etkili olmasıyla beraber iletişim metotlarında yeni olanaklar sunarak farklı bir yaklaşım ile karşımıza çıkmaktadır. İletişimin siyasal yaşam için
35Abdullah Özkan,sosyal
medya komut ve komuta siyasetini sona erdirdi,s.10, http://www.siyasaliletisim.org/index.php/dr,(Erişim Tarihi :10.12.2014)
23
çok önemli olduğu günümüzde ,sosyal medyanın şeffaf,çok yönlü, katılımı yüksek,erişilebilir bir kaynak olarak tezahür etmesi bu bağlamda bir siyasal propaganda mecrası ve yöntemi olarak kullanılmaktadır.
Sosyal medya üzerine yapılan araştırmalar ve saha çalışmaları, siyasal sistemin tüm aktörlerinin , gerek siyasetin bizzat uygulayıcı olanların ve gerekse siyasete dolaylı olarak katılan ve yönetilen vasfıyla bu sistemin bir parçası olanların, sosyal medya araçlarını aktif kullandığını ve bu alanları yönettiğini bize açık bize şekilde göstermektedir. Bunu kanıtlayan olaylara bakarsak ; siyaset yapan yönetici erklerin mesajlarını,kampanyalarını ve siyasal alana yönelik tüm faaliyetlerini bu platformlar üzerinden gerçekleştiriyor olması, sosyal eylem ve olayların yine sosyal medya üzerinden olgunlaştırılıp,taraftar topluyor olması, sosyal medyanın ne kadar önemli bir siyasal iletişim ve yönlendirme aracı olduğunu görebiliriz.
Siyasal süreçlerin her aşamasında artık sosyal medya, bir yönlendirme aracına dönüştürülmüş ve bu alanı yönetmek ve yönlendirmek görevini üstlenmiş bir iletişim mekanizması haline dönüşmüştür. Bunun en büyük nedeni; sosyal medyanın siyasal propagandada kullanılarak siyasetin sadece elit bir tabaka tarafından yapılmasını engellemiş ve herhangi bir sosyal medya aracını kullanan her bireyin siyasal aktör olarak görev yapabileceğini göstermiş olmasında,siyasal otorite tarafından beğenmediği söylemlerin engellenemeden mesajın geniş kitlelere çok kolay ve hızlı ulaştırılabiliyor olmasında aranmalıdır.
Sosyal medyanın sağlamış olduğu imkanlar vasıtasıyla kendini en güçsüz gören gruplar ve siyasal yaşamda varlığından söz edilemeyen bireyler dahi seslerini duyurabilmekte, kendi siyasi düşünceleri etrafında taraftar toplayabilmekte ve böylelikle siyasal yaşamda dikkatleri üzerlerine çekebilmektedirler. Bu durum siyasal yaşam için çok hayati olan katılımcı demokrasiye önemli katkı sunmakta ve uygulamada karşılaştığı sorunların sosyal medya aracılığıyla en aza indirgemektedir.36
Medyanın,yeni medya tabanlı olarak değişmesiyle birlikte birey değişmiş, bununla birlikte toplumsal yapı dönüşmüş medya gittikçe çok daha güçlü bir siyasi aktör haline gelmiş ve siyasetin derinliklerine nüfuz ederek onu yönlendirmiştir. Bu
36
24
bağlamda sosyal medya, birincil manada siyasal anlam taşıyan,aile ve toplumsal sınıf gibi kavramların etkisini kırmıştır. Özellikle toplumsallaşmaya yeni adapte olmuş genç bireylerin siyasi anlayış ve yapısında köklü değişiklikler yapmıştır. Modern toplumlarda bu özellik kendini bireyci ve tüketimci bilgi yapısının kavramsal çerçevesinin değişmesiyle göstermiştir.Bu yüzden siyasi bağlılıklar,geleneksel siyasi katılım anlayışı bireysel öz çıkar çatışmasına dönüşmüş ve bireyler siyasi tercihlerini değiştirmiş ve aksi yönde tavır sergilemeye başlamışlardır. Bu durum son yıllardaki sosyal medyanın siyasi nüfuz etkisinin görülmesi bakımından çok önemlidir.37
Sosyal medyanın, bu alanda uzman kişiler tarafından yönlendirilmesi, siyaseti yönetim ve yönetici bakımından hitap ettiği kesimlere ulaşmasında kolay kılar.Bundan dolayıdır ki siyaset kurumunun, sosyal medyayı seçmenlerin bilgilendirilmesi,ikna edilmesi ve istediği alana yönlendirmesi konusunda stratejik bir güç olarak görmesi şarttır. Böyle bir bakış açısıyla hareket edilirse sosyal medya araçları etkili bir şekilde kullanılabilir ve siyasetin dönüşümü iyi yönde gerçekleşebilir.
Bu alana yatırım yapılması, uzmanların yetiştirilmesi, tüm siyasal kurumlara sosyal medya vizyonunun kazandırılması zorunludur. Ülkemizde genellikle toplumdan kopuk yürüyen sosyal medyanın birleştirici yada kutuplaştırıcı önemini anlayamayan siyasetin halkla irtibatı güçlü olması için sosyal medyanın yönlendirici rolün den yararlanmak elzemdir. Böylelikle toplum, siyaset kurumu ile yakınlaşması daha da artıracaktır. Siyasetin topluma söyleyecek sözü olması için bu değişimi iyi yönetmesi, ülkemizin geleceğini inşa etme görevi olan siyaset kurumunun ise bu çerçevede kendini dönüştürmesi şarttır.38
37Ümit Arklan,Enderhan Karakoç; (2013),Medyanın Genel ve Siyasal Gündeme ilişkin Bilgi Edinme Aracı Olarak Kullanımı: Görgül Bir Araştırma, Türkiyat Araştırmaları Dergisi,S.33,s.328
25
1.4.SOSYAL MEDYANIN SİYASAL KATILIM SÜRECİNDE KAMUOYUNU