Yapılan araştırmalar ve anket görüşmeleri neticesinde Denizli’de yapılacak yeni yatırımlar açısından sektörel gelişim ekseni olarak değerlendirilebilecek alternatif sektörler tespit edilmiştir. Yapılan çalışma ile 5 farklı sektörel gelişme ekseni belirlenmiş olup aşağıda belirtilmiştir. Aşağıda belirtilen alanlarda yatırım yapmayı düşünen işletmelerin detaylı bir yatırım fizibilitesi hazırlanması sonrasında yatırım sürecine başlaması doğru olacaktır.
Ev Teknik Teksplleri (Hometech) Dokusuz Yüzeyler (Nonwoven) Tarım Teknik Teksplleri
Ekolojik Tekspl-‐Organik Pamuk
Akıllı Tekspl
Ev Teknik Tekstilleri (Hometech)
Tekstil sektörünün gelişmesi ile ortaya çıkan sektörlerden biri olan ev teknik tekstil sektörü teknik tekstilin en önemli dallarından biridir. Denizli’de işletmelerin çoğunlukla ev tekstili sektöründe yer alması ev teknik tekstili ile altyapının mevcut olduğunu göstermektedir.
Denizli’de son zamanlarda bu sektöre yönelik bazı yatırımlar gerçekleştirilse de yeterli seviyede değildir.
Ev teknik tekstil sektörü geniş bir uygulama alanına sahiptir. Ürünler estetik ve dekoratif özellikleri dışında sahip oldukları teknik ve performans özellikleri ile imal edilmekte ve tercih edilmektedir. Ev teknik tekstili ile üretilen ürünler katma değeri yüksek ürünlerdir. Bu nedenle Denizli’deki potansiyel yatırımcıların bu sektöre yönelmesi hem işletmelerin katma değerini artıracak hem de yurtdışı pazarlara daha fazla satış gerçekleştirme olanağı elde edilecektir.
Ev tekstil ürünleri genel olarak mefruşat tarzı ürünlerdir. Fakat son zamanlarda ev teknik tekstil ürünlerine ilgi artmıştır. Bunda gelişen teknolojinin de etkisi olduğu söylenebilir. Ev teknik tekstil ürünlerine örnek olarak çeşitli kaplama kumaşlardan üretilen stor perdeler, yüksek yalıtım özellikli içi boş liflerden üretilen yatak ve uyku tulumları, güç tutuşur lif veya güç tutuşurluk kazandıran kaplama yöntemleriyle üretilen çeşitli ev ürünleri, döşemelikler vb.dir. son zamanlarda duvar kağıtlarının yerini de duvar bezleri almaya başlamıştır. Bu duvar bezleri kir tutmazlık, ses izolasyonu, ısıl izolasyon, güç tutuşurluk, UV koruma, Koku izolasyonu ve güzel koku yayma gibi özelliklere sahiptir. Ürünlere bu özellikler kaplama, laminasyon, çektirme vb. yöntemlerle kazandırılmaktadır.
Başlıca ev teknik tekstil ürünleri şunlardır:
• Dolgu lifler
• Yatak ve yastık elemanları
• Halı arka yüzeyleri
• İçi dolgulu oyuncaklar
• Stor perdeler
• Güneş koruyucu tekstil ürünleri
• Havalandırma filtreleri
• Temizleyici vakum filtre malzemeleri
• Sivrisinek koruyucular
Ev teknik tekstil ürünlerinde özellikle güç tutuşur ürünler son yıllarda çokça talep edilir hale gelmiştir. Bu alandaki ürünler arasında en büyük pazar alanına sahip ürün ise yangın battaniyeleridir.
Dokusuz Yüzeyler (Nonwoven)
Örme veya dokuma kumaşlardan farklı olarak, iplik oluşumu olmadan, kesikli veya sürekli liflerin veya polimerlerin birçok bağlama tekniklerinin herhangi birisi ile bağlanması yoluyla oluşturulan yapılardır. Dokusuz yüzey üretiminde seramik, polimerler, doğal, sentetik ve rejenere lifler gibi her türlü lif ve polimerler hammadde olarak dokusuz yüzeyler üretiminde kullanılabilmektedir. Bu nedenle kullanım alanları geniştir.
Bu ürünlerin üretimi kullanım yerine göre yapılmaktadır. Dokusuz yüzeyler konvansiyonel kumaşlara göre yüksek hacimde, yüksek hızlarda ve daha düşük maliyetle üretilirler. Bu nedenle üretiminde estetik amaç güdülmemekte ve teknik uygulamalarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu nedenle Denizli sahip olduğu tekstil potansiyeli ile daha avantajlı bir tekstil dalı olan dokusuz yüzey üretimi için yatırım yapılabilir. Hem maliyeti düşük hem de kullanım alanının oldukça geniş olması nedeniyle yatırımcılar için efektif ve uygun bir yatırım olacaktır.
Dokusuz yüzeyler malzeme seçimine ve üretim yöntemine göre sıvı çekici, sıvı itici, esnek, sağlam, yumuşak, gergin, yanmayı geciktirici, filtre edici, antibaktariyel vb. özelliklerde üretilebilmektedirler.
Dokusuz yüzeyler tıbbi tekstil, tarım tekstilleri, endüstriyel tekstiller, jeotekstiller, kompozit malzemeler, spor tekstilleri, transfer kayışları ve askeri tekstiller gibi birçok alanda uygulanabilmektedirler.
Dokusuz yüzeylerin toplam tekstil ihracatındaki payı 2013 yılında %4,8 olarak gerçekleşmiştir. Türkiye’nin dokusuz yüzey ihracatı 2013 yılı genelinde %12,3 artarak 399,2 Milyon Dolara yükselmiştir. 2013 yılı Ocak-Kasım dönemi ithalat değerine bakıldığında ise 292,4 Milyon Dolar değerinde 57,9 Bin Ton dokusuz yüzey ithal edilmiştir.
Bu veriler incelendiğinde Türkiye’nin dokusuz yüzey ihracatı ve ithalatı mevcuttur.
Yatırımların artması ile ithalat miktarının azaltılıp ihracatın artırılması mümkündür. Bu nedenle Denizli’deki yatırımcıların bu alana yönelmesi faydalı olacaktır.
Tarım Teknik Tekstilleri
Tarım teknik tekstilleri, tarım ürünlerinin paketlenmesi, bitkilerin büyüme sürecinin hızlandırılması, ürünlerin UV ışınlarından korunması, tarımsal alanların ilaçlanması, yabani otların büyümesinin önlenmesi, tarımsal amaçlı drenaj ve erozyon kontrolü, besicilikte hayvanların hava şartlarından korunması, balıkçılık vb. pek çok alanda kullanılan ürünlerden oluşmaktadır.
Tarım tekstillerinde kullanılan teknik tekstil ürünleri dokuma, örme ya da dokusuz yüzey şeklinde üretilebilmelerinin yanı sıra çeşitli bitim işlemleri ile de özellik kazanabilmektedir.
En çok tercih edileni ise dokusuz yüzeylerdir. Bu yüzeyler gölgelik, termal yalıtım malzemesi ve yabani ot önleyici olarak kullanılmalarının yanı sıra tohum çimlendirmede, hazır çim üretiminde, bitkilerin dona, yağmura ve haşerata karşı korunmasında, erozyon kontrol sistemlerinde kullanılmaktadır. Erozyon kontrol sistemlerinde dokusuz yüzeylerin tercih edilmesindeki neden dayanıklılığıdır.
Dokuma kumaşlar, bitki ve meyveleri güneşin zararlı ışınlarından korumak için gölgelendirme amacıyla kullanılmalarının yanı sıra tavuk kümeslerinde duvar olarak da kullanılabilmektedir. Seralarda bitkileri böcek ve haşeratlardan korumak amacıyla kullanılan böcek perdeleri de dokuma olarak böceklerin giremeyeceği ölçülerde tasarlanmaktadır.
Denizli tarım ve seracılık faaliyetlerinin yoğun olarak yapıldığı bir ildir. İlin gayri safi hasılasının %40’ını tarım, %15’ini sanayi oluşturmaktadır. İlin sahip olduğu tekstil sanayi tecrübesinden yola çıkılarak tarım teknik tekstil sektörüne yatırım yapılması oldukça avantajlı bir girişim olacaktır. Ayrıca daha fazla katma değer sağlayacak bu ürünler sayesinde ihracat değerlerinde de artış sağlanması mümkün olacaktır.
Ekolojik Tekstil-Organik Pamuk
Dünyanın en büyük organik pamuk üreticisi olan Türkiye’nin, aynı zamanda dünyanın en büyük organik pamuklu tekstil mamulleri üreticisi olması gerekmektedir. Çünkü bu üretim zincirinde katma değer oranı oldukça yüksektir. Bu durum, ülkede üretilen ürünlerin prestijine de olumlu katkı sağlayacaktır. Önemli pamuk üreticilerinden biri olan Denizli’de organik pamuk ve ekolojik tekstil sektörlerine yatırım yapılması avantajlı bir tercih olacaktır.
2015 yılında dünya organik pazar tekstilinin 19,8 Milyar Dolar ticaret hacmine ulaşması
çok ülke ekolojik ürün ve organik pamuk şartını ticaretin olmaza olmaz koşullarından biri haline gelmiştir.
Ekolojik tekstil üretim ekolojisi, insan ekolojisi ve atık ekolojisi olmak üzere 3 grupta değerlendirilir. Hammaddenin çevre dostu koşullarda üretilmesi, kimyasalların çevreye zarar vermeyecek ürünlerden seçilmesi, solunum, sindirim ve ter yoluyla insana zarar vermeyecek giysilerin üretilmesi, üretim atıklarının ve kulanım sonucu oluşan atık giysilerin geri dönüşüm süreçlerinin gerçekleştirilmesi gibi konuları içermektedir.
Ekolojik tekstil için uluslararası alanda kabul gören bazı etiketler mevcuttur. Türk firmaları tarafından en çok kullanılan etiket Alman Öko-Teks Enstitüleri tarafından verilen Öko-Teks Standart 100 etiketidir. Global Organic Textile Standart (GOTS) ise uluslararası organik üretim metotlarını denetleme örgütüdür. Minimum %70 pamuk içeren ürünler GOTS’a göre sertifikalandırılır.
Akıllı Tekstil
Teknik tekstiller içerisinde yer alan, çevresel etkiler nedeniyle önemli ve yeniden üretilebilir otomatik değişim özellikleri olan elyaf ve kumaşlardır. Yüksek teknolojik ve katma değeri çok yüksek ürünlerdir. Bu nedenle Denizli’de yatırım yapılabilecek sektörler arasında yer almaktadır. Potansiyel yatırımcılar bu sektöre yöneldiğinde daha yüksek katma değerli üretim yapabileceklerdir.
Akıllı tekstil ürünlerinin genel özelliği herhangi bir etkiyi veya etki değişikliğini algılama ve buna tepki vermedir. Günümüzde geliştirilen çok işlevli elyaflar, askeri giysiler, koruyucu hastane elbiseleri, yüksek performanslı spor giysileri gibi birçok alanda uygulama bulmaktadırlar. Ayrıca; çevresel değişimleri algılayarak renk, gözenek ve kalınlık özelliklerini değiştirebilen, mikropları öldüren, cildi besleyip masaj yapabilen, bazı ilaçların deriden vücuda verilmesini sağlayan örnekler günümüzde görülmeye başlanmıştır.
Bu ürünlerin üretimini gerçekleştirecek yatırımların yapılmasını Denizli’nin tekstil konusundaki gücünü artıracak ve uluslararası alanda tanınırlığını artıracaktır. Bu nedenle önerilen sektörler arasında yer almaktadır.