• Sonuç bulunamadı

E- İŞLETME ÇALIŞMALARI 1-Alımlar:

3- Satışlar:

Mali kuruluşlar hariç 2002 yılında 41,4 milyar YTL olarak gerçekleşen KİT net satışları, yıllar itibariyle artarak 2005 yılında 53,4 milyar YTL’ye ulaşmış olmasına karşılık, 2006 yılı net satışları 2005 yılına göre %15,5 oranında 8,2 milyar YTL azalarak 44,8 milyar YTL düzeyinde gerçekleşmiştir.

2002-2006 yıllarına ilişkin KİT satışlarının sektörel bazda oransal dağılımı aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.

Grafik:5- Satışların dağılımı

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110

2002 2003 2004 2005 2006

Yıllar

(%)

Tarım Madencilik İmalat Enerji

Ulaş.-hab. Ticaret Diğer hizm.

KİT’lerin 2002-2006 yıllarına ilişkin net satış hasılatı cari fiyatlarla 68/a sayılı, 1994 yılı sabit fiyatlarıyla 68/b sayılı çizelgede gösterilmiştir.

Çizelge : 68/a -KİT'lerin net satışları (Cari fiyatlarla) (*) (Bin YTL)

Son iki yıl farkı

Sektörler 2002 2003 2004 2005 2006

Tutar % a) Tarım sektörü 235.578 279.460 255.320 191.794 233.147 41.353 21,6

b) Sanayi sektörü:

-Madencilik 2.217.775 2.037.763 2.289.493 2.554.253 3.186.184 631.931 24,7 -İmalat 13.433.422 15.791.045 17.119.770 20.166.204 6.858.610 (13.307.594) (66,0) -Enerji 10.083.763 10.353.362 11.734.045 13.202.578 15.971.099 2.768.521 21,0 Sanayi toplamı 25.734.960 28.182.170 31.143.308 35.923.035 26.015.893 (9.907.142) (27,6)

c)Hizmetler sektörü:

- Ulaştırma-haber. 14.016.554 17.954.136 17.528.272 14.304.036 15.525.501 1.221.465 8,5 - Ticaret 1.462.074 1.244.939 1.450.483 2.596.728 3.026.783 430.055 16,6

- Diğer hizmetler 1

Hizmetler toplamı 15.478.629 19.199.075 18.978.755 16.900.764 18.552.284 1.651.520 9,8 Genel toplam 41.449.167 47.660.705 50.377.383 53.015.593 44.801.324 (8.214.269) (15,5)

*Mali kuruluşlar hariç

Çizelge : 68/b -KİT'lerin net satışları (1994 yılı fiyatlarıyla) (*) (Bin YTL) Son iki yıl farkı

Sektörler 2002 2003 2004 2005 2006

Tutar % a) Tarım sektörü 3.636 3.786 3.038 2.183 2.378 195 9,0

b) Sanayi sektörü:

-Madencilik 34.231 27.604 27.244 29.073 32.504 3.431 11,8 -İmalat 207.344 213.910 203.715 229.534 69.969 (159.565) (69,5) -Enerji 155.642 140.250 139.628 150.273 162.930 12.657 8,4

Sanayi toplamı 397.217 381.764 370.587 408.880 265.403 (143.477) (35,1)

c)Hizmetler sektörü:

- Ulaştırma-haberleşme 216.345 243.212 208.576 162.810 158.385 (4.425) (2,7) - Ticaret 22.567 16.864 17.260 29.556 30.878 1.322 4,5

- Diğer hizmetler

Hizmetler toplamı 238.912 260.076 225.836 192.366 189.263 (3.103) (1,6) Genel toplam 639.765 645.626 599.461 603.429 457.044 (146.385) (24,3)

* Mali kuruluşlar hariç.

KİT’lerin 2002-2006 yıllarına ilişkin net satış hasılatını cari ve 1994 yılı fiyatlarıyla gösteren grafikler aşağıdadır.

Grafik:6- Net satışlar (Cari fiyatlarla)

0 5 10 15 20 25

Tarım Madencilik İmalat Enerji Ulaş.-hab. Ticaret Diğer hizm.

Net saşlar (Milyar YTL)

2002 2003 2004 2005 2006

Grafik:7- Net satışlar (Sabit fiyatlarla)

Tarım Madencilik İmalat Enerji Ulaş.-hab. Ticaret Diğer hizm.

Net satışlar (Milyon YTL)

Hazinece karşılanan görev zararı ve sübvansiyonların kuruluşlar bazında dağılımı 69 sayılı çizelgede gösterilmiştir.

Çizelge : 69-Hazinece karşılanan görev zararı ve sübvansiyonlar (Bin YTL)

Son iki yıl farkı Kuruluşlar 2002 2003 2004 2005 2006 Tutar %

a)233 s.KHK'ya tabi olanlar:

TMO 497.257 313.695 268.090 917.709 905.219 (12.490) (1,4)

ÇAYKUR 8.098 24.678 12.372

TCDD 139.584 154.896 204.495 225.275 254.110 28.835 12,8

TETAŞ 46.993 44.582 Yıl içinde ödenen 878.186 1.004.000 380.629 511.850 710.760 198.910 38,9

2002 yılında 982,4 milyon YTL olarak gerçekleşen sübvansiyon tutarı, 2003 yılında 605,6 milyon YTL seviyesinde gerçekleşmiş olmasına karşılık, 2004 yılından itibaren artış göstermiş ve 2006 yılında 1,4 milyar YTL’ye ulaşmıştır.

Son yıllarda büyük artışlar gösteren sübvansiyonların %64’ü gibi önemli bir bölümü TMO’ya verilen alım görevi nedeniyle tahakkuk etmiştir. Kuruluşlar adına tahakkuk ettirilen sübvansiyonların ödenmesindeki gecikmeler, kuruluşların finansman ihtiyacını artırmaya devam etmektedir.

a)Tarım sektörü:

Bitkisel ve hayvansal üretimi artırmak, çeşitlendirmek, ürün kalitesini geliştirmek amaçlarıyla yetiştirdiği damızlık hayvan, tohumluk, fidan, fide gibi ürünleri piyasaya vermek, tarım teknolojisi ve tarımın ıslahı konularında eğitici ve öncü olarak kurulan TİGEM, KİT statüsü içinde tarım sektörü dahilinde faaliyet gösteren tek kuruluştur. TİGEM’de üretilen ürünlerin bir kısmı değişik şekilde bünye içinde kullanılırken önemli bir bölümü de yurt içi piyasalara pazarlanmaktadır.

TİGEM’in yukarıda sözü edilen fonksiyonlarında öncü olma durumu; etkisini en fazla bitkisel üretim, tohumculuk ve damızlık hayvan alanlarında göstermiş olup, bu alanlarda özel firmaların sağladığı ilerlemeler kayda değerdir. Bununla birlikte hububat tohumluğu, büyük ve küçükbaş damızlık üretiminde ve dağıtımında TİGEM fonksiyonunu korumaya devam etmektedir.

TİGEM’in tohumluk piyasasındaki pazar payı % 95’in üzerindedir.

TİGEM’in net satışları 2006 yılında geçen yıla göre % 22 artışla 233 milyon YTL’ye yükselmiştir. Bunun 717 bin YTL’si yurt dışı satışlarından oluşmaktadır. 2006 yılı tüm bitkisel ürün satışları 179 milyon YTL, hayvan ve hayvancılık ürünleri satışları toplamı 50 milyon YTL olarak gerçekleşmiştir. At satışları olarak, 2006 yılında Veli Efendi Hipodromunda 43 elit tayın, TİGEM işletmelerinde ise 256 kadro fazlası tayın satışı yapılarak 14 milyon YTL gelir elde edilmiştir.

YPK’nın 24.12.1999 tarih ve 99/T-46 sayılı Kararı ile TİGEM’in amaç ve faaliyet konularında üretim yapmak üzere iştirakler kurması konusu düzenlemiş, 04.07.2003 tarih ve 2003/T-13 sayılı YPK kararı ile de yapısal sorunlarından dolayı verimli olarak çalıştırılamayan 22 adet tarım işletmesi tasfiye edilerek TİGEM’in amaç ve faaliyetleri doğrultusunda özel sektöre kiralanması hüküm altına alınmıştır.

İlerleyen dönemlerde anılan YPK kararları doğrultusunda gerçekleştirilen kiralama ve iştirak faaliyetlerine devam edildiği ve bu çerçevede 14 adet işletmenin özel sektöre devrinin gerçekleştirildiği, işletme sayısında %36,8, arazi miktarında ise %3,8 azalma meydana gelmesine rağmen üretim miktarında bir düşüş yaşanmadığı görülmektedir.

2006 yılında sertifikalı tohumluk çalışmalarına devam edilmiş, üreticinin ihtiyacı olan sertifikalı tohumluğun üretilmesi çalışmalarında önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. Türkiye’de sertifikalı tohumluk kullanımının düşük olması nedeniyle, TİGEM istenilen ölçüde hububat tohumluğu satışı yapamamakta ve bu konuda sektörü yönlendirememektedir.

b) Sanayi sektörü:

ba) Madencilik:

Madencilik sektöründe KİT statüsünde Eti Maden İşletmeleri, TKİ, TTK ve TPAO olmak üzere 4 kuruluş faaliyet göstermektedir. Bu kuruluşların 2006 yılı net satışları toplamı önceki yıla göre % 25 oranında artarak 3,2 milyar YTL’ye ulaşmış bulunmaktadır.

TKİ’nin 2006 yılı toplam net satış tutarı olan 1,4 milyar YTL’nin tamamı esas ürün olan linyit kömürü satışlarından elde edilmiştir. Türkiye linyit kömürü üretim kapasitesinin yaklaşık

%55’ine sahip olan TKİ, üretimini tamamen termik santraller ile ısınma ve sanayinin talebine bağlı olarak gerçekleştirmektedir. 2006 yılında TKİ’den elde edilen kömür ile üretilen elektriğin toplam

EÜAŞ elektrik üretimi içindeki payı %22 olarak gerçekleşmiştir. TKİ’nin iç piyasadaki kömür pazar payı 2006 yılı itibariyle ithalat hariç olarak %48, ithalat ile birlikte %37 düzeylerindedir.

TKİ 2003 yılı itibariyle başlatılan fakir ailelere kömür yardımı uygulaması çerçevesinde 2005-2006 döneminde 1,3 milyon ton kömürü ihtiyaç sahiplerine teslim etmiştir.

Zonguldak havzasındaki taşkömürünün çıkarılması ve ekonomiye kazandırılması görevini üstlenen TTK, taş kömürü piyasasında %100’e yakın, Türkiye toplam kömür pazarında ise yaklaşık % 2’lik paya sahip bulunmaktadır. TTK, 2006 yılında 216 milyon YTL’si taşkömürü satışından, 28 milyon YTL’si de diğer satışlarından olmak üzere toplam 243,8 milyon YTL satış hasılatı elde etmiştir. Önceki yıla oranla TTK’nın brüt satışlarındaki %25 oranındaki artış rödovanslı sahalardan satın alınan kömürlerden kaynaklanmaktadır. Yüksek işçilik maliyetleriyle karşı karşıya olan kuruluş için nispeten düşük maliyetlerle üretilen rödovanslı sahalardan elde edilen kömürlerin satışı hasılat açısından avantaj oluşturmaktadır.

Eti Maden İşletmeleri; petrol, kömür ve demir hariç her türlü maden ve endüstriyel hammadde kaynakları konusunda iştigal edebilmekle birlikte, son yıllarda geçirdiği yapısal değişimler sonucu ve dünya bor rezervlerinin yaklaşık %72’sinin Türkiye’de olması nedeniyle esas itibariyle ilgili yasal düzenlemeler çerçevesinde ağırlıklı olarak bor minerallerinin üretilmesi, işletilmesi ve pazarlanması alanında faaliyette bulunmaktadır. 2006 yılında Eti Maden İşletmelerinin net satış hasılatı geçen yıla göre %27 artarak 599 milyon YTL olarak gerçekleşmiştir. Bunun 530 milyon YTL’si dış piyasaya satışlarına aittir.

TPAO petrol sektöründe arama, sondaj, kuyu tamamlama ve üretim, doğal gaz depolama ve bağlı kuruluşu TPIC kanalıyla petrol ticareti ve taşımacılığı yapmaktadır. Sektörde TPAO’nun 2006 yılı itibariyle pazar payı %71 dolaylarındadır. Kuruluşun ham petrol satış fiyatları 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu uyarınca tespit edilmektedir. Buna göre petrol alım satımında fiyatlar en yakın erişilebilir dünya piyasa koşullarına göre oluşur. Yerli ham petrol için teslim yeri olan en yakın liman veya rafineride teşekkül eden piyasa fiyatı olarak kabul edilmektedir. Doğal gaz satış fiyatı ise BOTAŞ’ın belirlediği fiyat esas alınarak, satılan doğal gazın kalorisi de göz önünde tutularak hesaplanmaktadır.

TPAO’nun 2006 yılı brüt satışları önceki yıla göre %36 artışla 1.052 milyon YTL düzeyine ulaşmıştır. Bu satışların 802 milyon YTL’si ham petrol satışlarından, 163 milyon YTL’si ise doğalgaz satışlarından, 87 milyon YTL’si ise hizmet satışlarından kaynaklanmıştır. Bu satışlar, kuruluşun diğer şirketlere verdiği sismik, sondaj, kuyu tamamlama ve nakliye hizmetlerinden oluşmuştur. Uluslararası ham petrol fiyatlarındaki yükseliş ile TPAO’nun ham petrol üretimindeki artışlar, TPAO’nun satış gelirlerini 2006 yılında önemli ölçüde artırmıştır.

bb) İmalat:

İmalat sektöründe faaliyet gösteren KİT’lerin 2006 yılı net satışları önceki yıla göre %66 oranında 13,3 milyar YTL azalarak 6,9 milyar YTL olarak gerçekleşmiştir. Bu olağandışı azalmanın temel sebebi 2005 yılı net satışları 14,9 milyon YTL olarak gerçekleşen TÜPRAŞ’ın özelleştirilerek KİT statüsünden çıkmasıdır. Sektörde faaliyetini sürdüren başlıca KİT’lerin satışlarına ilişkin bilgiler aşağıda yer almaktadır.

4046 sayılı Kanunla İktisadi Devlet Teşekkülüne dönüştürülen ÇAY-KUR ‘un kuruluş amacı, çay ziraatını geliştirmek, çay kalitesini ıslah etmek ve kuru çay üretip pazarlamak olarak belirlenmiştir. 3092 sayılı “Çay Kanunu” ile çayda devlet tekeli kaldırılmış, gerçek ve tüzel

kişilerin yaş çay işleme ve paketleme fabrikaları kurup işletebilecekleri, ihtiyaçları olan yaş çay yaprağını doğrudan üreticilerden satın alabilecekleri bir düzen getirilmiş olup, sektörde 46 adet yaş çay fabrikasında faaliyetini sürdüren ÇAY-KUR, Türkiye çay sektörünün yaklaşık %60 pazar payına sahip bulunmaktadır.

ÇAY-KUR tarafından 2006 yılında yaklaşık 112 bin ton çay üretilmiş, yurtiçi çay satışları önceki yıla göre %3,3 artarak 114 bin ton olarak gerçekleşmiş olup, bunun 3 tonu ihraç edilmiştir.

Bu satışlardan toplam 747,9 milyon YTL hasılat elde edilmiştir. Satışların yılın geneline yayılması ve buna karşın yaş çay alımlarının yılın belirli dönemlerinde yoğunlaşması nedeniyle kuruluş zaman zaman finansman sorunlarıyla karşılaşmakta olup, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı bütçesinden çay üreticilerine aktarılan yaş çay primleri, sektördeki diğer firmalarla birlikte KUR’un da ham madde maliyetlerini düşürmekte, kârlılığına katkıda bulunmaktadır. ÇAY-KUR’un önemli bir gider payı olan bayi paylarını 2004 yılından itibaren düşürerek indirimli fiyatlar uygulaması ve peşin alım iskontolarıyla peşin alımları özendirmiş olması, mali sorunların azaltılması yolunda attığı olumlu adımlar olmuştur.

T. Şeker Fabrikaları A.Ş. 2000 yılında özelleştirme kapsamına alınmış olup, halen Türkiye’de pancardan şeker üreten 32 farikanın 22’si kuruluşa aittir. Kuruluşun özelleştirme kapsamına alınmasının ardından bir dizi düzenlemeye tabi tutulan şeker piyasasında; Şeker Kanunu uyarınca destekleme alımı uygulamasına son verilerek, şeker üretiminin yurtiçi talebe göre gerçekleştirilmesi amaçlanmış, talep fazlası olarak üretilen şeker pancarının düşük fiyat ile alınması suretiyle, şeker ihracı sonucu oluşan T. Şeker Fabrikaları A.Ş. görev zararlarının minimum seviyede gerçekleşmesi öngörülmüştür. Gelişmeler sonucu şeker satışlarından dolayı kuruluşa görev zararı doğuran tüm mevzuat yürürlükten kaldırılmıştır.

Şeker Kurulu’nun 12.12.2006 tarih ve 135/1 sayılı kararı ile imalatçı ve ihracatçılara düşük fiyatlarla yapılan şeker satışlarının dahilde işleme rejimi kapsamından çıkarılarak müstakil bir mevzuat ile yürütülmesi hüküm altına alınmıştır.

T. Şeker Fabrikaları A.Ş.’nin 2006 yılı yurt içi satış miktarı 1,2 milyon ton olarak gerçekleşmiş ve bunun 131 bin tonu dahilde işleme rejimi kapsamında yapılan satışlardan oluşmaktadır. Kuruluş tarafından ihracat yoluyla yapılan satışlar 95 ton olarak gerçekleşmiştir.

Böylece 2006 yılı net satış hasılatı önceki yıla göre %9 artarak 1,9 milyar YTL olarak gerçekleşmiştir.

2005 yılında özelleştirme programına alınan T. Şeker Fabrikaları A.Ş. ‘nin 2006 yılı ortalama şeker üretim maliyetinin 1.359 YTL/ton, satış maliyetinin 1.469 YTL/ton olduğu dikkate alındığında, 327 YTL/ton fiyat ile yürütülen şeker ihracatı ve dahilde işleme kapsamında yapılan satışlardan yaklaşık ton başına 1.142 YTL zarar edilmektedir.

TEKEL’in 2006 yılı net satışları önceki yıla göre %66 oranında artarak 916 milyon YTL olarak gerçekleşmiştir. Sigara net satışları 867 milyon YTL ve ham tuz net satışları 17 milyon YTL olup, satışların 18 milyon YTL’si ticari mal niteliğindedir. Yurtdışına net satışların toplamı 31 milyon YTL olarak gerçekleşmiştir.

EBK, Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 26.08.2005 tarih ve 2005/104 sayılı Kararı ile özelleştirme kapsam ve programından çıkartılarak Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı ile ilişkilendirilmiştir. Ticari esaslara göre faaliyetlerini yürüten kuruluşa yeni Ana Statüsüyle

“Kurumun yeniden yapılandırılarak, hayvancılık sektöründe düzenleyici ve destekleyici bir rol

üstlenmesi” ve “ülke hayvancılığını teşvik ederek istikrarlı bir şekilde geliştirilmesine yardımcı olması” gibi kamu hizmeti ağırlıklı görevler verilmiştir.

EBK’nın 2006 yılı net satışları önceki yıla göre %4 oranında azalarak 83,3 milyon YTL olarak gerçekleşmiştir.

Her çeşit silah, mühimmat, roket harp araç ve gereç ihtiyacını karşılamak görevi olan MKE faaliyetlerini 10 fabrika ve bir işletme müdürlüğü ile yürütmektedir. Kurumun net satış hasılatı 2006 yılında %12 oranında azalarak 400 milyon YTL olarak gerçekleşmiştir. Kurumun en önemli sorunu talep yetersizliğidir. Kurumun iç piyasadaki siparişleri dönemler itibariyle dalgalanmakta ve istikrarsızlık göstermekte olup, ihracat imkanlarının kısıtlılığı nedeniyle Kurum dış piyasa talebinden de yararlanamamaktadır.

TÜLOMSAŞ’ın ana faaliyet konusu lokomotif ve vagon üretmek, pazarlamak ve onarımlarını yapmak olup şirket, lokomotif ve yük vagonu satışlarından, lokomotif ve vagon onarımlarından, çeşitli imalatlardan ve çeşitli onarımlardan 2006 yılında 137,6 milyon YTL net satış hasılatı elde etmiştir.

TÜVASAŞ’ın ana faaliyet konusu yolcu vagonu üretimi ve onarımları olup, Şirket vagon imalatı ve onarımlarından 2006 yılında 78,6 milyon YTL net satış hasılatı elde etmiştir.

TÜDEMSAŞ’ın faaliyet alanına her çeşit çeken ve çekilen araç imalat ve onarımı, her çeşit tesis ve makine parça imalat ve onarımı, her çeşit döküm, dövme pres ve lastik işleri girmekte olup, Şirket yaptığı bu işlerden 2006 yılında 93,1 milyon YTL net satış hasılatı elde etmiştir.

İmalat sektörü içinde önemli bir paya sahip olan PETKİM çeşitli kimyasal ürün satışlarından 2006 yılında 2,2 milyar YTL net satış hasılatı elde etmiştir.

PETKİM’in üretmiş olduğu ürünler, çeşitli alanlarda kullanılmak üzere diğer sanayi kuruluşlarınca ara ve tüketim mallarına dönüştürülmektedir. Petrokimya sektörü diğer sektörlere göre önemli farklılıklar göstermektedir. Petrokimya sanayi birbirine, girdi-çıktı ilişkisiyle bağlı fabrikalardan oluşan kompleks biçimde kurulan, büyük ölçekli, sermaye ve teknoloji yoğun bir sanayidir. Dünyada petrokimya ürünlerinin kullanımının yaygınlaşması, ülkelerin gelişmişlik düzeyi ile yakın bir ilişki içinde bulunmakta olup gelişmekte olan ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de petrokimya ürünlerine olan talepte hızlı bir artış olmaktadır. PETKİM, petrokimya ürünlerinin tek üreticisi olarak sahip olduğu yıllık 1,5 milyon tonu aşan kapasitesi ile Türkiye talebini başlangıçta %65’lere varan oranda karşılayabilirken, artan taleple beraber bu oran giderek azalmıştır.

Yurt içi talebin yaklaşık ¼ ünü karşılayabilen ve pazarda rakibi olmayan PETKİM’in, ürünlerinin yurt içine pazarlanması faaliyetlerinde en önemli unsur; Dünya fiyatlarının yakından izlenmesi, ithal ürünleri avantajlı duruma getirmeyecek ve şirkete en yüksek hasılatı sağlayacak fiyatların belirlenip uygulanmasıdır. Ancak şirketin ana girdisi naftanın yurt dışından temin edilmesi ve bu nedenle ürün maliyetlerinin günden güne artış göstermesi, öte yandan kalitesiz ithal ürünlerin piyasaya hakim olması son yıllarda şirket satışlarını önemli ölçüde etkilemiş bulunmaktadır.

2005 yılında Dünya’da yeni üretim kapasiteleri devreye alınmış, özellikle Orta Doğu Bölgesi ucuz hammadde kaynaklarına dayalı yatırımlar ile petrokimya sektörünün yeni üretim üssü haline gelmektedir. Başta Suudi Arabistan, İran, Katar, Cezayir ve Mısır olmak üzere bölge

ülkelerinde büyük yatırımlar yapılmakta olup, Türkiye’ye yakın olan bu büyük yatırımların PETKİM’i etkilemesi kaçınılmaz olacaktır.

bc) Enerji :

Enerji sektöründeki şirketlerin birbirinden olan elektrik enerjisi alış verişi nedeniyle yapılan kompanseler sonucunda enerji sektörünün cari fiyatlarla net satış hasılatı, 2006 yılında önceki döneme göre %21 oranında 2,8 milyar YTL artarak 16 milyar YTL olmuştur.

Elektrik piyasasında faaliyet göstermekte olan TEİAŞ’ın esas görevi; TETAŞ tarafından tüketicilere sunulmak üzere satın alınan elektrik enerjisinin yalnızca iletimi olduğundan 4628 Sayılı Kanun’da elektrik iletim hizmetlerini yapmakla görevlendirilmiş olan TEİAŞ’ın bu hizmetleri karşılığında alacağı hizmet bedelleri TEİAŞ’ın teklifi üzerine Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından onaylanarak yürürlüğe konulan iletim bağlantı tarifesine ve iletim tarifesine göre saptanmakta olup bu kapsamda TEİAŞ 2006 yılında 1,7 milyar YTL net satış hasılatı elde etmiştir.

Elektrik piyasasında toptan satış şirketi olarak faaliyet gösteren TETAŞ’ın faaliyet konusu;

3154 sayılı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu çerçevesinde, Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)’nca belirlenen usul ve esaslar dahilinde, Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) ve diğer özel kesim elektrik şirketlerinden ürettikleri elektrik enerjisini toptancı olarak satın almak ve Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) ile diğer yerlere satmak olup, TETAŞ’ın enerji satma yükümlülüğü bulunan tüm gerçek ve tüzel kişi alıcılara uygulayacağı toptan satış tarifesinin, 3.3.2001 tarihli Resmi Gazete’de yayımlan 20.2.2001 tarih ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nu uyarınca;

TETAŞ’ın satın alıp satacağı enerjinin alım bedelini yansıtması ve TETAŞ’ın mali yükümlülüklerini yerine getirebilme kapasitesi dikkate alınmak kaydıyla tespit olunacağı ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nca onaylandıktan sonra yürürlüğe gireceği belirlenmiştir.

TETAŞ toptancı olarak satın aldığı elektriği satması sonucunda; 2006 yılında 10,7 milyar YTL net satış hasılatı elde etmiştir.

Elektrik piyasasında üretim şirketi olarak faaliyet gösteren EÜAŞ’ın ana faaliyet konusu, ilgili mevzuat çerçevesinde üretim tesislerinde elektrik enerjisi üretmek, 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve bu kanunla ilgili mevzuat çerçevesinde elektrik enerjisi satışı ve/veya yan hizmet anlaşmaları yapmaktır.

EÜAŞ, 2006 yılında da ürettiği toplam 80.838 GWh elektrik enerjisi satışından 5,4 milyar YTL net satış hasılatı elde etmiştir.

Elektrik piyasasında dağıtım faaliyetlerini yürüten TEDAŞ’ın faaliyet konusunu ise; satın alınan elektrik enerjisinin alım noktalarından tüketim mahallerine ulaştırılması, abonelere gerekli irtibatların sağlanması, sayaçların kontrolü, endekslerin okunması ile faturalama ve tahsilat gibi işlemler oluşturmakta olup, tüm dağıtım bölgeleri için abonelere uygulanacak elektrik enerjisi nihai satış tarifeleri, 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun 13 üncü maddesinin her lisans bölgesine ait perakende satış tarifesi, dağıtım sistem kullanım bedeli ve iletim sistem kullanım bedeli teklifinin lisans sahibi tarafından EPDK’ya sunulacağı ve EPDK’ca onaylandıktan sonra yürürlüğe gireceği hükmü uyarınca, TEDAŞ Genel Müdürlüğü tarafından teklif edilen, EPDK’ca onaylanan dağıtım ve perakende satış tarifelerine, TEİAŞ’dan yansıtılan iletim bedeli ve ilgili fon ve paylar da yansıtılarak oluşturulmaktadır.

TEDAŞ yukarıda sayılan faaliyetleri kapsamında 2006 yılında da 13 milyar YTL net satış hasılatı elde etmiştir.

c) Hizmetler sektörü:

ca) Ulaştırma-haberleşme:

Ulaştırma ve haberleşme sektöründe faaliyet gösteren başlıca KİT’ler TCDD, TDİ, PTT, BOTAŞ, DHMİ ve Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma İşletmeleri Genel Müdürlüğü olarak ortaya çıkmaktadır. Bu sektörde yer alan kuruluşların 2006 yılı net satışları toplamı geçen yıla göre %8,5 oranında artarak 15,5 milyar YTL’ye ulaşmıştır.

PTT’nin kuruluş ana statüsüyle belirlenen temel amaç ve faaliyet konuları; tekel niteliğindeki posta telgraf hizmetleri ile posta kolilerinin taşınması ve posta havale işlemleri yapmaktır. PTT bir KİK olması sebebiyle yurtiçi posta iletiminde tekel konumdadır. Ancak kargo şirketlerinin de piyasada rekabet eder hale gelmeleri nedeniyle pazar payının bir miktar azalmış olduğu görülmektedir. PTT’nin 2006 yılı net satışları geçen yıla göre %8 oranında artarak 931,3 milyon YTL’ye ulaşmıştır. Bu hasılatın 926,2 milyon YTL’si yurtiçi, 5,1 milyon YTL’si de yurtdışı satışlarından elde edilmiştir.

PTT önceki yıllarda faaliyetlerinden zarar ederken, son yıllarda hizmetlerini çeşitlendirdiği için önemli ölçülerde kâr etmeye başlamıştır. Şube yaygınlığı zayıf olan bankalara ait kredi kartları tahsilâtları, elektrik, su, GSM şirketleri ve Türk Telekom fatura tahsilâtları son yıllarda kuruluşa

PTT önceki yıllarda faaliyetlerinden zarar ederken, son yıllarda hizmetlerini çeşitlendirdiği için önemli ölçülerde kâr etmeye başlamıştır. Şube yaygınlığı zayıf olan bankalara ait kredi kartları tahsilâtları, elektrik, su, GSM şirketleri ve Türk Telekom fatura tahsilâtları son yıllarda kuruluşa

Benzer Belgeler