Ekonomik faaliyet türlerinde tarihî süreçlerde büyük değişimler gerçekleşmiştir. Paleolitik Çağ'da sadece tüketici durumunda olan insanlar, doğanın zenginliklerinden avcılık ve toplayıcılık yaparak faydalanmaktaydı. Neolitik Çağ'da tarım ve hayvancılık faaliyetleriyle üretime başlayan insanların ürettiği fazla ürünleri takas yoluyla yakın çevrelerine satması sonucu ticaret ortaya çıktı. Ticaretle birlikte dağıtım sektörü de ekonomik faaliyetlerin bir parçası hâline geldi.
Dağıtım, üretimi ve tüketimi etkiler.
Sanayi Devrimi'yle birlikte buharla çalışan makinelerin icat edilmesi, üretimde büyük bir artış yaşanmasına neden oldu. Sanayi Devrimi, aynı zamanda ulaşım sistemlerinin gelişmesiyle ham maddelerin sanayi merkezlerine; üretilen ürünlerin de tüketim merkezlerine taşınmasını kolaylaştırmıştır. Günümüzde tarımdan hayvancılığa, madencilikten sanayiye kadar üretim artmış ve bu sektörlerin karşılıklı etkileşimi daha net ortaya çıkmıştır.
Tarım ve hayvancılıkta bozulabilir ürünler için pazara yakınlık ve gelişmiş ulaşım ağı oldukça önemli bir unsurdur. Bu nedenle ürünlerin uzak üretim alanlarından pazarlara ulaştırılabilmesi için özel taşıma ve paketleme sistemlerine ihtiyaç vardır.
Dünyada yürütülen çeşitli ekonomik faaliyetler birbiriyle ilişkili bir şekilde sürdürülmekte olup bu faaliyetlerin temelinde insanın ihtiyaçları bulunur. Bu faaliyetler sırasında üretilen bazı ürünlerin kısa sürede tüketim bölgelerine ulaştırılma zorunluluğu, özel teknolojilerle donatılmış ulaşım araçlarının geliştirilmesiyle üretimde artışa neden olmuştur.
Bu durum, aşağıdaki faaliyet alanlarının hangisinde daha fazla etkili olmuştur? A) Kozmetik B) Gıda C) Tekstil D) Orman E) Elektronik
2015 – LYS4
• 2 numaralı bölgede tarım ve sanayi üretiminin çok yoğun olarak yapılmasında hangi beşerî faktörler etkili olmuştur?
Cevap: Sermaye, iş gücü, teknoloji, ulaşım, iletişim, ihtiyaçlar
Aşağıdaki dünya haritasında bazı bölgeler numaralarla gösterilmiştir. Üretim, dağıtım ve tüketim faaliyetlerini etkileyen unsurlardan yola çıkarak aşağıda verilen soruları cevaplayınız.
• Günümüzde kahvenin ana vatanı dışında iklim şartlarının elverişli olduğu 3 numaralı bölgede de üretilmesinde hangi faktörler etkili olmuştur?
• 4 numaralı bölgede daha fazla insan yaşamasına rağmen otomobil ve elektronik ürünlerine yönelik tüketimin 5 numaralı bölgeden daha az olmasında hangi faktör etkili olmuştur?
Cevap: Afrika ülkelerinde gelir düzeyinin düşük olması etkili olmuştur.
Aşağıdaki dünya haritasında bazı bölgeler numaralarla gösterilmiştir. Üretim, dağıtım ve tüketim faaliyetlerini etkileyen unsurlardan yola çıkarak aşağıda verilen soruları cevaplayınız.
• Sanayi üretiminin 1 numaralı bölgede oldukça ucuz olmasının nedenleri nelerdir? Ulaşım teknolojilerindeki gelişmeler bölgedeki üretimi nasıl etkilemiştir?
• Yeterli ham madde olmamasına rağmen 2 numara ile gösterilen bölgede üretim fazla, yeterli ham madde olmasına rağmen 4 numara ile gösterilen bölgede ise üretim azdır. Bu duruma neden olan beşerî unsurlar neler olabilir?
Cevap: Avrupa’da sanayinin, ulaşımın, teknolojinin, sermayenin, ulaşım gelişmesi; Afrika’da ise bu faktörlerin gelişmemesinden dolayı üretim azdır.
Aşağıdaki dünya haritasında bazı bölgeler numaralarla gösterilmiştir. Üretim, dağıtım ve tüketim faaliyetlerini etkileyen unsurlardan yola çıkarak aşağıda verilen soruları cevaplayınız.
• 1 numara ile gösterilen bölgede üretilen tarım ürünlerinin genelde başka ülkelere gönderilmeyip burada tüketilmesinin nedenleri nelerdir?
Üretim
İklim, Bitki örtüsü, Ulaşım Yeryüzü şekilleri , Sermaye
Üretim
Ham madde, Ulaşım
Su kaynağı, Sermaye, İş gücü
Dağıtım
İklim, Yer şekilleri, Ulaşım, Teknoloji, İnsan Kaynakları Modern Pazarlama Teknikleri
Üretim
İklim, Yer şekilleri, Ulaşım Bitki Örtüsü, Sermaye
Dağıtım
İklim, Yer şekilleri, Ulaşım, Teknoloji, İnsan Kaynakları Modern Pazarlama Teknikleri
Tüketim
İhtiyaçlar, Gelir Düzeyi, Reklam, Moda, Teknoloji
Üretim
İklim, Yer şekilleri, Sermaye Su kaynakları, İş gücü
Üretim
İklim, Yer Şekilleri, Teknoloji Ham madde, Enerji Kaynağı
ekmek, su, sebze, et
giysi, yatak, ayakkabı, kitap kalem, gazete
buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, televizyon
bilgisayar, otomobil ev, yazlık
Aşağıdaki tabloyu örneğe uygun olarak tamamlayınız.
1 2 3 4 4 5 6 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 8
2012-LYS4
Dünyada, tahıl üretiminde 20. yüzyılın başından itibaren önemli artışlar kaydedilmiştir. Özellikle 1950-1984 yılları arasında tahıl üretiminde insanlık tarihinin en yüksek artışı görülmüştür. Bu dönem içinde tahıl üretimi yaklaşık üç kat artmıştır. Ayrıca tahılların biyoenerji için ham madde oluşturması da talebe bağlı olarak üretimin artmasında etkili olmuştur.
Buna göre tahıl üretimindeki bu artışta aşağıdakilerden hangisinin etkisi diğerlerine göre daha azdır?
A) Diğer kültür bitkileri tarımına göre makineli tarımın en rahat uygulandığı tarım etkinliklerinden biri olmasının
B) Ürünün bozulmadan uzun süre depolarda korunabilmesinin
C) Tarıma en erken kazandırılmış kültür bitkilerinden biri olmasının
D) İnsan ve hayvan besin maddesi olması ve gıda endüstrisinde ham madde olarak kullanılmasının
Ekonomik etkinliklerin sürekliliği arz talep dengesine bağlıdır. Bir ürüne olan talebin azalması, ürünün üretimini azaltmakta hatta durma noktasına getirebilmektedir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi, bu duruma örnek gösterilemez?
A) Kuş gribine bağlı olarak kümes hayvanları üretiminin azalması B) İnsanların beslenme alışkanlığındaki değişime bağlı olarak balık üretiminin azalması
C) Yapay ipeğe göre daha pahalı olan doğal ipek üretiminin azalması D) Çevre duyarlılığının ve sivil toplum kuruluşlarının etkisiyle kürk kullanımının azalması
E) Toplumların bilinçlenmesi ile GDO’lu (Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar) ürünlerin üretiminin azalması