Dezenformasyon

Kamuoyunu yönlendiren sosyal medya araçlarının olumlu taraflarının yanında bir de olumsuz,dezenformasyon yönü bulunmaktadır. Sosyal medya dahilinde olmayan, normal hayatta karşılaşılan ve kamuoyu üzerinde çok büyük yönlendirici etkiye sahip kanaat önderlerinin yerini sosyal medya tabanlı sanal kanaat önderleri almıştır. Sosyal medyanın etkisinin her geçen gün katlanarak artması takipçi sayısının niteliğinin değişmesi ve böylelikle geniş kitlelere ulaşma imkânı bulması kendi bünyesindeki kanaat önderlerinin toplumu harekete geçirme,teskin etmede ki rolünü çok önemli hale getirmiştir.

Sosyal medyanın kamuoyunda çoğu zaman bireyler arası iletişimi etkin bir biçimde yapması ve eşitlik anlayışını hakim kılması gibi avantajlarının yanında kamuoyunda etkili bir dil kullanarak algının yanlış yönlendirilmesiyle beraber, her haberi olumsuz yönleriyle ele alıp toplumda ciddi hasarlar yapabilmektedir. Bu durum e toplumsal olaylar esnasında açık ve net bir şekilde kendini göstermekte ve kısa sürede tüm kamuoyunu etkileyen bir tutuma dönüşebilmekte ve bilgi kirliliğinin, yanlış yönlendirmelerin sonuçlarını yönetim değişikliğine kadar götürmektedir.

Sosyal medyanın son zamanlarda siber bilgi savaşları bağlamında kullanılması kamuoyu açısından giderek acil güvenlik önlemleri alınmasını gerektirmektedir. Sosyal medya araçlarının kullanıcı sayılarının katlanarak artması, kamuoyunda iletişimin gün geçtikçe bu kanallar vasıtasıyla yapılması, sosyal medya platformlardaki tüm içerik paylaşımlarının denetimsiz bir hal alması ve zararlı yazılımların bu alanı iyi kullanan kişiler tarafından bir silah gibi kullanılması dezenformasyonu boyutunu artırmıştır. Bunlara ek olarak sosyal medya; algı yönetimi, kamuoyu oluşturulması ,kamuoyunun yönlendirilmesi ve siyasal sistemin kullanışlı bir aracı haline gelmesi bu platformlardan yayılan bilginin önemini artırmış ve toplumu, kamuoyunu iyi veya kötü manada yöneten bir araca

111

Lucas Braun,(2012),‘’Social Media and Public Opinion’’,

55

dönüşmüştür. Bu bağlamda özellikle toplumsal hareketlerde kısa sürede yayılan bilinçli ve algıya dayalı bilgiler kamuoyunu her türlü olumsuzluğa sürükleyen tutum ve davranışlara dönüşmektedir.

Kamuoyunda bireyler arasında düşüncelerin anlık olarak yayılmasında temel olarak şu unsurlar etkilidir. Bunlar; sosyal medya tabanlı bilginin yine bu alana hakim düşüncelerin elinde basitleştirilip her kesime kolaylıkla yayılması ,diğeri; mesajların sosyal medya araçları ile kamuoyunda her bireyin anlayacağı düzeye getirilmesi, bir diğeri ise; toplumu etkilemesi istenilen bilginin uzun süreli ve çok sesli olarak dillendirilmesidir. Sosyal medyayı yönetenler eğer kamuoyuna olumsuz, yalan, çarpıtılmış ve manipülatif bilgiler ile yönlendirmek istiyorlar ise bu unsurların varlığı onların hayallerine ışık olmaktadır. Yayılan bilgiler sosyal medyada ne kadar çok ve çabuk bir şekilde topluma ulaşır ve kamuoyunda bu bilgi, mesaj ve söylentilerin dağılım sayısı çoğalırsa itibar düzeyi artmakta ve mesaj dağılım eşiğini aşmakta ve böylelikle en yanlış ve yanlı haber algının zaferi olarak doğru kabul edilmektedir.

Klasik medya ile karşılaştırıldığında soysal medya güncel söylemler kullandığı ve özellikle Twitter gibi etkili araçsallara sahip olduğu için mesajın yayılması kolaylaşmakta ve algı yönetimi, kamuoyu oluşturma ve kamuoyunun yönlendirilmesi anlamında çok tercih edilmektedir. Bu özellikleri ile sosyal medya kontrolsüz güçlerin elinde sansürsüz bir şekilde bilgi üretimi ve paylaşımına imkân sunmaktadır. Üretilen bir olgu, davranış biçimi resim, video gibi dosyalarla kısa ve ekonomik şekilde ulusal ve uluslar arası düzeyde her türlü sosyoekonomik gruptan bireylere ulaştırabilmektedir. Bu da sosyal medya platformlarını her niyetten kişi ve grupların elinde araçsallaştırmaktadır.112

Sosyal medyanın kamuoyunu yönlendirme sürecindeki dezenformasyon rolünü aşağıdaki biçimlerde sıralayabiliriz. Bunlar;

 Sosyal medya tabanlı bilişim suçları ve kırıcılık (Hacking) gibi faaliyetler,bu alanların etkisin artmasıyla beraber kamuoyunda organize bir yapı olarak kendine esaslı bir yer edinmektedir.

112

Oğuzhan Başıbüyük,(2014),‘’Algı Yönetimi Ve Bilgi Savaşlarında Sosyal Medyanın Rolü’’,Algı Yönetimi,(Ed.Bilal Karabulut),Alfa Yayınları,İstanbul, s.51-57

56

 Terör örgütleri sosyal medya platformlarını kullanarak faaliyetlerini bu alan üzerinden kolayca yürütmekte ve kamuoyunu özellikle siyasi yönden yönlendirmeye çalışmaktadırlar.

 Toplumun genelinin tasvip etmediği, sapkın inanışlar ya da ilişkiler bu alana ilgi duyanlar eliyle normal bir davranış biçimine dönüştürülmekte ve bu sayede özellikle geçleri kamuoyunun yaşam biçiminden koparıp kendi mecralarına çekmektedirler.

 Kamuoyun da en olumsuz yaşamların ve menfi yönlendirmelerin aracı olan uyuşturucu maddeler ve kullanma konusu sosyal medya vasıtasıyla yaygınlaşmaktadır.

 Siyasi yönden ve kamuoyu açısından zararı pek anlaşılamayan kumar ve bahis oyunlarının sosyal medya platformları kullanılarak yapılması kumar tutkunlarına kolay bir ulaşım iletişim imkanı sunmaktadır. Bu durum toplumu gizli bir çöküntüye sürüklemektedir.

 Kamuoyunu en çok ilgilendiren ve geçmişten günümüze en çok dezenformasyona sebep olan ırkçılık, etnik ayrım, yabancı ayrımcılığı, cinsiyet ayrımı gibi konular yine sosyal medya aracılığında kolayca yapılmaya devam edilmektedir.

 Şiddet görüntülerinin kısa sürede yayılması ile birlikte özellikle çocuk ve gençler üzerinden kamuoyunu infial derecesinde etkilemektedir.

 Sosyal medyanın en olumsuz yönlerinden biri olan bilgisayar oyunları, aile ve yöneticiler yönünden kontrolsüz ve denetimsiz bırakıldığında genç ve çocuklarda, zihinsel, ruhsal ve bedensel tahriplere sebep olmakta ve kamuoyunun geleceği olan gençliği adeta zehirlemektedir.113