2.1. İlkeler ve Hedefler
“Cephe Uygulama Esasları” nın ana hedefi, Silivri Kentsel Sit Alanı’nda yeni yapılacak binalar için, Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı çerçevesinde, çağdaş tasarım ilkeleri benimsenerek, Kentsel Sit Alanı tarihsel dokusu ile uyumlu cephe tasarım kriterlerinin belirlenmesidir.
Bu rehber ile birlikte, Kentsel Sit Alanı içerisinde tarihi dokuyu oluşturan tescilli yapıların tipolojisi referans alınarak, yeni yapı cephe düzenleri açısından, tasarımcıyı ve kullanıcıyı kısıtlamak yerine yönlendiren bir rehber hazırlanması amaçlanmıştır.
Silivri Kentsel Sit Alanı, Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı eki niteliğindeki Cephe Uygulama Esasları çalışmasında, yeni yapı cephelerinde kitle-yükseklik, üst örtü, cephe hareketleri, doluluk boşluk oranları, renk-doku-malzeme, giriş özellikleri ile ilgili maddeler belirlenmiştir.
Bu çalışmada, eski ve yeni doku bütünleşik bir yaklaşımla ele alınmış olup, yeni yapı cephelerinin tarihi doku tipolojisi ile uyumlu olması amaçlanmış, ancak özgün eski eserlerin algılanmasını tehlikeye sokacak taklit hareketlerinin önüne geçilmesi ve yeni yapıların ayırt edilmesi hedeflenmiştir.
2.2. Kapsam
“ Silivri Merkez Kentsel Sit ve Selymbria Antik Kenti Nekropolü III.Derece Arkeolojik Sit Alanı Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı” eki şeklinde hazırlanan, “Silivri Kentsel Sit Alanı, Cephe Uygulama Esasları”, Silivri Kentsel Sit Alanındaki tescilli olmayan ve tescil komşuluğunda kalmayan parsellerdeki yeni yapılarda geçerli olacaktır.
“Silivri Merkez Kentsel Sit ve Selymbria Antik Kenti Nekropolü III.Derece Arkeolojik Sit Alanı Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı” üzerinde “Kurul Kararı ile Müdahale”
14 ifadesi bulunan tescilsiz parsellerde uygulanacak projelerde kurul kararı aransa da, Silivri Kentsel Sit Alanı tipolojisi ile bütünlük sağlanması açısından “Cephe Uygulama Esasları”
doğrultusunda cephe tasarımı yapılması uygundur.
İlgili koruma kurulunun onayı ile uygulama yapılacak tescil komşuluğundaki parsellerde yapılacak projelerde, Kentsel Sit Alanındaki tipoloji referans alarak oluşturulan ve tescilli yapı komşuluğundaki yapılar için öneri maddeleri içeren “Cephe Uygulama Esasları” na uygun şekilde cephe düzenlemelerinin yapılması ile kentsel sit alanı içerisinde bütünlük sağlanacaktır.
2.3. Tanımlar
Kurum: T.C. Silivri Belediyesi
Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü: T.C. Kültür Ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, İstanbul 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü.
İdare: Büyükşehir belediyesi bulunan yerlerde büyükşehir belediyesini, belediye sınırları içinde belediyeleri, dışında il özel idarelerini, ayrıca özel kanunlarla belirlenmiş olan alanlarda imar planı yapma, yaptırma ve onama yetkisi bulunan ilgili kamu kurum ve kuruluşlarını,
Sit: Tarih öncesinden günümüze kadar gelen çeşitli medeniyetlerin ürünü olup, yaşadıkları devirlerin sosyal, ekonomik, mimari ve benzeri özelliklerini yansıtan kent ve kent kalıntıları, kültür varlıklarının yoğun olarak bulunduğu sosyal yaşama konu olmuş veya önemli tarihi hadiselerin cereyan ettiği yerler ve tespiti yapılmış tabiat özellikleri ile korunması gerekli alanları,
Kentsel Sit: Mimari, mahalli, tarihsel, estetik ve sanat özelliği bulunan ve bir arada bulunmaları sebebiyle teker teker taşıdıkları kıymetten daha fazla kıymeti olan kültürel ve tabii çevre elemanlarının (yapılar, bahçeler, bitki örtüleri, yerleşim dokuları, duvarlar) birlikte bulundukları alanları,
Arkeolojik sit: Antik bir yerleşmenin veya eski bir medeniyetin kalıntılarının bulunduğu yer veya su altında bilinen veya meydana çıkarılan korunması gerekli alanları,
Koruma Amaçlı İmar Planı (KAUİP): Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu uyarınca belirlenen sit alanlarında, alanın etkileşim geçiş sahasını da göz önünde bulundurarak, kültür ve tabiat varlıklarının sürdürülebilirlik ilkesi doğrultusunda korunması amacıyla arkeolojik, tarihi, doğal, mimari, demografik, kültürel, sosyo-ekonomik, mülkiyet ve yapılaşma verilerini içeren alan araştırmasına dayalı olarak; halihazır haritalar üzerine, koruma alanı içinde yaşayan hane halkları ve faaliyet gösteren iş yerlerinin sosyal ve ekonomik yapılarını iyileştiren, istihdam ve katma değer yaratan stratejileri, koruma esasları ve kullanma şartları ile yapılaşma sınırlamalarını, sağlıklaştırma, yenileme alan ve projelerini, uygulama etap ve programlarını, açık alan sistemini, yaya dolaşımı ve taşıt ulaşımını, altyapı tesislerinin tasarım esasları, yoğunluklar ve parsel tasarımlarını, yerel sahiplilik, uygulamanın finansmanı ilkeleri uyarınca katılımcı alan yönetimi modellerini de içerecek şekilde hazırlanan, hedefler, araçlar, stratejiler ile planlama kararları tutumları, plan notları ve açıklama raporu ile bir bütün olan nazım ve uygulama imar planlarının gerektirdiği ölçekteki planlardır.
15 Sokak Sağlıklaştırma Proje ve Uygulamaları: 2863 sayılı Kanun maddesinde, kentsel sit alanları ve koruma alanlarında, korunması gerekli taşınmaz kültür varlıkları ile sokaktaki diğer yapıların özgün sokak dokusunu tanımlayan tüm öğelerle birlikte korunması ve belgelenmesine yönelik rölöve, restitüsyon, restorasyon, kentsel tasarım projeleri ile mühendislik dallarında yapılması gereken her türlü proje ve bunların uygulamaları şeklinde açıklanan işlemlerdir.
Cephe Uygulama Esasları: Bu dokümanlar, bir uygulama imar planı eki niteliğinde olan, imar planındaki ana kararları takiben, doku ile uyumlu olacak şekilde yeni yapılacak olan yapı cephelerinde uygulanacak tasarım ölçütlerinin belirlendiği rehberler şeklindedir. Kent, mahalle, ada, sokak ölçeğinde hazırlanabilecek olan bu kılavuzlar; yapı boyutlarını, çatı özelliklerini, çatı formunu, cephe hareketlerini, doluluk-boşluk oranlarını, pencere-kapı oran ve detaylarını, cephe kaplamaları ve renklerini irdeleyen, yeni yapının kentsel ve yerel ortama mümkün olduğu kadar uyumlu olmasını sağlayan dokümanlardır. Bu belgelerde uygulamaya yönelik tasarım kararları ve tavsiyeleri içerecek şekilde cephe tasarım rehberi hazırlanır.
2.4. Yasal Dayanak
Silivri Merkez Kentsel Sit ve Selymbria Antik Kenti Nekropolü III.Derece Arkeolojik Sit Alanı Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı notlarında ilgili madde aşağıda verilmiştir:
“3.1.10. Kentsel sit alanı içinde tescilli kültür varlığı olmayan ve tescilli parsel komşuluğunda kalmayan yeni yapılaşmalarda uygulanmak üzere hazırlanacak olan "Cephe Uygulama Yönetmeliği" için Koruma Bölge Kurulu uygun kararı alınmadan uygulama yapılamaz.”
681 nolu 25/01/2017 tarihli ilke kararında “Kentsel Sitler, Koruma ve Kullanma Koşulları” aşağıdaki şekilde belirtilmiştir:
“3. Koruma Amaçlı İmar Planı Bulunan Alanlarda 3.3. Tescilsiz Yapılarda Esaslı Onarım ve Yeni Yapılanma b)KUDEB bulunmayan yerlerde;
Tescilli parsellere komşu olan veya aralarından yol geçse dahi bu parsele cephe veren, mevcut yasal düzenlemelere göre veya onaylı bir plana göre ruhsat alarak tamamlanmış tescilsiz taşınmazlardaki esaslı onarımlar ile yeni yapılanmalara ilişkin ilgili idarelerce imar mevzuatına, koruma amaçlı imar planı ve plan notlarına uygunluk görüşü ile iletilen projelerin kültür varlıklarını koruma bölge kurullarınca, kentsel doku ve sokak silueti göz önünde bulundurularak tescilli yapı/yapılarla olan cephe, kütle, konum ve gabari ilişkileri açısından değerlendirilmesine, uygulama sonrasında koruma bölge kurulu müdürlüğünün uygun görüş yazısı doğrultusunda ilgili idarelerce yapı kullanma izin belgesi verilebileceğine, diğer taşınmazlardaki uygulamaların ise koruma amaçlı imar planı hükümleri doğrultusunda ilgili idaresinin izin ve denetiminde yapılabileceğine,”
681 nolu 25/01/2017 tarihli “Kentsel Sitler, Koruma ve Kullanma Koşulları” isimli ilke Kararında “Kentsel Sit Alanlarında Aykırı Uygulamalar”a ilişkin madde aşağıdaki şekildedir:
16
“Koruma amaçlı imar planı hükümlerine, geçiş dönemi koruma esaslarına ve koruma bölge kurulu kararlarına aykırı uygulamanın tespit edilmesi halinde varsa KUDEB yoksa ilgili idarelerce imar mevzuatına göre gerekli işlemlerin yapılmasına, uygulamanın durdurularak konunun belgeleriyle koruma bölge kurulu müdürlüğüne iletilmesine,
Koruma bölge kurulu kararı ile onaylı projesine aykırı bir uygulamanın tespit edilmesi halinde varsa KUDEB yoksa ilgili idarelerce imar mevzuatına göre gerekli işlemlerin yapılmasına, konunun hazırlanacak teknik rapor ve fotoğrafları ile birlikte koruma bölge kurulunca değerlendirilmesine, inşaat tamamlanmamış ise koruma bölge kurulu kararı alınmadan inşaata devam edilmeyeceğine, inşaat tamamlanmış ise yapı kullanma izin belgesi verilemeyeceğine,”
2.5. “Silivri Kentsel Sit Alanı Cephe Uygulama Esasları” Uygulama Yöntemi
Silivri Kentsel Sit Alanında, Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planında yapılaşma şartları belirlenmiş olan parsellerde yapılacak yeni yapılar için uyulması gereken unsurlar aşağıda tanımlanmıştır:
Kentsel Sit Alanında kalan parseller için düzenlenen imar durum belgelerine; “Silivri Kentsel Sit Alanı Cephe Uygulama Esaslarına uyulacaktır.” notu düşülecektir.
Yapı Ruhsatı işlemleri, yürürlükteki mevzuat uyarınca İmar ve Şehircilik Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Bu yapılara “Yapı Ruhsatı” verilmeden önce Mimari Projenin “Cephe Uygulama Esasları”na uygunluğu Silivri Belediyesi, Kentsel Tasarım Müdürlüğü’nce incelenecek ve onayı yapılacaktır.
“Cephe Uygulama Esasları” doğrultusunda hazırlanacak olan mimari projelerde, cephedeki uygulamanın onay öncesi netleştirilebilmesi açısından 1/20 sistem detayı paftası (plan-kesit-görünüş) hazırlanacaktır.