• Sonuç bulunamadı

Sağlık Bakanlığı Sağlık ĠĢletmelerinde Lojistik Kuralları

4. SAĞLIK ĠġLETMELERĠNDE LOJĠSTĠK ELEMANLARI ve

4.6. Sağlık Bakanlığı Sağlık ĠĢletmelerinde Lojistik Kuralları

Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık iĢletmelerinde lojistik yönetimi için bazı kurallar getirilmiĢtir. Buna göre Sağlık Bakanlığına bağlı il sağlık müdürlükleri ve bağlı sağlık tesisleri arasında yapılan Tedarik PaylaĢım Platformu, stok fazlası, ihtiyaç fazlası ve diğer taĢınır devirleri için kargo firmaları ile yapılan sözleĢmelerde aĢağıdaki kurallara uyulması istenmiĢtir (Atasever, 2019, s. 229).

1. Kargo maliyetlerinin düĢürülmesi için birim fiyat, kargo maliyeti, uzaklık ve benzeri göz önünde bulundurularak, öncelikle aynı veya yakın illerden yapılan devir

58 talepleri değerlendirilmelidir. Devir talepleri, talebi karĢılayacak sağlık tesisine her bir malzeme için ayrı ayrı değil, topluca yapılmalıdır (Atasever, 2019, s. 229).

2. TaĢınırı gönderecek sağlık tesisi, devir alacak sağlık tesisinin anlaĢmalı olduğu kargo firması ile irtibata geçerek gönderime iliĢkin sigortalı veya sigortasız platforma fatura almalı, talepte bulunan sağlık tesisinin bu kargo bedeline iliĢkin onayını aldıktan sonra gönderimi yapılmalıdır. Ġkinci bir kargo bedeli oluĢmaması için, taĢınırlar eksik devir edilmemeli, eksik devirlerde ikinci kargo bedeli göndericiye ait olmalıdır (Atasever, 2019, s. 229).

3. Gönderici tarafından ilgili kargo yetkilisine malzemelerin muhteviyatını özelliği ve içeriği hakkında bilgilendirme yapılarak malzemeler ağırlığı ve niteliğine göre ambalajlanmıĢ olmalıdır. Kırılacak ve dökülebilecek ilaç ve tıbbi sarf malzeme taĢınan kolilerde mutlaka “Kırılabilir” etiketi bulunmalı, kolilerin taĢınma yönüne ve azami istifleme miktarının üzerine çıkılmamasına dikkat edilmelidir (Atasever, 2019, s. 230).

4. Sitotoksit ilaçların sağlık tesisleri arasında devir edilmesi halinde; devir edilecek diğer ilaçlar sitotoksit ilaçlardan ayrı olarak kolilenmelidir. Kolinin üzerinde

“Sitotoksit Ġlaç” etiketi hem simgesel hem yazılı olarak bulunmalıdır. Kargo firması sitotoksit ilaçları eksiksiz ve hasarsız olarak teslim aldığını beyan etmeli, ilaçlar devredildiği sağlık tesisine ulaĢtığında TaĢınır Kayıt Yetkilisi tarafından kontrol edilmeli, eksiksiz ve hasarsız teslim aldığını beyan etmelidir (Atasever, 2019, s. 229).

5. Soğuk zincire tabi ilaç ve tıbbi saf malzemeler, soğuk zincir kırılmayacak Ģekilde, iklim, sevkiyat miktarı, nakliye süresi göz önünde bulundurularak uygun ekipman ve donanım (soğuk zincir taĢıma çantası, buz aküsü vb.) ile gerekli tedbirler alınarak, sıcaklık değiĢimlerini gösterebilecek kayıt yapabilen dijital derece veya indikatör ile taĢıyıcı firmaya teslim edilmelidir. Sevk ambalajlarının üzerinde saklama Ģartları açık ve silinemeyecek Ģekilde yazılmıĢ uyarı etiketi olmalıdır

59 (Örnek: “soğuk zincir +2 - +8 C). Soğuk zincir dıĢındaki ilaç ve tıbbi sarf malzemeler için, oda sıcaklığı ve % 65 nem oranının geçmeyecek Ģekilde taĢıma koĢulları sağlanmalıdır (Atasever, 2019, s. 229).

6. Talepte bulunan sağlık tesisi; kayıp, kırılma, bozulma ve zayi gibi durumlarda zararın tanzimi açısından taĢınırların sigortalı/sigortasız gönderilmesini teyit ettikten sonra gönderi iĢlemi gerçekleĢtirilmelidir. Teslimat tarihi, teslimatın kime yapıldığı, teslimat listesi, iade olup olmadığı, vb. bilgilerin yer aldığı taĢıma irsaliyesi taĢıyıcı firmadan mutlaka alınmalıdır (Atasever, 2019, s. 229).

7. Stok yönetimini etkin bir Ģekilde yapılabilmesi için; sipariĢ çekerken azami 2 aylık stok düzeyini dikkate alarak ürün talep etmesi, ihale idari sözleĢmelerinde yıl içinde çekilecek maksimum sipariĢ sayısının belirlenmesi ve tedarikçinin uhdesinde kalan tüm ürünlerin sipariĢlerinin birleĢtirilmesine gayret edilerek kargo maliyetlerin en aza indirgenmesine dikkat edilmelidir. SipariĢ sıklığı azaltılarak, tedarikçilerin lojistik maliyetleri ve dolaylı olarak satın alma birim fiyatlarının düĢürülmesi sağlanmalıdır (Atasever, 2019, s. 229).

60

5. ETKİLİ TIBBİ TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ

Son yıllarda sağlık hizmetleri, hasta güvenliği, tıbbi hataların ortadan kaldırılması ve maliyet optimizasyonu gibi konular üzerinde yoğunlaĢmaktadır. Bu noktada etkin tedarik zinciri yönetimi organizasyonel performansı arttırırken, maliyeti optimize ederek rekabet avantajının elde edilmesini sağlamaktadır. Rekabet ortamı, hizmet ve ürün temelinde yüksek kalite, talep karĢılama hızı ve hızla değiĢen iĢ dünyasına uyumla doğru orantılıdır. Bu nedenle rekabet avantajı elde etmek isteyen kuruluĢlar; tedarikçileriyle güçlü iĢbirliklerinin oluĢturulması, iĢ süreçlerinde sürekli iyileĢtirme çalıĢmalarının yapılması (Kaizen) lojistik maliyetlerinin optimize edilmesi, ürün ve hizmet kalitesinin iyileĢtirilmesi konularına odaklanmaktadırlar.

Tedarik zinciri, sağlık sisteminde kalite sağlamanın önemli bir adımıdır.

Tedarik zinciri, “bir kaynaktan müĢteriye, ürün, hizmet, finansman ve bilginin biri veya birkaçının yukarı veya aĢağı yönlü akıĢını sağlayan bir dizi organizasyon” dur (Cebeci ve ġakar, 2018, s. 851). Hastalara yüksek standartta bakımın sağlanmasında farmasötik ürünlerle iliĢkili tedarik zinciri yönetimi yüksek önem arz etmektedir.

Sağlık endüstrisinde Tedarik Zinciri üzerine yapılan kimi araĢtırmalarda; tedarik zincirinin hastane iĢletme maliyetinin yüzde 25-30’una karĢılık geldiği gözlenmektedir. Bu nedenle tedarik zinciri sürecinin hem hizmet hem de maliyet hedeflerini karĢılamak için etkin bir Ģekilde yönetilmesi önemlidir. Sonuç olarak etkin tedarik zinciri yönetimi uygulamaları; tedarik zinciri unsurlarının entegrasyonu ve malzeme, bilgi ve fon akıĢlarının entegre yönetimi ile malzeme iĢleme süreçlerinin optimizasyonuna olanak sağlar (Cebeci ve ġakar, 2018, s. 853).

61 ġekil 5.1: Sağlık Hizmeti Tedarik Zinciri Ağının BirleĢimi

Kaynak: Cebeci ve ġakar (2018; s. 852).

Tedarik zinciri yönetimi atığın atılmasından baĢlayarak, tıbbi hataların önlenmesi, bakım kalitesi, hizmet kalitesi ve operasyonel verimliliğin arttırılmasına kadar her alanda hastane performansına katkı sağlamaktadır. Hastanelerde tedarik zinciri yönetimi; hasta, hastane, depolama, hasta ve dıĢ zincir, hastane bakım ünitesi vb. ögeleri içine alan iç zincir ve üreticiler, satıcılar, distribütörler vb. olmak üzere dıĢ zincirden meydana gelen 2 ana baĢlıkta incelenir.

Tedarik Zinciri Yönetimi sağlık hizmetleri alanında üç tür akıĢa sahiptir:

“fiziksel ürün akıĢı, bilgi akıĢı ve finansal akıĢ”. Fiziksel ürün akıĢı hastalara ve hasta ihtiyaçlarına yönelik özelleĢtirilmiĢ ürün ve hizmetlere dayanır. Bilgi ve Finansal akıĢlar etkin ürün akıĢı ve iyileĢtirilmiĢ kurumsal performansa odaklanan tedarik zinciri tasarım kararlarına dayanır (Cebeci ve ġakar, 2018, s. 853).

Etkin tedarik zinciri yönetimi; sağlık sektöründe tedarik zinciriyle ilgili maliyetlerin azaltılmasına katkı sağlar. Sağlık sektöründeki tedarik zinciri yönetimi uygulamaları ilaçlar, eczacılık ürünleri, tıbbi cihazlar ve sağlık yardımı gibi fiziksel ürünlere odaklanmakla birlikte, hastaların akıĢıyla da iliĢkilidir. Günümüzde hasta lojistiği, tedarik zinciri yönetimi alanında arz ve talebi eĢleĢtirmeyi hedefleyen tüm

62 planlama ve kontrol kararlarını kapsayan bir alandır. Hasta lojistiğinin odak noktası hastanelerdeki talep değiĢkenliği ve karmaĢıklığına iliĢkin kararlardır. Sağlık hizmetleri kuruluĢları arasında önemli koordinasyon sorunları bulunmaktadır.

Üretimde olduğu kadar, sağlık hizmetleri sektöründe de optimizasyonun hedef noktası kaynak kullanımı ve müĢteri hizmet seviyesi arasındaki dengenin nasıl sağlanacağı ile ilgilidir. Tıbbi tedarik zinciri yönetimindeki ilerleme eksikliğinin sebebinin sağlık hizmeti tedarik zincirindeki her bir tarafın yalnızca kendi çıkarları doğrultusunda faaliyet göstermek istemesidir (Cebeci ve ġakar, 2018, s. 853).

Etkili tıbbi tedarik zinciri yönetimi stratejisi geliĢtirme zorlukları Ģunlardır:

• Kısa ürün ömrü döngüleri ve yüksek maliyet ile sonuçlanan sürekli geliĢen teknoloji

• Hasta ziyaretleri ve iliĢkili ürün gereksinimleri için sıklık, süre ve primer tanıları öngörmede zorluk

• Sağlık ürünleri için standartlaĢtırılmıĢ isimlendirme / kodlama eksikliği

• Tedarik zinciri yönetimi çabalarını desteklemek için geliĢmiĢ bir bilgi teknolojisi altyapısı inĢa etmek için sermayenin eksikliği.

• Hastane bazlı alıcılar arasında yetersiz iĢ eğitimi ve Tedarik Zinciri Yönetimi yetenekleri (Cebeci ve ġakar, 2018, s. 853).

Ġlaç sanayisinde kullandığımız kimyasallar, hammaddeler ve ya medikal ürünlerin hepsi sağlık tedarik zinciri yönetiminde “medikal taĢımacılık” olarak adlandırılır ve ilaç firmaları hedef pazara ulaĢabilmek için bu tedarik zinciri yönetiminin kullanırlar. Ġlaç taĢımacılığı veya medikal malzemelerin taĢımacılığı için firmaların sahip olması gereken araçların, donanımların ve alt yapılarının uygun olması zorunluluğu, sağlık yönetiminde tedarik zinciri yönetiminin önemini her geçen gün daha da arttırmaktadır. Bahsi geçen araçların, donanımların ve alt yapının yetersiz olması, hiç olmaması veya özensiz hizmet verilmesi ciddi zararlara sebebiyet veren sonuçları önümüze çıkarmaktadır.

Bu bağlamda tıbbi ve medikal taĢıma yapan lojistik Ģirketleri, kullandıkları araçlarda ve donanımlarda kullandıkları stratejiler hayati önem arz etmektedir.

63 Çünkü ilaçların kimyasal yapılarının korunması demek; yükleme, saklama, taĢıma, boĢalma, depolama ve zamanında teslimat yapma gibi koĢullarda sürecin kontrollü bir Ģekilde, doğru adımlar ile takip edilmesi sağlanarak, tamamlanması ile gerçekleĢtirilir. Medikal cihazların hassas yapıda olması nedeniyle yükleme ve taĢıma esnasında herhangi bir araca koyularak darbe alma, çarpma ve sallanması durumunda yapılarında veya kimyasal boyutlarında bozulmalar meydana gelebilir.

Örneğin; ameliyat masaları, diĢ tedavi koltukları, hasta yatakları, ultrasonografi cihazları ve hasta baĢı monitörleri gibi tıbbi cihazlar özenle taĢınmalı ve hassasiyetleri göz önünde bulundurulmalıdır.

Aynı Ģekilde gıdaların ve ilaçların da doğru sıcaklık ile korunması, yüklenmesi, saklanması ve taĢınması, depolara boĢaltılması ve hedef kitleye ulaĢtırılması soğuk tedarik zinciri, yani frigo araçlar ile sağlanmalı böylece mikrobiyolojik üreme ve bozulma önüne geçilmelidir. Soğuk zincir lojistiğinde ancak etkili tedarik zinciri yönetimi; araç ısılarının, nemin ve basınç dengesinin sağlanması ile gerçekleĢtirilebilir, ısıya duyarlı ambalajlara yer verilir ve böylece bozulma, kalite düĢmesi veya zehirlenme gibi durumların önüne geçilebilir. Isı değiĢimlerine karĢı duyarlı olan medikal ürünler veya ilaçlar termal taĢıma ile yapılmalıdır. Örneğin insülin taĢıma çantaları ile insülin ve diğer soğuk zincirle taĢınması gereken tüm ilaçlar bu ısı yalıtımlı çantalar ile taĢınmalıdır. Termal baĢlıklar veya aynı Ģekilde termal sargılar yine bebekler içim termal süt saklama ve taĢıma çantaları bu konuda verebileceğimiz en güzel örneklerdir.

Uluslararası boyutta hizmet veren firmalar, hedef konumlara hızlı ve en az maliyet odaklı ulaĢım yapabilmeyi istiyorlarsa entegre taĢımacılık yaparak denizyolu, karayolu ve havayolunu tercih etmeli ve tıbbi ve medikal lojistik hizmetlerinin uzmanlık gerektiren bir misyona sahip olunması gerektiği unutulmamalıdır.

64

5.1. Sağlık Sektörü Tedarik Zincirinde Tedarikçi Seçimi

Tedarik Zinciri Yönetimi’nde; tedarikçilerin değerlendirilmesi ve seçimi somut ve soyut süreçleri içeren karmaĢık bir süreçtir. Dijital dönüĢümün hız kazanması, sağlık sektöründeki büyüme ve maliyetlerdeki artıĢ Tedarik Zinciri Yönetimi kararları verilirken bilgisayar sistemleri ve matematiksel modellerin kullanılması zorunlu kılınmıĢtır. Bu sistemler; yöneticilere yönetimsel kararlar verirken zor durumları analiz etmek ve doğru çözümleri sunma noktasında yardım sağlamakta ve süreci hızlandırmaktadır. Temel olarak karar verme; sırasıyla verilerin toplanması, bilgi üretilmesi, çözümlerin oluĢturulması, en iyi yöntem ve çözümün seçilmesi, fizibilite ve uygulamanın incelenmesi ve uygun satın alma modellerinin geliĢtirilmesiyle mümkün olabilmektedir. Bu noktada hastane yöneticileri; tedarikçi seçimi ve satın alma politikalarının uygulanmasında ihtiyaç olan noktaları belirlemelidir. Tedarikçi seçiminde kullanılabilecek birçok farklı yöntem vardır ve bu durum uygun metodun seçilmesinde güçlükler yaĢanmasına neden olmaktadır (Cebeci ve ġakar, 2018, s. 854).

5.2. “Sağlık Market” Uygulamaları

Sağlık Bakanlığı tarafından devreye alınması planlanan “Sağlık Market”

projesi, sağlık yönetimindeki tüm satın alma faaliyetlerinin tek elden yapılarak tedarikçi seçiminde yalınlaĢmanın sağlanmasını hedeflemektedir. Bu süreçte tıbbi satın alma iĢlemleri hastaneler yerine Devlet Malzeme Ofisi tarafından yapılacak;

böylelikle tedarik zinciri süreci tek elden yönetilerek, sorunlara daha hızlı çözüm getiren, yalın ve etkili bir tedarik zinciri ağı oluĢturulmuĢ olacaktır. Yerli ürün kullanılmasını hedef alan bu model, uygun fiyat, kaliteli ürün, etkin stok yönetimi konularına odaklanmaktadır. Sağlık Market uygulamalarının ile hızlı tedarik, daha uygun fiyat, daha kaliteli ürün ile ülke ekonomisine katkı sağlanması hedeflenmektedir. Uygulanacak tedarik yöntemi ile tedarik süreçlerinin sadeleĢtirilerek zaman ve iĢgücü tasarrufunda, yerli ürün tedarikinde, tıbbi cihaz ve sarf malzemelere eriĢim kolaylığında artıĢ sağlanacaktır (Atasever, 2018, s. 51).

65

6. HASTANELERDE TEDARĠK ZĠNCĠRĠ YÖNETĠMĠ UYGULAMALARI TEMEL ÇERÇEVE

6.1. Hastanelerde Tedarik Zinciri Yönetimi Uygulamalarında Temel Çerçeve

Sağlık kurumları genelgeler, yönetmeliklerle yürütülmektedir. Adı Tedarik Zinciri Yönetimi olarak dile getirilmese de Sağlık Bakanlığı son dönemlerde oluĢturduğu sağlıkta dönüĢüm projeleri kapsamında birçok çalıĢmalar yapmıĢtır.

DijitalleĢme sürecinin hızlanması, teknolojinin geliĢmesi ve otomasyon sistemleri sayesinde elde edilen veriler tek bir noktada birleĢerek, tüm hasta bilgileri ve tüm alımların kontrolü sağlanmıĢtır. DijitalleĢme alanındaki geliĢmeler, tüm süreçleri birbirleriyle bağlantılı hale getirerek Tedarik Zinciri Yönetimi kavramına katkı sağlamaktadır.

Son zamanlarda kullanılmaya baĢlanan Medula Sistemi, Sağlık Net, Merkezi Hastane Randevu Sistemi ve Türkiye Ġlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankası devletin bir kontrol mekanizması olup bir nevi tedarik zinciri yönetimini oluĢturmaktadır. Kullanılan bu sistemler sayesinde yakın zamanda stoklama ve depolama maliyetlerinin düĢmesi, toplu alım ve hızlı tedariğin sağlanması hedeflenmektedir. Ayrıca daha sıklıkla uygulanmaya baĢlanmasa da Çerçeve SözleĢmeleri sayesinde stoklama maliyeti azalacak ve hayata geçirilmek üzere olan E-Ġhale tedarik olanaklarında geliĢmeler sağlanacaktır.

Firmalar ürün bilgilerini, ürün sertifikalarını, bayi ve ana firmaları hakkındaki bilgilerini, iĢleyiĢ yapılarını gösteren verilerini bu sistemlere aktarmıĢlardır. Esneklik, maliyet üstünlüğü, malzeme tedariğindeki hız rekabet Ģartlarında Ģirketin hayatlarını sürdürmesini sağlamaktadır. Bu noktada firmaların

66 ana Tedarik Zinciri faaliyetleri dıĢındaki adımları uzman Ģirketlerin yönetimine izin vermesi faydalı olacaktır (KarakaĢ, 2018, s. 45).

6.2. Türkiye Ġlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankası (TĠTUBB)

TĠTUBB, “Sağlıkta Yeniden Yapılanma” adı altında Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi arasındaki protokolle sağlık hizmet performansı, kalite, verimlilik ve denetlenebilirliği hedef alan bir proje oluĢturmuĢtur. Bu proje, malzeme yönetiminin sağlık alanını etkileyen, ilaç, tıbbi sarf malzemesi, tıbbi cihaz, satın alma süreci, stok yönetimi ve fatura edilmesi gibi temel konular üzerinde çalıĢmakta ve bu çalıĢmalar Hacettepe Üniversitesi önderliğinde yürütülmektedir. Sonrasında projenin içeriği geniĢletilerek protokole Kamu Ġhale Kurumu eklenmiĢ ve Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) çerçevesinde ihalelerin elektronikleĢmesi amaçlanmıĢtır. Türkiye Ġlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankası projedeki amacına ulaĢarak tıbbi cihaz tedarikçilerini, kullanıcıları ve satanları tek bir platformda toplamayı baĢarmıĢtır.

Türkiye Ġlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankasının amacı tedarik zincirindeki her halkada aynı verinin kullanılmasını sağlamaktır. Tedarikçi firmalar tarafından ürünlerle ilgili değiĢiklikler, yeni üretilmeye baĢlanan ve artık üretilmeyen ürünlerin Türkiye Ġlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankası’nda güncel ve doğru tutulması sağlanır. Veri akıĢ süreci de firmalar tarafından baĢlatılır. Dolayısıyla TĠTUBB’nın ayakta kalabilmesi tedarikçi firmaların desteğiyle gerçekleĢebilecektir.

Sistem tedarikçi firmalar tarafından web tabanlı eriĢim sistemiyle kullanılacak, firmalar güncel verilerinin bu sistem üzerinden iĢleyebileceklerdir. Sisteme dahil olmayan firmalar tanınma ve akredite olma problemleri yaĢayacaklarından SGK geri ödeme talebinde bulunamayacaklardır (KarakaĢ, 2018, s. 46).

Türkiye Ġlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankası Sistemi’ne kayıt olmayan hiçbir ilaç ve tıbbi cihaz üreticisi veya ihracatçısıyla çalıĢamayacaktır, bu firmaların

67 öncelikle sisteme kayıt olması gerekmektedir. Bir firma bir baĢka tedarikçinin bayisi olarak çalıĢıyorsa sisteme kayıt yaptırmasına gerek yoktur. OluĢturulan sistem Ģirketlerin ticari sırları dıĢındaki tüm verilerin giriĢine uygundur. Türkiye’de ilaç fiyatları kanunlar gereği sağlık bakanlığı tarafından belirlendiği için perakende satıĢ fiyatlarına Türkiye Ġlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankası’ndan eriĢebilmek mümkündür. Tıbbi cihaz fiyatlarındaysa satın alma sürecinde serbest piyasa kuralları geçerli olduğundan, bu tür ürünlerin fiyatlarını da sisteme ekleyebilirler.

Sisteme kayıt için ilaçlarda GS1 (Global Synchroniazation 1) tarafından verilen EAN-13 türü numaralar, tıbbi cihazlar için ise EAN-13 yada HIBC numaraları kullanılmaktadır. Kullanılan ürünlerden bu numaralara sahip olmayanlar için sistemli bir geçiĢ dönemi planlanmıĢ, Türkiye Ġlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankası’na kayıt yaptırabilmesi için ürüne geçici bir sistem numarası verilmektedir.

GeçiĢ dönemi tamamlandığında, ürünler hala gerekli numarayı sağlayamamıĢlarsa ürün sistemde pasif olarak gözükecektir. Bu sebeple, bu süreçte tedarikçilerin gerekli numaraları temin ederek TĠTCUBB’ na iĢletmeleri gerekmektedir.

Barkod olarak adlandırılan bu numara, ürünün dünya genelinde tek olarak tanımlamayı sağlamaktadır. Barkodların elektronik sistemlerin olmazsa olmazı olmasının yanı sıra numara doğrulama algoritmaları sayesinde barkod okuyucu ya da manuel yapılan veri giriĢlerindeki hataları önlemeye yardımcıdır. UBB barkodu olarak tanımlanan bu barkodlar ilaç ve sarf malzeme alımlarında hastaneler tarafından tedarikçilerden talep edilmektedir. Getirilen bu standartlaĢtırma prosedürüyle birlikte malzeme tedariğinde benzer ürünler arasında yaĢanan karıĢıklıklar önlenmiĢ hem de depo kayıtlarında ürünlerin birden fazla isimle kayıt edilmesinin önüne geçilmiĢtir. Bununla birlikte, belirli bir zamana ait istatistiklerin alınması sırasında yanlıĢ verilerin alınma ve incelenme ihtimali de ortadan kaldırılmıĢ olacaktır. Sonuç olarak Ulusal Bilgi Bankası kodu tedarikçilerin ve sağlık sektöründeki müĢterilerin aynı dili konuĢmasını sağlayacaktır (KarakaĢ, 2018, s. 47).

68

6.3. Medula Sistemi

Medula, Genel Sağlık Sigortası (GSS) ile sağlık kurumları arasında oluĢturulmuĢ bir sistemdir. Medula sistemi ile hastaların müracaatlarında bir takip numarası oluĢturulur. Bu numara sayesinde; hastaların hangi branĢlarda muayene olduğu, hangi birimlere sevk edildiği, yazılan e-reçeteleri, yazılan ilaç raporları, yazılan e-raporları takip edilebilmektedir. Fatura bilgileri elektronik olarak toplanarak, hizmetlerin bedelinin ödemeleri gerçekleĢtirilmektedir. Bu sistem Genel Sağlık Sigortası, Mernis ve Sağlık Bakanlığı ile birlikte çalıĢmaktadır.

SGK ile sözleĢmeli sağlık kurum ve kuruluĢlar tarafından Medula sistemine bağlı web servisler aracılığı ile sağlık yardımından yararlanan hastalara verilen hizmetlere iliĢkin faturalar Medula sistemi üzerinden elektronik olarak gönderilmektedir. Öncelikle hasta muayene olmak istediği yer için sıra alırken, Medula üzerinden takip de alınmakta ve tüm iĢlemleri bu takip numarası üzerinden türetilerek devam etmektedir. Ayrıca elektronik sistem üzerinden gönderilmeyen faturaların SGK tarafından ödenmeyeceği de belirtilmiĢtir. Bu sebeple kurumların muayene için gelen hastalardan mutlaka takip numarası alarak iĢlemlerine baĢlaması gerekmektedir.

Verilen sağlık hizmetlerinin ve kullanılan tüm ilaç ve malzemelerin fiyatları, bu hizmet ve malzemelerden hangilerinin ve hangi Ģartlarda hastanın faturasına yansıtılacağı ve ödeme esasları Sağlık Uygulama Tebliği ile düzenlenmektedir.

Kamu Ġhale Kurumu Sonuç Formu Ekranına, Medula sistemindeki sağlık kurumları tarafından, satın alınan tıbbi malzemelerin ihale kayıt numaraları, Ulusal Bilgi Bankası kodları, KDV hariç alıĢ fiyatları, adetleri, tarihi, hastane kodu ve firma bilgisi gibi bilgiler kaydedilir. Medula sistemindeki Ulusal Bilgi Bankası tarafından

69 kaydedilmiĢ Ulusal Bigi Bankası barkod numarası kaydedilir ve Medula Sistemi, Kamu Ġhale Kurumu Sonuç Formu ekranı bağlantısı kurularak verilerin doğruluğunun kontrolünden sonra ödeme gerçekleĢtirilir.

Hastaneler Medula üzerinden, Ulusal Bilgi Bankası listesinde malzemenin olup olmadığını kontrol etmektedir. Kamu Ġhale Kurumu listesinde bu hastanenin Ulusal Bilgi Bankası listesinde olup olmadığı kontrol edilmektedir. Ulusal Bilgi Bankası listesinde malzeme var ya da yok durumuna göre de yol ikiye ayrılmaktadır.

Kamu Ġhale Kurumu listesinde bu hastanenin bu malzemeye ait bir fiyat olup olmadığı kontrol edilmektedir. Eğer Ulusal Bilgi Bankası kodu yok ise, Medula’dan Ulusal Bilgi Bankası kodu yok diye bir uyarı mesajı dönecektir. Aynı Ģekilde Kamu Ġhale Kurumu’nda bahsi geçen hastaneye ait malzeme için bir ihale fiyatı var ise Medula fiyatı otomatik hesaplayacak ve o fiyat dönecektir, bulunmuyorsa Medula’dan eski kod karĢılığındaki fiyatı dönecektir (KarakaĢ, 2018, s. 48).

6.4. Çekirdek Kaynak Yönetimi Sistemi

Sağlık Bakanlığı’nın, bakanlığın tüm personelinin, kurum ve bina bilgileri, malzeme bilgisi ve Özel Sağlık kuruluĢlarının izlendiği sistemdir. Çekirdek Kaynak Sistemi’nin hedefi, Sağlık Bakanlığı Merkez TeĢkilatı ile Ġl Sağlık Müdürlükleri arasındaki ihtiyaçların tespit hızı ve bilgi akıĢ hızının arttırılmasıyla birlikte kaynakların izlenmesini sağlayarak istatistiksel raporların kısa sürede ve hatasız bir Ģekilde alınmasıdır. Bu kapsamda; teknolojik altyapının oluĢturulması ve gerekli donanımın sağlanması, yazılımların geliĢtirilmesi, personelin eğitimi ve destek hizmetlerinin sağlanması gerekmektedir.

Çekirdek Kaynak Sistemi’nin alt modülleri olarak; ÇalıĢan hareketlerinin takip edildiği Ġnsan Kaynakları Yönetim Sistemi (ĠKYS), Sağlık Bakanlığı bünyesindeki tüm malzeme depolarındaki taĢınırların aktif olarak takip edildiği